Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 46, 15 November 1877 — Page 1
KA LAHUI HAWAII.
"Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
BUKE III.} HONOLULU, POAHA, NOVEMABA 15, 1877. {HELU 46.
KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
Paiia ma kela Poaha me keia Poaha.
H. H. PALEKA, Luna Hooponopono.
He pepa i hoopukaia i kela me keia hebedoma no na Ohana a me na Ekalesia o Hawaii; he mea kokua i ka noho pono ana o na ohana, ka maluhia o kanaka, a me na pomaikai kino a uhane o ka Lahui Hawaii. "Aole paonioni; aole haanui; aole hikiwawe ka huhu; aole noonoo ino."
O na Kumumanao a pau, na Nu Hou o kela me keia ano, na Mare, Hanau, Make, e kakau mai i ka Luna Hooponopono, a e paiia no ke kupono.
Aole e aeia ka pilikino, ke kuamuamu, ka hoino, a me ka huhu, a ua makemakeia ka hoohoihoi, hoolana manao, hoonaauao, a me ka hoopono.
He $1.75 ka auhau o keia pepa no ka makahiki, a he $1.00 no ka hapa makahiki.
E hookaa mua ia ka auhau o ka pepa mamua o ka loaa ana i kekahi mea makemake e lawe.
NO NA OLELO HOOLAHA.
E lawe ana keia pepa i na Olelo Hoolaha a na makamaka, e like me ke kupono, a e lawa pono ai hoi me ka hoohaiki ole i ka huina o na kolamu kukulu manao, no ka uku haahaa.
O kela a me keia makamaka e makemake ana e hoolaha, e hele mai ma ke keena a e hui pu me ka Luna Hooponopono.
Aole e paiia kekahi Olelo Hoolaha ke ole e hookaa mua ia ka auhau.
Eia kekahi, ke noiia aku nei na makamaka e hoouna mau mai i na mea hou; mai hooloihi loa i na palapala; e hai pololei mai i na manao me ke kuawili ole, a e kakau mai me na hua moakaka.
E hoouna mai na Leta i ka LAHUI HAWAII.
S. B. DOLE.
LOIO a he Alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania. 1 1y
WAi Hui o ka Hau!
E IKE IA ka Hale ma ka inoa o "BONANZA" Ke haawi ia aku nei ka poloai i na makamaka keonimana a me na lede o ke kaona Alii, e kipa ae ma ka hale hookipa inu wai momona o ko oukou makamaka nona ka inoa malalo iho, a e loaa no ka hau i hoomomonaia (ICE CREAM) na wai momona o na ano a pau! hoohuihui ia e ka hau iniki o Nuuanu. O keia hale, he hale i hoomakaukauia no na keonimana a he keena nani i hoomakaukau ia no na lede. E kipa mai, a o ka makepono me ka oluolu ke haawi ia'ku, oiai, he makamaka, a he kamaaina no Hawaii nei o JOHN W. CROWELL.
2-1 y (Keoni Koloela.)
Ma ka Hale "BONANZA" ma alanui Moi, mawaena o ka hale kahi umiumi a me ka halekuai o Dillingham ma.
E. O. HALL & SON
[E. O. HOLO MA.]
NA MEA KUAI I NA MEA MAHIAI
NA LOLE, PENA, AILA,
—A ME—
NA ANO LAKO E AE A PAU.
Kihi o Alanui Papu me Moi. 1-1y
WIL DER & Co.,
(WAILA MA.)
AIA MA KE KIHI O
ALANUI PAPU me MOIWAHINE.
Ua hoolako mau ia me ke kuai ana aku i na
Papa me na Lako Kukulu Hale
O NA A PAU.
NA PANI PUKA!
PUKA ANIANI.
OLEPELEPE,
LAKA,
AMI LIILII,
AMI LOLOA.
PENA o na ano a pau,
AILA PENA,
VANIKI, &c.
Ma Balaki Pena me Puna,
Na Pepa Hale me na Lipine Pepa.
Aniani, Paakai, &c.
O na mea a pau maluna'e, e kuai makepono loa ia'ku no ke Dala Kuike. [3—1y.]
PAPA, PAPA.
AIA MA KAHI O
LEWE RS & DICKSON
(O LUI MA.)
KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
PAPA NOUAIKI o kela a me keia ano.
NA PAPA NANI
A PAA NO KE KUKULU ANA I NA HALE.
Na Pani Puka,
Na Puka Aniani,
Na Olepelepe,
Na Pou, na O-a,
Na Papa hele,
Na Papa Ku,
Na Papa Moe.
Na Pili o na ano a pau!
NA PEPA HOONANI,
Na PENA o na wai a pau
Na Kui mai ka nui a ka makalii,
Na Ami-puka,
Na Ami-puka Aniani,
Na Ami o na ano a pau,
NA AILA PENA,
NA AILA HOOMALOO,
NA AILA o na ano a pau.
NA VANIKI
Na mea HOOHINUHINU o na ano a pau.
Na Balaki o kela a me keia ano.
A KE HAI IA AKU NEI KA LONO i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau hoa o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
—NO KA—
UKU HAAHAA LOA!
like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na makamaka!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu
1 a me ka maikai.
ROSES OF LIFE.
Crown of Glory, p 124.
1
Na hua aloha, na aka maikai,
Na rose aala oonei ;
E pua a mau, a e hoopuni mai
I koonei mau mala laelae.
Nolaila ka malu, ka hauoli e,
Ka noho lokahi pu no,
A launa na anela mai luna mai,
A nana a hauoli pu.
Cho.—Ro—se, na ro—se
Rose oonei, na rose maikai ;
Lulu ma o a maanei
No na hoa a enemi pu e ;—
Malaila mama na uwe.
2
Aole he wahi i like me nei,
Aohe waiwai maikai ae,
Me kahi i puali na hua maikai,
Na rose aala no nei ;—
Aole he leo e ae i pa mai,
A olu ae kuu naau,
Ka bama no nei e hoona a pau ae
Na eha, na kaumaha pu.
Cho.—Ro—se, na ro—se, &c.
3
Na rose oonei, na hua maikai,
E pua maanei a ma o,
I oli na kini i hookipaia'e,
Me na lala ohana pu no.
Na keiki kula, na hoa oonei,
E lawe a kau ma na poo
I na rose oonei, na aka maikai,
I lei nani e no oukou.
Cho—R—se, na ro—se, &c.
HAWAII.
KA NANEA EEHIA!
—O NA LA—
I AU WALE KA MANAWA
—A O KA—
HIHIO ILIHIA A KA UI
LEON ROSE!
—NO NA—
KOA KAVALIA OPIO:
—NA—
SEPANIA EKOLU!
He Nanea Walohia o ka Weli Eehia.
MOKUNA VIII—HELU 27.
Ke paio lua nei na makani, e hooluli ana i na laau Elema loloa,
Oiai hoi ka uwila me ka hekili, e hoohanini mai ana,
O na ao hakumakuma hoi, e hoohiolo mai ana i na paka ua mao ole.
—
E naue mai hoi e na kaikamahine nohea,
E hoopoina aku i na lualai ana o na kaona;
E hookulaiwi mai hoi ma na kua nei,
Kahi hoi keia e hookui ole mai ai na uluaoa,
A lilo hoi he poe opio wale, me na ouli nani ohelohelo,
Maanei hoi na hoonanea a me na luana hauoli,
O ke ohaoha o ke ola kino, ka waiwai makamae o ke kanaka kuaaina,
Ke kono mai nei na puuwai nanahe,
Me ka hauoli kiekie a palena ole,
Ke ana hoi o na manawa hauoli a pau,
Alaila e mele pu mai me a'u o na kaikamahine hauoli,
Ma na kahawai ma-u, a me na wahi hooluolu,
Kahi e hauoli mau ai, no ka iini o na la opio,
E hoohala ai hoi i ka manawa o na hora e nalo aku ai.
ME ka nana ole ae i ko'u kulana maikai ole a me na manao i hookaumahaia, ua hoopiha loa ia mai la wau i ka hauoli, no ka nani o ko makou wahi puulu uuku; me he mea la, eia lakou iluna o ko lakou aina ponoi e lealea nei, a hoopoina loa ia aku la na inea, o keia huakaihele ma ke ala aole i kanamai ka loa, a ala mai la hoi na hoomanao ana no na hana o na manawa i kunewa hope aku.
