Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 249, 31 July 1891 — Page 4

Page PDF (916.57 KB)

This text was transcribed by:  Judi Benade
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono." 

 

KA LEO.

John E. Bush.

Luna Hoopono a me Puuku

 

Poalima, Iulai 31, 1891

 

He Moolelo

no

Kamapuaa.

 

 

KE KEIKI PUAA A KAHIKIULA ME HINA – KA MOOPUNA @UAA A KAMAUNUANIHO—KA HOA PAIO HOI O PELE, KA WAHINE O KA LUA I KILAUEA, A H@LA LOA AKU I NA KUPUNA O KUKULU O KAHIKI.

 

O oe ia e Haunuu, e Haulani  E haalokuloku Ka mano e ka I’a nui E ui, e Uilani  Ko inoa Puaa ia e o mai.

 

Hele no a puka i kai o Waipahu ua kau ka la ilalo. 

Ina ha pela, e hele wau i keia wa. 

Ae, o hele, a i ninau mai auanei ia oe, nawai ke kama o oe, olelo aku oe, na Kuolokele. 

A i ninau mai.  na Kuolokele na Kamaunuaniho, a o ka moopuna puaa a olua. 

A nana ka hoi ia e ike iho ia oe.  a i hoohewahewa mai ia oe he make ko laila, aohe ona @uukalahala e ola ai. 

No ka mea, ua hoohewahewa mai la hoi ia oe, kona haku nana e poalo na maka ona. 

Ua hoomaka aku la o Kamapuaa e hele mai Puuokapolei aku a hiki i Waipahu. 

I keia wa a kama e hele aku nei, he hoi mai la no hoi o Kualokele mai ka mahiai mai, a ua hiki mua aku la oia i Waipahu. 

A i ko Kama hoea ana aku, ike aku la oia ia Kuolokele e aua@ mai ana iloko o ka wai. 

O ka ia nei lalau aku la no ia i kekahi pohaku nui a hoonou aku aku la me k@ ikaika, maluna pono o ke k@ o Kualokele. 

Ua hoopili pu ia o Kuolokele ilalo o ka papaku o kela kawa hohonu, ina he papau kela kawa, ina paha, ua make kanu o Kuolokele. 

Ia Manawa o Kuolokele i hoolapuu ae a ii kona kua, a ua hoolei hou ia mai ka pohaku a Kamapuaa i nou aku ai, a haule hou aku la i kula. 

            A’ea ae la kona poo iluna, a nana mai la i keia kanaka e ku aku nei ma hai o ke kahawai, a puana mai la i keia mau huaolelo hooheno:

            O ua pohaku no hoi oloko o Ikua I a, o ka poha koeleele, kani kaulawena, aka, he pohaku pamalo nae, aohe ikaika.

            He keu no ka hookolehe o Kualokele, o ka ole ikaika iho la ka ia o ka pohaku a Kama i nou aku ai @ohe wa a pio @ka oe ahi apu ka oe hana.

            Wa pii mai @ o Kuole kele mai ka wia mai, a aahu iho la i kona wahi kap@pa-upa-u.

            A hele mai la oia, a halawai pu me Kamapuaa, a haawi ae la na aloha mawaena o laua, a ninau mai la o Kuolokele ia Kamapuaa, nawai ke kama ooe?

            Nau no.

            Na’u nawai?

            Nau na Kamaunuaniho

            Ae, na’u io ka kama o oe, @ohe io hoi he wa a pai hewa ia ai la ke poo o kuu haku.

            Alaila, hoomaka mai la’o Kuololeke e hea i ka inoa puaa o ua moopuna puaa nei a lakou.

            O oe ka ia e ka Puaahiwa

            A o ka hiwa nui alo eleele

            A o Kananakea

            A o ka Haakeike

            A o ke Aloalokea

            A o kea ehu Kalanuhe

            A o ka ehu Kalawela

            A i hele ma ka ekuna

            A o Haunuu

            A o Haulani

            A o Haalokuloku

            A o ka mano ka i’a nui

            A o ui, a o uilani

            A ooe kai hanau i ka uka o Kliuwaa e—

            O ko inoa puaa ia e o mai oe

            O aku la o Kamapuaa i knoa inoa.

            Ia Manawa i olelo aku ai o Kuolokele i kana moopuna, e hoi kaua i ko’u hale, ua ae aku la o Kamapuaa i ka manao kono a kona kupunakane.

            A huli hoe aku la laua no kauhale, a ua hoomakaukau koke mai la o Kuolokele i ka laua mau mea ai.  a ai iho la laua.

            A mahope o ka pau ana o ka laua ai ana, ua ninau mai la o Kuolokele i kaua moopuna:

            Heaha ka huakai a kuu naku i hiki mai nei?

