Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 146, 10 March 1891 — Page 1
| This text was transcribed by: | Francine Frost |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Buke II. Honolulu. Maraki 10, 1891. Helu 146
_____________________________________________________________
He Moolelo NO MORIWIANA.
KE KIU O NA MEA HUNA EKOLU---
KA UI I HOOLILI I KE KUA O NA LIO I HOME NONA--O KE KANA KA OPIO I LILO I KOA KAULANA I NA IA O KALEMANA O BOHEMIANA.
-------------------------------------------------------
O ke pihoihoi nui o na manao o ke anaina no ua mau moho la, na ia mea i kono aku ia lakou e haawi aku i na nana pono ana maluna o ke kahua lealea kahi a na moho haaheo o ka la e hoea mai ai.
No ka lua o ka manawa o ke poha ana mai a ka o-le, ia wa i oili like mai ai na mau hoho ia maluna o ko laua mau lio eleele me ka haaheo nui, a ma ka hooheno pokole ana ae no kaua e kuu makamaka heluhelu:
"Huai ka ulu o Lele i ka malie Kilohana i na Honopiilani."
Ae e kuu makamaka heluhelu, he kilakila me ka haaheo ke kulina o ua mau meho la ia laua e hookahakaha ae ana maluna o ko laua mau ho, a no na minute pokole hoike mai la ka lio eleele o ke koa Moriviana o----
"O uwila ka hoa i kohu ai---lai ka naue
Hoa kakela o ka ehuehu i ke ao naulu."
Ae e kuu makamaka, ua haaheo ae ka ho o ke koa Moriviana i na minute o ka manawa, alalla e hoo manao iho kaua, aohe io no he ho iloko o Europa ia au nana e hoohaahaa i ka Lede haaheo o Moravia, oiai na hoike mai kena mau nanaina ia mau minute he olali a he kupueu oia no ia mea o ke kahua o na medala kila.
E kaulona pololei ana na laau ihe a ua mau moho la imua me ka makaukau, e hoohainu i ko laua oi me ke koko e ko laua mau hookapuhi.
Emoole halawai ae la ka wini o na laau ihe a ua mau moho la i kahi hookahi, e oniu ana laua me ka ikaika, e pahu ana hoi me ka uahoa.
Aka e ka mea heluhelu, oia mau kulapa ana a ua mau moho la, na like wale no laua ma na mea a pau, aka nae, no kekahi mau minute ua hoike mai la na huahelu, ua a-na iliwai ia a kaulike na huahelu o Landana.
Ua haawi ae ke anaina i na leo huro no ua mau moho la, ia laua o hookala ana i ko laua ikaika me ka oi o ka laua mau laau ihe, a no ka manawa he he hapalua hora, haawi mai la ka o-le a ka mea puhi i ka hoailona no ka hoomaha ana o ua mau moho la.
E like me ka hoailona, pela ua mau moho la i wehe ae ai ka pili me ka nihoniho, a lawe ae la laua i ko laua mau kulana like ole o ka hoomaha.
He elima minute mahope iho o ke poha ana mai o ka o-le hooniaha, aia hoi haehae hou ae la ka lewa me ka leo o-le me ka hoailona:
"E eu e na hoa koa nei--a kaua
pu kakou
Kaua me ka wiwo--e nauene
ai ke ao.
Alaila e kuu makamaka heluhelu: me kela leo o-le, hoeu hou ae la ua mau moho la o na medala kila, me ka laua mau pahikaua e e huila ana iloko o ka lewa, a iloko o na minute halawai ae la laua he he alo a he alo.
E keele ana ka laua mau pahi me ka ikaika, eo ana ke kani o ko laua mau leo kila, a o na huna ahi o ua mau pahi la, e hiolo iho ana ilalo o ka hamua.
Ua loihi a me ka hahana keia paio ana a ua mau moho la, a o ia ka ke koa Moriviana i ike iho ai he loea kona hoa paonioni no ia mau alo a kekipuupuu.
Nolaila e like me ka haaheo o ke koa Moriviana i kona mau la, haawi ae la oia i kekahi o kana mau kiina, a oniu makakila pohihihi ka mea hoi a ua koa la i manao ai aohe kupueu nana e hoohoka.
Aka e kuu makamaka, oia mau kiina pahi noeau a ua weli la o ka makakila, ua pale ia ae ia e ka naita o ka hulu keokeo me ka eleu nui, a o ia hou ka ua koa la i hoomaopopo iho ai, aohe kupueu e ae nana e hoopuhili kana mau kiina pahi o kana hapuu kamakaihi wale iho no.
Nolaila i mea e oiaio ai na manao kono wale iloko o ua koa la, luai iho la ia i keia mau olelo i kona lio: Imua e Lede, a e lawe i ka haaheo o na minute o ka manawa.
