Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 116, 27 January 1891 — KA LUNALILO HOME. [ARTICLE]

KA LUNALILO HOME.

Ua loaa mai h« olelo })r.ne 1 kekahi mau mea i oleloia e pili atu i ka Home Lunalilo, ma Iv\ Lko. 0 k»ia paue, na na Kahu Maianfr o k-o makou lono hoi ma-i kekahi hoahanau Kalawin*. no ia, a haumana kahuna hoi a Kauka }laida. Mamuli oke kulana a inoa hoahanau o ka 'mea nana makou i olelo mai i na mea i hoopuka ia nku i Ka Leo, ua hilinai no makou lie oiaio, a ma kekahi mea rio hoi a n;v Kahu Malama Waiwai e olelo mai nei, he oiaio wua hikiikii io ia no kekahi o na olēmakule, a me Jie la no ua*hookiki wai ia a© hoi i kekahi ka hana mo iloko o'kahi moe. Aole e>hiki ia makou ke olelo ae he oiaio ole mamuii <o ko ke Kahu Waiwai ike e hoike mai nei, no ka niea, he mea hiki ole tio ke huuike pono ia mai na mea i hana ia a pau pono; e hunahuna mni ana ha luna, a e hopohopo ana hoi na elemAkule. He mea keia i ike ia ma na aina a pan. aole e hoifee mai ana na luna. Ua heluhelu maKou i ka hoopaa a me ka hana in» ia o kekahi poa iloko o na haīe © keia ano. Mamuli o ka manao ino o kekahi kane, ua hoohiki oia. ua pupule kana wahine, a no eha makahiki, ua hoopaa ia oia me kona pupule ole, aka, ke kii aku ka ohana e haku e wale mai ana no na Inna i na olelo e p'-ni ai na Kahn Malama Waiwai. He maikai noka jmnvan o na Kahu Waiwai o ka Houie, aka, owai ka poe oiaio e hoike m.ii nei. He nui kahi oke kuhihe wa a me ke kuiuu o ka hunahuna mai a na paahana; a hē nui nō hoi ko lakou kuinii e hana ai me ka inea i oleloia. No ka mea, he lohe

niaoli no ko makou i ka hpomaioka a laaMa kapiilu no hoi o na elemaku!e, a no ia kiumi, me he la ua ki īo ia no i ka wai« eiai o na mea hoo maemae iho la no i», —Ka wai a mc ke ahi. Aka, e nana mai n® oukou te kaana i ka hoike a na Kahu Waiwai o ka Hoiue, a e hoomaooopo no hoi oukou, he poe haip,ule wa !e.no a pau. Eia iho ua ieta la: E Mr. Lunahooponopono: . Alohaoe*--Maloko o kekahi o kou mau manao i hoopukii ia ma ka la 23 iho noi o keia mahina, e pili nna i na hana aioha ole a na wahine malama i ka poe ihhune ma Lunaliio liome, e hauhoa ana i na lima a me na wawae o na elemakule palupalu me ke kaula, ka hookiki ana me iīa iiiwai i ke kakahiaka nui, mamuli o ka molowa a aikenA ana i ka hoaia aua. Ma keia pane, ke hoole aku nei makou i ka oiaio o kela iono, a ke kaumaha nei no hoi no kou hoopuka e ana maloko o kau nupepa, me kou hookolo oie ma\ a ioaa ka mea oiaio e piii ana i" ka maiama a me ka iawelawe ia-'ana o kft poe ilihuAole no makou i ike mua a mahu r i iki hoi namua aku nei.. ke iawelawe a ke hoohana ia nei kekahi o ia ano hana ku oie i ke alona e n.a wahine malama o ka Home Lun&iiio, akahi wale no i kou hoopuka ana mai matoko o kau nupepa, nolaila, ua imi koke aku ia makou ma ka hoohuahualau ana e ioaa ka ©iaio maōii, nae na mea i loaa mai ma ia hana ana malalo iho nei— Aole he eiemakuie i hauhoa ia i ke kauia mawah» ae o kekaiii mau ilihuue opulepuie iioko o keia mau makahiki aku nei i haia, oia hoi ka 1889 me ka 1890; aka. i hana ia Ino ko laua pono a me ka pa*

"!oii:ina o kekahi pr>»> ae mai ia Ihua. oiai ko kua noonoo uiiiiīeai iia huaiele niai īa laua. O Honu ltv inoa o kekahi o keia mau elomakiile, a o Nalei hoi kekahi, he* elemakule'kino mlupalu a nawalk walia ielua. Ano kolaua nēle me kii noanpomaikai, ua hoaoe hoopioino a e lioapilikia wale noai 1 kekahi poe, a me k.i hoao pu ana e mahuka mai ka home aku, noiaila, ua hoopaā ia e na wahine kokua i |?e kaula me ka minamina ia ln.ua, ut or aku iā i»amua o ka hoihoi ana ia laua i ka hale pupule» Ua hana ia keia me ke akehele o ka mana® aioha,_aole me ka hopiupnakilu, aua hoopaa ia no boi ma ka paa e kiki ai i ke kino ke oni i 0 a ianei tae ka pilikia ole, koe niae ka hiki anae hoopilikia wale aku a *»e ka hok» ana iwaho ike anu a pela aku. A no ka mea h©i e pili ana i ka hookiki ia i ka wai huihui, aohe h« oiaio oia lohe, ao na ilihune ha hoike oiaio no ia mea. Oka niea maa mau, oia ka hoauau ana ona wahine malama i ka poe ilihun<} i kela ame keia kakahiaka, me ka wai mehana nae aole me ka wai hu'ihu'i,.a i kekahi manawa 110 hoi malalo o na kumu kupono oiai na hora oka la. ua lawe ia iwaho e hoauau ai me ka hookiki ia ana i ka wai mai ka iliwai aku, aole hoi « like m* ka lono i halihali ia aku 1 oula.'aua hana ia no lioi keia mau hana me ke aluha a pela aku. O ka mea nui i na waiiinē lawelawe o ka Home Ilihune mamua o na mea e ae, oia ka malaina ana i ka poe ilihune me ke akehele, a inawaho ae oia ka hana ana a me ka lawelawe ana no lakou me ka haau aloha io, a malaīlo oia kumu ua wae ia na wahine malama maiwaena mai ā ka po« naai: paiupalu me ke aloha hoakanaka.

Ua lilp i mea kanmalia a ehaeba no makou ame na hoa laweliaiia K;a ike ana i keia mau mea oiaio «le inaloko o kekahi o na kolauaū o kau mipepa, a© ka oi aku, oia 110 kou hooouka ana i ke akea nie ka u-i mua ole ia ana mai ina he oiaio a aole paha, % v W. O, Smith. M. 8. Parker, lienrv \Vaterhouse, Na Lu*ni Nui. Limalilo Home, Jan. 24, 1801.