He mea e na manao uwila i komo mai iloko o kuu mau hoa, iloko o ke ano panoa, a hoihoi ole o ka nanaina o na mea a pau ma keia wahi ke kilohi aku.
I ka hala ana ae o kekahi manawa o keia himeni ana, me ka noke ana i ka haa o ua mau hoa nei o'u, hoomaopopo aku la wau, ua pau nui i ka mau-ha, no ka mea, ia manawa no palahuli koke iho la ko lakou mau alo ilalo, maluna o na pohaku oolea, me he mea la e hooipo aku ana ia lakou iho me na haawina hoonanea o ka hiamoe kulipolipo, oiai ko'u mau lia ana a pau, e hookahua mau ia ana maluna o Vireginia hookahi wale iho no, me ka luaiele ia hoi o ka manao, no na hoolala ana o na wa e kau mai ana mamua.
He mea kanalua ole ia no hoi, o ke ola ana no ma na kulana ano haahaa iho, aole i oi aku ka hoonaukiukiia o na noonoo, mamua o ka poe e noho ana ma na kulana kiekie.
Heaha na hana hooweliweli mai i ka noho maluhia o ka poe hanai holoholona ma na piko o na mauna o Morena ? Oiai hoi owau ka mea a lakou e kau mai nei na maka me ka inaina, ke ano inoino loa mai la ko'u mau noonoo a pau. Mai hea la i hoea mai ai keia mau kue ana. Ua kokoke mai anei ka manawa e hoonalo ia aku ai ? A i ole na kekahi mea noonoo hohonu paha i lawe mai i na ino.
Ma ke kuwili ana i keia mau noonoo, ua hoohala ae la wau i ka manawa, a hiki wale i ka hora e hoomaka aku ai ko makou hele ana. Ua makaukau koke mai la o Raolo a me na alakai o makou, a haawi aku la makou i ke aloha, no ua mau umalu pali nei, a makou i hooluolu iho ai, me ka ehaeha nae o ka naau—ua poha pono iho la ka la ia manawa, hele nae keia a nokonoko lua.
Ke pakaawili hele nei makou ma na alanui pauhakee a apuupuu mawaena o na mauna. E pii ana hoi iluna ma na ala kupilikii, a e iho ana hoi ilalo ma na pali, a hoea aku la hoi ma ke kae o kekahi pali nihinihi lele a koae, a ke pakika iki no, iluna no oe pau e ke ola ; a ma ka naue ana'ku me ka makaala, e hakilo ana hoi ma kela a me keia ala ololi eehia, kahi a na poe powa e pee mai ana ma na poopoo, a ke halia wale mai la no, me he mea la e aneane mai ana lakou e lele maluna o ke kanaka makaikai i hele a naka i ka ua mea o ka makau.
Ma ka aluna ahiahi ana'ku, ua pa ikaika mai la ka makani, e puhi ana me ka huihui maluna o ka piko o na mauna, he wahi hoi e loaa ole ai kekahi wahi malumalu e hiki ai ke hoopale ia'u na kuaua koikoi. Ke hoea mai la hoi na ao hoomakua ma ka huinaaouli, e pakui mai ana hoi i ke konouli a me ka weliweli, oiai ke aneane loa aku nei e uhi mai ka malu po. Ninau koke aku la au i kekahi o na alakai, i ka loihi o kahi i koe a makou e hele aku ai, a hiki i kekahi wahi hookipa hou aku.
Pane mai la kela, aole e haule iho malalo o na legue eha ; a oiai ke ano hele mai nei na ao a hookokohi, nolaila, ke hopohopo nei au e Senora, aole paha kakou e hiki ilaila a poeleele e.
Ninau hou aku ia au iaia, aole no hoi oe i ike i kekahi wahi malumalu e ae, a mau hale liilii paha o ka poe hanai kao, i loaa mai ai hoi ia kakou kahi e hooluolu iho ai no keia po.
Hoole mai la kela, aole e ka mea hanohano. He panoa haalele loa keia aoao o ke kuahiwi. Aohe a kakou mea e ae e hana ai, o ka hele wale aku no imua me ka awiwi, a hiki i Sana Mikela.
