Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 19, 10 May 1877 — Page 4
KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, MEI 10, 1877.
KOMI TE HOOPONOPONO NO KEIA AOAO.
LAIKI MAKUA, MRS. KELA A. GILIMANA,
M RS. ELENA MAKALE, MRS. C. C. COLEMANA.
SWEET HOUR OF PRAYER!
1
S weet hour o f prayer! Sweet hour of prayer!
That calls me from a world of care,
And bids me at my Father's throne
Make all my wants and wishes known;
In seasons of distress and grief,
My soul has often found relief;
||: And oft escaped the tempter's snare,
By thy return, sweet hour of prayer! :||
2
Sweet hour of prayer! Sweet hour of prayer!
Thy wings shall my petition bear
To Him whose truth and faithfulness
Engage the waiting soul to bless,
And since He bids me seek His face,
Believe His word and trust His grace,
||: I'll cast on Him my every care
And wait for thee, sweet hour of prayer! :||
3
Sweet hour of prayer! Sweet hour of prayer!
May I thy consolation share,
Till, from Mount Pisgah's lofty height,
I view my home and take my flight:
This robe of flesh I'll drop and rise
To seize the everlasting prize;
||: And short, while passing through the air,
Farewell, farewell, sweet hour of prayer! :||
NO KE SQUIRREL.
O keia wahi holoholona ano eleu, aia no kona wahi noho maloko ona ululaau. He mea hauoli ka ike ana'ku iaia e holo mama ae ana ma ka honua a pinana awiwi aku la maluna o na laau, me ka hokiokio aku i kona mau hoa. Aia kana punana maloko o na hakahaka laau, a i ole malalo ona laau. Ilaila oia e hoahu ai i kona ola no na la loihi oke kau anu oka hooilo. Ua paa mau kona manawa i ka hana iloko ona la makalii o ka makahiki, e houluulu ana i na ano hua o kela a me keia ano. Nana no e ihi a pau, me ka lawe ole i kekahi mea ino, a ke piha kona wahi, holo aku la no ka waiho ana ma kona punana.
He manao no anei kou he poe malowa no kahi manawa o keia poe holoholona? Ke manao nei au aole. Aole loa wau i ike i hekahi me ke ano malowa maluna o kona mau helehelena. Na kela a me keia e ohi i kona ola nona iho. I kekahi wa, oiai lakou e lele hele ana, haule aku la kekahi mau pua i ka honua, a o ka ulu no ia oia hua, a mahope lilo i kumu laau nui. I kekahi manawa, i ke kau o ka makahiki, i ka wa hoi a na kamalii o Amerika e hele aku ai maloko o na laau e ohi hua (e like me ko Hawaii nei kamalii e pii ai i ka ohi ohia) na punana o keia ano holoholona i kahi manawa. A heaha la ko oukou manao no ka lakou mau hana ? Lawe lakou a pau loa na hua i houluulu ia, a o ka hopena, o kona hele hou e ohi a i ole o ka make i ka pololi. E nana ae i kona ano eleu. Aole paha e manao ana kekahi he mau hiona kona i kupono e hanaino aku.
Aka, ua ike no au i kekahi mau wahi kaikamahine liilii e hele ana ma ke alanui i kekahi la ike aku la i kekahi wahi holoholona o keia ano me ka hulu omaomao nani e holo ae ana ma ke alanui. Ua paa loa paha kona manawa ia wa, oiai oia e houluulu ana oia i na hua, a e hokiokio ana me ka manao ole eia koke no ka pilikia, aka, i ka wa o keia mau wahi kaikamahine uuku i ike mai ai iaia, o ko laua holo mai la no ia, a lalau iho la i na laau me ka manao e pepehi iaia. Ua hooikaika ia e holo aku i pakele, e pee ana malalo a na laau a e pinana ana maluna o na pa, aka, oiai oia e aloalo ana, pa iho la kona poo i ka laau a kekahi kaikamahine, a haule aku la i lalo a make loa. I ka ike ana o keia kaikamahine i kana mea i hana'i, ua piha oia i ke kaumaha; a i keia manawa, ua ulu ae kona kino a lilo he kanakamakua, aka, ina manawa a pau ana e noonoo ae ai i kona aloha ole i ka pepehi ana i kela wahi holoholona uuku i hana ino ole mai iaia, ua nui loa kona kaumaha. He mea makemake ole no ke Akua ka pepehi a hana ino ana o na kamalii a mea e a e paha i kona mau holoholona liilii hewa. He maikai ke Akua i na mea a pau, a o kona aloha hemolele aia no ia maluna o na mea a pau Ana i hana'i.
