Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 30, 20 July 1876 — Page 1

Page PDF (1.23 MB)

KA LAHUI HAWAII.
"Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
BUKE II.}  HONOLULU, POAHA, IULAI 20, 1876.  {HELU 30.

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.

Paiia ma kela Poaha me keia Poaha.
H. H. PALEKA,  Luna Hooponopono.
He pepa i hoopukaia i kela me keia hebedoma no na Ohana a me na Ekalesia o Hawaii; he mea kokua i ka noho pono ana o na ohana, ka maluhia o kanaka, a me na pomaikai kino a uhane o ka Lahui Hawaii. "Aole paonioni; aole haanui; aole hikiwawe ka huhu; aole noonoo ino."
O na Kumumanao a pau, na Nu Hou o kela me keia ano, na Mare, Hanau, Make, e kakau mai i ka Luna Hooponopono, a e paiia no ke kupono.
Aole e aeia ka pilikino, ke kuamuamu, ka hoino, a me ka huhu, a ua makemakeia ka hoohoihoi, hoolana manao, hoonaauao, a me ka hoopono.
He $1.75 ka auhau o keia pepa no ka makahiki, a he $1.00 no ka hapa makahiki.
E hookaa mua ia ka auhau o ka pepa mamua o ka loaa ana i kekahi mea makemake e lawe.

NO NA OLELO HOOLAHA.

E lawe ana keia pepa i na Olelo Hoolaha a na makamaka, e like me ke kupono, a e lawa pono ai hoi me ka hoohaiki ole i ka huina o na kolamu kukulu manao, no ka uku haahaa.
O kela a me keia makamaka e makemake ana e hoolaha, e hele mai ma ke keena a e hui pu me ka Luna Hooponopono.
Aole e paiia kekahi Olelo Hoolaha ke ole e hookaa mua ia ka auhau.
Eia kekahi, ke noiia aku nei na makamaka e hoouna mau mai i na mea hou; mai hooloihi loa i na palapala; e hai pololei mai i na manao me ke kuawili ole, a e kakau mai me na hua moakaka.
H. H. PALEKA,
Luna Hooponopono.

PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWE RS & DICKSON
(O LUI MA.)

KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me keia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I NA HALE.
Na Pani Puka,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau
Na Kui mai ka nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau,
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela a me keia ano.
A KE HAI IA AKU NEI KA LONO i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau hoa o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
—NO KA—
UKU HAAHAA LOA!
like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu
1]  a me ka maikai.

C. H. DICKEY, (Kale Kika,)
LOIO!

A he Luna Kepa i apono ia e ke Aupuni no ka Apana o Makawao, Maui Hikina.
E HELE NUI mai ka poe a pau i loohia ia me na pilikia pili Kanawai o ka "Ua-ukiu" nei, a no ko oukou makamaka oiaio no e kokua a e hooikaika e hoopau i na pilikia ma na ano a pau o ke Kanawai.  17-1y

OLELO HOOLAHA.

MAI KA HAKUAINA C. C. HARRIS, o Kailua Ahupuaa o Koolaupoko, Oahu, ua lilo mai ia makou ka hoomalu ana i na kai lawaia o Mokulua, Ahulili a me Kea. Nolaila, ua koho pono ia o JOHN A. CUMINIS i Luna nana e hoomalu a hooponopono i na mea a pau ma ia mau wahi no ka makahiki.
E hoolohe na mea a pau iaia.
W. L. MOEHONUA.
Mei 20, 1876.  [22tf]

Ama ra! Holokahana!!

UA MAKAUKAU KA MEA NOna ka noa malalo iho e hoolawa i ka makemake ma ka hana nowelo ana i na KAA o kela a me keia ano, me ka nani a me ka paa. Malaila e kiliopu ai ka holo a ka lio, me na kamaa hao i kaupaona likeia, a i hana ia hoi noloko mai o ka hao paa loa me ke kumukuai haahaa loa. Me ka eleu a me ka mikiala, ua hopo ole i ka puana ae "aohe lua e like ai. Ma Ainahou ka lua o ka Hale Amara mai ka Hale Dute mai.  C. B. WILSON,
1 1y  Kale Wilesona.

