Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 29, 13 July 1876 — Page 1

Page PDF (1.15 MB)

KA LAHUI HAWAII.
"Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
BUKE II.}  HONOLULU, POAHA, IULAI 13, 1876.  {HELU 29.

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.

Paiia ma kela Poaha me keia Poaha.
H. H. PALEKA,  Luna Hooponopono.
He pepa i hoopukaia i kela me keia hebedoma no na Ohana a me na Ekalesia o Hawaii; he mea kokua i ka noho pono ana o na ohana, ka maluhia o kanaka, a me na pomaikai kino a uhane o ka Lahui Hawaii. "Aole paonioni; aole haanui; aole hikiwawe ka huhu; aole noonoo ino."
O na Kumumanao a pau, na Nu Hou o kela me keia ano, na Mare, Hanau, Make, e kakau mai i ka Luna Hooponopono, a e paiia no ke kupono.
Aole e aeia ka pilikino, ke kuamuamu, ka hoino, a me ka huhu, a ua makemakeia ka hoohoihoi, hoolana manao, hoonaauao, a me ka hoopono.
He $1.75 ka auhau o keia pepa no ka makahiki, a he $1.00 no ka hapa makahiki.
E hookaa mua ia ka auhau o ka pepa mamua o ka loaa ana i kekahi mea makemake e lawe.

NO NA OLELO HOOLAHA.

E lawe ana keia pepa i na Olelo Hoolaha a na makamaka, e like me ke kupono, a e lawa pono ai hoi me ka hoohaiki ole i ka huina o na kolamu kukulu manao, no ka uku haahaa.
O kela a me keia makamaka e makemake ana e hoolaha, e hele mai ma ke keena a e hui pu me ka Luna Hooponopono.
Aole e paiia kekahi Olelo Hoolaha ke ole e hookaa mua ia ka auhau.
Eia kekahi, ke noiia aku nei na makamaka e hoouna mau mai i na mea hou; mai hooloihi loa i na palapala; e hai pololei mai i na manao me ke kuawili ole, a e kakau mai me na hua moakaka.
H. H. PALEKA,
Luna Hooponopono.

C. H. DICKEY, (Kale Kika,)

LOIO!
A he Luna Kepa i apono ia e ke Aupuni no ka Apana o Makawao, Maui Hikina.
E HELE NUI mai ka poe a pau i loohia ia me na pilikia pili Kanawai o ka "Ua-ukiu" nei, a no ko oukou makamaka oiaio no e kokua a e hooikaika e hoopau i na pilikia ma na ano a pau o ke Kanawai.  17-1y

OLELO HOOLAHA.

MAI KA HAKUAINA C. C. HARRIS, o Kailua Ahupuaa o Koolaupoko, Oahu, ua lilo mai ia makou ka hoomalu ana i na kai lawaia o Mokulua, Ahulili a me Kea. Nolaila, ua koho pono ia o JOHN A. CUMINIS i Luna nana e hoomalu a hooponopono i na mea a pau ma ia mau wahi no ka makahiki.
E hoolohe na mea a pau iaia.
W. L. MOEHONUA.
Mei 20, 1876.  [22tf]

Ama ra! Holokahana!!

UA MAKAUKAU KA MEA NOna ka noa malalo iho e hoolawa i ka makemake ma ka hana nowelo ana i na KAA o kela a me keia ano, me ka nani a me ka paa. Malaila e kiliopu ai ka holo a ka lio, me na kamaa hao i kaupaona likeia, a i hana ia hoi noloko mai o ka hao paa loa me ke kumukuai haahaa loa. Me ka eleu a me ka mikiala, ua hopo ole i ka puana ae "aohe lua e like ai. Ma Ainahou ka lua o ka Hale Amara mai ka Hale Dute mai.  C. B. WILSON,
1 1y  Kale Wilesona.