ELENA.
Ko Wili Manaoio.
E noho ana o Wili i kahi o kona kupunakane ma kahi kokoke i na ululaau. Ua aloha ia i ua home nei, no ke ano e mai o ka home o kona papa. Ua nui kona makemake e hele pu me kona papa i ka holoholo maloko o ka ululaau ke hele mai ia. I kekahi la, hele aku la laua a hiki i kekahi auwai, a he papahele ka mea i kamoe ia no ka hele ana'ku a hiki ma kekahi aoao. Hele mua'ku la ka makuakane a hiki ma kekahi aoao, a i ka huli ana mai, ike mai la ia Wili e hookananuha ana ma kekahi aoao. Hoi hou aku la ia a lalau i ka lima o kana keiki a alakai aku la iaia.
"Ua hopohopo anei oe i ka hele ana maluna o kela papa uuku e Wili?" wahi a ka makuakane i ninau aku ai.
"Ua makau io no au, aka, i kou lalau ana mai ia'u, ua pau loa'e ko'u makau."
"Ua manaoio anei oe e lawe ana wau ia oe a hiki i keia aoao?"
"Ae ! ua manaoio no au pela."
O kou manaolana mamuli o ko'u malama pono ia oe, oia ka manaoio. Ua ninau pinepine mai oe ia'u i ke ano o kela huaolelo e loaa pinepine mau nei ia oe ma kou mau hoomanao ana a pau, o ke ano, he manaoio iloko o kanaka, a he hooia i ka lakou mau kamailio ana.
"Ke manao nei au ua hoomaopopo au e papa."
"Ae, o ke ano ia. Ua olelo aku au ia oe ano iho nei e lawe aku i ko'u lima, a na'u oe e kokua aku a hiki ma keia aoao. Ua hooia oe a ua manaoio mamuli o'u, a pela ka makemake o ko kakou Makua ma ka lani e manaoio aku Iaia. I kekahi manawa aole o kakou i ike i ka kakou mea e hana ai, a e kamailio ai, aka ina kakou e noi aku Iaia me ka manaoio ana iloko o kana malama ia kakou, alaila, e haawi mai ana no Ia i ka malama maluhia ana a me Kona aloha oiai kakou e noho ana ma keia honua, a i ka hopena, lawe lanakila aku la kakou ma kela aoao, ma Kona home lani nani, e noho hauoli ai me ka maalahi."
He Moolelo no na Kamaiki.
(No Luke a me Lui.)
He mahuahua iki ko Luke mau makahiki mamua o ko Lui, a ua iini kona aloha iaia. Ua hai pinepine aku la iaia i na moolelo hauoli, a ua kamailio mau me ia, a ao aku iaia i kahi manawa, a nolaila, ua aloha laua i kahi a me kahi. E hai ia'ku ana na olelo a Luke ia Lui, no ka mea ua hoonaauaoia oia ma ia mea, a malia paha o hoonaauao pu ia no hoi oukou.
KA HOAO ANA E HOOHAUOLI.
Ua ike no anei oe e Lui o ka makemake nui o na mea a pau o ka hauoli ? E hoao pu kaua. O ka mea e hauoli ai, oia no ke aloha i ke Akua. Ae, oia wale no. Ina kaua e aloha i ke Akua, alaila e hana ana kaua e like me Kana mea i hai mai ai ia kaua e hana.
