Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 241, 21 July 1891 — Page 3

Page PDF (1.05 MB)

This text was transcribed by:  Lisa Ah Puck
This work is dedicated to:  For Kapiliokekai and Kamana'o Ah Puck

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Ke Hele Makilo nei ka Oihana

Kuhina.

            Ua lohe mai makou, he elua a he ekolu ka nui o na haole i nonoi ia aku e noho Kuhina Waiwai, aka, no ka ike ia o ke kapekepeke o ke kulana o ka oihana kuhina o keia mua aku, oia iho la ke kumu o ka apo ole ia mai o ka oihana.  Akahi no a lohe ia ka hele kuewa o ka oihana i ka haka no e kau ai.  I ko makou manao i na paha o ka haawi ia ana o ka oihana i kahi mano mao kahi, ina paha la ua mau i keia wa, aole o ka waiho ia ana aku ia Kahiuka.

 

Ua eo i ka Makai Nui o Hawaii

            He mea oluolu ole paha i ko kakou Ilamuku kona hoohoka ia ana ma ka hoohaule ia o kana mau mea i hoonoho aku ai i mau hope makai no na apana.  He mea kupanaha no keia, ka hoohaule ia ana o ke poo o ka oihana e kona hope aku, aka, oia ka mea i hana ia i ka Ilamuku o ka Paeaina Hawaii, ke kanaka i hilinai nui loa ia k ka Moiwahine; o ka mea hilu loa ma keia hana ana, ua hehi ia mai hoi keia e kea punahele a ke lii e noho la ma Hilo.  Ua kuhi makou, he wahi keehina paa la hoi ko ka Ilamuku, e pale aku ai i keia hoomaewaewa ia e kona hope iho, iea ka aole.  Ua mahalo makou i ka Ilamuku ma kekahi mau hana ana a nolaila makou i minamina loa ai i keia hoohauleia o ke kanaka o ke’lii.  Malia paha o keia ka mea e pau ai o ke kuhihewa o kekahi poe he wahi pono ko ka lahui ma o ka Moiwahine.  Aole makou e kala i kuahaua aku ai, make aku la no ka Moi Kalakaua, pau ka manaolana o na Hawaii ma o na ‘lii la, koe wale iho no ko ka lahui lokahi ma keia hope aku.  He mea maopopo loa o ke kua kai ka lahui i keia wa, ke hele ala a haule, a waia ke kanaka i manao ia aia ka pono i ka poli o Kiho.

 

Na Keiki Alii no Kona Kaiopua i ka lai.

            Ua lohe mai makou, e holo aku ana na Keiki Alii no Kawananakoa a me Kuhio no Kona, i keia Malulani ae, o pahee aku i ka ohuku ale i ka Poalima ae nei, ke ole nae he mau kuia, alaila, e holo io ana no, aka, ina he mea kekahi e kuia ai, alaila, e kaulua iki ana a loaa ka wa pono, alaila hooko.

            Oiai hoi, ua makemake na Keiki Alii, e hau i na huihui o ua lai ala a ehu, ae hoohala hoi i ko laua manawa ma ia mau ae kai aloha.  Wahi a ko makou lohe, ua makemake laua e hapai i kekahi hana ano nui iloko nei o ka aina, a o ua hana ala na kea au o ka manawa e kuaai@o mai.  No makou iho, ke kalokalo ae nei makou i ke Akua Mana loa, oia ka mea nana e kokua mai i ka olua mea i lia ai, a nana hoi e hooholo mua i ka olua hana i ha ai e hana aku.

            Oiai, ua lawa olua me ka naauao a me ka ike, a he wa kupono io no keia e hoohana ai ai ka ike i ao ia ai, a o ka hana a olua e hana ai, oia ka mea nana i hooi ae i ke kau lana o ko olua mau inoa a puni keao holookoa.  Ahe mea hoi ia e ike ia ai ke kanaka, e like me ka ka Baibala i olelo ai i Kinohi, he mana ka naauao.  Nolaila, mai hoemi i ka hana a ko olua puniu, i ake ai e hoohana aku.  Eia ka Solomona i olelo mai ai, o ka mea hooikaika mau i ka hana, oia kona mea e waiwai ai, a o ka mea hoopalaleha oia kona mea e ilihune ai.  Nolaila e na alii hanau o ka aina, ka lalani alii hoi o Kalakaua1.  Imua a hiki i ka wa e ohi ai i ka hua o ka olua hana.