G. W. WEST!

HALE HANA KAA HOLO LEALEA ME na kaa hali ukana. E hana ia no ho na kaa nahaha no ka uku oluolu. E kapiliia no kapuai lio, no ka uku kupono. Ma ka hale hana mua o Mr. Benfield, ma ke Alanui Alii  1-1y

S. B. DOLE.

LOIO a he Alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania.  1 1y

J. PORTER GREEN,
"KEIKI O KAUAUKIUKIU."

HE LOIO! A HE KOKUA OIAIO!
E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU I o'u nei, a na'u no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie me ka uku haahaa makepono loa. Me na oki mare, a me ka hooponopono ana i ka waiwai o ka poe make, he eleu loa ka hana. Aia ko'u keena hana ma Alanui Kalepa kokoke i ke keena o ka Lunakanawai Aeko. E hamama mau ana ka puka, e hele nui mai i pau ka pilikia.  1-1y

E. STREHZ,
[AILUENE]

MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o Alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae.  1 1y

J. W. CROWELL,
(KEONI KOLOWELA).

AIA ma Alanui Moi, ma nae iho o ka Hale Kahi Umiumi. Malaila e loaa ai ko oukou hoa'loha, me na kiaha Waimomona o na ano a pau, i awiliia me ke anu huihui o ka hau iniki o ka uka iu o Nuuanu. E naue ae a ike maka iaia, he makamaka oiaio.  19-1y

OLELO HOOLAHA.

I KA POE a pau e makemake ana i na Pila a me na Ogana no na Halepule a no na hale e ae. Hookahi wale no ano Ogana maikai loa, oia na Pila i hanaia e BURDETT. He kaulana loa kana mau Pila no ka maikai o ka leo a no ka ikaika no hoi, a no ka loaa ana no hoi o na ano leo a pau.
Kumukuai.
Mai ke $50 a i ke $1,000, e like me ke ano o ka Pila i makemake ia. E ninau ia D. D. BALWIN ma Lahainaluna. Oia ka Agena no ka Paeaina o Hawaii.  [23. 2m.]

CECIL BROWN,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai
A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 8 Alanui Kaahumanu, HOnolulu, H. P. A.

WIL DER & Co.,
(WAILA MA.)

AIA MA KE KIHI O
ALANUI PAPU me MOIWAHINE!
Ua hoolako mau ia me ke kuai ana aku i na
Papa me na lako Kukulu hale
O NA ANO A PAU.
NA PANI PUKA!
PUKAANIANI,
OLEPELEPE,
LAKA,
AMI-LIILII,
AMI-LOLOA
PENA o na ano a pau,
AILA PENA,
VANIKI, &c.
Na Balak Pena me Puna,
Na Pepa Hale me na Lipine Pepa.
Aniani, Paakai, &c.
O na mea a pau maluna ae e kuai makepono loa ia aku no ke DALA KUIKE  1-1y

ELINA KE KOA
HE KANAKA OPIO
PUUWAI WAIPAHE!
KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA
KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O
KA OI WELINA HOPO O KONA
MAU ENEMI.
Mokuna VII—Helu 26.