Ua ao mai ke Akua ia kaua e aloha kahi i kahi, a ina kaua e aloha kahi i kahi, alaila, e hoohauoli ana kahi i kahi.
E aloha kaua i ka mea i aoo, i ka opiopio, i kekahi me kekahi, aka e aloha nae kaua i ke Akua a oi aku mamua o na mea e ae a pau.
KA PUEO.
Ua lele ae kekahi pueo mai loko ae o kekahi kumu laau ohia, e Lui, he mau maka alohilohi kona, a he poo nui like me ko ka popoki.
Keu! keu! keu! wahi a ka pueo ; a lele aku la iloko o ka ululaau.
Aole e hiki i ka pueo ke ike moakaka i ka malamalama o ka la, he powehiwehi kona mau maka ; nolaila, e pee ana ia iloko o ka ululaau i ke ao, a po puka mai. Ina wau he pueo, pela no au e hanai.
KA PULE.
He wahi pule keia e Lui, no na keiki liilii.
"E ke Akua ! He maikai oe. E ao mai ia'u i ka pule ana'ku ia Oe, ka makau ia Oe, a me ka hoolohe ia Oe. E kokua mai ia'u e hana i ka pono, a e pale ae ia'u mai na mea a pau o ka hewa. E hoomalamalama mai ia'u, e haawi mai i Kou lokomaikai, a e hoopakele ia'u no Kau Keiki Hiwahiwa o Iesu Kristo."
Penei ke ao ana a Luke ia Lui, kona wahi pokii uuku iki. He mea maikai ka pule ana'ku i ke Akua, i malama mai Oia ia kakou, a alakai ia kakou ma na mea a pau.
KE KUPAA ME KA PUNI OLE
Lawe aku la ka makuahine o kekahi wahi keiki nona na makahiki elima iaia iloko o kekahi halekuai mea momona. Ike aku la ia i kekahi apana ko momona e waiho ana maluna o kekahi noho, i haule aku mailuna aku o ka papa kuai. Makemake loa iho la ia e lawe, aka, manao ae la no ia he hewa, a hele aku la ma kahi e; aka, hoomanao mau nae ia no kela apana ko. Hoi hou mai la, hoopa aku la, a hele hou aku la ma kahi e; aka, hookomo mai la o Satana i ka manao iloko ona, no ka ono o ua wahi apana ko nei. He wahi apana uuku wale no' a aole mea e ike mai. Hele kokoke hou aku la ia, me ka manao e lawe, aka, hoomanao ae la ia i ke kanawai o ke Akua e olelo ana, "mai aihue oe;" a hele hou aku la ia ma kahi e a hiki i ka hoi ana me kona makuahine. E na keiki aloha, e uhai mahope o ka hana a keia wahi keiki uuku. E kua aku i na manao ino a e hookaawale aku no ia mau mea mai a oukou mai.
KA MAHINA.
Heaha la kau mea e ike ai i ka po, ke nana aku oe iluna i ka lewa? O ka mahina me na hoku. Ke ike aku oe i ka mahina, aole anei ou noonoo iho iloko ou, a ninau iho, heaha la ia mea oloko? E kamailio iki kakou no ia mea. Pehea ka nui o ka mahina ma kona nanaina ia oe? E like anei me ka nui o ka umeke? Aka, ua ike no oe, he mamao loa mai anei aku. He mau tausani mile mai o kakou aku nei. Nolaila, he nui loa'e mamua o ka nanaina. Ua oi aku ka nui mamua o na kuahiwi a pau au i ike ai ke hoohui ia lakou. He aupuni nui ka mahina. Ua like ka poepoe me ko kakou honua nei. He mau kuahiwi, kualono a me ka moana maluna ona. Aole e hiki ia kakou ke ike aku me na maka, no ka mamao loa. Ina kakou e kokoke aku ana, e ike no auanei kakou i na kuahiwi a me na moana, e like me keia honua a kakou e noho nei. Ina oe e nana aku i ka mahina i ka po, e ike aku ana no oe, o kekahi wahi he ano pouli. Ina he ohenana maikai kau, e ike ana no oe i ka mahina. I ko'u manawa uuku, ua ike ia mau mea me he ihu la, me na maka a me ka waha ia'u. I ka wa a ka mahina e pii ae ai mahope mai o na puu, o ko maua manawa ia e hawanawana ai me kuu wahi kaikunane, no ko maua manao, e nana mai ana kanaka oloko o ka mahina, a e lohe mai ana la i ka maua mau kamailio. I kekahi manawa, e holo ana maua, a me he la, e holo mai ana no ka mahina mahope o maua. A mahope mai, lohe maua he honua no ka ka mahina, a he kaapuni mau ia i ko kakou honua nei i kela a me keia 29 1/2 la. Ua hoomaopopo no hoi maua, na ke Akua no i hana ka mahina, a kau iluna o ka lewa, mawaena o na ao.
