Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 19, 10 May 1877 — He Manao Laulaha! [ARTICLE]

He Manao Laulaha!

He eha anei mahina o ko'u noho ana aku noi i ka mokupuni o Kauai, a iloko v> na pule īnua 6 k& hiki ana malaila, ua kaapnni aku au i ka aina e ike i na niakaainana o ka Moi, a e naoa i na ano i liiki ai ia'u ke i na hana ku)x>no o ola ai ka lahui ma ia moku. I ka nana aku i na makaainana a me ka l>oe opiojiio a hanau hou, ua lana ko'u maiuio he nui a he lehulehu no ke ewe ma ka mokupuni o Kauai e ulu hou ai keia lahui, ke kuj>ono na alakai nna, e ala ai ka manao oka lenulehu. O kekahi nian Apana ua piha i ka |>oe opk>pio, he niohalia a maemae ke ano ona keiki, aolo hoi e like me ke ano nui i ike ia muhoj>e iho o ka hiki nui ana mai o na niokuAkohola.

Ma na apana kookoa o ka noho ana o ke Hawaii, ua ulu ka lahui, ma kahi i anai ia e na konohili Uikea i ike ole i ke ano o ka noho haku a «w*, ua pilihua ka noho'na o na kanaka, a ane uuku no ka poe hanan hou. Ma ia mea, ua hoomao|io|)o au o keia noho'na pilihuaona makaainana o ka Moi, oia kekahi kumu uui e kinai ana i ka hoolau(vai ana i ka aina ; aole he wahi pono o ke kanaka e hiki ai iaia ke manaolana, aole hoi he ikaika o kona noonoo ana no ka noho''na olmua. oiai, ua alai ia mai ia manao e ka ilihune.

Nolaila, iuv nwnao an, o ka'n hana inuii, o ku imi i da n»t*a e loaa ai ka pono o ka noho'na, i hiki ai i ke kanaka ke inalanm k\ijxmo i ke ola o ka wahine, & ona keiki pah*. U.i nln nmi ka ninau, he»ha Ia ka n»cft e loa* ai. a pehm )a e hiki ai ki moa ? He mea nui no ka nooikxi ana ika me& o hiki ai. I'an i kaapuni ai i ka moknpuni o Kanai, ua niuau u na makaikai an i ke ano o na kannka. a na loaa mai ia u na manacJana nwikui, no ka lahui e no3to ana nta na knaaina. Ua ulu ko lakon inanao no ka liaii;», na ikuīhu oiui, ua ike lakon i kvia wa. o fce fcan«ka hivifcaika, oia ke kanaka naana«\ a oia ka nu>a kuonooiKv. poao a hanoh.mo o ka nohv>'na : o fca kapa nui o lakou, na noho maikai. ua iawa i fca oliai.a—e hoofco ana i fca inan*olana o fca >U«i, oia hoi, fca Ko«Uauk»»«k» »M i fca aina, No keia niea. a no na alafcai i ikr U i)ofc\> o U tmx>k k )o ona aiaa «mminkv im p*a ko n numao « nui i fcahi a i Wmm fcu|nwo e hoopom.ukai ai i k» k*»afc% i loaa ai Uia kv fcm4»M oiaiu, «ote fcutifct«a «»Mo waha wA» «kv Ok* »m4 ifcaifca o fca l&hui i fca fc* aina l«iKa Wanaka» |viHa «ahmi, |«Im mmmmwh )4ha i na a *» koi b» Unahi, o k*» kaMak» Wogikubs ok I» k»~ naka Uk«k

No&aiU, * Mawaiu * ka lakui b «m «mi tva«ai a Uatr»iv, ua Wiki wai W w» lb»|*»»t» ia k«ko«i «• k««i pa« i k« kakxw« u« n»« ka U«, i r«M*wk*i ai kakwi ; u* kx« Ukvm ibdkv kiki ai kv b>««ikMlM hw k* Vnm o ka «mmaai i kt4a ««»e k«k wm*, wak «mUīm a»a i k# kwkaki ««W nk«k. Ma Uimipi ana i fc*ainai«o* Vba k«i|i»MN« i niakauka« o k kafcxMa

