Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 326, 18 November 1891 — O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA. [ARTICLE]

O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA.

Na Manao Kuahaua no ke Ka-1 laua o mi Knmuhana Kalaiaina |

*A KAHUA O KK AUPUNI A MII KK ] KUMUKANAWAI. j 1, Ua aianao • makou he mea po-1 no e hookahua ia na »qpnni a'pau j maluna o na kumu o ka noho La-1 nakila, Kaulike a me ka Lokahi; | ua manao makou ua lianau ia na | kanaka a pau lie kuokoa a he like ! imua o ke kanawui, a ua hoohua ia j mai me na kuloana paa, eola v e i 3ioho keakea ole ia, e paa i waiwai, uo lakou, a e nni i ka oluolu a i ka j hoomalu-kiuo ia mai naha»ta a ka j ]ima iknika hoohaiki mana. a ka i pono waiwai kino ole, a me ka paio kafukai>akalii anav Ua manao inakoii ua kukuhi la na aupuni kapo | 110 maniuli wiilo no o ka ;te ana o ka Lehulehu. a ua hiki uo ia hikou j ke hoopau i na ano o-k« uupuni e i ku ana, a e kuknlu hou aku i na ano aapuni i oMoa aku ka ponini- i kai ine ke kaulike; a (Hai ke lvuj i mukanawai o ka Paeaina Hawaii o | keia manuwa. aole loa i apono ia j akii e ka Lehulehu. aka, i knkfthi ia mamnli o ka hooweliweli a mo' na hana apnka ana. a kekahi poe no ka pouo o kekahi poo ok'ia, a noiaila. ua kokim makou i ka hoonoio hon ana i kekahi Kumukana- j wai hou i oi aku ka maikni, a e j ioaa oiaio ai he Aupuni no ka Le-1 hulehu, aia o ka Lehulehu, a noka j Lehuiehii, I K!: KIOKOA O KA AI.NA. 2. Maunli o ko makou uoopoo' liuuk-ii aiii; no na pono kuinu a me ka o ka Ilawaii ponoi, ua makou e hoopaa ia no ko Kuokoa o ka Aina a e koopakele i kona noho'na aupuni malalo o kekahi noho'na hoopono}><")iio aupari itkea; aka. hē kupono na« e htK)iK>nopono hou ia ko kakou Kuikahi, k<r kuikahi rae Amenka Huiptfia, -i. mea e hiki pono ai ke hookui akn me na mea e pono at ko kakou mau pilikia. ft i kumu e i loaa hou aku ai na x)omnikai hou e \ kanlike a: na panailike i ae ia aku ; iiia feo kakou aoao. ISA H<X>M A'KMA !C- OIHAA A j iioLo. »>. Ua kupon-o «rwaiho ia " no ka hiH>ponopono piha hoa ana, Kc .aua o ko kakou oihana hmikolokolo h i»ir- ke nno o na rulri o ka hoohana ia ana o ka oihii-ua 1 kunlu o ai kekahi hoopuiiopono eioi a eleu ana o ke kanawii, me ke mai na manao p'li hoonianu. a i ioea e hooi ae ai i ka niaua o ka Lehulehn maluna ponoi o na Lunakanawai: e kokua no hoi luakou i ka unuhi hoakea hou ana o na oieLo Kumukauawai e hiipoi aua i ke keakea ole ia o ua olelo ana. a me ka pāpapa'i NA ACUAI A.N.V* | 1. E hookumu »a hoi kekahi kahua o ka Auhau ana i oi aku ka j pono a me ka maikai, e hoopau j.! na paewaewa o ku nei, nona mai j ho\ ka auhaii hookoikoi ia o kapwi