G. W. WEST!

HALE HANA KAA HOLO LEALEA ME na kaa hali ukana. E hana ia no ho na kaa nahaha no ka uku oluolu. E kapiliia no kapuai lio, no ka uku kupono. Ma ka hale hana mua o Mr. Benfield, ma ke Alanui Alii  1-1y

S. B. DOLE.

LOIO a he Alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania.  1 1y

J. PORTER GREEN,
"KEIKI O KAUAUKIUKIU."

HE LOIO! A HE KOKUA OIAIO!
E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU I o'u nei, a na'u no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie me ka uku haahaa makepono loa. Me na oki mare, a me ka hooponopono ana i ka waiwai o ka poe make, he eleu loa ka hana. Aia ko'u keena hana ma Alanui Kalepa kokoke i ke keena o ka Lunakanawai Aeko. E hamama mau ana ka puka, e hele nui mai i pau ka pilikia.  1-1y

E. STREHZ,
[AILUENE]

MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o Alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae.  1 1y

SEEK THE GENTLE SHEPHERD.
Royal Song. p. 95.

1
Imi i ke Kahu,
Kahu alakai,
Komo ma ka puka
O ka pa maikai,
Malu no maloko,
Palekana no,
Komo mai a malu mau.
Cho.—Imi i ke Kahu,
Imi ano no.
Imi ia Iesu la,
Kahu maikai mau,
Imi i ke Kahu,
Mai auwana e,
Ku ano la a hahai.
2
Ku a hea ke Kahu,
Kahu akahai,
No ke aha e noho
Ma ke anu e,
Eia ka mehana
Ma kuu pa maikai,
Wiki no e komo mai,
Cho.—Imi i ke kahu, &c.
3
Ku a komo iloko
O ka pa maikai,
Lako i na pono,
Ono kana ai,
Puka no i waho
Nana e alakai,
Ma na kula uli e.
Cho.—Imi i ke Kahu, &c.
HAWAII.

ELINA KE KOA
HE KANAKA OPIO
PUUWAI WAIPAHE!
KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA
KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O
KA OI WELINA HOPO O KONA
MAU ENEMI.
Mokuna VII—Helu 27.