          MAANEI, e nana kakou no Egemona, ke ano o kona lawe pio ia ana, a hiki i kona loaa hou ana aku i kona hoa alo pilikia o Elina. Ia Elina e paio ana me na enemi, e hooikaika ana hoi e luku aku ia lakou, oia hoi, no ka nui loa o ko Egemona luhi, a no ka ikaika loa o ke ano nawaliwali, ua haule ano maule iho la ia ilalo o ka papahele, a i kona haule ana iho ilalo, ua like me na popoki pololi imua o ka iole, pela na powa i hopu koke mai ai iaia, kau aku la maluna o kekahi waapa e pili ana ma ka aoao o ka moku, a he manawa pokole, na kawa loa aku la mai ka moku 'ku. Iloko o ka manawa a Egemona e waiho ana iloko o ka maule, ua paa iho la kona mau lima i ke kupee ia ma ke kua, a o kona mau lako kaua, ua paa aku la ma ka lima o na powa. I ka ike ana o na enemi, na paa o Egemona malalo o ko lakou mana, ua hoomaka iho la lakou e piwai ma kona mau papalina, a e hoao hoi e hoopohala ae iaia. He hora okoa paha kona waiho ana iloko o ka maule, a pohala ae la ia. I ke kaakaa ana ae o kona mau maka, ua ike koke aku la no ia i na powa, a pii ae la ke ano lele o ka hauli. Hooikaika ae la e lele iluna, aka, ua paa kona mau wawae, a aole e hiki ; leha aku la kona mau maka i na powa me ke ano huhu, me ke ake nui e ku aku a paio me lakou, aka, ua hoomaopopo hou iho la i ke ano o kona kulana, a haule hou iho la ia manao ona.
          "Ua paa oe i ka hao, makehewa kou hoao ana e hoohemo ae ia oe iho mai ia paa ae, oiai, o ke kupee ana na a neia mau lima," wahi a ke kanaka opio i au aku ai iloko o ke kai.
          "Ua paa ko'u mau ami i ka hauhoa ia e na lima lehulehu, aole o kou wale, a he mea hilahila ia i ka puuwai o ke kanaka koa oiaio, ka hoao ana e paia he heluna i palua ia o oukou me a'u hookahi, oiai au e waiho ana iloko o ka pouli o ka maule. Aka, me ia paa o ko'u kino, aole no ia he mea e paa ai ka manaolana iloko iho o ko'u puuwai no ka noho lanakila ana maluna o oukou i kekahi la e hiki mai ana," wahi a Egemona i pane aku ai me ke ano hae o kona mau onohi.
          Kuha mai la na powa i ko ia nei mau maka, hahau mai la me ke kumu o ka lakou mau pahikaua, a peku mai la me ko lakou mau wawae. Ua nui ko ianei eha a ano nawaliwali no hoi, aka, aole keia i hoike aku imua o kona mau enemi ia ano eha a nawaliwali, haka mau aku la kona mau maka ia lakou me ka piha i ka inaina. Paina mai la lakou i ka lakou mau mea ai imua o ia nei me ke ano anunu, e hooioi mai ana iaia nei. Aohe no keia i ano pololi loa, aka, ua nui kona makewai, a noi aku la ia lakou i wahi kulu wai, aka, ua hanaino ia mai la keia me ka hoomainoino nui.