 

NU HOU KULOKO

            He loe kauoha, ke hai ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i ka LEO a me ka OIAIO, e hookaa koke mai i ko oukou mau koena i koe E hoolohe i keia leo, o i mai auanei no hoike mea ole ia aku ka hewa.  Ma ke kauoha.

            Ina Luna lawe pepa a pau o KA LEO, ke hoike ia aku nei ka lohe ia oukou, i na o ka luna, a mau luna paha o oukou he koena pepa kana o ka la 8 o Iune nei, e hoihoi mai i ke keena nei.  Ma ke kauoha.

            E lohe hou ia aku ana na kahuli honehone leo hoonanea o ka bana ma keia mua koke iho.

Maikai ke ola o na mea a pau i holo pu aku nei me ka Moiwahine no Kana huakai no Kauai.

            Piha pono na kaa ohua i ke kakahiaka Lapule iho nei, i na ohua o Mikahala mai Kauai mai.

            Ke huli nei na Moremona mare “pa-haneri” a ke “hoohui” ia nei e ka Moremona ”pa-hookahi,” e Elder Haws.

            E huli hoi aku ana na Keikialii no Waikiki, a malaila laua e luakaha ai i ka olu koha’i a ka lau niu i ke ahe makani.

            I ka hora 3 a oi o keia auina la, e pili mai ai i ka uwapo, ka mokuahi Iwalani, no kana huakai aku nei no ka Hikina.

            Piha pono na kaa ahi no Ewa i ka Lapule nei i na ohua wahine lokomaikai palena ole.  Akua ke dala, ke noa la na la a pau.

            O ke kanu kope, oia ka hana nui e ake ia nei i keia mau la, he bana maikai no ia, oiai, ua mahuahua ae kona kumukuai i keia wa i ko ka wa i hala.

            Ua pii ke kai o Hon. Samuela Paka, i ka iliki ana mai a Mr. Kiha o Koloa, Kauai, i na ala a ke kipuupuu.  He hoohaehae wale iho no ka Kiha.

            Nui ka pioloke o kekahi mau lede o makai ae nei, a o ka hopena o na lima lauahi o Awekuuhoa e na leke, e hoopau i kela hana, mai hoomahu’i hou, he mea hewa.

            Aia ke kapili ia mai nei ka hale wiliko o Kahuku, nona ke kiekie he 38 kapuai, ka loa he 40 kapuai, a o kona laula he 30 kapuai, peia mai ka leka a W.K. Apua ia makou.

            Ua hopui iho la o Kahiuka e Likelike, n ka lilo o iala me Kaahupahau i ke ahiahi Poalima iho nei.  He hiki hou mai koe o Kuhaimoana mai Lehua mai ke lohe aku.

            Maluhia ka huakai Alil, aole he mau hana ano e i lehe ia mai.  Ua manao wale ia, o ke kumu o keia, no ka paa mau o na aoao o ke Alii i na kahunapule elua ia Nunu laua o Kakohe.

            He hapaha dala ko ka U-@ hookahi i ke kakahiaka Lapule nei.  Hoi nele la hoi nele, hoi nele kekahi poe i kau a mea he kuhihewa ia ka la Kapule oia ka la ehiku a ke Akua i hoana ai.

            O ke’lii Kalanianaole kai kipa aku i kahi o ka Hon. P. P. Kanoa.  Hiki aku oia ua hoomakaukau ia o Niumalu e like me ke kauoha. U ua loli ke au, oia ka mea i hanai ia ai i ka hipa ma Niumalu.

            E holo ana ke Kuhina Kalaiaina mamua no Hilo, wahi a ka lono, e ike pono i ke ano o na hana no ke alanui Pele o Hilo, a na Kale Mahope e hana aku, ke ole e ali ia i keia Ianuari e hiki mai ana.

            Ua lohe mai makou e kaapuni aku ana ko kakou Moiwahine ia Oahu nei, i keia pule ae e hoomaka ai, ke ole nae he alai pali o kuene lua, alila, e hele io ana no, a ina he noe ko Lihau, alaila, e pahee aku ana no ka wa maopopo ole.