          MAANEI e ka mea heluhelu e hiki ai ia kakou ke hoomaopopo iho i ke ano o ko Egemona puuwai, oiai, he mau enemi kela nona, o ka poe ia nana i alu iaia oiai e mokomoko ana maluna o ka papahele oneki o ka Zelina; o ka poe lakou nana i hauhoa i kona mau lima a kupee i na wawae; a ua lana hoi ko lakou manao e lawe aku iaia a pae ma kekahi aina ma ke ano he pio na lakou; aka, ua loohia ia iho la lakou e ka makani ino, ua kahuli ka waapa, a ua haule aku la lakou iloko o ka opu o ka moana kai hohonu, a oiai keia e nana aku ana ia lakou i ka hakoko mai me na ale o ka moana, a e kahea mai ana hoi iaia nei e kokua aku, aole no keia i haawi aku i ke ino, a ano hauoli no ko lakou aneane ana e pilikia, aka, ma kahi o ka lakou mau hana ino i ko ia nei wa e noho ana iloko o ka pilikia malalo o ko lakou malu, ua haawi aku la ia i ka maikai a me ka leo poloai aloha, e au mai a kau iluna o ke kua o ka waapa—aole keia i hoole aku a hoopuka aku i na huaolelo hoopio i ko lakou ikaika, aka, he mau huaolelo aloha o ka hoolana manao ka mea i haawiia 'ku. He hoike oiaio ana keia, he kanaka koa, he hopo ole, a he puni kaua, aka, ua nohoalii ia ia mau haawina ona a pau e ke aloha i kona hoakaua. O Elina, ua oi pakela aku kona nani ma keia ano, oiai, aole loa oia e ae e lawe ia ke ola o kona hoa paio ke paio  mai me ka maikai, o ka lawe pio wale no kona makemake nui, aka, ke paio mai me ka ino, alaila e hoopai aku ana ia e like me ke kupono, me ka minamina no nae no ia mea.
          Ua hala aku la ka hapalua o ka po, a ke ano wehe mai la kaiao maluna o ka ilikai moana; e waiho malie ana ka opu hohonu o ua moana inaina nei ia po iho me ka malie molale maikai. Aohe wahi ale, aohe wahi ano ino, a me he la ua luhi i ke kupaka, a ua haule aku la e hooluolu iloko o kekahi hihio moeuhane no ka manawa. Kii mai la ka onohi maka o ka la, a pahola ae la i ka malamalama o kona mau kukuna maluna o ka ilikai komohana; aia hoi, maluna o ka opu o ke kai, e lana malie ana he wahi waapa, a maluna iho he kanaka, ua pili kona mau maka, ua luhi, a ua pau kona noonoo no ia manawa, oiai, ua pauhia ia e ka hiamoe. Pii ae la ka malamalama o ka la me ke ano kaniuhu, me he la e hookulu iho ana i na waimaka a ke aloha maluna o keia olulo hookahi; a ke ani mai la he wahi makani maluna o ka ilikai a loaa mai la ko ia nei umauma, me he la e ake ana e hooluolu mai i kona houpo paupauaho; a lele haaheo ae la na manu noho moana maluna me ka alawa iho o ko lakou mau maka me ke ano kahaha no keia komohewa maloko o ko lakou kihapai.
          Ae, ua hooikaika o Egemona mai ka hoomaka ana ona o kau iluna o ke kuala o kahi waapa a hiki wale i ka wa i malie iho ai ka inaina o ka ino o ka moana. Ua kau mai la na ulia lehulehu wale maluna o kona kino, ua opili kona kino mai luna a lalo, a ua aneane e apu ka pana ana a ke aa koni o kona puuwai; ua huli mai la na hoomanao ana o kona hoa'loha, kona hoa'lii opio alo ino hoi a loaa kona puuwai me ka malihini i ke aloha; ua ukali mai la ke aloha o ka makua a loaa kona mau aakoko e u ana; ua hoi mai la na hiohiona o kona one hanau a kau iho la maluna ona; a i ka ulu ana'e iloko o kona puuwai me ka hoomapopo iho i ke ano o kona kulana, he mea e kona aloha, piha mai la kona noonoo me na ano kuhewa, hu mai la ke aloha kumakena, a me he la he puolo kaumaha nui maluna o kona hokua i kauia iho! Aloha ino ia, aloha wale kona ike ana iho i ka make e waiho mai ana mamua pono ona a huli hope aku la na hoomanao ana i kona alii opio, i na makua a me ke one hanau. Ke kulu nei maanei na omakawai o ka walohia o ka mea kakau moolelo, a me he la ua hui pu aku la me Egemona ma kona mau kaumaha.
         