Pane aku la au, he noonoo maikai kena, ina nae hoi he manaolana mau ko kakou, no ka loaa mai o na mea kupono wale no, a e hoopakele aku ai hoi i na ino a pau, alaila, e lanakila auanei kakou maluna o na pilikia he nui.
Ia manawa no hoi i pane mai ai kuu wahi kauwa, ua pono oe e ke Senora, o ke kanaka i komo mua na manao lia iloko ona, no na poino a pau e ulia mai ana, aole loa no oia e makaukau ana ke loohia io mai ka pilikia. E ka mea hanohano, he mea nani i ke kanaka koa e wiwo ole oia imua o na ino a pau e hookui mai ana. E loaa auanei iaia ke kulana kiekie maluna aku o na pomaikai, ke ole nae ia he mea nana e alakai aku iaia iloko o na popilikia.
Pane aku la au i ua wahi kauwa nei a'u, ke mahalo aku nei au i kou mau manao wiwo ole e Raolo, aka, pehea ina kakou e hoouka hakaka ia mai ana e na puali o ka poe powa ?
Ia manawa no i hooho mai ai kekahi o na alakai o makou, auwe! ma ke aloha o Kristo! mai hoomanao wale aku i kekahi o ia mau mea e ka mea hanohano, heaha ka hopena e kau mai ana maluna o kakou ? aohe o'u hauoli iki ia mea he hakaka iloko o kuu ola ana ; ano hoi aohe o'u hoomanao iki no ia mea.
He nui wale na kaao kupanaha, wahi a kekahi i pane mai ai. I kekahi manawa, ua hoolohe aku no au i ua mau moolelo hooweliweli nei, a hiki wale i ke okalakala ana o kuu poo, a ku pololei hoi ka welelau o kuu lauoho. Aia e ke Senora, eia kekahi kea, ua kukulu ia ma ke kae o kela pohaku—me he mea la, no kekahi poe kaahele i pepehiia malaila.
Kau ae la kela a me keia o na alakai o makou i na kea o lakou, me ka hoopuka mau ana i na huaolelo, "Aloha oe e Maria."
No kuu akenui loa e hoolanalana i ko makou mau manao i keia manawa, me na kamakamailio hoolealea, oiai ke hoomaopopo aku nei au i ke ano weli eehia e oioio mai nei imua o makou, a ke anoninoni nei kuu mau manao, nolaila, ninau koke aku la au i ua alakai nei, ua ike anei oe i ka moolelo ?
Pane mai la o Pedero, oiai o kona inoa ia. Ka, ma kela wahi no mai ka manawa mai o ko'u hoomanao mua loa ana. I na wa mamua, he ano pipilikia no ke kaahele ana ma na mauna ; aia hoi ma kekahi mau wahi, e ike aku no oe, aole i kaemai ka nui o na kea e kuku mai ana, ua hele ia la a pipikini, a e kuhihewa aku no oe, ua kanuia malaila i ulu ai.
Ia wa, pane mai la kekahi o kona hoa, ua kamaaina loa no ka oe ma na mea hemolele. No'u iho, ke hoike aku nei au, ke holo ae nei ka maeele o ke koko iloko o kuu mau aa, i kuu manawa i ike ai ia lakou ; a mai kuu manawa no hoi i lohe ai i ka moolelo, a Iacineta i hahai mai ai ia'u i kekahi po ma Tolosa.
A ninau mai la hoi o Ierome, o ka moolelo hea ia, oiai he nui wale na mea kamahao a'u i lohe ai, aole nae hoi au i lohe iki i kena mea.
Ina paha e oluolu mai ana ka mea hanohano, alaila, e hahai aku no hoi au i keia manawa—aole no he loihi loa, aka, he hoolealea nae, wahi a keia alakai o makou.
I aku la hoi au, pehea la ia mea, e kuu makamaka hoopono.
Pane mai la kela, he mea oiaio loa keia, aka, ke hoomaka iho nei ka ua, a e ma-u auanei kakou a komo loa iloko o na ili.
Ia manawa no, ninau hoohuoi aku la au, ina paha ua ike lakou i kekahi wahi malamalama e ae, e like me kela wahi i loaa ai ia makou i ke awakea.