          Ua nalo loa lakou nei mai ka moku mai, kahi hoi o ka hoouka kaua, oiai, iloko o ka wa a na kanaka e noke ana i ka luku aku a luku mai, ka wa hoi a ka hoouka kaua e hahana loa ana, oia ko lakou wa i haalele aku ai i ke kuna Zelina, a malalo o ka punohu o ka uahi pauda lakou i kolo hele aku ai maluna o na ale a hiki i ka nalo loa ana. Ua haule aku la ka la malalo o ka ilikai, a ua kaili aku la hoi i ka malamalama. Ua pii ae la na ao pouli o ka lewa a kau maluna, oili mai la na hoku liilii e kiei iho ana maluna o lakou nei i ka waena moana. Huli ae la ko Egemona alo iluna a leha aku la kona mau maka i ka lewa. E pule ana oia iloko o kona naau iho, e noi ana, aole no kona pono iho, aka ua ukali hoi hope aku la no kona naau a loaa na hoomanao ana i kona hoa aloha, kona hoa alo o na pilikia, ae, e pule ana oia no Elina, e noi ae ana i ke aloha lokomaikai o na lani nana e hoouka iho maluna o kona hoa lanakila, e malama ia oia me ka maalahi, a e pae hou aku i ka aina maloo, kahi a Emeline e kali mai ana iaia, a me ka lehulehu pu a pau o ka aina. Nani ke aloha, a nani ka oiaio o keia kanaka opio. Aole paha i komo iho ka manao iloko ona no na hana a kona hoa, a me ke ano o kona kulana ia manawa, oiai, hookahi wale no mea iloko o kona noonoo ia manawa koke, o ke noi ana aku no na pomaikai e kau ia mai maluna o kona hoa. Iloko o kona mau manao auwana e hoi hope ana ihape, ua puana ae la ia i nei mau huaolelo, me ka palaka i ka noonoo ana iho, eia oia mawaena o na enemi.
          "E Elina," wahi ana me ka leo nahenahe, "e kuu haku alii, ke ike nei au i kou nohoalii kelakela maluna o kou mau enemi, a ke hoomaikai mal nei na powa o ka moana a me ka aina imua ou. Ke kapalili nei o loko o ka puuwai o kau kauwa nei no ia mea, a ke hauoli nei kona kino holookoa. Nou ka'u mau pule ana a hoea i ka hopena, nou ko'u mau hoomanao ana, a nou wau nei mailuna a lalo. Ke hai mai nei na makaimo poloai o na kukui hoku o ka lewa, he oiaio no ka ka'u i hoopuka mua ai, he oiaio kau i olelo hope ai, a he oiaio no ka'u e olelo nei ano, aole loa i hanau ia ka la e noho pio ai kuu alii!"
          "Kuli, a mai walaau hou e ka pupule, a i pane hou mai oe, e make koke ka hoopai," wahi a ka leo o kekahi o na powa.
         Ua maopopo no ia ia nei he mea makehewa ka hoopaakiki ana 'ku ia lakou, oiai, he hehena nui ko lakou, a ua paa hoi kona mau lima i ke kupee ia, nolaila, kali iho la ia me ka noho malie a hiki i ka hoomaka ana o na powa e hiamoe, a nonolo ko lakou mau ihu ; a hapai hou ae la ia i na huaolelo :
          "E hehi hou ana oe i ke one o ko kaua aina hanau, e ike hou aku ana oe ia lakou, na makamaka, a me na hoa'loha; aka, owau nei la, pehea la a heaha la ko'u hopena, Auwe au! E lawe aku oe i ko'u aloha e ke ahe lau makani, a e haawi aku i ko'u hoa alo ino, i ko'u mau makua a'u i aloha nui ai, a i kuu aina hanau hoi," a kulou iho la kona poo ilalo me ke ano kaumaha a luuluu.
          Oiai keia e u ana me ka hoomanao ana ae i keia mau mea a pau, aia hoi, ua hoohikilele ia ae la kona hauli a puiwa ae la i ka anapa ana ae o ka uwila, holo ae la ke ahi malamalama a pahola iho la me ke ano hoomaka'uka'u maluna o kahi waapa. Aole no i nalo loa aku ke ano wena o ke ahi, ua hohola ae la ka leo nui nakulu o ka hekili, a nakolokolo aku la ma na paia eehia o ka lewa. Ia manawa, ua hoomaopopo koke iho la o Egemona i ka hopena o keia mea. Ke pii mai la na ao panopano hakumakuma a uliuli ma ke komohana, a ke hohola ae la