Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 177, 22 April 1891 — Page 1

Page PDF (1.00 MB)

This text was transcribed by:  Kanani Yamashita
This work is dedicated to:  John Koko

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

HONOLULU, APERILA 22, 1891.

 

HE NANEA PAHAOHAO

NO

TAUSANI

A ME

Saribano.

 

Ka wiwo ole hoi o na wiwoole - Ka Poai honua kunukunu ole - Ka mea hoi nona na lima i aie ai ke ao hookoa.

            Ina he oiaio ia, alaila ano ka wa o oukou e hoike mai ai ia'u ia mau mea, oi make ole ua kanaka opio ala ia'u.

            Ia wa, alaalawa like ae la na kaikamahine a pau elima me ka nana ana o kekahi i kekahi, a liuliu iki, aohe mea i pane ae, a no ia mea, ua pane hou ae la ua luahina ala.

            Aole anea e hai mai kekahi o oukou i ka haina o ka'u niuau, ina aole oukou e olelo mai ana, alaila e make no kela wahi keiki ia'u.

            Ia wa ua nana pono mai la na kaikamahi a pau, a koe hookahi, e kulou ana kona poo ilalo, a o ua kaikamahine ala, oia no kana punahelehelu ekahi.

            Ua paulele keia luahine maluna o ua kaikamahine ala no kona noho malie a me kona aloha pilipaa hoi maluna o ua Kaukani ala, a no kona ui a me kona nani hoi i i aku i ko ke ao holookoa.

            Oiai, ua kaapuni ia e ua luahine ala na aupuni a pau o ke ao holookoa, aohe ana lua i ike ai o ka ui e like me keia, ka mea hoi i kupaia o ka Ui o Aina @hi, a i ole o ka nani Rubinia.

            Oiai nae ua kaikamahine ala e kilou ana ilalo no kona nalu ana i kana mea e kamailio aku ai i kona makuahine, ua pane ia aku la nae oia e Kaukani me keia mau huaolelo penei;

            E kuu kaikamahine punahele kuu milimili hoi o kuu mau la kanikoo, eia ka aole au e ai aku ana i kau loaa ma keia mua aku, no ka mea, ua haili mai nei ia'u, ke kumakaia nei oe ia'u.

            Ia wa, aea aela ke poo o ua kaikamahine ala a pane aku la i keia mau huaolelo mikomiko lua ole, penei:

            E kuu makuahine maika, eia au la ka olelo aku nei ia oe, a o ka maka mua hoi keia o ko'u kama ilio ana ia oe e like me keia.

            Nolala au e pane aku nei, ua makemake au e hoike aku ia oe i ka mea oiaio, ua a'oha au nou, a ua aloha no hoi au i kela wahi keiki.

            Aole no kona hoopoino ia e kou mau manao inaina, aka, no ka nani a me ka maikai o kona mau heleheleua.

            A heaha la auanei hoi ka hewa, ina oe e ne mai ana e mare ia maua na'u ia, a nana hoi au, a huhui aku maua iloko o ko maua aloha.

            Ia wa i huli like ae ai na maka o na kaikamahine a pau eha a me na kiai a me Kaukani, a nana pololei aku @ua Rubinia ala , a pane ae la o Kaukani:

            Aha! O kou manao ka ia, e hai aku no au ia oe, aole loa oe e mare ana i keia wahi keiki.

            No ka mea, ua ike no oe he wahi keika aea haukae wale mai no oia, a oia ho la ka kau kane o ka manao ana, e make ana keia wahi keiki ia'u.

            Ina e make oia ia oe, o oe hoi ka'u, lohe aku la ko pepeiao, ua olelo mai oe ia'u, ina au e aloha i kekahi mea a mare paha, ua hiki no, eia ae nei ka hoi he pepehi kau i ka mea hookahi a kuu puuwai i hele ai a wela i ke aloha.

            O! e kuu kaikamahine aloha ole, a'u hoi i malama ai mai kou mau la opio mai, a'u hhoi i hoomanawanui ai i ka ua me ke makani, i ka ino oi me ka inea o ka noho ana o keia aina, a kaaua hoi i noho hoomanawanui ai, owau mai ana no ka kau mea e manao mai ai he enemi au nou, aloha ole oe.

            He oiaio, i aloha ole au ia oe no kau mau bana ino maluna o ka mea a kuu puuwai i aloha ai, a e na@e malie nei hoi.

            Ua aa kuu mau aa koko e pana iaia ma keia aoae, i iwi oia no kuu iwi. a i i'o hoi ho kuu mau i'o, a oia hookahi wale no ka mea a kuu manao i olelo iho ai, nana e hoohana mua na kaula likini o keia moku nui palahalaha.

            I ka lohe ana o ua Kaukaui ala i keia mau olelo, ua kuleu iho la kona poo ilalo a liuliu, kani iho ke uhu, a pane iho la:

            Kahaha, o kau uku iho la ka hoi ia e uku mai ai ia'u kou makuahine hanai nana oe i luhi mai kou mau la opio mai. o ka hoole mai i ko'u makemake, ka mea hoi a'u i makemake ole ai, he keu aku oe a ke kaikamahine holehole iwi.