Pane koke mai la o Pedero, aole, a iwaena o na mea ola kino a pau o keia hohua, owau hookahi ke makemake ole, e iho aku ilalo o keia mau awawa poliuliu ; oiai iloko no o keia manawa malamalama, me he mau lua hohonu la lakou, i hiki ole ke ana ia'ku a loaa kona mole olalo,—a ke manao nei au, ina au e iho aku ma keia mau wahi, ua like no ia me kuu luu ana i ka hohonu o kekahi kaikuono i maopopo ole kona papaku olalo.
He mau hoohalike kupanaha loa ka hoi kau, wahi a'u. Ina hoi ua hooholo oukou e pono kakou iloko o keia ua nui, ma ka aa ana'ku i na poino oloko o keia mau poopoo, alaila, e hele aku kakou imua.
I keia wa a makou e naue nei, ua napoo aku la ka la a ke hoomaka mai la ka uhi ana o ka aaki o ka pouli, a ano poaeae mai la ka ike a ko makou mau maka i na mea kino ano kokoke ; a he oiaio, aole loa he mea hoohauoli manao e ike ia'ku.
Ke nee mai ka ua, a ke halii mai la i ke kula, me he ohu la e hoopuni mai ana ia makou, a ano pipilikia mai la hoi ka hele ana'ku o ke alanui.
Komo mai la ka noonoo iloko, e hele huli aku i wahi e malu ai, aka, ua kanalua hou mai la, anoai o huhewa aku makou mawaho o ke ala pololei, a pau aku la paha makou i ke kakaa ma kekahi pali nihinihi, a nalowale loa paha ke alanui. Ua hoike okoa mai la no na alakai o makou i ka makau, a i na manawa a pau, e hoeueu mau aku ana au ia Maretina, no kana moolelo, no ka mea, o ka hoonui ana i na kamailio ano hoolealea, he mea ia e hoopale ia'e ai na weli makau, a nolalia, ua hoomaka hou mai la o Maretina i ke keaka ana ia makou—nee mai la hoi kona mau hoa a pili, i hiki ai ia lakou ke lohe pono mai i kana mau kukahekahe ana, a kamailio mai la oia.
Aia kekahi kanaka kaahele, ee ae la oia maluna o kona kekake ulolohi, a hele hookahi aku la oia wale no, maluna o na mauna me ka mea ole nana e alakai, no ka mea, he ilihune loa oia. Hala ae la kekahi mau la o kona holo ana, a hiki aku la oia ma ka hapalua o ke kuahiwi.
Ua uhi mai la ka po a konouli, iaia i hiki aku ai ma ke kumu ponoi o kekahi kea kupanaha i kukuluia ma kahi i haua ia'i o kekahi pepehi kanaka hupo mamua aku.
Ma kahi hoi e ku ana o ua kea nei, e ku ana kekahi miula me ka paa i na pono a pau no ka hooholo ana iaia, ina e makemake ana kekahi e kau maluna ona, a ua hoopaa ia'ku hoi ke kaula kaohi iluna o ke kea ; a iaia i hookokoke aku ai, ike iho la oia aohe mea nona keia miula, a he mea kahaha loa ia nona.
Kaohi mai la oia i kona kekake, a nana ae la a puni, aole nae oia i ike aku i kekahi mea. Pane iho la oia iaia iho, he mea kupanaha ano e loa keia. Aole paha i hoopaa wale ia keia miula ma keia wahi, me ka lima ole nana i hoopaa : a no ke aha la hoi i hoopaa ia ai maluna o ke kea, i oi imua o na mea a pau i hana ia ma keia ao? A no kona pihoihoi loa no ka ike ana i keia miula, ua poina loa iho la oia i ka hoopuka ana ae i keia mau hopuna olelo, "Aloha oe e Maria," oiai, he mea haule ole ia i ka poe Kristiano, ma keia mau ano ulia wale,
Ku iho la oia malaila me ka noonoo ana, heaha la ka hana a keia miula ma ia wahi, me ka nele i ka ona ole, nona ia holoholona. (Aole i pau.)
Huakai Makaikai ia Hawaii Akau.