a pani paa'e i ka maka o na kukui o ka lewa. He ino ! Ua maopopo ia mea ia ia nei. Me ka haawi ana i kona ikaika a pau i kona mau lima, me ka puuwai paa a me ka manaolana, hookahi no ana ume ana, ua haki ae la ke kupee me ka ike ole mai o kona mau enemi. A moe malie hou iho la me ke ano hoopolo ; akahi no a ano oluolu mai kona kino, a me he la ua hanau hou ia oia, a kolo ae la ka manaolana a puni kona kino ; oiai, ua kaawale kona mau lima, a he wahi haawina ia no ka manao ana'ku i ka loaa ana o ka manawa kupono e paio aku ai me kona mau enemi.
          Ua ala'e la na powa i ko lakou puiwa ana i ke kani o ka hekili. Ke pa mai la ka makani me ke ano ikaika, a ua ikaika mai la na ale me ke ano mahuahua mai o ko lakou mau heluna. Kikoo malie aku la o Egemona i kona lima iloko o ke kai a hoopulu ae la i kona waha, no ka mea, ua hele mai la a malohaha ka lehelehe, oiai, aole i pa iki kona mau lehelehe me kahi kuluwai a mea ai paha mai kona lawe pio ia ana.
          Aole no i liuliu loa, aia hoi, ua hoomaka mai la ka pa ikaika loa ana o ka makani, pii na ale a kiekie a aneane e uhi pu iho maluna o kah waapa, a o mai la ke ahi ula lapalapa o ka uwaila mailoko mai o na ao pouli, i ukaliia mai hoi e ka leo nui weliweli o ka hekili; na ia mau kupuna ino o ka moana i hooluliluli ae i kahi waapa, a naka wale iho la no me he la e naha liilii ae ana. O Egemona, e moe malia ana ia me ka makaukau nona iho; a o na powa hoi, ua piha lakou i ka makau, e puliki ana i ka palekai, a e uwe ana me na leo pule. Aka, aole i lohe ia mai ka lakou mau leo pule; no ka mea, ua pa mai la na ale me ka ikaika nui i kahi waapa, uhi mal la ke kai maluna o lakou, a pulu loa iho la. He manawa pokole wale no mahope iho, aia hoi, ua ikaika loa mal la ka mo, a i ka wa a na powa e noho nanea ana me ka uwe, ua pa mai la ka waapa me kekahi ale nui, a hulihia iho la. Me ka hikiwawe loa a kau ana o Egemona ma ke kila. Ua huli iho la ke alo o ka waapa ilalo a o ke kua iluna, a ilaila o Egemona kahi i noho ai me ka puliki ana a paa. Ua maa o Egemona i ke ano o ka holo moana ana, ua hoomakaukau mua oia ia ia iho, a ua loaa ia ia kahi e hoomaha ai no ka manawa a na ale e ae mai ai ia ia. Kahea mai la na powa iaia e kii aku ia lakou, a e lilo lakou i mau kauwa nana, aka ua pane aku kela, ina oia e kii aku ia lakou, a haalele hoi i kahi i loaa ia ia, alaila, e pau pu ana lakou a pau i ka poino, nolaila, ina he mau ikaika ko lakou, alaila, o ka manawa ia e hoike iho ai, a e hooikaika mai a kau iluna o ka waapa.
          Ua noke mai lakou i ke kahea me na leo nui, me ka uwe a me ka hoomalimali maalea loa, aole loa keia i kii aku ia lakou, aka, koi aku la no nae e au mai a kau iluna. Iloko o ka ino a me ka aneane no hoi i kahi o ka poino ko Egemona hoomanawanui ana maluna o ke kua o kahi waapa, e paielewa ia ana me ka inaina nui o ka makani a me na ale nunui kawahawaha o ka moana, aka, ua paa no keia a paa, me ka lana o kona manao no kona pakele hou ana, a hehi i ke one maloo o ka aina.  (Aole i pau.)

