Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 241, 21 July 1891 — Page 3
This text was transcribed by: | Lisa Ah Puck |
This work is dedicated to: | For Kapiliokekai and Kamana'o Ah Puck |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Ke Hele Makilo nei ka Oihana
Kuhina.
Ua lohe mai makou, he elua a he ekolu ka nui o na haole i nonoi ia aku e noho Kuhina Waiwai, aka, no ka ike ia o ke kapekepeke o ke kulana o ka oihana kuhina o keia mua aku, oia iho la ke kumu o ka apo ole ia mai o ka oihana. Akahi no a lohe ia ka hele kuewa o ka oihana i ka haka no e kau ai. I ko makou manao i na paha o ka haawi ia ana o ka oihana i kahi mano mao kahi, ina paha la ua mau i keia wa, aole o ka waiho ia ana aku ia Kahiuka.
Ua eo i ka Makai Nui o Hawaii
He mea oluolu ole paha i ko kakou Ilamuku kona hoohoka ia ana ma ka hoohaule ia o kana mau mea i hoonoho aku ai i mau hope makai no na apana. He mea kupanaha no keia, ka hoohaule ia ana o ke poo o ka oihana e kona hope aku, aka, oia ka mea i hana ia i ka Ilamuku o ka Paeaina Hawaii, ke kanaka i hilinai nui loa ia k ka Moiwahine; o ka mea hilu loa ma keia hana ana, ua hehi ia mai hoi keia e kea punahele a ke lii e noho la ma Hilo. Ua kuhi makou, he wahi keehina paa la hoi ko ka Ilamuku, e pale aku ai i keia hoomaewaewa ia e kona hope iho, iea ka aole. Ua mahalo makou i ka Ilamuku ma kekahi mau hana ana a nolaila makou i minamina loa ai i keia hoohauleia o ke kanaka o ke’lii. Malia paha o keia ka mea e pau ai o ke kuhihewa o kekahi poe he wahi pono ko ka lahui ma o ka Moiwahine. Aole makou e kala i kuahaua aku ai, make aku la no ka Moi Kalakaua, pau ka manaolana o na Hawaii ma o na ‘lii la, koe wale iho no ko ka lahui lokahi ma keia hope aku. He mea maopopo loa o ke kua kai ka lahui i keia wa, ke hele ala a haule, a waia ke kanaka i manao ia aia ka pono i ka poli o Kiho.
Na Keiki Alii no Kona Kaiopua i ka lai.
Ua lohe mai makou, e holo aku ana na Keiki Alii no Kawananakoa a me Kuhio no Kona, i keia Malulani ae, o pahee aku i ka ohuku ale i ka Poalima ae nei, ke ole nae he mau kuia, alaila, e holo io ana no, aka, ina he mea kekahi e kuia ai, alaila, e kaulua iki ana a loaa ka wa pono, alaila hooko.
Oiai hoi, ua makemake na Keiki Alii, e hau i na huihui o ua lai ala a ehu, ae hoohala hoi i ko laua manawa ma ia mau ae kai aloha. Wahi a ko makou lohe, ua makemake laua e hapai i kekahi hana ano nui iloko nei o ka aina, a o ua hana ala na kea au o ka manawa e kuaai@o mai. No makou iho, ke kalokalo ae nei makou i ke Akua Mana loa, oia ka mea nana e kokua mai i ka olua mea i lia ai, a nana hoi e hooholo mua i ka olua hana i ha ai e hana aku.
Oiai, ua lawa olua me ka naauao a me ka ike, a he wa kupono io no keia e hoohana ai ai ka ike i ao ia ai, a o ka hana a olua e hana ai, oia ka mea nana i hooi ae i ke kau lana o ko olua mau inoa a puni keao holookoa. Ahe mea hoi ia e ike ia ai ke kanaka, e like me ka ka Baibala i olelo ai i Kinohi, he mana ka naauao. Nolaila, mai hoemi i ka hana a ko olua puniu, i ake ai e hoohana aku. Eia ka Solomona i olelo mai ai, o ka mea hooikaika mau i ka hana, oia kona mea e waiwai ai, a o ka mea hoopalaleha oia kona mea e ilihune ai. Nolaila e na alii hanau o ka aina, ka lalani alii hoi o Kalakaua1. Imua a hiki i ka wa e ohi ai i ka hua o ka olua hana.