I kona hoomaopopo ana i keia mau mea a pau, haliu ae la kona mau maka i ka lani, kulu iho la he mau omakawai mailoko mai o kona mau maka ano maluhiluhi, a me ka leo haalulu nawaliwali i puana ae ai i neia mau huaolelo ku i ka walania:
          "E ke ola! a me ka make o ko ke ao nei! ka mana aloha lokomaikai, ka puuhonua a me ka makua. Ua hewa no wau imua ou, ua hewa imua o kanaka, a ua hewa imua o ke ao holookoa, aka, ua ao ia au e ko'u makuahine aloha, a ua ike iho no hoi au iloko o ko'u noonoo ana, he makua kalahala oe; a nolaila, ke noi aku nei au imua ou, ke hapai aku nei i ka leo haahaa e like me kahi ikaika i hookoeia iho, e kala mai i kau kauwa nei. E ae mai ia'u e ike hou aku i na papalina o ka'u aloha, he hoa alo ino, alo pilikia a alo make; e ae mai ia'u e hoopulu hou aku i na papalina mohaha o ko'u makuahine aloha me na kuluwai o ko'u mau hoomanao ana nona; a e ae hou mai—e ka mana kiekie o na lani— e hehi hou i ka lepo o ka aina au i haawi mai ai i one hanau no kau kauwa nei. Ke haawi aku nei au i keia leo ma kou mau wawae, me ka lana o ka manao e nana aloha mai ana oe i kau kauwa nei e waiho aku nei me ke kino nawaliwali i paielewa ia maluna o na ale inaina o ka moana a me ka makani puahiohio a kou oluolu i ae ai e pa ae maluna o keia ilikai; a ina ua hewa au i oi aku mamua o ka hiki ana i ke aloha makuahine ke nana mai, alaila, e lawe no au i ka hoopai kupono e like me ka hewa i hanaia, me ke noi ana 'ku e kala mai, a e paa aku i ko'u uhane."
          Ua hiki ole ia Egemona ke pane hou ae, oiai, ua nawaliwali loa ia. a ua nui kona opili, a kulou hou iho la kona poo ilalo me ke kulu ana o na waimaka ehaeha. "O keia mau maka i ike mua ole i keia mea he waimaka, o keia puuwai i malihini i keia mea he kaumaha, ano ua uhi paa ia e ka eleele o ke kanikau, a ke u nei no laua iho," wahi ana. Aole no nae i liuliu ko ia nei noho ana iloko o ia ano kaumaha, aia hoi, ua ala mai la ka manaolana, a hoomaka mai la ka hoi hou mai o ka pumehana ano kanaka o kona kino, a hoi hou mai la no me ka ikaika. Ike iho la no keia i ke ano o kona kino mai luna a lalo, a maopopo iho la no iaia ua lohe ia mai la kana noi. Hoomaka koke aku la no ke ano malie o ka makani, a iloko o ka manawa pokole, ua mao loa ae la, a waiho malie iho la ka ilikai moana me ka lana malie.
Me ko ia nei manaolana, ua lele hou iho la iloko o ke kai, a me ka hooikaika nui i hoohuli hou ae ai i kahi waapa a huli iluna ke alo, a kau hou aku la. Pomaikai loa ka loaa ana 'ku o ke kiaha ka-liu ua hihia me na kaula a aole i haule iloko o ka moana, a me ia kokua, ua pau ae la ke kai i ke ka ia, a lana hou ae la ua wahi waapa nei me ke ano maikai. Hoomaikai aku la keia i ka lokomaikai o na lani, me ke noi pu aku e hoopomaikai mai i ka uhane o kona mau enemi i nalo aku iloko o ka luakupapau huihui, a kau la kona poo ma ka ihu o ua wahi waapa nei, a no ka nui o ka luhi me ke ano mania, ua pili iho la kona mau maka, a haule aku la iloko o ka hiamoe nanea, a hiki i ka wa a ka la i hohola ae ai i kona malamalama elike me ka mea i hai mua ia ku nei.