Ahaolelo Kau Kanawai
o ke Aupuni Hawaii
Ka Moolelo o na hana o ke Kau o
ka M. H. 1876.

LA HANA 50—Poalima, Iune, 30.
[Ua aua ke Kakauolelo o ka Ahaolelo aole e haawi mai i ka moolelo o ia la i na mea kakau nupepa. L. H.]
LA HANA 51.—Poaono Iulai 1.
Halawai ka hale i ka hora 10 A. M. Hon. Mr. Rhodes ma ka noho. Pule ka Rev. M. Kuaea.
Heluheluia ka moolelo o ka la i hala, a ma ke noi, ua aponoia.
HOIKE A NA KOMITE.
Hoike mai ka hapa nui o ke Komite Wae no ka noonoo ana i kekahi mau olelo hooholo, e pili ana no ka lawe ana mai i na kanaka o na aina e, ua apono ke komite i ka lawe ana mai i na kanaka mai Inia a me Iapana mai, e like ana ka nui o na kane me na wahine, a na ke aupuni e uku aku i ka uku moku o na wahine, a na ka mea makemake limahana e uku i ka uku moku o na kane. Waihoia ka hoike a lawe mai ka hapa uuku o ke Komite i ka lakou hoike.
Ma ke noi, ua kapaeia na rula, a heluhelu mai ka Hon. Mr. Kalaukoa he hoopii mai na mai lepera mai e paa nei ma ka halawai, e noi mai ana e nana mua aku o Kahui ia lakou mamua o ko lakou laweia ana i Kalawao. Waihoia a hiki mal ka Peresidena o ka Papa Ola.
Heluhelu hou mai no oia ka olelo hooholo, e kauohaia o Kahui e nana mua i na mai lepera e paa nei ma ka halewai mamua o ko lakou laweia ana.
Mahope o ka noonoo ia ana, ua hoopanee loa ia.
Heluhelu mua mai ka Hon. Mr. Halstead he bila e hoololi ai i na pauku 48, 50 a me 55 o ke kanawai kivila.
Ma ke noi, ua heluhelu elua ia ka bila ma ke poo. Waihoia no ka heluhelu ekolu ana.
Heluhelu mai ke Kiaaina Kapena he olelo hooholo, e kauohaia ke Komite no ka noonoo ana i ka bila e pili ana i ke kuai ana i na waiona e hoike mai i ka lakou hoke. Hooholoia.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Aholo he olelo hooholo, e hapaiia ka noonoo ana no na bila e pili ana i ka Oihana Aopalapala o ke aupuni a e waiho imua o ke  Komite o ka hale ma ka Poakolu. Hooholoia.
Heluhelu mua mai ka Hon. Mr. Naili he bila e hoopau ai i na pauku 118, 119 a me 120 o ke kanawai e pili ana i na lio-kea. Waihoia no ka heluhelu elua ana.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Birch he olelo hooholo, e kauohaia ke Komite o na Ahahookolokolo e hoike mai i ka lakou olelo hoike no ka hoopii a ko Kona Hema poe, e hoonoa ana i ke kohoia ana o K. Kamauoha. Hooholoia e hoike mai i ka Poakahi.
Noi mai ka Hon. Mr. Pilipo e waiho mua ia ka bila haawina imua o ke Komite Waiwai. Hooleia.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Barenaba he olelo hooholo, e hoikeia mai ke kumukuai o na aina aupuni o Kailua, Oahu. Aeia.
Hoike mai ke Kuhina Kalaiaina, he $735,000.
Hoopanee ka Hale.
LA HANA 52—Poakahi, Iulai 3.
Halawai ka hale i ka hora 10 A. M. Hon. Mr. Rhodes ma ka noho. Pule ka Rev. M. Kuaea.
Heluheluia ka moolelo o ka la i hala, a ma ke noi, ua aponoia.
NA PALAPALA HOOPII.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Aholo he mau hoopii mai Lahaina mai. 1 I $5,000 no na alanui a me na uwapo o Lahaina. 2 E hoemi ia ka uku o na luna aupuni mai ka Moi mai, koe aku na lunakanawai apana. 3 E hookaawaleia i $3,000 no na makeke o Lahaina. Waihoia a noonoo pu me ka bila haawina. 4 Aole e noho kekahi i luna aupuni ke ole e ike i na olelo elua. Waihoia a noonoo pu me ka bila e pili ana no ia mea.
Noi mai ke Komite o na Ahahookolokolo no na hoopi a ko Kona Hema poe e pili ana ia Komauoha a ka Poakolu hoike mai. Ae ia.
Hoike mai ke Komite Wae no ka noonoo ana i ka bila e haawi ana i ka uku makana no na makua hanau nui i na keiki, ua kanalua ia ka bila mua a waihoia mai ka biia hou. Aponoia.
Hoolaha mai ka Hon. Mr. Mahoe he mau bila. 1 I lunakanawai okoa no Hilo Akau. 2 I lunaauhau okoa. 3 I lunahelu okoa.
Hoolaha mai ka Hon. Mr. Birch he mau bila. 1 E hoololiia na pauku 392 a me 761 o ke kanawai kivila. 2 E hoololi ia ka pauku 2 o ka mokuna 48 o ke kanawai karaima.
Heluhelu hou mai oia he olelo hooholo, e kauohaia ke Komite no ka noonoo ana i ka bila e pili ana i na kai lawaia, e hoike mai i ka lakou hoike ma ka Poakolu. Hooholoia.
Hoike mai ke Komite Wae i kohoia no ka ninaninau ana i keia mau pake i lawe ia mai nei, a noi mai aole e haawi ia kekahi puu dala no keia mau pake.