E like me ka homo ana o ka pua kakaka, pela iho la na lio eleele haaheo nei o Moravia i oili aku ai me ka puahi nui, me huila pu ana ae o ka pahi a Moriviana, me ka manaolana ulumahiehie o ua koa la o kaua kiina pahi hope la ia e walawala pahu ai ke koa naita o ka hulu keokeo ilalo o ka honua.
Aka e ka makamaka, e like me ke ao pua hilohilo imua o na me ke ao pua hilohilo imua o na kikiao makani ahiu o ka lewa, pela ka eleu a me ka hikiwawe o ua naita nei o ka hulu keokeo i hoolele ao ao ae ai i kona lio.
Aole i pau.
--------------------------------------------------------------------
He Moolelo Nanea.
No ke
Kamaliiwahine Laulie.
Aiole
HE NANEA KAMAHAO NO KA HULU GULA O KIBERIANA
HE KAAO KAHIHO NO HELENE.
------------------
MOKUNA VII.
-----------------
He oiaio e haalele io au i kuu makuakane; ka aina a me ka ohana no ka auwana ana mahuna o no kai mahope o oukou aka eia ka mea pilikia, e hele paha auanei hoi auehea hoi kuu aikane.
Aole e hele kekahi o olua koe hookahi, wahi a Opera, nolaila aehe ou olelo ana, oiala aku ka'u, a nana auanei e hoomaloeloe na kaula uwea o kuu pila hapa ke hiki aku i ka aina o Helene.
Mahope iho o ka lakou kukai olelo pili kino ana na hoolale koke mai la o Kaiiope no ko lakou hele ana e ku ma ke ano luna nei i ka huiu gula ia po, a ua ae like aku la e Kolana ma ia manao.
A oiai na eheu konouli o ka po e pulo'u ana maluna o ka aina o Kiberiana, na pii nui aku la lakou i i ka ululaau o ke akua o na kaua malalo o na pailata ana a ka ui Kaliope, a mamua o ko lakou hiki ana aku i ka papohaku e peepoli ana i ka hulu gula; ua olelo mai la ua nohea nei ia Kolana penei:
I hookahi a i ole i elua paha o oukou mea e komo pu me a'u iloko o ka pa no ke kii ana i ka hulu gula, a o ka nui oukou e noho iwaho nei. O oe akahi, a nau e koho hou mai ka lua ka mea i kamaaina, a owau no hoi ke kolu ke maka'u ole olua.
Aka nae i ka lohe ana o na keiki alii i keia manao o Kahope na hoolaau like mai la lakou a pau e komo like no, no ka make mai no ia o ka mau ku aku no ka lua a hiki i ke kanaka hope loa.
Noonoo iho la o Kolana i kana mea e lawe pu ai me ia a liuliu, koho iho la oia o Opera kana e lape pu ai me ia, ka mea hoi iaia ka pila hana kupanuha nona ka le'a i hiki ke hoolilo i ka huhu i mea ole mawaena o na holohoiona a me na kanaka.
A lohe o Opera i ko Kolana wae ana iaia i kokoolua nona e hele pu ai me ka manu a ke lii ma niha loa ia oia me ka hau@i, nolaila ma lalo o na alakai ana a Kaliope komo aku ia lakou me ka maalahi iloko o ka pa, a hiki wale i ka hala hope ana ae o ke kiai hiamoe ole a me kana mau ilio nahu kanaka i hope.
Komo aku la lakou iloko o ka hihia o na pua like ole o ke kihapai a ka manao e hoohihi ai malalo e ke alakai ana a ka malamalama nani oi kelakela o ka hulu gula, a hiki wale i ko lakou hoea ana aku i ka piko o ke kihapai, kahi hoi a ke kumu piku nui i ku ai @ kekahi mau keneturia loihi,
A ma ka mana ana o na lala o ua kumu piku la, ike aku la lakou i ka lewalewa mai o ua hulu gula la, a oia no hoi ka wa a Kolana i holo aku ai me ka manao e hopu aku, aka nae ua kaohi ma u hou mai la o Kaliope iaia me ke kuhikuhi pu ana aku ma ke kumu o ua kumulaau la, aia hoi ike aku la o Kolana i kekahi moo nui e moe ana me ka okuu ana o kona poo ma o a maanei a puni ua kumulaau ia.
O ka nui pu'ipu i puni ole i ke apo ia o kona kino pakapaka ua like me ke anapuni o kekahi huila kaa hipi, a o kona loa he kanakolu anana a oi, a o ke aliali e ke dala a me ka lelo o ke gula eaahu ana ia maluna o kona hokua.
O ka akahi hapalua wale no o ka loa a ke kino o ua moo la ka Kolana i ike aku, a o ke koena aku o ko na loa ua nalowale iloko o ke pouliulu o ka uluaau.
Aole i pau.
---------------------------------------------------------------------------
Olelo Hoolaha.
Ua makaukau ka mea nona ka inoa malalo iho, e hana i na POHAKU PUNA ELEELE a me na pohaku e ae no na pa kupapau, a me na kahua kukulu kia-hoomanao. O ka poe makemake e waiho mai i ka lakou mau kanoha me Ioane Akina.