          Ua kiekie loa ka la iluna,  a akahi no a puoho ae la ua wahi Egemona nei. O kana mea i hoomaopopo mua, oia no ke aheahe o ka makani e pa ana, me he la ua honi aku la ia i ke ano aekai o kekahi aina, a i kona hoomaopopo ana 'ku i ka lele ae o na manu, ua kau iho la ka mino aka maluna o kona mau papalina, me ke ano haawi aku i ke aloha i kona mau hoa. Ma kana nana ana i ke ano o na manu e lele ae ana, ua ike koke aku la no keia he manu noho aina, ke ano manu hoi i hele mamao loa ole mai ka aina aku. Lele ae la ko ia nei hauli, a ku ae la iluna me ka alawa ana o kona mau maka ma o a maanei me ke ake nui e haule aku ka ike o kona mau maka maluna o kekahi aina. Aole nae he ike aku, aka, ua maopopo koke iho la no nae iaia nei ma ka nana ana i ke ano o ke ao e pii ae ana maluna o ka ilikai ma ko ia nei akau komohana, he aina malalo iho; a ma ka ike ana hoi i kela manu noho aina, ua paa loa iho la kona manao no ia mea. Alawa iho la keia ma ka aoao o kahi waapa, a ike iho la i na lau limu e lana ana, a hooia loa iho la kona manao no kana mea i haupu mua ai. Wehe ae la i kona wahi aahu, kau ae la iluna me he ano pea la me na wahi apana laau e loaa iho ana iaia, a o ka pa mai a ka makani aheahe ma ke komohana, ua niau malie aku la ua wahi waapa nei me ka pakika maluna o ka ilikai.
          Ua lana kona manao e loaa ana no iaia he aina, aole i kawa loa mai iaia aku ia manawa, a aole no hoi e loihi ana kona manawa e huli aku ai. Ua pololei keia manao o keia keiki aukai, a ua hooiaio mai i kona makaukau ma ka nana ana a koho i na ouli o ke ao ma ka huakai moana. No ka mea, mahope o ke kahuli ana'e o na kukuna la ma kai o ka laina auwina la, oiai hoi o Egemona e nanea ana i ka hoomanao ae i kona alii opio o Elina, aia hoi, me he la ke kau ana 'ku o kona mau maka imua, a ua haule koke aku la no ka ike maluna o ka aina. Ike aku la ia i ka aina e opu mai ana maloko mai o na ao, me he la e aumeume ana, e ake ana ke ao e huna aku i kona mau papalina, a o ka aina hoi, e au mai ana ka manao e hoike mai iaia nei, a hooia mai ua lohe ia kana leo noi, a ua palekana. Kau ae la ko Egemona mau lima i kona maka, e palulu ana i ke ano olino o ka la, a hakapono aku la me ka piha hauoli a ano haalulu. I kona hoomaopopo loa ana i ka oiaio o kana mea i ike aku ai, puiki ae la kona mau lima i kona umauma, haule iho la kona mau kuli i ka papahele, a me na maka i piha i ka waimaka o ka hauoli piha, me ka leo pihoihoi, a me ka puuwai i punia e ka hauoli palena ole, puana ae la i na hoomaikai piha i kona puuhonua, ka mea nana ka hoolohe ana i kana noi iloko o ka wa pilikia.