Waiho mai ka Hon. Mr. Birch he hoololi, e akuoha pu ia ke kapena o ka moku e hoihoi aku i keia mau pake i Kapalakiko.
Noi mai ka Hon. Mr. Pilipo, e hana mua mai na Kuhina i mau palapala e hookuu mai ana i ke aupuni, aole e komo pu aku iloko o na hoohihia ana mai a Aseu mahope aku, maluna iho no o lakou na poho ke koiia mai.
Mahope o ka noonoo ia ana, ua hoomaha ka hale i ka hora 12 M.
Hoomaka hou na hana i ka hora 1 P. M.
Hapai hou ia ka noonoo ana no ka hoike a ke Komite Wae e pili ana no keia mau pake i hoounaia mai nei e Aseu.
Mahope o ka noonoo ana, ua aponoia ka hoike a ke Komite.
Hoolaha mai ke alii Kaai he bila e hookapu ai i na manu, O-o, Iiwi, Apapane.
NA HANA O KA LA.
Ka noonoo ana i ka hoololi o ka pauku 65 o ke Kumukanawai, ma ka heluhelu elua ana.
Ua kakau ia na ae me na hoole, ua hoopanee loa ia. He 22 ma ka hoopanee loa, a he 13 ma ka hoole.
Ka heluhelu elua ana i ka bila e hoololi ai i ka pauku 25 o ke kanawai e pili ana i ka uku o na kumukula i aponoia ma ka M. H. 1865 imua o ke Komite o ka hale.
Kamailio mai ka Peresidena ma ka aoao e hoopanee loa i keia bila e kamailio ia nei.
Hoololi mai ka Hon. Mr. Lililkalani, i $1 ka uku haahaa no ka la o na kumukula aupuni.
Eia ka poe i kamailio ma ka aoao kokua i ka bila, e hoomahuahua ana i $1 no ka la. Hons. Birch, Lilikalani, Kalaukoa, Nawahi, Kanealii a me Kahuila.
Eia na mea kue i ka hoomahuahua. Na 'lii Kapena Loke a me Kamika.
Mahope o ka noonoo ia ana, ua hoopauia ke komite me ka hai aku i ka hale ua hooholo ia ka bila no ke kakau poepoe ana. Hooholoia.
Noi mai ke alii Kaai, e hapai hou ia ka noonoo ana. Hooholoia.
Hoopanee ka Hale.
LA HANA 53—Poakolu, Iulai 5.
Halawai ka hale ma ka hora 10 A. M. Hon. Mr. Rhodes ma ka noho. Pule ka Rev. M. Kuaea.
Noi mai ka Hon. Mr. Aholo, e hoopanee keia halawai a ka hora 1 P. M., hooholoia.
Halawai ka hale i ka hora 1 P. M.
HOIKE A NA KOMITE KUMAU.
Hoike mai ke Komite o na Ahahookolokolo no na hoopii mai ka apana mai o Hilo, e hookaawale ana i apana hookolokolo okoa
no Hilo Akau, e noi mai ana e waiho i ka hoopii ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina. Aponoia.
Hoike hou mai no ke Komite Hookolokolo no ka bila e hoakaka ana i na hora hana o ka la, me ke noi mai e waiho i ke Komite Wae. Aponoia.
Hoike hou mai no ke Komite no ka hoopii o Kona Hema, e hoonoa ana i ke koho ia ana o Kamauoha, a noi mai na ka hale e noonoo i ka lakou olelo hooholo. Aponoia ka hoike me ka hoopanee loa i ke noi na ka hale e noonoo.
Hoike mai ke Komite Wae no ka noonoo ana i ka olelo hooholo, e ninaninau i na buke a me na mea e pili ana i ka hotele, a noi mai e hoopau i ko ke aupuni malama ana i ka hotele, a e haawiia no ka hoolimalima. Aponoia.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Birch he olelo hooholo, e hookomo ia maloko o ka bila haawina i $8,872 na Kealo k. o Wailuku, no ka mea, ua auhau papalua ia oia ma Wailuku a me Hana.
Hoololi mai ke alii Kamika, aole e hookomo ia ma ka bila haawina, aka, e kauoha aku keia hale i ke Kuhina Waiwai e hoihoi aku ia mau dala.
Hoololi mai ka Hon. Mr. Aholo e hoihoi pu ia me na dala e ae i auhau papalua ia mamua.
Hoololi mai ke alii Kaai, o na auhau papalua wale no o 1875.
Mahope o ke kamailio loihi ana o na hoa, ua hooholoia ka olelo hooholo me na hoololi.
NA HANA O KA LA.
Mamua o ka hapaiia ana o na hana o ka la, ua hookuuia ka Hon. Mr. Aiwohi no kona pilikia, no elua a ekolu paha la.
Ka heluhelu ekolu ana i ka bila e hoololi ai i na pauku 796, 797 a me 799 o ke kanawai kivila. Hooholoia.
Ka heluhelu elua ana i ka bila e hoololi ai i na pauku 11, 12 a me 18 o ke kanawai e hoopau ai i ka mok. 10 o ke kanawai kivila i aponoia ma ka M. H. 1865, e hoolilo ana i na Kiaaina o na mokupuni i mau kahukula, a e hoopau ana hoi i ke Kahukula nui, imua o ke Komite o ka hale.
Ma ke noi a ke alii Kamika, ua noonoo pakahiia na pauku o ka bila, a noi mai ia e hoopanee loa i ka pauku 1.
Kamailio mai ka Hon. Mr. Mahelona ma ka aoao kokua, a noi mai i ka Komite e noi aku i ka hale e hooholo loa i ka pauku 1. Mahope o ke kamailio loihi ana o na hoa, ua hoopauia ke Komite.
Hoopanee ka Hale.