A <«b« ka UM «•' K »*l>f MM mU« * * MM m«U«1« i *iv» U«<M t*«wttk*i * |mh r «« Uk«u ♦ • tw *» U | *k n«W i«i U * «*,K> »t)mm Ulmm« b» • A»4e ' K I*» »wo «M I v4»».x|« * Vv4«« M «k

inaa wsa iheām '«p, "Ti n |ji' 1 maioei kaipeka «ieaai-al '$MfiS%irS * kahaoa, aa. nalula'ana. Majnoh o: la i»o&BSte' $ |eo Ibi&ow' M«, a as Sdu an » ts aku hebU haole i iut e liiki ai kc 3m»2a i» kalay mkM \ noi ma Kauai, © kokala Ik» haaae p&> i maikai ai ka Lahei Hawaa,aoīe haaalua. «aena o ko oAtm hapokōponaliloime» ole; liooUhi * ookoa mea nui, o b hoao me ko apan, me ka hoopono, a«ple laekomi i ka <?lelo aea, e k»| aaa ka &ai i l-eīa me keia no k» kahe ana o ka boa o koua ke, a no ka lahi ana « koaa kino. Ua ae mai keia haoie, nm ks mea maikai o kekahi o oakoa, e hookko i i» mea a pau e p3i aaa i ka hookam» ana i ka hana, oia bw, ka hale e aoho ai, ka pa emalnhia'i ka mahinaai, ka pekfula,o nn ako ai, ka aiaa e kaon iho u, a o ke kaa naaa e kwe ke ko a hiki i ka wili. 0 keia raau mea a pau, lako we kona auhaa ole, o ke ola o ka noho ana; o na lilo no na l>lm I»». a me na mea e ae me ka mea no m e kaao.

Ua makaukao keia ma&amaka osdo e kokoa i ka Hawaii me ke komn a biki ai ke hoolako iaia iho a me koiia «Um 2» no na mea kapono o ke oia ana a hl> kiika baa aaa okana mea i luhi ai; iuailoko ae o ka loaa o ka iiW kaaae hoihoi aku oia i ke kumu kdEtmame ka nkupanee kupono. Nokila, ena niakamaka Hawaii, «a ma ka Mokupuni o Kauai, meUalo o ke alakai a kokua ana a ko oukoa kananaka, a ka Moi i kooa tdbxuaiku i noho ai ma kekahi o kona Moko, i makua, i alakai i hoa kuka no ookoa, e loaa ai keia pomaikai aui o ka noho'na. kuokoa oiaio mamuli iho o ka ikaikao na liiua a me ka hoomanawanaī Ua maopopo no »'u, na oi aku mamua o ka noho kuapaa ana malalo o na kepa makahiki. Ēe&ha ae koe a oukou ena makumaka e ai, a& loaa ka ai a me ka ia, kahi „ mahiai i ka !*>> a mahope o ka hua ana o ka oukou hooikaika, e loaa ona ia oukou ka mahete i oi aku maaiua o na moeuhane a k« kanaka. He lua huna keia, akahi ao a uwehe ia mai i ka ike a me kaioaaik» kanaka Hawaii molowa oie i ka hai». A nawai ktia ? Na ke kmkahL Nawai hoi i imi a loaa ke kuikahi ? Makahekkino ana a ko kakou Moi a rae k<ma ««»» i kono aku i ka hui holoakoa e ulitaoa ae me he feo bookahi 'la. Ae ! HawaiL £ hoomaikai kakou i ka ike a me ka lokuoaikai &ui o ka Moi aloha l«hri, ma ke komo aea'ke ' ,Tkt n * hana ana i hooikaika ai no ko ou--1 kou pono ameka hooolu ana i kena la- ! hui.

Ma&nei, ke hoopan nd an aoe fat iini aloh» iu> ke kHiwk& H»«mL a fa> kanoha akn k-i i k*-lj* a op keia kaaaka a kanaka oo» e hele mai nx» a'u e kuka e hoMkaika ai» e haaa p« ai, a oa lana ko n aia nia Kauai o l>oo o ka |*eim>ku llawau, i* hooknnu k ai na hana o laukanaka a e kupai hoa ai ka aina : e like me ka |>m oie o ko s* manao e ulu hou aaa bo kek khui, peia no W ka |«io ole o ko n nianao m no iwaona o k»ko«i ke ewe'Hawaii, e eu mai ana e k»>nw jxi «r a'u ma km hana Woola, hooulu o hao|w»MibL Owa« ao ko oukoti kauwa V— Ki uika o Kaiu