          Mamua o ka napo ana aku o ka la, malalo o ka ilikai, a uhi ae ka pouli maluna o ka moana a me ka aina, ua pae aku la o Egemona i kaha one, ua huki aku la keia i kona wahi waapa a kau i ke one maloo, ua hoohuli iho la ilalo ke alo, a me ka palulu ana i na lau laau, ua paa aku la ka makani, a malalo o laila keia kahi i hooluolu ai a hiki i ke ao ana. I ka pili ana o kona mau maka ia po, a haule aku la kona noonoo ana iloko o ka lua pouli o ka hiamoe, aia hoi ua loaa aku la i kona mau hihio moeuhane ana, a halawai pu me kona hoa o Elina. Ike aku la ia i ka helehelena o kana alii opio ua ano e, ua kau mai na hiona o ka mai maluna o kona mau papalina; ua nalo aku kona nui puipui, ua nalo ka hiona pua rose o kona mau papalina, a me he la, o ka hopena luakupapau maluna o kona kino. Ua halawai laua, ua aloha, a ua uwe pu; a ike aku ia i kekahi moku ma ka umauma o kona hoa; he moku i okiia me ka pahi ma kana nana aku, e kulu mai ana ke koko maemae  mailoko mai o ka puuwai koa o kana alii opio. Lalau aku la o Elina he kiaha kau mai la ma kahi a ke koko e kulu ana mai kona puuwai aku, a i ka piha ana, kau ae la i kona waha a inu 'e la me ke ano o ka mea i loohia i ka mai no ka wa loihi.
          Iloko o keia moeuhane ana a Egemona, ua lele ae la kona hauli, a me ka puiwa o kona puuwai i ala ae ai kona hiamoe; aka, hoomaopopo koke iho la ia he moeuhane wale no ka, a pane ae la me ke ano manao nui ole ia mea. "He oiaio he aloha he mea nui oe na'u, aka, ke noi aku nei au i kou lokomaikai a i kou aloha no hoi, e ae mai i kau kauwa nei e pili iho kona mau maka, a e loaa hoi ka hooluolu ana no keia po, o Elina kuu haku aloha !" a haule hou aku la kona poo, a o Welehu ka malama a hiki i ke ao ana.
          Nani wale ke ano o keia mau hoa'loha oiaio. Nani wale ka halawai ana o ko laua mau aloha ma ka hihio moeuhane ana, me ka noho kawa ana o ko laua mau kino i kahi e. Me he la, ma keia moeuhane, he ano a he haina nui kona, a he hooia ana mai hoi i ko laua iliwai like o ka iini aloha oiaio mawaena o laua a elua. Aloha oe e Egemona ka olulo aukai oia moana hohonu i piha me na powa, a welina hoi ka iini o ka mea e kakau nei ia oe e Elina. Ua kuluma ia olua kona manao holookoa, a ke alualu nei mahope, ke ukali nei, a ua lilo loa he kauwa na olua, ke koni ana o kona mau aa-koko, ma ka hui pu ana me ko olua mau hiohiona i kela a me keia pule me ka oi o kana makakila peni, a me ka wai awaawa o kana inika. Aloha wale olua me ka hoomanao a keia pule aku.
(Aole i pau.)