Ke Kula Kumu ma Waimea Hawaii, mai Iune 9—17, 1876.

E like me ke kuhikuhi ma ke Alakai Kumu, ua akoakoa kekahi mau kumu mai Hamakua a Kohala Akau ma Waimea Hawaii.
Ma ka Poalima la 9 o Iune nei, ua pilikia kekahi mau kumu, a hiki ole mai ; ka nui o na kumu i hiki mai he 16.
Eia na hana o kela a o keia la a pau na la kula.
1 Hoomaka me ke mele ana.
2 Pule.
3 Kaheaia na inoa o na kumu.
4 Heluheluia na moolelo o na hana i hanaia.
5 Ke ao ana ma ka Buke Ao Heluhelu, Ao Kiko, heluhelu pakahi, heluhelu pualu, heluhelu kaahele.
6 Ka ninau ana a me ke kuhikuhi ana i ke ano o ke ao ana ma ke Kumumua a ma ka Helu Kamalii.
7 Ke ao ana ma ka Helunaau, me ka ninau, kuhikuhi, ke ao pakahi, ao pualu.
8 Ke ao ana ma ka Arimatika, ka hai ana i na rula, i na kumuhana, ka wehewehe ana, &c.
9 Ke ao ana ma ka Buke Honua, ma ka Palapala Aina, ma ka ninau ana, kuhikuhi ana, wehewehe ana &c.
10 Ka heluhelu ana i na kumumanao me ke kamailio o kela me keia no ia mau kumumanao.
11 Ma ka olelo haole kekahi ao ana, me ka wehewehe ana.
12 Ma ke mele ana.
13 Ka pule hookuu.
Mai ka hora 9½ A. M. ke kula ana a hiki i ka hora 3 P. M. me kahi hapalua hora hoomaha mawaena.
He mau la pilikia na la kula a pau, he ua, he makani, he anu, aole nae i haule kekahi hora kula, aole hoi i pilikia loa kekahi kumu me ke kahu.
Ikaika loa na kumu i ka hana ma na mea i aoia iloko o ke kula. He mau mea hou ke aoia, emo ole nae a loaa no i na kumu. Maikai ka noho ana, oluolu, kuikahi a hana like.
Pilikia na kumu o Hamakua no ke dala ole. Hele wale mai me kahi dala ole e kuai ai i ka ai. Heaha la ka ai e kuaiia i ka ole? He pohaku paha.
No ke aha keia nele o ko Hamakua poe kumu i ke dala ole? No ko lakou kii ole aku anei i ka luna kula? No ke dala ole anei ma ka waihona dala kula o ka Papa Hoonaauao? He dala no paha malaila. Ua lako no na luna ula e ae i ke dala no na kumu, no ke aha ka nele o ko Hamakua luna?  L. LAIANA.
Kahu o ke Kula Ao Kumu ma Waimea Hawaii.