            Ina hoi au i ike mua o kau hana ia. ina la aole au e hooola ia oe, aole hoi e hihi ua haawi aku au ia oe i kekahi hapa o ko'u mana hoohana kupua.

            Nolaila, i keia huaolelo kou ola. a ilaila no hei ka make ina nae he aloha kou ia'u e kuu  kaikamahine aka hoi, ina no hoi aole ou aloha ia'u ua hiki no, me oe wale aku no ia, aka. e hoolohe mai i ko'u manao, a e pane mai me ka pololei imua o'u nei.

                                                            Aole i pau.

 

He Moolelo Nanea.

No ke

Kamaliiwahine Laulie.

Aiole

HE NANEA KAMAHAO NO KA

HULU GULA O

KIBERIANA.

He Kaao @ no Helene.

 

MOKUNA IX.

            O ka puali o ko lakou mau lima a me na wawae i na kupee hao, ua like ia mau mea me ka ole i ko lakou manao oiai na mea leniea e lu ia ana e na kanaka makalii.

            No kekahi mau la ekolu ko Kolana ma noho ana e walea i ka nani o ka aina o Roneki a me kona aliwahine opio. ku ae la oia @ kona mau hoa aukai a hoi aku @ ke aupuni o Helene iloko o na@ahalo ana he nui.

            O ko lakou alanui i hiki ai ma keia hoi ana no Helene, oia no ke lakou nalelana i haalele aku ai i ua kapakai o Helene, loaa aku no e ku ana me kona mau pono a pau e like me ka na keikialii o Helene haalele ana aku iaia ma kekahi aoao o kahi mokupuni Roneki.

            O keia hoi ana o Kolana ma, ua lilo i mea hoehaeha a i mea kaumaha no ka ui Minoka a me kona luaui makuahine, aka nae ua lilo ka lakou aua ana i wa opio nei a kaua e noho i mea ole. no ka mea ua paa kona manao e hoi no kana wahine. pau na manao hele auwana.

            Hala ae la ka lua o na la o keia hoi ana a Kolana ma mai ka aina aku o Roneki, ike ia aku la ka aina o Ilecosa e opuu ae ana maluna o ka ilikai hanupanupa, ia manawa mapunapuna ae la ke aloha iloko o ua opio nei no kana wahine.

            Me na noonoo pono ole e okuku ana iloko ona, hele mai la oia a ma ka ihu o ka moku nana aku la i ka aina o kona mau la opio, a oia@ oia e ku ana, hawanawana iho la oia iaia iho me keia mau kanaenae ana no kana aloha--

            E hoomanawanui e kuu aloha, eia au ke hoi aku la me ka hewa iou la, nolaila no'u iho aohe au mea e hana aku ai ke huhu a ke pepehi mai oe ia'u, oiai ua ike no au i kuu hewa imua ou.

            Aka nae, he mea ole ia huhu nui ou e kuu Laulie ia'u ke lohe oe i ka nui palena ole o na poino i ili iho maluna o kau kane nei, oia hoi ko'u pakele ana mai ka make mai no na manawa eha.

            Aka nae ke ole au e kahihewa, e hoolilo ia no kou huhu nui e kuu wahine i kaua lanipili no na waimaka. ina aia no ke mau la kou aloha no'u nei.

            Aka hoi ina he ipo hou kau e noho ae nei mahope nei i ka aina, a ua poina hoi oe ia'u ko luhi mua mamuli o ka loihi loa o keia mau la a'u o ka anwana ana, alaila heaha la ka'u mea e hana aku ai maluna oia kolohe, o ahea pau kau kokohi ana ia'u e ke kai hohonu kupikipikio.

            Me keia mau kanaenae ana a ua Kolana nei, kulu iho la kona mau waimaka no ke aloha i kana wahine, a ua hoomauia hoi ia mau noonoo pilihua iloko ona pela a hiki wale i ko lakou pae ana aku i ka aina ina kahi kaikuono o Pagesai.

            I ko lakou ku ana aku, ike aku la lakou i ke kulanakauhale o Ilecosa ua paa i ke kanikau mai ka uka a ke kai, ia manawa ala mai la na noonoo pono ole ana iloko o ua opio nei no kana wahine.

            I hakalia no i ka moku a pili i ka aina, o ko Kolana huli ae la no ia a olelo aku la i kona mau hoa, oia au ke pii e nei mamua, a na oukou no ia e pii ae mahope.

            O ka manao nui iloko ona ma keia pupuahulu ana oia no ke ake ana e lohe mai i na kanaka i ka mea a ka ana holookoa e kanikau ana.