Ahaolelo Kau Kanawai
o ke Aupuni Hawaii
Ka Moolelo o na hana o ke Kau o
ka M. H. 1876.
[Koena mai kela pule mai.]

Hapaiia na hana o ka la, oia ka heluhelu alua ana i ka bila e hoololi ai i ka pauku 6 o ke kanawai o 1870, e pili ana i ka auhau holoholona.
Noi mai ka Hon. Mr. Kalaukoa, e hapai hou i ka noonoo ana no ka olelo hooholo, e hoouna i ke Komite Wae e nana i na hale aupuni. Hooholoia.
Noi mai ka Hon. Mr. Birch, i elima lala o ke komite wae, a e kohoia na lala pakahi mailoko mai o na komite kumau.
Hoololi mai ka Hon. Mr. Aholo, o na hoa no a pau ke hele e nana i na hale aupuni.
I ka ninauia ana ua hooholoia ka olelo hooholo me ka hoololi a ka Hon. Aholo.
Hoopanee a ka hora 1.
Halawai ka hale ma ka hora 1 P. M. Heluhelu alua ia ka bila e hoololi ai i ka pauku 1 o ka mokuna 23 o ke kanawai i aponoia ma ka 1872. Hoopanee loa ia.
Heluhelu alua ia ka bila e hoopau ana i ka pauku 3 o ka 1870, a e haawi ana i ka poe inu awa, e kuai awa me ka palapala ae ole a na kauka. I ka ninauia ana, ua kakauia na ae o me ka hoole. Eia na poe ae e kuu akea ia ka inu awa: Kanoa, Dominis, Kapena, Moehonua, Waila, Kuihelani, Kahanu. Martin. Isenberg, Kaai, Kamauoha, Lilikalani, Kauai, Naili, Halemanu, Barenaba, Helekunihi, Nahaku, Wana, Nakaleka a me Mahelona.—huiia he 20. Ka poe hoole i ka inu akea ana i ka awa: Walker, Kakela makua, Parker, Aiwohi, Aholo, Kahuila, Kanealii, Kalaukoa, Pilipo, Nawahi, Mahoe, Preston a me Waterhouse,—huiia he 14, nolaila ua hooholoia e inu akeaia ka awa.
Noi mai ka Hon. Mr. Birch, e heluhelu akoluia keia bila ma ka Poakani e hiki mai ana. Hooholoia.
Ma ke noi, ua kapaeia na rula a heluhelu mai ka Hon. Pilipo he olelo hooholo, e lawe hou ia mai imua o ke komite o ka hale, ka bila e pili ana i na kai lawaia, a e noonooia ma ka Poakahi e hiki mai ana, hooleia.
Noi mai ka Hon. Mr. Aholo, e  kapaeia ka rula 41, a e hapai hou ia ka nonoo ana no ka hoike a ke komite o na aha hookolokolo, e hoopanee loa i ka bila e hookuu ana i na kai lawaia. I ka ninauia ana, ua hooleia.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka mokuna 42 o ke kanawai o 1874, waihoia a Poakahi.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ana i ke kanawai no ka piliwaiwai. Waihoia a Poakahi.
Heluhelu akoluia ka bila e hoopau ai i ka mokuna 28 o na kanawai o 1874, e pili ana i na olelo hooholo, e apono ana i na hoolilo waiwai paa a na Kahu. Hooholo ia e kakau poepoeia, a heluhelu akolu ia ma ka Poakolu.
Heluhelu aluaia ka bila e hoopau ai i ka mokuna 4 o na kanawai o 1874, e pili ana no ka mare ana o na wahine Hawaii me na pake. Hooholoia e kakau poepoe, a heluhelu akolu ia ma ka Poakolu.
Heluhelu akoluia ka bila e hoololi ai i ka pauku 101 o ke kanawai Kivila, e pili ana i ka laikini waapa. Hooholoia.
Hoopaanee ka Hale.
LA HANA 56. Poaono Iulai 8.
Halawai ka hale e like me ka mea mau.
Noi mai ke Komite Wae no ka bila e pili ana i na laikini o na mahiko i manawa hou, ae ia.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Kanealii he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kakauolelo o ka hale, aole e haawi mai i na dala i emi kona waiwai io, a e kauoha ana i na dala i haawi mua ia oia ano e hoihoi aku i ke Kakauolelo. Waihoia ma ka papa a hoike mai ke Komite Waiwai.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Pilipo he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina Waiwai e kukala aku ma ka inoa o ke aupuni, o na dala i hoemiia, e lawe ke aupuni nona a me ka poe malalo o kona hoomalu ana he mau dala piha ia he 100 keneta. Hoopaneeia a ka Poakahi.
Heluhelu mai ke 'lii Kaai he olelo hooholo e kauoha ana i ka Loio Kuhina e huli aku i ka poe na lakou i hoolaha mai keia mau dala, a ina ua ike ia ua emi ka waiwai io, alaila e hoopiiia lakou.