No Christophur Columbus.
HELU 10.
Ua holo pinepine aku o Columebus iuka me keia alii lokomaikai, a ua launa mai ia i ka Adimarala, me na luau ahaaina, me ka hanohano nui. Ua haawi mai la oia i na makana gula, a hoao mai la e hoopoinaia kona mau luluu a me ke kaumaha, mamuli o ka make ana o kona moku. Ua nui loa ko Columebus makemake i keia aina a me na kanaka. Ua nui loa no hoi ka makemake o na luina; a no ia mea, ua makemake lakou i ka Adimarala, e ae aku ia lakou e noho malaila. Ua noonoo ka Adimarala no keia mea. Hookahi wale no ona moku i koe iho, a he nui wale na kanaka ona no ka hooholo ana ia moku; he mea hiki wale no ke waiho iho i kekahi poe o lakou me na kanaka, a hele aku e makaikai i ka aina, oiai oia e hoi aku i Sepania, a malia o loaa ke gula ia lakou ma ka piepiele ana'ku me na kamaaina. He hiki no iaia ke hai aku i ko ka home poe no keia mau mea i loaa iaia, a huli hoi hou mai me ona mau moku hou, a hoomau aku no i kana hana. Na keia mau manao hoi i hooholo iho i ko Columebus noonoo ana e haalele iho i kekahi poe o kona mau luina mahope, a e kukulu lakou i papu, i mea e pale aku ai i na pilikia e ala mai ana ma ke ano e kue mai ana ia lakou.
Hoomaka iho la na Sepania e kukulu i na papu, a kokua mai la na kamaaina ia lakou. Ua eliia he lua nui, a ua hoopuniia mawaho me na pohaku kiekie, a kukuluia iho la ka papu. Laweia mai la he mau waiwai nui wale mai ka moku ili Sana Maria mai, a hoahuia aku la iloko o ua papu nei; a iloko o na la he umi, ua paa ka papu, a piha hoi me na lako o ko lakou noho ana.
Ma ka la 30 o Dekemaba, ua pae aku la o Columebus iuku, a paina pu me Guacanaqari a me na Moi e ae elima malalo iho ona. Ua hoahuia maluna o lakou a pau he mau karaunu, a me ka hanohano nui lakou a pau i hele mai ai. O ka Moi nui kai hele mai a hiki i kahi e lele aku ai iuka o ka aina, a hele pu aku la laua me Columebus, me ke kui lima pu ana a hiki i ka hale i hoomakankauia me ka noho. Ilaila, ua lawe ae la ia i ke karaunu mai kona poo ae a kau aku la maluna o ke poo o ke Adimarala. Haawi mai la ka Adimarala iaia he lei a-i pupu nani, a he koloka o na ano waihooluu like ole. Hookomo aku la ia ma ka wawae o ua alii nei, he mau kamaa ili nani, a he komo gula hulali ma kona lima. Ua nui ka hauoli o ke Alii no keia mau makana.