Loaa o Kihapu.—Iloko o ke kiai molowa ole ana o Puapualenalena no kana mea i kauoha ia ai, ua pau iho la ke Akua i ka hiamoe, a o ko ia nei wa no ia i kii ai me ka maalea loa a komo i ka hale, a lilo iaia nei, a he loihi no kahi o ka lawe ana a iho ilalo o Waipio.
Wili wai.—Aia keia wili ilalo loa o ke kahakai, oia no ke awa e ku mai ai ka moku, aia hoi ka aina iluna loa, he pii ku iluna ka waiho ana a ka aina, a ua eli ia he lua wai nui ilalo o kekahi awawa a loaa ka wai, a ua hana ia he wili mahu ilalo o ke awawa, a he wili makani mai hoi iluna, ua hoomoe ia i ke paipu.
Mai ka lua wai i eli ia i ke awawa, a hiki i ka wili makani, ua koho au he umi anana e pii ana iluna olaila, a mai ka wili makani aku hoi a hiki i ka lua wai i kahi o ka hale, he haneri anana paha, nui ko'u mahalo i ka hana a ka naauao, a pela no ka pii mau ana a ka wai iluna a hiki i kahi mau kiowai i ka hale wili o ke ko.
I ka hora 12 , hiki aku la makou i kauhale o kamaaina, a hoi mai la, nanea iki me na kamaaina, a paina iho la, a maona, o ko'u i aku la no ia i na hookele o ke alanui e huli hoi, o ko makou huli hoi aku la no ia, pii iuka o ke alanui Aupuni, he loihi no keia pii ana.
Hale wili.—Aole i nui loa keia wahi hale wili, aole no i ku i ka maikai, aka, he kaulana nae ka inoa nana keia wili, ua poina iho la ia'u ; a hiki makou ilaila, pau ka hana ana, no ka mea, o ka hora eha ia, oiai, ua loihi loa na hora a makou i noho ai i kauhale o kamaaina, nolaila, ike ole ai makou ia loko.
Mala maia a Kane ma.—He mala maia nui keia o ke kanu ana, mai ka pali kahakai no a komo i ke kuahiwi, a eia ka mea kupanaha ma keia moolelo, o ka hiamoe o kekahi kanaka i ka pali kahakai, a hiki i ka wa e pa mai ai ka makani kehau, a kapalili ka lau o ka maia, kulikuli iho la ka hiamoe o ua kanaka nei, ala ae la kela, noke aku la i ka hili ma o a maanei mai kai aku nei a hiki io Kane la, hoi mai la ua kanaka nei a kona wahi hiamoe, oiai, o kana puni ia o ka hiamoe.
A nana mai la hoi o Kane, ua pau loa kana maia i keia kolohe, hookahi no po a Kane e hooulu mai ai, o ka ulu no ia mai ke kuahiwi a hiki i ka pali-kahakai, pela iho la laua o ka noho hakaka ana a mai make ia Kane, e ole e holo pakele ai.
Na halekuai.—Aia na halekuai o keia wahi iuka loa o ke alanui Aupuni, a me na hale amara, hale inu Ki o na pake. A hiki aku la makou ilaila, e piha ana na kanaka ma ia mau hale, aole he nui o na hale o kanaka, he kauliilii loa, aka, mahuahua nae na kanaka, wahine, me na keiki, a manao ae la au, aole e nalowale ana o Hawaii nei.
Hoi i Waipio.—Ma ka hora 5, hoi makou ma ke alanui Aupuni mauka, oiai, o kela alanui a makou e hele ae la, aia ia makai, piha no au i ka mahalo ma keia hele ana a me keia e hoomaka nei ka hoi ana, ma ka nana aku i ka lau o na laau e ku mai ana, ua maikai wale no.
Sabati.—O ka lua keia o ko maua Sabati ma Waipio nei, a ia'u no ka malama, nui na kanaka i hele mai, o ke kauoha a ka Lunakanawai i na makai, e paipai, e akoakoa, ma ke Sabati a e noonoo no ka malama ana aku i ka Moiwahine Kapiolani ma na mea e pono ai ke ola kino, no Kana huakai imi ola no ko laua lahuikanaka.
