Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 16, 9 September 1889 — Pu-a Ka Uwahi! He Ai Aku la!! [ARTICLE]

Pu-a Ka Uwahi! He Ai Aku la!!

O ka hoonoho ia o na kanaka Hawaii ma kekahi mau oihana aupuni, oia ko makou makemake a o ko lakou hoomau ia ma ia @ lana me ka malama maikai ia ana, oia ko makou papale o ka hanohano. Iloko o keia au e nee nei malalo o ka hoomaemae aupuni, ua waele ia ae nei na wahi Hawaii noho oihana, a koe mailuilu he hiki wale no ke helu ia ma na manamanalima; a i koe no lakou ka pepelu o na kuli a hoomana aku i na poo aupuni. Ke hoomau ia mai nei no keia mau ohi'uhi'u, a ka oi loa aku hoi o ke ino, o ka i @ ala a hakuepa wale aku no ohi Hawaii i kahi, i wahi e loaa ka oihana, a lilo i kauwa hoounauna i mea hoomana aku i na Kua. Pela makou i mahalo ai i ka @e mau mai no ka hooko pono a Luna Kiai Awa o Kahului, o Mr. William J. Sheldon, i @a oihana. No ka mea, aole loa e lohe ia o ka hopu -a o ka o@a ma na awa e ae, aka, ma Ka@i, e lohe mau ia ana ka hopuho@, a i keia mau la koke iho nei i loaa ai ka opiuma iaia iloko o ke eke paiki o kekahi wahine, hoi hoi e hoohuoi ole ia ai aka, @

li o ka makaala o keia kiai, ua loaa aku la no. Aole loa i lohe ia kekahi mau kumu hoohuoi a hoahewa paha nona, a ua hilinai ia oia e ka poe maikai a hana pono; aka, aia nae he mu malaila, ua makaleho i ka oihana, a ua imi oia ma ka imihala a me ka hakuepa, me ka honi i na wawae o na Kuhina, a hoopau kumu ole ia aku la ka mea i noho me ka hooko pono i ka hana no eha makahiki, a hoonoho ia aku la he mea okoa—a me he 'la ua hoohiki pau pele pau mano oia e lilo i paalalo no na poo o ke aupuni -a oia ke ui loaa ai o kahi oihana. Aka, oiai he Hawaii no ia, nolaila, aohe ahewa i kona noho ana'e la, o ka ole loa ka hoonoho ae i ilikea punahele; a ua lohe ia mai no nae, no ka manawa wale no keia Hawaii, he ilikea aku ana no malaila —a o ko makou kumu hoohalahala loa ia. O ka mea ino loa nae i ko makou manao, oia no ka hoopau ia ana o kela Luna Kiai Awa mua me ke kumu ole. Ua lohe mai makou mai na Kuhina ponoi aku kona hoopau ia, a iloko hoi o ka manawa pokole, me ka puapuahulu a me ka hoike mua ole ia aku o ka lohe iaia. Ua hele aku oia e ninau i na kumu o keia pau, ina ua hana hewa a ua hoohemahema paha oia i ka oihana, a ua hoole ia mai, aole no ia mau kumu; aka, he wahi kumu okoa ae no, aole nae i hoike ia aku iaia. Ke kapa nei makou i keia he hana lapuwale ino ekaeka o ka puuwai eleele o ka manao powa, a ke kau nei i na maawe o ka makou huipa o ka ahewa maluna o na poo o ke aupuni ame ka poe a pau i komo pu ma neia ano hana lapuwale o na lapuwale. O ka hana kupono @ loa a ku@ ano keonimana ma ko na luna aupuni aoao, oia no ka hoike aku i ke kanaka i ke kumu o ka hoopau ia; aole o ka huna. Aka, he mau hoike ia no ko lakou hohe a makau o ike ia ka lakou mau hana halalo, a hu ae ia maihehe a honi ia ke ino. Aka, he au hoomaemae keia, a o ka poe maemae, oia ka poe i hoolilo i ko lakou mau kino a me na uhane i mau mea hoohana na ka poai o na limapakaha elau pu a me na Parisaio. O lakou ka poe maemae, hemolele, lilelile, hewa ole, a keokeo e like me ka hau. Aka, alia nae kakou e awiwi loa. Eia iho ka moolelo o ka mea i hana ia ma kahi o ka mea i hookohu ia'e nei i Luna Kiai Awa no Kahului; ma kana ahaaina hauoli i haawi ai no ka loaa ana iaia o ua oihana la, a e heluhelu iho na makamaka i keia leta malalo iho nei: WAILUKU, Sept. 6, 1889. I KA LUNAHOOPONOPONO O KA "LEO O KA LAHUI", ALOHA OE:- "He wahi mea hou ka'u e hoouna aku nei imua ou, a nau hoi ia e hooaiai ae imiua o ke akea, i ike mai hoi na kini makamaka o kaua e noho mai la mai ka la hiki ma Kumukahi a ka welona a ka la i Lehua. Ma ka po o ka la 5 o Sepatemaba nei, ua nui ka ona a me ka hakaka maloko o ka pa hale o J. T. Aluli. Nui ka holina ana. Aole nae kekahi makai i maalo ae i ka wa e hana ia nei keia haunaele. O ka Lunakanawai Hoomalu malaila no oia, a ua ike oia i keia mau hana e hana ia nei. He mea na ka lehulehu e noonoo ae ai, o ke ano iho la paha ia o ke Au Hoomaemae Aupuni, o ka noho aku no nana i neia mau hana, aole ma ke ano hoopilimea ai paha. Me ka haahaa, Kou kiu hanu mea hou. Ano, ke ike ae la no kakou i ka pau pu mai ke nui a ka liilii, a mai ke kalo a ka oha. Ea! Maikai wale. Ke pu-a nei ka uwahi, he ahi aku la! E hoolonolono ae nae hoi makou a hoopua hou aku.