I ka la 20 o Ianuari, 1493, ua haalele aku la o Columebus i ka Moi, a ua nui ke aloha o ua Moi nei me ka minamina, no ka haalele mai o ka Adimarala. Haalele iho la ia maluna o ua aina nei he 39 mau kanaka, a me na anoano lehulehu wale no ke kanu ana. Haalele pu iho la ia no lakou he mau waiwai e kalepa aku ai me na kanaka, a he waapa nui no ko lakou mau hemahema, a i mea hoi e holo aku ai no ka makaikai ana. Ua haalele iho ia he kauka, he kamana, he kupa, a he sela hana lole. Ua hoonoho iho ia elua mau kanaka ma ke ano Kiaaina no lakou, a ua kauoha iho ia lakou, e aloha kahi i kahi, a e hana i na hana ku i ka pono, a e lokahi ko lakou noho ana.
Hoike a E. Bailey, ka EleLE O KA PAPA HAWAII, NO KA PAEMOKU O MAIKONISIA.
Hiki makou maloko o ka lakuna o Lukunar i ke ahiahi o ka la Sabati, Okatoba 15. Kokoke po, holo makou iuka maluna o ka waapa e halawai me na kanaka, a hapa mile koe o ka holo ana, lohe makou i ka leo himeni, aka, i ka pouli ana, ike poaeae makou i ka paapu o kanaka e ku ana ma kahakai, a kokoke aku, lohe makou i ka mele aloha, i ka "Monin Jetar," a me ka pai lima a na kamalii, a hiki aku, eia hoi, he mau haneri kanaka e ku lalani ana—na wahine ma ko makou lima akau, o na kane ma ka lima hema, me na kamalii mamua, me ko lakou kino ulaula, a me na poo eleele. Lulu lima makou me lakou, a pau, komo iki makou iloko o ka hale o Davida ke kumu, a me Sarai kana wahine. Alaila, hele makou a pau me na kanaka iloko o ka halepule. He hale lauhala paha, lau niu paha, he mau pou nunui maloko mai o ka aoao, ua hamama na aoao i oluolu, no ka mea he aina wela, nui ke kahe o ka hou. Piha loa ka hale i na kanaka, noho na wahine ma ka lima akau, na kane me na kamalii ma ka lima kokoke i ka awai. O makou me Mr. Sturges me na kumu Ponape mai, me na luna o ka ekalesia—noho makou maluna o ka awai. Himeni aloha mai na kanaka a kamailio aku makou. Hai aku la au i ke aloha o ka Papa Hawaii, a pela aku, a aloha mai lakou. Kamailio pokole makou a pau, alaila, hoi hou i ka hale o na kumu e halawai me ka poe koho he 42, a nui ke kamailio me lakou, aka, ea, nani ka hemahema o keia kamailio ana me na kanaka Mortlock, aole hiki ia'u ke kamailio me na kumu Ponape, aole hoi e hiki ia Mr. Sturges ke kamailio me ka poe Mortlock, nolaila, haawi mua au i kuu manao ia Mr. Sturges ma ka olelo Enelani, a nana i haawi i na kumu o Ponape ma ka olelo Ponape a na lakou i haawi i na kanaka ma ka lakou olelo ponoi. I ka manao ana, he hemahema na kumu ma ia olelo, no ka mea, ekolu wale no makahiki o ko lakou noho ana maanei.
I ke kamailio ana me lakou akaka ko lakou ike i ka aoao o ke ola ma o Iesu la. Oia paha ka mea nui i loaa ia lakou, o ka laha ana o ka mana o ko Iesu koko, aole paha ia i maopopo ia lakou, ua ike lakou i ke ala e hoi hou aku ai ke kanaka i ke Akua.
O ka welau keia o ka honua. I ka hele ana aku i ke komohana e kokoke aku ai ia Asia, a e loaa hou kekahi mea e pili ana i ka naauao, aka, ua ike kekahi o lakou nei i ka olelo Enelani—ike hemahema. Aihue ia kekahi poe o lakou mamua a lawe ia i Fiji, e hana i ka hana a na kumu haole, a mahope hoi mai kekahi-—make ka nui. Aole anei he kumu no ko lakou nei pepehi ana i na holomoku mai na aina e mai?