            He huakai no ka’u i hele mai nei he imi i kokoolua no’u e hele pu a ii kahi o na alii Oahu nei e noi a ii ia na kakou. 

            Ae, he huakai waiwai nui io ka hoi ka kuu haku i hiki mai nei.

            Ina hoi ha pela ka manao, ua loaa ae la no hoi owau ke kanaka lawe waiwai a kuu haku.

            I aku la o Kamapuaa ia Kuolokele, pehea kea no o kou ikaika, e hoike mai oe i ka mea oiaoi, i ike aku wau i kou ikaika io, a me kou ikaika ole.

            O ke kanaka ikaika ko’u makemake, aole o ke kanaka ikaika ole.

            I aku la o Kuolekele e hoolohe mai oe i ko’u ikaika.

            Hookahi no a’u heawe lau uala, no uka mai o Halemano, ua paa i ke kanu ia ke kula holookoa o Kehumoe.  a oia ae la ko’u ikaika, he ikaika hapai ko’u, a ma ka hakaka aole o’u ikaika.

            O ko’u mea i ikaika ole a ii ka hakaka, he mea aloha na’u ke kanaka.

            Ina e kauoha main a alii o Oahu i uala, hookah no haawe uala a’u e lawe aku ai, ua lawa.  i ka mano kanaka o ke aliee ke ai no na anahulu e ai ai na kanaka.

            Ma ia ikaika o’u, ua lilo au i mea punahele loa i ua alii ala a kau a e hele aku ai e noi i’a.

            He hele mau no hoi wau i ka ia i ua mau alii ala, hoi mai nom eke kaumaha i ka ai, a waiho i ka’u i’a iloko o ko’u hale mahiai, e ku mai la i ke kula.      Aole i pau.

 

I na Luna Lawe Pepa o KA LEO O KA LAHUI, ke ha’i ia’ku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka In 3,10,20 o Aperila, a me ka la 5 o Mei nei o ka nupepa KA LEO, ke kauoha ia aku nei e hoihoi mai ma ke keena nei.                                                  Ma ke kauoha.

 

Kuai Kudala

o na

Pa-Hale ma Kalihi, Honolulu, Oahu

            Ua loaa mai ke kauoha ia’u e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma ko’u Keena Kudala, ma Alanui Moiwahine, i ka POAKAHI IUNE 29, 1891, HORA 12 M.

            He 36 mau Paa’aina Nono Nani, mawae na o alanui Moi me Beckley, he anaeane hapaha mile ma Ewa aku o ke Kula Ka mehameha.  Ua mahele ia keia mau apana ma kekahi ano, a me ka nunui ku pono e hiki ai ke komo mai iloko o ka li ma o kela a me keia mea ka loaa ana e like me ka makemake, kekahi hom@no lakou ponoi iho iloko e na palena @ amao kupono i ka piko o na wahi h@ o ke hulanakauhale.

            Ke kaulana a me na pono lehualehua @ o keia mau apana aina, na hiki ole ke hoohalike ia me na aina e @e o keia ano i kuai ia iloko o keia kuianakauhale i na makahiki i hala e aku.

            O kea no o ka waiho ana o keia mau aina, ma ka waha aku o ke awawa o Kalihi ma ke kiekiena kupono, ua loaa mau ke ea oluolu maikai a me ka maikai mao li no o ka noho ana. 

            E huli ana keia mau aina pa hale a pau i ke alanui Kalihi, he 55 kapusi, oia noi ke alanui oi aku o ke akea ma na wa hi e pili kokoke ana i ke kulanakauhale o Honolulu, a e holo ana hoi mai alanui Moi a puka i alanui Beckley.

            Aia malalo iho o ekolu minute ke hele wawae aku a loaa keia mau apana aina mai kahi o ke alanui kaaho (Tramcar) e pau ai.

            Ka wai.  E hoomoe ia ana he paipu kumu wai, he 8 iniba ke aua-waena e hoomoe ia ma ke alanui Moi, maina hoo moe ana paipu o ke aupuni, e hooia ana i ka lawa i ka wai   Ano e loaa no ka wai mai ka pa kula Kamehameha mai.

            E ike ia no kekahi palapala kii aina o keia mau hale pa hale ma ko’u Keena, kahi no hoi e loaa ai na hoike i makema ke ia e nina@ aku.

            Kea no o ke kuai ana.  Hookahi hapa ma ked ala kuike, ke koena iloko o hookani makahiki ma ka ukup@ee o 9 keneta pa-h@ i hoopea ia ma ka moraki.

            @ o ka palapala kuai, me ka mea no ia e kuai ana i k@ aina.