J. BOWLER
Sept. 22, 90. d--ly*
---------------------------------------------------------------
E ike auanei na kanaka a pau, owau o Peipe no Kapalama he papale haule o ke ano o keia papale he papale manu pili aia maluna pono o ka piko o keia papale he ei ki haka a o ka mea e loaai keia papale e hoihoi a e ma ke keena o ka LEO O KA LAHUI POIPO 1w.
--------------------------------------------------------------------------------
OLELO HOOLAHA.
Ma ka la 2 o Feberuari iho nei, ua nalowale ia kuu Lio ulaula kane o kona ano, ekolu wawae ulaula, a hookahi maka alohilohi.
O ka mea e loaa ai, e hoihoi mai ia'u, a e loaa no iaia ka uku kapono a e ioaa no hoi wau ma ko'u Keena han kawaa lio ma Alanui Moi.
W WRIGHT & SON
Alanui Moi, Honolulu, Feb. 16.
1w-d.
--------------------------------------------------------------------------------
He Ohohia Nui.
-----------------
O ka Leo o ka Lahui aia iloko o ka lokahi
O ka hookuee ana oia kona enemi.
Eia ka poe i hookaa mai ma ka lima o na Luna:
Ian. 1 Princess Liliu Haimoeipo 1
Mrs. C. I. Hiram 5
C.W. Ashford Merchant St. 5
Chas. Hookins
Chas. Gulick 1
W.C. Achi 1
Wm. Kamana Kawaiahao 1
M.L. Wailele School St. 1
I. Kahiapo Leleo 1
Puakinamu Kakaako 1
J.W. Oleuu Kawaiahao 1
Kaauwai Liliha St. 1
Wahinelili Kunawai 1
Ma o George Kanikau ka Luna eleu.
Mar. 4 Kaui 1
Kamiano 1
Palakiko 1
Kahoiwai Kaakopua 1
G. Dole 1
B. Kaaloa 1
Holeso 1
Puakalehua 1
Haawinaaupo 1
Kalama 1
Keumi 1
Kaneaiakala, Ka Luna Eleu.
Mar. I A. S. Cleghorn 1
Kauiili 1
Kana 1
Poni 1
Kekula 1
Hopoe 1
John Samoa ka Luna.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
I ka Poe Lawe nupepa.
Ke poloai aku nei makou i ka poe heluhelu e lawe nei i ko kakou nupepa, makaala mai i ka hookaa ana i ka uku o ka Nupepa ma ka hebedoma, ae malama i na palapala hokaa mai na liaa aku nona na inoa i hoike ia ma ke poe o keia Nupepa. No ke paewaewa o ka hookaa ia ana o ke kala, a oe ka hoohiki loa ana mai i ke keena nei, na hooholo makou ma ka hebedoma ka hookaa, i mama ai ka hookaa ana a ka mea e lawe ana, a i maopopo mau ai ia makou, i kela a me keia hebedoma, ka poe i hookaa mai a me ka poe i hookaa ole mai, a ina na hookaa me ka loaa aku o ka Palapala hookaa, he mea hoi e maopopo ai, ke ulu ae ka nele o ka mea heluhelu, ke okiia aku ka nupepa no ke kaa ole ma o na luna ae, aiaila, no na luna ka hewa, aole no ka mea helugelu, a ina aole ie maoli no na luna ka newa, aiaila, e kala ia makou no ke oki ana aku i ka poe hookaa ole mai i ka lakou nupepa.
J.E. BUSH.
---------------------------------------------------------------------------------------
Hale KUai Wati Nui
HELU 1
No C. Ah Kau.
----------------------------
Ka oi o na mea Gula, na DAIMANA, na POHAKU MOMI nuakamae loa, na WATI GULA. ma WATI DALA A O, na @ kela a me keia ano na lako @ GULA a me DAIMANA, na KOMOLIMA gula a me
DAIMANA, na WATI nunui ano hou loa e kela a me ke ia ano, na PUPANAPANA A me na lako e ae e pili ana.
E hoomanao e na makamaka, o keia AH KAU no ka mea nana i hana aa WATI a me na lako GULA ai @a o keia Aupuni, a i kamaaina ma kona hale mua i nuho ai ma Alanui Nuuanu Helu 17 mamaa, a oiai ia nouliha aku oia i kona kuloana maiaila, na wehe ae nei aia he hale hou ma Alanui Moi ma Waikiki ihe o ke Keena o ka nupepa Elole a oa na hoi ke Keena oihana nana o ka Hui Alahao Hawaii. E lona no na mea a pau o pili ai a i keia oihana @ ka emi ka a e hana hou ia na wati u me na lako gula me ka hikiwawa a me ke emi loa. E hoouna mai i na kanoha ma ka Pahu Leta Helu 219.
E naue nui mai, a e ike no eukou iha. O na mea hou loa wale no i iko mua ole ia ma i Hawaii nei
C. Ah Kau.