NU HOU KULOKO
He loe kauoha, ke hai ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i ka LEO a me ka OIAIO, e hookaa koke mai i ko oukou mau koena i koe E hoolohe i keia leo, o i mai auanei no hoike mea ole ia aku ka hewa. Ma ke kauoha.
Ina Luna lawe pepa a pau o KA LEO, ke hoike ia aku nei ka lohe ia oukou, i na o ka luna, a mau luna paha o oukou he koena pepa kana o ka la 8 o Iune nei, e hoihoi mai i ke keena nei. Ma ke kauoha.
E lohe hou ia aku ana na kahuli honehone leo hoonanea o ka bana ma keia mua koke iho.
Maikai ke ola o na mea a pau i holo pu aku nei me ka Moiwahine no Kana huakai no Kauai.
Piha pono na kaa ohua i ke kakahiaka Lapule iho nei, i na ohua o Mikahala mai Kauai mai.
Ke huli nei na Moremona mare “pa-haneri” a ke “hoohui” ia nei e ka Moremona ”pa-hookahi,” e Elder Haws.
E huli hoi aku ana na Keikialii no Waikiki, a malaila laua e luakaha ai i ka olu koha’i a ka lau niu i ke ahe makani.
I ka hora 3 a oi o keia auina la, e pili mai ai i ka uwapo, ka mokuahi Iwalani, no kana huakai aku nei no ka Hikina.
Piha pono na kaa ahi no Ewa i ka Lapule nei i na ohua wahine lokomaikai palena ole. Akua ke dala, ke noa la na la a pau.
O ke kanu kope, oia ka hana nui e ake ia nei i keia mau la, he bana maikai no ia, oiai, ua mahuahua ae kona kumukuai i keia wa i ko ka wa i hala.
Ua pii ke kai o Hon. Samuela Paka, i ka iliki ana mai a Mr. Kiha o Koloa, Kauai, i na ala a ke kipuupuu. He hoohaehae wale iho no ka Kiha.
Nui ka pioloke o kekahi mau lede o makai ae nei, a o ka hopena o na lima lauahi o Awekuuhoa e na leke, e hoopau i kela hana, mai hoomahu’i hou, he mea hewa.
Aia ke kapili ia mai nei ka hale wiliko o Kahuku, nona ke kiekie he 38 kapuai, ka loa he 40 kapuai, a o kona laula he 30 kapuai, peia mai ka leka a W.K. Apua ia makou.
Ua hopui iho la o Kahiuka e Likelike, n ka lilo o iala me Kaahupahau i ke ahiahi Poalima iho nei. He hiki hou mai koe o Kuhaimoana mai Lehua mai ke lohe aku.
Maluhia ka huakai Alil, aole he mau hana ano e i lehe ia mai. Ua manao wale ia, o ke kumu o keia, no ka paa mau o na aoao o ke Alii i na kahunapule elua ia Nunu laua o Kakohe.
He hapaha dala ko ka U-@ hookahi i ke kakahiaka Lapule nei. Hoi nele la hoi nele, hoi nele kekahi poe i kau a mea he kuhihewa ia ka la Kapule oia ka la ehiku a ke Akua i hoana ai.
O ke’lii Kalanianaole kai kipa aku i kahi o ka Hon. P. P. Kanoa. Hiki aku oia ua hoomakaukau ia o Niumalu e like me ke kauoha. U ua loli ke au, oia ka mea i hanai ia ai i ka hipa ma Niumalu.
E holo ana ke Kuhina Kalaiaina mamua no Hilo, wahi a ka lono, e ike pono i ke ano o na hana no ke alanui Pele o Hilo, a na Kale Mahope e hana aku, ke ole e ali ia i keia Ianuari e hiki mai ana.
Ua lohe mai makou e kaapuni aku ana ko kakou Moiwahine ia Oahu nei, i keia pule ae e hoomaka ai, ke ole nae he alai pali o kuene lua, alila, e hele io ana no, a ina he noe ko Lihau, alaila, e pahee aku ana no ka wa maopopo ole.