            I keia la e kapalulu mai ai ka mokuahi Auseteralia, i na kaiaulu aloha ou e Hawaii, a me he mea la, o ka Hon. R. W. Wilikoki kekahi a me kana wahine, ke ole nae he mea e alai ai ia laua; o keia lohe o makou, mai a Kaholokuaiwa mai no ia , ke oiaio.

            Ma ka Lapule iho nei, makai ae nei o Honuakaha, ua kaili malu ia mai kekahi bepe uuku nona na malama ehiku e kekahi wahine, oiai oia i hiki aku ai imua o ka mea malama keiki me na maka keleawe o ka hookamani, e kuu ana i ka pahee o ka aila mano’i imua o ka makua malama o ua keiki ala, a o ka hopena, ua lawe malu aku oia i ka opio, aka, loaa e mai ana i ka Waikoloa, hoi hou ana i Waimea.

KAOMEALANI KUU LEI.

            Kaulana ke ahi a o Kamaile  A Kauai a e haaheo nei  O ke one kani a o Nohili

Mahalo piha au i ka maikai  E ke kauwila i Puukapele  A ka wai-ula la a i Waimea  Lihue noho i ka wehiwehi  A kuu kama a i ike ai  Naue i ke kai na hala  I wehi no Kaomealani.  Kau nui aku ka manao  Uwila hiki aumoe  Ua hiki no au ke kaena  Lihau a ka noe a i Koloa  Eia au ke puana ae nei  I ka Mea Mana Loa me ka maemae  E ola kuu kama kuu milimili  Kaomealani no kuu lei.  LAURENKKA  Iwilei, July 19, 1891.

 

OLELO HOOLAHA

            E ike auanei na mea a pau, eia ma ka Pa Aupuni O Makiki kekahi li k, ulaula, hoailona ho, [U. I.] uha-hope akau, eha wawae eleele, elua wawae mua paa i kamaa hao, hookahi wawae hope, paa i kapuaihao brm.  Moali keokeo ma ka a-i.  O ka mea a mau mea paha nona keia lio, e pono e kii koke mai, ina aole e kii koke mai a hala na la he 13, e kuai kakala aku no au ma ka la 25 o Iulai, 1891 awakea, Poaono, hora 12  S. W. David Kaono  Luna Pa Aupuni  July 13, 1891 3t.d

 

HE KUAI MAKEPONO

            I keia la 13, e kuai aku ana na mea nona na inoa malao ihoi na waiwai o ko laua halekuai ma ke kumukuai makepono loa, i ike ole ia ka lua ma keia kaona,.  No elua pule wale no, maua o ko mana nee ana aku.  O na ano waiwai a pau, he mau waiwai hou loa, a me na ano paikini o kela a me keia ano o na keonimana.  Na hulu, na Papale, Papale kapu, na paikini o n Lede, i kinohinehi ia me na ano like ole.  EGAN&GUNN.  July 13, 1891. 235-tfd.

 

$5.00 MAKANA

            O ka mea a mau mea paha e loaa ai kuu lio kane ahinahina, nona ka hao kuni, W D, ma ka uha akau hope, a ma ka aoao hema o kona a-i ua hoailona ia penei: ZZ.  E loaa kela makana i ka mea nana e hoihoi mai ma ke Keena o ka Leo.  Iulai 7, 1891.  5ts-d.

 

Hale Hana Wai

Momona

Wai Aniani.

 

Sam. Lad me John Grace na Ona.

Ka poe wale no na lakou e hana nei NA WAI HOOMAEMAE KOKO KAULANA oia hoi ka SASEPARILA A ME KA WAI-HAO.  NA WAI MOMONA AWAPUHI, SASEPARELA, LEMI, WAI PIPII, SODAMAOLI, SIDA, KAMEPENA, &c.  Mutual 330-TELEPONA-Bell 298  E hooia ia ana ka maemae o na wai a pau.  E hookoia no na kauoha a pau loa mai na Mokupuni mai a me ko ke kulanakauhae nei.  231 1yd

 

Aila Kuai

E LOAA NO MA KHI O F. COLBURN (KEONI Kolobana) Ma ke Kihi o na Ala Nui  Nuuanu A ME MOI.  Eloaa no no ke kumukuai haahaa loa o $2.50 o ka pahu.  He’e mai hookahik, hele mai elua, hele mai no a pau loa.  Ko oukou hoaloha.  J. F. COLBURN.  Honolulu, Iulai 8, 1891 232 dtf.