Hoololi mai ka Hon. Mr. Birch, na ke komite o na aha hookolokolo e imi aku, aole na ka Loio Kuhina. Hooholoia ka olelo hooholo me ka hoololi Hoopanee ka hale.
LA HANA 57—Poakahi, Iulai 10.
Halawai ka hale e like me ka mea mau.
Heluhelu mai ka Hon. Mr. Preston he bila e pili ana i na mea hoike. Waihoia e pai no ka heluhelu alua ana.
Ma ke noi ua kapae ia na rula a heluhelu mai ka Hon. Mr. Kaina he hoopii mai Puna mai, e noi mai ana i mau tausani dala no ke alanui mai Kahekahe a hiki i Kaohe ma ka apana o Puna. Waihoia a noonoo pu me ka Bila Haawina.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu akolu ia ka bila e hoopau ana i na pauku 11, 12, 13 o ke kanawai e hoopau ana i ka mokuna 10 o ke kanawai Kivila, e hoonoho ana i na Kiaaina i mau Kahukula nui, a e hoopau ana i ke Kahukula nui.
Noi mai ke 'lii Paulo e hoopanee loa i ka bila.
Hoololi mai ka Hon. Mr. Aholo, e hookomo aku, mahope o na Kiaaina, a na lakou e koho i mau hope no keia oihana. Hooholoia.
Hoololi mai ka Hon. Mr. Preston na ka Papa Hoonaauao e koho i na Kahukula nui no na apana Kiaaina a pau. Hooleia Ninauia ka hooholo loa i ka bila me ka hoololi eia ka poe e ae e hooholo i ka bila me ka hoololi: Na Kiaaina Kanoa, Kapena, Hon. Kuihelani, Moanauli, Martin, Kaai, Aholo, Kahuila, Kaiue, Pilipo, Kauai, Lilikalani, Birch, Naili, Halstead, Aiwohi, Gay, Helekunihi, Barenaba, Kalaukoa, Nawahi, Mahoe, Nahaku, Wana, Naukana, Nakaleka, Mahelona, Kaina, huiia he 28; ka poe hoole: Green, Moehonua, Walker. W. R. Castle, S. N. Castle, Parker, Waila, Ake, Paulo. Kamauoha, Waterhouse, Preston, huiia he 12, nolaila ua hooholo loa ia ka bila me ka hoololi.
Ma ke noi, ua kapaeia na rula, a heluhelu mai ka Hon. Mr. Aholo, he olelo hooholo, e kauoha ana i ke Komisina i kauohaia e ka Ahaolelo o 1874 e hooponopono i na kanawai, e hoike mai i keia Ahaolelo; hooholoia.
Heluhelu alua ia ka bila e hoala hou ai i na pauku 1 a me 2 o ka mokuna 86 o ke kanawai Hoopai Karaima i hoopauia e ka mokuna 46 o na kanawai o 1874, a e hoololi i ua mau pauku la i kulike ai me ka pauku 62 o ke Kumukanawai i hoololiia, a e hoololi ai i na pauku 5, 6, 12, a e hoopau loa ai i  na pauku 9, 10 o ka mokuna 86 o ke Kanawai Karaima imua o ke Komite o ka hale, noho ke Kiaaina Kapena ma ka noho.
Noi mai ka Loio Kuhina e noonoo pakahiia na pauku. Hooholoia.
Mahope o ka noonooia ana, ua hoopau ia e komite, a hai aku i ka hale, ua hoopanee loa ia ka pauku 1 o ka bila a o na pauku 3 ae o ka bila, e noonooia imua o ka hale. Aponoia ka hoike a ke komite heluheluia ka pauku 2, 3, 4, 5, 6, 7, hoopaneeia.
Ninauia ka hoopanee loa i ka bila, hooholoia.
Nonoi mai ke alii Kaai, e noonoo houia ka bila e hoololi ai i ka pauku 12 o ka mokuna 86 o ke kanawai Karaima, ma ka Poakolu e hiki mai ana.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ka pauku 18 o ka mokuna 86 o ke kanawai Hoopai Karaima, waihoia ma ka papa.
Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ai i ke kanawai no ka piliwaiwai. Waihoia ma ka papa.
Heluhelu aluaia ka hoololi no ka pauku 61 o ke Kumukanawai. Hoopanee loa ia.
Heluhelu alua ia ka bila e hoololi ana i ka pauku 1 o ke kanawai e kauoha ana i na mea a pau e lawelawe ana i na oihana aupuni, e hookupaia. Waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akolu ia ma ka Poaha. Hoholoia.
Heluhelu aluaia ka bila e kauoha ana i ke Kuhina Waiwai, aole e haawi i ke dala i na luna aupuni e holo wale ana i na aina e, no kona makemake iho, ke ole i pili i kana oihana. Waihoia no ke kakau poepoe, a e heluhelu akoluia ma ka Poaha.
Heluhelu aluaia ka bila e hoo ponoponi ai i ke kuai ana i ka opiuma iloko o keia aupuni. Hoopanee loa ia.
Hoopanee ka hale.
[Nana ma ka aoao ekolu.]