I keia la e kapalulu mai ai ka mokuahi Auseteralia, i na kaiaulu aloha ou e Hawaii, a me he mea la, o ka Hon. R. W. Wilikoki kekahi a me kana wahine, ke ole nae he mea e alai ai ia laua; o keia lohe o makou, mai a Kaholokuaiwa mai no ia , ke oiaio.
Ma ka Lapule iho nei, makai ae nei o Honuakaha, ua kaili malu ia mai kekahi bepe uuku nona na malama ehiku e kekahi wahine, oiai oia i hiki aku ai imua o ka mea malama keiki me na maka keleawe o ka hookamani, e kuu ana i ka pahee o ka aila mano’i imua o ka makua malama o ua keiki ala, a o ka hopena, ua lawe malu aku oia i ka opio, aka, loaa e mai ana i ka Waikoloa, hoi hou ana i Waimea.
KAOMEALANI KUU LEI.
Kaulana ke ahi a o Kamaile A Kauai a e haaheo nei O ke one kani a o Nohili
Mahalo piha au i ka maikai E ke kauwila i Puukapele A ka wai-ula la a i Waimea Lihue noho i ka wehiwehi A kuu kama a i ike ai Naue i ke kai na hala I wehi no Kaomealani. Kau nui aku ka manao Uwila hiki aumoe Ua hiki no au ke kaena Lihau a ka noe a i Koloa Eia au ke puana ae nei I ka Mea Mana Loa me ka maemae E ola kuu kama kuu milimili Kaomealani no kuu lei. LAURENKKA Iwilei, July 19, 1891.
OLELO HOOLAHA
E ike auanei na mea a pau, eia ma ka Pa Aupuni O Makiki kekahi li k, ulaula, hoailona ho, [U. I.] uha-hope akau, eha wawae eleele, elua wawae mua paa i kamaa hao, hookahi wawae hope, paa i kapuaihao brm. Moali keokeo ma ka a-i. O ka mea a mau mea paha nona keia lio, e pono e kii koke mai, ina aole e kii koke mai a hala na la he 13, e kuai kakala aku no au ma ka la 25 o Iulai, 1891 awakea, Poaono, hora 12 S. W. David Kaono Luna Pa Aupuni July 13, 1891 3t.d
HE KUAI MAKEPONO
I keia la 13, e kuai aku ana na mea nona na inoa malao ihoi na waiwai o ko laua halekuai ma ke kumukuai makepono loa, i ike ole ia ka lua ma keia kaona,. No elua pule wale no, maua o ko mana nee ana aku. O na ano waiwai a pau, he mau waiwai hou loa, a me na ano paikini o kela a me keia ano o na keonimana. Na hulu, na Papale, Papale kapu, na paikini o n Lede, i kinohinehi ia me na ano like ole. EGAN&GUNN. July 13, 1891. 235-tfd.
$5.00 MAKANA
O ka mea a mau mea paha e loaa ai kuu lio kane ahinahina, nona ka hao kuni, W D, ma ka uha akau hope, a ma ka aoao hema o kona a-i ua hoailona ia penei: ZZ. E loaa kela makana i ka mea nana e hoihoi mai ma ke Keena o ka Leo. Iulai 7, 1891. 5ts-d.
Hale Hana Wai
Momona
Wai Aniani.
Sam. Lad me John Grace na Ona.
Ka poe wale no na lakou e hana nei NA WAI HOOMAEMAE KOKO KAULANA oia hoi ka SASEPARILA A ME KA WAI-HAO. NA WAI MOMONA AWAPUHI, SASEPARELA, LEMI, WAI PIPII, SODAMAOLI, SIDA, KAMEPENA, &c. Mutual 330-TELEPONA-Bell 298 E hooia ia ana ka maemae o na wai a pau. E hookoia no na kauoha a pau loa mai na Mokupuni mai a me ko ke kulanakauhae nei. 231 1yd
Aila Kuai
E LOAA NO MA KHI O F. COLBURN (KEONI Kolobana) Ma ke Kihi o na Ala Nui Nuuanu A ME MOI. Eloaa no no ke kumukuai haahaa loa o $2.50 o ka pahu. He’e mai hookahik, hele mai elua, hele mai no a pau loa. Ko oukou hoaloha. J. F. COLBURN. Honolulu, Iulai 8, 1891 232 dtf.