James F. Morgan  Luna Kudala.  Honolulu Mei 29, 1891   241-dtf.

 

Na Lole Komo o ke Kau Na LoLE Komo o ke Kau

NA LAKO HOU LOA a me NA ANO HOU LOA!

E weheia nei ma kaho o N. S. Sachs, 104 Alanui Papu Honolulu

Na Ano Lihilihi o Kela a me Keia Ano.

HE KUAI MAKEPONO LOA KEIA.

Ua wehe ae nei makou in a ano LIHILIHI a pau i loaa pololei mai ia makou, mai no Hale Hana mai Europa mai, a nolaila, ua hiki ia makou ke kuai aku –

NO NA KUMUKUAI HAAHAA I KO KEKAHI MAU WAHI E AE!

ua moakaka kea no o na lau o ka lole, a ua pomaikai o eke ike mua, manaua o ke kuai ana ma kahi e aku.

NA HOLOKU LIHILIHI no $4.50 o ka lole i kuai ia no $6.50 a $7 mamua.

NA LOLE LIHIHIHI NO KEIKI, e like ka laula me ko ka pelekoki, mai ke 60 [keneta o ka i-a a pii aku

HE NUI NA ANO O NA LOLE KEOKEO, KINAMU, LATINA.

            KINAMU LOLE, maka hou, he 8 i@a no ka $1.00

            NA LOLE MAIKAI PAPAMU a kakou lola, 20 a 25 keneta o ka i-a

            NA LOLE oi loa aku o ka maikai he 25 keneta wale no ko ka i-a.

            NA LOLE KIKOKIKO a me LAU, (Swiss) he on i loa,

            NA PAA LOLE LIHILIHI iloko o na pahu, KEOKEO a KALAKOA, e ku [ai emi loa ia aku ana.

NA KAKINI ELEELE ADELINE

            Ina onkou e makemake i KAKINI ELEELE maikai, i KAKINI mae ole a kohu ole, e ninau no ke KAKINI ELEELE ADELINE, ua hanaia keia KAKINI no makou no keia Makeke, a ua hiki ia makou ke hooiaio aku i ko lakou maikai, ua lawa no na wahine, kaikamahine, a me na keiki.

            Mai poina wale iho oukou i ka hele mai e ike in a ano Papale Italia hou no ke Kau, no mea, o na Papale Sila keokeo a eleele, i kahiko ia me na lipine no $1.25$1.50 a me $200.

AIA MA

KA HALEKUAI KAULANA

104, Alanui Pap.    Iulai 14, 1891  dtf. WEHI O NA LEDE.

 

30 LA ------ .KA 14 MAKAHIKI. ------ 30 LA.

 

He Kauai Nui Hoopau aku.

E HOOMAKA ANA I KEIA

POAONO, AUGATE 1, 1891.

Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!

Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko Makou Pono, aka, nou no-

Papa Kumukuai no 30 La wale no:

200 paa lihilihi keokeo puka aniani                 $ .90

20 i-a kalakoa maikai                                      1.00

12 keokeo 1 i-a laula                                       1.00

8 keokeo 1 i-a laula                                         1.00

159 kakini lakeke o na Kamalii (huluhulu         .45

93 kakini ka’e waihooluu o na wahine              .05

Huluhulu no na paa lole kupono, .25 keneta o ka i a, e kuai no makoa i keia mau la no 7 i-a no

                                                                        1.00

Papale Kula o na Kamalii                                  .25

Na Kawele nunui, 2 no                                     .25

Kakini eleele maikai                                          .25

Na papale i kahiko maikai ia                           2.50

 

RUMI HANA LOLE MALUNA, HOLOKU etc., HANA IA ME KA OLUOLU LOA.  E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKUAI MALUNA NO 30 LA.  NO KE DALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.

C.J. FISHEL. 

Ka makamua o na Hale lako o na Wahina, oia hoi ma alanui Papu a me Hotele, kahi i hanau ia ai na kuai hoopono a ano nui no hoi.      249 dt.

 

HOOLAHA HOU

B.F. EHLERS & Co – Painapa.

HELU 99, Alanul Papu.

IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA. OIAI HOI. UA makaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou in a lako lole wahine o ua ano @ la a pau; oia hoi—

 

Na Silka hou                           Na Sateen hou

Na Mikilima hou                     Na Lihilihi hou

Na Lihilhii keokeo hou           Na lihilihi kau lole hou

Na ano Mamalu hou loa          Na Paku Pukaaniani

Na lole hou o na wahine         Na lole o na keiki liilii

Na lole o kela a me keia ano e loaa no ia oukou no na kumukuai haahaa @a. 

            E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanalua no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou.  Owau me ka oiaio,     

tf                         B.F. EHLERS & CO.