E hoomakaukau ana ko Luknuar e kukulu i ka halepule hou a mahuahua, no ka mea piha loa ka hale kahiko, aole pau na kanaka maloko. Ua pau i ke kalaiia na laau nui, o ka lakou koi kalai, he iwi honu, ua hoa ia a paa i ke kumu laau, e like me ko Hawaii nei i hoa a paa i ka pohaku, i ka wa kahiko. He ha niu ke kaula o keia pae aina.
Pau ke kamailio ana, hoi makou iluna o Hoku Ao, a kakahiaka holo makou maluna o ka waapa ma Uoniop, he mokupuni ma ka aoao komohana, o ka kuna, o ka holo ana malaila, he eono paha mile. E ku ana na kanaka ma kahakai e aloha ia makou i ka mele aloha e like me Lukunar. Nui ka hana ma Uoniop ia la. He halawai nui mamua, a haawi aku au i ke aloha o ka Papa Hawaii, a kamailio makou a pau.
Mareia na kane me ka lakou mau wahine, no ka mea, mamua noho wale na kane me ka lakou mau wahine, e like me ko Hawaii nei i ka wa kahiko. Alaila hoolaa ia ka halepule hou a lakou. Pau ia, ninaninau ia na mea e manao ana e komo i ka ekalesia, alaila hui lakou i ekalesia a ka Haku. He 26 lakou i hooliloia i hoahanau ekalesia. Alaila malama makou i ka ahaaina a ka Haku. Lawe mai na kane me na wahine na makua, a me na kumu i ka Hoku Ao i mau niu opio—a mau kalo, i ka nana'ku he poe oluolu keia.
Aole au i ike i kekahi mea ano huhu, hakaka, aole hoi he mea aihue. Aole mea ilihune o lakou i ko lakou manao. Nui na kamalii.
Aole ike ia ka mea maimai o kanaka. He kanaka maemae ka nui, he wawae pehu kekahi, a he mahuna kekahi.
O ka poe komo ekalesia, komo kane a me kana wahine, aole komo ka mea i mare ole ia. Hoohiki ka nui o lakou e haalele i ka baka, aka, aole i komo ia hoohiki ana i ka berita ekalesia.
Ahiahi hoi hou makou i ka moku. O ke kokua mahina hou o ko Mortlock he pupu o ke kai.
Kakahiaka ae oia ka la 17 o Ok. halawai hou makou me na kanaka o Lukunar, 50 na mea komo hou iloko o kolaila ekalesia, he 14 ka nui o na hoahanau mamua. Malama ia ka ahaina a ka Haku, a nui ke kamailio ia la. Eha paa i mareia, a mahope bapetizo ia na kamalii. Ia makou o halawai ana mauka, holo na kamalii iluna o Hoku Ao e makaikai ai i ka moku, he haneri paha a keu ko lakou nui.
Pau na halawai, a pau na pupu o ka malama hou i ka lawe ia maluna o ka moku, manao makou e holo aku i ka la 18, aka, no ka makani mai mamua, aole makou i hiki.
Pela no ka la 19, nui loa ka ua ia po. Kakahiaka, la 20, holo aku makou, kokua mai na kamaaina i ka huki ana i ka heleuma, a me ka huki ana i na pea, a kokoke makou e puka iwaho, lele lakou iloko o ke kai a au aku iuka, a holo loa makou.
Aole nui na mile mai Lukunar a i Satoan a me Ta, aka, aole makou i komo iloko o ka lakuna o Satoan a hiki i ka la Sabati, oia ka la 22 o Okatoba, mai komo koke makou i ko makou la i holo ai aka, i ke kokoke loa ana'ku e komo, pohu ka makani a lawe ke au ia makou a nalowale ka aina, peia no i na po elua a i ke kolu o ka la, komo makou iloko o ka lakuna, a haule ka heleuma ma Ta, ko Obadia wahi e noho ai, me Obadinia kana wahine. He mokupuni loihi a haiki o Ta, a ua pau na ulu i ka make i ke kai nui i ka makahiki 1874 paha, aole nui ke kalo. (Aole i pau.)