Ma keia Sabati no hoi, ua nui mai na haumana Kula Sabati, ua huiia mai ka Puunoa kula Aupuni, a he hua ia o ka Ahahui Kula Sabati o Hawaii Akau ma ka paipai ikaika ana a ia Aha e hooikaika, e holo imua na Kula Sabati o lakou.
He kanalua nae ko'u manao no kekahi kumukula aupuni o ke awawa o Waipio no ka haalele ana i kana wahine mare, a he wahine manuahi kana e noho la i keia wa, nolaila ko'u kanalua, maikai ole ka malama ana i ka oihana Aupuni, no ka mea, o kela oihana o ke ao kula ana, he mea nui loa, oiai, ke hooikaika nei ka Moi a me Kana wahine e ulu ka Lahui, a ina o kana kumuhana keia, a he ike ana mai no ia o na haumana i nui ae, a hoomaka aku no ma ke ano manuahi, a lilo ka hanauna hou i mea lapuwale loa, nolaila, e noonoo ia i kumukula maikai ma kela kula Aupuni i pono ai, aole o kela, oiai, o ka Lunakula ma kela apana, he Kahunapule, a he pono iaia ke pale aku i ka mea ino, a hoonoho i ka mea maikai.
No Iese.—Oia no kekahi Luna o ka Ekalesia ma Waipio, he kanaka opiopio, a ua loohia nae i ka mai, a ma ke Sabati mua aku a maua i hiki aku ai ma ke ahiahi hele mai kekahi kanaka a hoike mai i keia mea hou ia makou penei: ua kanu lalani ia na pohuli maia iloko o kona hale, a me na pu awa, i mea e ola ae ai ka mai. Ma ka po Poalima aku no keia hana ana, ma ka po Poaono ae no, make loa aku la, a ma ka po mai a ao ae Sabati, pau loa ka ohana i ka hele i kahi e e moe ai no ka makau, a i ka hele ana aku a ua kanaka nei nana makou i olelo mai, o ke kupapau wale no ke waiho mai ana, a he mau wahi luahine, ua pauhia loa ia e ka hiamoe. Ina o ka wa kahiko, ina ua lilo, a holehole ia na iwi, i mea makau, e like la me Pae, ua huna ia oia i ka pali, i ike ole ia, eia no ka, ua ike ia kahi i waiho ia ai; pau na iwi i mea makau, a mai like keia pela, a ma ke ahiahi o ke Sabati, oia ka wa i makaukau ia no ka hookomo i ka pahu, me na lole ula, lenalena, he lole kahuna paha nona i ka wa e ola ana, he mau hana naaupo wale no keia, a kai no e ola ae ana, eia ka e make ana, aloha ino.
Haalele ia Waipio no Kohala.—Ma ka Poakolu, hora 7, haalele makou ia Waipio, akoakoa mai la na kamaaina a lulu lima me makou, a pau ka lulu lima ana. He kakahiaka ua keia, a ia W. A. Mio no ka pailaka no keia hele ana, he kanalua iki no ke pailaka no keia hele ana, he kanalua iki nae ko ke pailaka no kahi ua, owau no aole o'u kanalua, kau no i ka lio, o ka hele iho la no ia, ia makou no a kaawale mai mai kauhale mai, pio no ke anuenue, o ka malie loa no ia o ka ua, he hoailona keia a ke Akua i ka wa ia Noa aole e hoopai hou i ka honua me ke kai, oia 'la paha keia pio iho la, a malie ka ua.
Ko makou naue hele aku la no ia ma ke ala no a makou i hele mua mai ai, a hiki i kahi o ka makua Rev. L. Laiana hora 11, ua hele kela i kauhale maimai e ike ai, me kahi laau no, a noho iki makou a hoi mai ana, a lulu lima, a i mai la kela, e hoi ana, ae aku la no au, nui loa mai la kona aloha ia makou, a he hora ka loihi o ka noho ana, nonoi aku la au e hookuu ia makou, ae mai la kela me ka olelo mai, e pule oe no ko kakou hui ana a kaawale mai nei ia kakou, a pela no ka'u hoalohaloha ana i ke Akua, o ko Laiana hookuu mai la no ia ia makou, kau ma na lio, a hiki i ka hale inu ki.
(Aole i pau.)