            Oiai nae oia e pii ana no ka hale alii, halawai mai la oia me kekahi poe i paa pono me ka eleele, molaila ua ninau aku la oia i ka mea i make nona ke kanikau e uhi ana i ke kulanakauhale, a eia ka pane i loaa ma:

            He elua mea no laua keia kanikau e paa nei, o ke kanikau mua no ko makou moi opio, ua manaoia ua make oia i ka moana.

            Ina no'u aole au i make eia no au ke ku aku la imua o oukou. A nowai hoi ka lua o ke kanikau a oukou i olelo mai nei, no kuu Laulie anei?

            Ae, no ua aliiwahine la o makou.

            Aia hoi, kokoke ka puuwai o ua opio nei a kaua e kaawale i na apana elua i kona lohe ana mai, nolaila ua ninau hou aku la oia:

            Ua make io anei kuu Laulie, e hahai mai me ka huna ole?

            Koe aku ia mea ia makou e ke lii opio, aka nae ua manao wale ia ua make oia, no ka mea o ka lua keia o na la o kona nalowale ana, o i noke iho nei ka huli aohe nae he loaa iki.

            Ua like keia nalowale ana o Laulie me kakahi puupuu ikaika i ua opio nei, a o kona kaumaha iloko oia a ua oi aku la mamua o na poino a pau i loaa iaia mai keia huakai aku ana o ka hoi ana aku mai ka auwana hele ana maluna o ka ilihonua.

            A owai ka lapuwale nana i lawe i kuu wahine mamua o kuu hoi ana mai?

 

He Ohohia Nui,

O ka Leo o ka Lahui aia iloko o ka lokal@

O ka hookuee ana oia kona enemi,

Eia ka poe i hookaa mai ma ka lima a na Luna:

Apr 1 S. Duaida Leleo                                    1

            Hamaia Ulakoheo                   1

            Kaulualoha      "                       1

            Daniela            "                       1

            Kaaumoana Honokaupu         1

            Kimo Ailuene                          1

                                    Kahaleluhi ka Luna

 

Apr. 1 Mele Holesolo Peleula             1

            Haalou             "                       1

            Puakalehua Leleo                    1

            Dole Niupaipai                        1

            Kaui Puukolo                          1

            Lahapa                        "                       1

            Opunui            "                       1

            Keopu Panoa                           1

            Mana               "                       1

            C Spencer        "                       1

            Keumi             "                       1

            Haleakala Auwaiolimu            1

            Kameku           "                       1

            Polikapu          "                       1

            Palakiko          "                       1

            Keaweiwi Kaakepua               1

            Kamiano          "                       1

            Kapika Kapauh@                   1

            Kahoiwai         "                       1

            Hakalaau         "                       1

            Lama               "                       1

            Piipii Kauluwela                      1

            Ane Pelekane                          1

            Jas Quini         "                       1

            Kaelele Manuwai                    1

            Makanoe Mana                       1

            Wakinekona Kalaekao                        1

            Lama Kikihale                         1

                        Kaneaiakala, Ka Luna Elea

 

Apr 14 Kaulili Koula                          1

            Lokai Koumakapili                 1

            Kauna Koula                           1

            Lilia Johnson Nuuanu             1

            Puakinamu Kakaako               1

            John William Kalihi                1

            Kaui Palama                            1

            Kaua Kalia                              1

            Kekai Leleo                             1

            Kakalia            "                       1

            Poni Kaumakapili                    1

            Okua Kawaiahao                    1

            Ake Ainahou                           1

            Auhea Kawaiahao                   1

                        John Samoa ka Luna.

 

Ka Buke Akeakamai.

A.O.

KA KI GULA

NO KEKAHI MAU MEA HUNA PO HIHIHI I HULUA E KA NOE

AU O KE KANAKA.

 

KAKAU mua ia e ka Mea Hanohano

            DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Keneturia 19.

Mahele o ka Buke

MAHELE 1.

ZODIALGIA - Hoike Ouli ma na kaulana Mahina.

MEHELE II.

NAEVIALOGIA - Hoike Ouli no ka Ila o ke kanaka.

MAHELE III.

METRAGARATIMA - Ka hoike Ouli ma ka Hoonohonoho. Huahelu ma ka Holu Kabala.

MAHELE IV.

ONEIROLOGI.

MAHELE V.

Ka Papa Konane Hoailona Pomaikai.

MAHELE VI.

Ka Arimatika Kamahao.

            J.M. POEPOE.

 

Waiwai Haule.

            Ma ka la 23 of keia malama, na haule ia kuu EKE ILI poalima, mawaena o ke Alanu Likelike a me Waikiki, he eke eleele.

            Aia iloko o keia eke, he wahi eke @ku kekahi, me na waiwai makamae, a pela pu me ke eke Ili nui, aia iloko o na eke ia he mau holoku kekahi.

            O ka mea e loaa ai a hoihoi mai ia'u e loaa no ka uku makana kupono mai a'u aku. E loaa no au ma Haimoeipo.

                                    MRS. ALOALOUA.

                        Mar. 27, 1891. 1wd.