HAAWINA KULA SABATI.
KUMU HANA—Iona ke Kaula.
PAUKU BAIBALA—Iona 3:1—10.
A HIKI hou mai ka olelo a Iehova ia Iona, i mai la;
2 E ku iluna, a hele i Nineva, i kela kulanakauhale nui, a e hai aku ia ia i ka olelo a'u i kauoha aku ai ia oe.
3 A ku ae la o Iona, a hele aku i Nineva, e like me ka olelo a Iehova. A o Nineva he kulanakauhale nui loa ia, ekolu la o ka hele ana.
4 A hoomaka iho la o Iana e komo i ke kulanakauhale, hookahi la hele, a kahea aku ia, i aku la, Hookahi kanaha na la i koe, a e lukuia o Nineva.
5 A manaoio aku la na kanaka o Nineva i ke Akua, a hai aku i ka hookeai, a hookomo lakou i ke kapa inoino, mai ka mea nui o lakou a ka mea uuku o lakou.
6 A hiki ka olelo i ke alii o Nineva, a ku ae la ia mai kona nohoalii ae, a waiho aku la i kona kapa alii mai ona aku la, a komo iho la i ke kapa inoino, a noho iho la ma ka lehu.
7 A kena aku la ia e hai aku e olelo aku iloko o Nineva ma ke kauoha a ke alii a me kona poe alii, i aku la, Mai ai ke kanaka i kekahi mea, aole na holoholona, o ka poe bipi a me ka poe hipa: mai ai lakou, aole hoi e inu i ka wai:
8 A e houhiia na kanaka, a me na holoholona i ke kapa inoini, a kahea ikaika aku lakou i ke Akua: a e huli mai kela kanaka keia kanaka mai kona aoao hewa mai, a mai ka hana ino mai, ka mea maloko o ko lakou lima.
9 Owai ka mea e ike, e huli ae paha a e mihi ke Akua, a e huli ae, mai ka huhu o kona inaina mai, i luku ole ia kakou?
10 A ike mai ke Akua i ka lakou hana ana, ua huli lakou mai ko lakou aoao hewa mai; mihi iho la ke Akua no ke ino ana i olelo ai e hana mai ia lakou, aole ia i hana mai.
Pauku Gula. "E ku e mai auanei na kanaka o Nineva i keia hanauna i ka la hookolokolo a e hoohewa mai ia lakou nei, no ka mea, mihi iho la lakou i ka olelo ana a Iona; eia hoi, maanei kekahi i oi aku mamua o Iona." Mat. 12:41.
Mele.—Him. 240. 8. Pauku 1, 2, 3.
Pule no ka poe hewa i mihi koke, &c.
Na Ninau a na Kumu.
He lele loihi keia ma Na Lii II mok. 10 o Iona. Nui na buke mawaena.
No keaha keia lele ana? No ka mea, no ia wa no keia kaula o Iona, no ka wa mahope iho o Iehu. Mawaena o Iehu a me Ieroboama II ko Iona ola ana. He kaula ia. Aia kekahi olelo nona ma Na Lii II. 14:25. Owai ko Iona makua? Nohea hoi oia? II Na Lii 14:25. Iona 1:1. Gatehepesa, aia no ia ma Tebalona ma Galilaia. Oia paha ka mua o na kaula nana i kakau i na buke i kapaia mamuli o ko lakou mau inoa. Mamua oia, mahope o Isaia ma. Ina nae na ke kaula Samuela i kakau i na buke elua o Samuela, o Samuela ka mua. Hoike mai i ke ano o Iona.
1 He kaula no ia. Ua kauoha ke Akua ia ia e hele i hea? 1:2. Heaha Nineva? He kulanakauhale nui ia. Aia no ia ma Auria. He kulanakauhale, kahiko loa. Nawai ia i kukulu? Kinohi 10:8—11. Ua hele Nimeroda i Asuria a kukulu ia Nineva, oia ka pololei. I ka wa ia Iona ua hewa loa na kanaka o Nineva. A kauoha ke Akua ia Iona e hele ilaila e hai aku i ko ke Akua manao e hoopai, e luku.