 

Kauka Pake Akamai!

DR. LEONG KANG TONG 

 

MAKAUKAU OIA E LAPAAU I NA MA’I A PAU O KELA A ME KEIA ANO, ME KA ELEU A ME KA HOLOMUA.  HE OLUOLU KA AUNAU.  KEENA OIHANA i-Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hotele.  HE PALAPALA HOOIA.  Honolulu, April 29, 1891.  Owau o Chn Sam Lan, no ke kulana kauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii Poe Aina.  Ke hooia, a ke hooiaio aku nei au imua o ke akua, ua ike au a ua maopopo ia’u a ke haawi nei au i ko’u mahalo piha ia Kauka Leong Kang Tong e noho nei ma Alanui Hotele Honolulu, no ka mea, ua lapaau oia ia’u a ua ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana , oiai o ko’u ma’i he akepau, a he popo hoi ma ka olelo kahiko.  Ke noi aku anei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma’i, e hele ae iaia, a e loaa no ke ola.  Ua loaa au i keia ma’i mai ko’u wa opio loa mai, a na aneane he@ makahiki o ka hoo@ailo ana a keia ma’i i ko’u kino aka, ma keia wa na loaa ia’u ke oa maikai loa.  E hele ae e ka poe i lualua a kaumaha.  Mei 12 ,1891.  lm@l

 

NAWAHI ME HUNTSMAN!

 

NA LOIO LAHUI!

 

            Ua makaukau maua e kokua aku i na poe o ka Lahui i loohia ia e an pilikia ki vila a hewa paha; a e koi a e hoopii aku ma kekahi o ia mau ano imua o na Aha Kanawai, mamuli o na uku ia aelike ia.  Aia no ko maua keena Loio ma ke kihi akau o na alanui Moi a me Alakea maloko o ke kulanakauhale o Honolulu.  Na hora hana mau, mai ka hora 9 am, a 3 pm., ma ka Poaono nae, e pau ana i ka hora 12 m.

            O na hana a na aina, mahele aina a me ke kaha ana o na kii a me na palapala aina a pau, ua waiho aku maua na ka Loea Ana Aina a Civila Enekinia kaulana R. W. WILIKOKI e lawelawe, a e hooko me ka eleu.

            No na mea i koe, e kipa mai no ma ko maua keena nei e kuka pu ai.  O maua no me ke aloha, J. NAWAHI me D. L. HUNTSMAN.  Honolulu, Iune 3, 1891  208 dtf.

 

Kauka Yong Kam Pung.

(APANA)

Helu 53, Alanui Maunakea.

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!

 

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ane ma’i, mai ko na kane, wahine ame na keiki liilii.  O na ma’i ha no ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi.  A o na ma’i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola.  Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ia nei, me ka oluolu pu o kahi au hau.  Ka poe pilikia hanau keiki a hele nui paha o ke koko, a paa a lohi paha ka hanau ana, paa paha o ka waiu, e hele nui mai i o’u nei.

 E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na naawina pilihua a ka ma’i, a na’u oukou e hooluolu aku.  KAUKA YONG KAM PUNG.  Honolulu Iune 2, 1891.  206-d3m

 

Ka Buke Akeakamai.

AO

KE KI GULA

NO KEKAHI MUA MEA HUNA POHIHIHI I HULIIA E KA NOEAU O KE       KANAKA.

 

KAKAU mua ia e ka Mea Hanohano DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e levi-i-Leri ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Kereturia 19.  Mahele o ka Buke. 

MAHELE I.

ZODIALOGIA-Hoike Ouli ma na kaulana Mahina.

MAHELE II.

NAEVIALOGIA-Hoike Ouli no ka I’a o ke kanaka.

MAHELE III.

METRAGARATIMA-Ka hoike Ouli ma ka Hoonohonoho Huahala ma ka Helu Kabala.

MAHELE IV.

ONEIROLOGI.

MAHELE V.

Ka Papa Konane Hoailana Pomaikai.

MAHELE VI.

Ka Arimarika Kamahao.  J. M. PUN@@E.