Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 34, 3 October 1889 — A PILI KA'U WAHI MANU. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

A PILI KA'U WAHI MANU.

[ He Waiii N «mea, Paha^haoT ■, ; y - »* /'! 1 . . O ke kulana hoopohopono aupnni e ku nei i keia la, a me ka Aha Kuhina i koonoho e hookele *i ke aupuni, ua maopopo lea ia kakou a pau, na ka mana o na elau pu kipi a pakaha, i onou aku a kukulu ae: a ua kaulana ka > olelo ia-—he Aha Kuhina elau pu beia~ Mamuli o keia ruana, uā kaena ae ka poai o j ka poe Paresaio a me na luda he. a Aupuni Hoomaemae" keia. Nana i iho la lakou me ka naau haakei, a * i olelo ae la, "ano. no makou ka mjfiia, ka ikaika, a me.ke kuleana kaokoa, e hookele i keia aupu'ni e li'ke me ko makou- nmke'iiiaKē, a e nele ka Moi a me kona lahui i ka leo ma ka hooponoj>oiio ia ana o ko Hawaii nei kulana aupiini. Hauoli ae la ko lakou inau .puuwai, a noho iho la iluna o lakou ka uhane o ka hookano, a pehu: ae la ko ; lakou r mau kino mo. iia īiianao kiekie. Iloko o ko lakou moeuhane ana no ka īnau o keia mana ikaika a ka elau pu i onou ai,; ua hosana ae lakou me na mele ie i ana—"nani. a kamahao kakou, aloha a mal:ee kakou ia Hawaii, nani kakou a hemolele, no ka mea, na loaa ia kakou, a ke paa nei iloko o ko kakou poholima ka manu hulu gula *h:akou i makaleho ma o ka mana la o na elau pu, aole loa e lēle hou aku ua manu hulu gula 'la mai ko kakou poli aku. Mamuli o ko- lakou mana a me ka ikaika ua loaa i ka lakou mau keiki o ka Aha Kuhina na hua ai ono loa, a mamuli oia mau kuniu, ua peliu ae na kino o ua mau Kuhina nei a like me na haluna nui, i hoopiha ia na manao •hookano a me ka pakaha Uahana ilio la lakou e like me ka makemake, e hehiku ana a e kaili wale ana e like me ka makemake, a hooilina īa iho la ka inoa ''Aupuni Hoomaemae," maluna o lakou. Aia iloko o ka nohoalii ana ō keia mau' keiki a na $au pu, e noho pu ana kekahi mau kumakaia, ua hoaahu ia iho la me ke kapa o ka awahua, a kapa ia' iho la malalo o ka inoa o ka Papa Pa'i o ke Aupi ni Hooinaemae. E puhi ana i kana o-le imua o ko ke ao, a e kalahea ana—"o lakou nei ka oi, o lakou nei ka hemolele, o lakou nei ka jk>lolei, a o lakou nei ka nani. -Xo ko lakou piha i ke aloha, ua pe'iu ko lakou mau kino me he mau haluna 'la. Lilo ae la ua "Papa-pai o ke Aupuni Hoomaemae" la i ilio pulu nui« a kepa ana, e hae ana, a e nahu ana ke hoopa ia aku koua mau haku, a o ua niau haku nei hoi, ua lilo ae la i ilio hu]u kilikn pahee a nani, me ka puipui nehinelu o ke kino. ! A )udn ae ho mau la lehule ui wale ojka noho īnana ana o keia inau h(JoholonaV lue"ka lanakih» a me ka ihaai ana, aia hoi ua hannu ae la liq keiki ui opio, a no ka nani a me kli maloeloo o kona niaiOielehelena a me ka o?wi kino, ua lilo ae la oia i punahele, i hiialo a i milimiU.na ka iahuikauakav IV»in aku la lakou iaia n»e ka lei hiwaluwa o ko aloha, e lilo oia i kiai no ko lakou |K)uo. a kapa ia iho la oia o "Ka Oiaio—Ka Lk«>4» ka Laih i ! v Hoie aku la-oia ma kula, ma | na waonahele, iloko o na waoakiia. ! e iho ana i nu awawa. e nia I na puu, e au ana i na muliwui a e I hoomanawanui ana i ka wela a ka | la ii nie ko anu a ka ua. e imi ana a ['e nowelo ana i kana nu'ahuna i j liaupu ai no ka pak-aha ia o ka j»o--j no o kona mau makua. A i kok;ihi

la niaikai o > e Kau i Molialapua, ike aku la iae pas ka wiha o ka ilio "Aupuni I Hoomaemaa" Tca hipa aloha a kona mau niakua, ia _ manawa, ua. hookuu aku ka pua o kana pana iuakaoi, a ku aku ]a ua ilio la, loha iho la, helelei iho la kona hulu nani, emi pu -iho la kona momona, a olili ae la koiia kino a pupuka ku i ka hoowahawāha ia. A iloko oia manawa, k?he aku nei oia i ka hae a kekahi ilio, ā i. kona aui aua'e ikeaelai kekahi ilfo pulu nui i kuni ia ma ka lae me na huaolelo "Pāpa-pai o ke Aupuni Hoomaēmaej' r e hoio mai ana me ke keke o na niho, liookuu hou aku la ia i ka lua o kana pua, a ku aku la ma ka'lae, nakii iho la, a helelei iho lii kqna mau hulii, a nalo aku la kona ki.no ninM opaha ae la kona opu a keke mai ila konn mau iwi aoao. *' i - A nana hou aku la oia, ike akū la e kokolo ana ua mau ilio nei a maloko o kekahi opu nah<?leh<?ie, howi iho la laua? a uwe ae la. Ia wa Jqhe aku la ia i ka ilio "Aupuni Hoo-. maemae" i ka pane ana'ku me ka leo nawali, "Pehea kāua?" A pane mai la ka ilio u Papa-pai o ke Aupiini Hoomaemae" i ka i ana *mai—"Pekea io kaua?" Huli ae la o "Oiaio—Ka Leo o ka Lahui" a puhi aku la i kana o-le i kapaia o "Makee Aina," a hoike aku la imua ,o kona mau taupani makua mai kekahi pea a i kekahi pea o ka aina— "Eia ke kolohe la| ua loha, ua ku i ka puft a kuu pana o "Aloha Lahui!" A apo mai la kona m«u niakua iaia a hoolilo ae Ih i lei makamae o ke aloha pilipaa no lakou. Kuhikuhi aku la ia i kahi o kona mau makua e ike ai i na kolohe, a i kō lakou nana ana'ku, ike aku la *lakou ia "Aupuni Hoomaemae a me Papa-pai o ke Aupuni Hoomaemae."

[E na nmkamaka; o keia wahi kii kiipaianaha hoakaaka maluna'a, oia no'ka mea a ko niakou wahi kolohe hamo 4iila i kaha iho nei; i ka wa i ninau aku nei e hoike mai ike ano o kela wahi nanea pahaohao; a na oukou no e na makamaka e nana iho, a e noonob iho ike kaona aka moe, a ika puana aka mea huna, a hoike mai ia nei.]