2 Ua hookuli no nae Iona a mahuka. Ee ma ka moku a holo i kahi e i Iopa, a malaila aku a Taresia, p 3. Aia no Iopa ma ke komohana o Ierusalema, e pili ana i ke Kaiwaenakonu. Aia la ihea Taresisa? Aia paha ma Cilisia ma ke komohana akau, ma Asia uuku. Aia paha ma Sepania. Aia Nineva ma ka hikina. Holo nae Iona i ke komohana. No keaha la kona hookuli? No ka loihi anei? No ke aloha ole anei i ko Nineva? Nana mok. 4:1, 2.
3 Ka pilikia i loaa ia Iona ma ka moana—pilikia ka moku, mai poho, pakele ma keaha? Mihi anei Iona? Ua ahaia oia e ka ia? p 4—17.
4 Ka pule a Iona iloko o ka opu o ka ia. A pehea ka ia ia ia ? mok. 2:1—10.
Mak 3 ; P 1, 2 Heaha ke kauoha e loaa Iehova ia Iona? P 3. Hoolohe anei Iona? Pehea ke anapuni o Nineva? Ehia la e hele ai a puni? Ua like paha ia me 60 mile. Ehia keiki liilii maloko? mok 4:11. He mau miliona kanaka ke huipuia na keiki.
P 4. Ehia ia mile mai ko Iona wahi a Nineva? 600 paha. A i kona komo ana iloko a haiolelo, heaha kana olelo hooweliweli? Ua paipai anei oia ia lakou e mihi?
P 5. A lohe na kanaka pehea lakou?
P 6. A lohe ke alii pehea oia?
P 7. Heaha ke kauoha a ke Lii no ka hooke ai?
P 8. Pehea ka paipai ana o ke alii i na kanaka?
P 9. No keaha ka hooke ai a me ka mihi?
Olelo anei Iona, ina mihi lakou aole lakou e make? Ua ike anei lakou i ke ano o ke Akua, he lokomaikai? he ahonui, a makaukau no e hoopakele ke mihi lakou? Pela paha.
P 10. A ike ke Akua i ko lakou huli a mihi ana, pehe oia? Heaha ke ano o ko ke Akua mihi? Ka hoololi ana i kona manao e luku. Aole make e luku. A i mihi ole oukou pehea? Luk. 13:5. Hookahi no lohe ana i ka ke Akua olelo huli koke nae.
Ua lohe pinepine oukou, a pehea? Ua huli anei?
Mele—Him. 203. 11. Pauku 1, 2, 5.
Na Ninau a ke Kahu.
Ka poe opiopio. Heaha Iona ? Owai kona makua ? Mahea kona aina hanau ? Mahea ko oukou aina hanau? He kaula anei malaila ? Owai na kaula i keia wa? Na kahunapule paha. Heaha kekahi hewa o Iona ? Ua hoopaiia anei oia no kona hookuli ? Ua hooleiia oia iloko o ke kai. Ua moniia e ka ia nui. Ehia po, ehia ao iloko o ka opu o ka ia? Ua make anei oia i ka ia? Ua ahaia oia e ka ia? Ua malama ia oia a na ka ia no ia i luai aku ma ka aina. Ua mihi anei Iona i kona hookuli ? Ae, ua mihi a hana no i ka ke Akua kauoha.
Na makua. Heaha ka ke Akua kauoha ia Iona ? Heaha kana kauoha ia oukou ? Hookuli Iona i ke kauoha mua a pehea oia i ke kauoha elua? Hoolohe no keaha? No ke ahonui o ke Akua ia ia. Mai make oia ma ka moana. Na ke Akua nae i hoopakele, a hoolilo i ka ia i puuhonua nona. He hoailona keia no wai ? Ko Iona noho ana iloko o ka opu o ka ia, he hoailona ia no keaha ?
Hai mai i ka pauku gula.
Hai mai i na manao pili a pau loa.
Him.———
Pule.———