Kauka Pake Akamai!
DR. LEONG KANG TONG
MAKAUKAU OIA E LAPAAU I NA MA’I A PAU O KELA A ME KEIA ANO, ME KA ELEU A ME KA HOLOMUA. HE OLUOLU KA AUNAU. KEENA OIHANA i-Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hotele. HE PALAPALA HOOIA. Honolulu, April 29, 1891. Owau o Chn Sam Lan, no ke kulana kauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii Poe Aina. Ke hooia, a ke hooiaio aku nei au imua o ke akua, ua ike au a ua maopopo ia’u a ke haawi nei au i ko’u mahalo piha ia Kauka Leong Kang Tong e noho nei ma Alanui Hotele Honolulu, no ka mea, ua lapaau oia ia’u a ua ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana , oiai o ko’u ma’i he akepau, a he popo hoi ma ka olelo kahiko. Ke noi aku anei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma’i, e hele ae iaia, a e loaa no ke ola. Ua loaa au i keia ma’i mai ko’u wa opio loa mai, a na aneane he@ makahiki o ka hoo@ailo ana a keia ma’i i ko’u kino aka, ma keia wa na loaa ia’u ke oa maikai loa. E hele ae e ka poe i lualua a kaumaha. Mei 12 ,1891. lm@l
NAWAHI ME HUNTSMAN!
NA LOIO LAHUI!
Ua makaukau maua e kokua aku i na poe o ka Lahui i loohia ia e an pilikia ki vila a hewa paha; a e koi a e hoopii aku ma kekahi o ia mau ano imua o na Aha Kanawai, mamuli o na uku ia aelike ia. Aia no ko maua keena Loio ma ke kihi akau o na alanui Moi a me Alakea maloko o ke kulanakauhale o Honolulu. Na hora hana mau, mai ka hora 9 am, a 3 pm., ma ka Poaono nae, e pau ana i ka hora 12 m.
O na hana a na aina, mahele aina a me ke kaha ana o na kii a me na palapala aina a pau, ua waiho aku maua na ka Loea Ana Aina a Civila Enekinia kaulana R. W. WILIKOKI e lawelawe, a e hooko me ka eleu.
No na mea i koe, e kipa mai no ma ko maua keena nei e kuka pu ai. O maua no me ke aloha, J. NAWAHI me D. L. HUNTSMAN. Honolulu, Iune 3, 1891 208 dtf.
Kauka Yong Kam Pung.
(APANA)
Helu 53, Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ane ma’i, mai ko na kane, wahine ame na keiki liilii. O na ma’i ha no ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma’i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola. Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ia nei, me ka oluolu pu o kahi au hau. Ka poe pilikia hanau keiki a hele nui paha o ke koko, a paa a lohi paha ka hanau ana, paa paha o ka waiu, e hele nui mai i o’u nei.
E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na naawina pilihua a ka ma’i, a na’u oukou e hooluolu aku. KAUKA YONG KAM PUNG. Honolulu Iune 2, 1891. 206-d3m
Ka Buke Akeakamai.
AO
KE KI GULA
NO KEKAHI MUA MEA HUNA POHIHIHI I HULIIA E KA NOEAU O KE KANAKA.
KAKAU mua ia e ka Mea Hanohano DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e levi-i-Leri ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Kereturia 19. Mahele o ka Buke.
MAHELE I.
ZODIALOGIA-Hoike Ouli ma na kaulana Mahina.
MAHELE II.
NAEVIALOGIA-Hoike Ouli no ka I’a o ke kanaka.
MAHELE III.
METRAGARATIMA-Ka hoike Ouli ma ka Hoonohonoho Huahala ma ka Helu Kabala.
MAHELE IV.
ONEIROLOGI.
MAHELE V.
Ka Papa Konane Hoailana Pomaikai.
MAHELE VI.
Ka Arimarika Kamahao. J. M. PUN@@E.