ilihune, a e hoemi ia nei a heopakele loa ia ai hoi ka waiwai o ka mea nui o ka waiwai mai na auhuu. holaiia, e koi aku ana no makou e hooholo ia na kanawa i hiki ai ke hookau ia na auhau kupono maluna o ka waiwai o ka poe Waiwai a me na hui a Ahahui nui hoi e iike me ke kuleana o ko fee aupuni hoo- : malu ana, a haawi pn aua akii hoi i na hooluolu kupono i ka ©oe ilihunf»; a i kujgj»u Jhoi kekahi ehooprvu ia ai na hana nana e paa nei i na aina nunui i mahi ole ia. e kau ia kekahi auhau e ae, naawaho o na auhau mau, e like hoi me ke ano 0 ka momona o ka lepo. $ koliua ; no hoi makou i kekalii hoauhau papa ana malnna o na loaa makahiki, a ma ia mea e loaa ai na dala. e lawa pono ai no ka hookele ana i ke aupuni a me ka malama anā uoi 1 na hana -kupono o ke aupuni. me ka liooanhau ole ana aku malnna o ka\laliui. j monopolk. i 5. .E hooikaika no mukou e loaa qa kanawai e hoolilo ai, he inea hiki ole i ni- hana hoopunahek) ma na hookele ana o ke aupuni, a me /na Monopole, hoohuihui a haawi ana i kekahi mau pono i kekahi poe £ kwn ia hoi ma na olelo kana-1 wai piha, moakaka a mana hoi. ' i NA KAUWA 0 KA LKHULEHi:. 6. He mea ktrpoito e loaa na nawai i oi ae ka maikai no ka hoohana ana i ka' oihana eiviia a ka, lehulehu. He mea kupono na ka j Lahui ekohoina luna aupUni a pau ; j : a aole hoi e ae ia e noho kekahi mea mamua aku o hookahi oihana loaa, aka, e lawa kupono no nae hoi ka \tku e iike mje ke aeo o ka hana i I haha ia. E noemi ia na uku oihann kiekie a © hoopau ia hoi na oihana hana ole. | HOOPAKELE AICA I NA UANA KULOKO. j 7. Ua kokua makbu/i na hoohoi- ! hoi ana 1 na hana mahi a me na j hana e ae, a me na mea a pau o keia aina, e laa ke kope, raiki, hu» j luhipa, paka, etc: H<v kupono e! hoopale ia a e ho>hoilj4>i i.. ina na heoponopono auhau dute kopono; i a o kekahi hoi he moa kupono i ke : aupuni ma kana. mau aelike ana a : mo na hana o.ao, e haawi i.ka haaj wina mua no na mea o ka uina, ma i . . ; n»ua o na mea o na ama e mai. S.\ IIOOI»I>NOP(>NO ANA IHO O KKI A A e:eta WAin. L'a makemuke makpu eknkulu ia na hana kaiaiaina,» oi aku ka maikai i na Apana a pati o ka Pa**aiua, uiawaho aku o Oahui rntja pono no loan. ia lakon na haawiua kupono, īnamua o kiāa iuanawa, S no ka hoouln ana i ko lakoo roau ! waiwni, a no ka hoolawa ana i ko i lakou mau piiikia. Ho mea oiaio, i he knpono maoli no e Iwakea ia aku ke kuieana iiooponopouo pili apana. e hiki ai hoi ina ia mea. ke loaa i kekahi mau wahi i olelo ia, k»* kuleana * koho «i \ ko lakou mau lQnahoopoi>optoiio oihana. a ke hoauhau iiio lakou palena iho i na auhau m» ka htM»p«}nopono, ana i na hana hou i pili i k» p«moo ka iehul4hu. j

KA HOOMALU- ANA.Ī KA PONO « NA LUNA>|IANA. 9. E kokua no'makon i na ineaa pau e hana ia tit|a no ka hoomaikai ana ae i ka noh» ana o na hmāhana o ka aina, ano ia mea. me ka hoopoino ole ana'i na kuleana i ili mai, e hooikaika* no makou e hana ia na kanawai e hoopau aku ai i ka hoopae hou ana Oiai a iiOphana ia aiia o jua limahaila aehke o kela a me km ano, e im malalo o na kumu e hiki ai ke laweiamaia paio me na hoopoino a me na hoohaahaa ana i na !|pahana Hawaii a haole hoi. E nonoi aku ana no hoi makou. ma o fee kuleana e hoopakele oi aku ai i ka pofe ilihime. e hoomama hou iii ae na mea e pili ana i ka waiwai o ka. poe ilihune, mai na kuai ana m4muli o ke koi a ke kanawai, a mai na hoopaa ana hoi mamuli o na banckarupe ana. NA MAIIINAAI A MK NA APANA j AINA ĪIOME. 10. Ua kaomi hoi -kekahi nkihMe uuku o ka poe waiwai «v ko kakou heluna kanaka, ma keia mua ilio nei,i ka ulu ana o kekahi mahele makaainana kuokoa; ua apu ia akii hoi na ama aupuni a eia ko paa ia nei muloko o ka iima. o kekahi poe uuku, a i ole, ua maheleheie ia e : like me ka nuikemake ona pnnaI heK a m kipeweu io. hoi na kanaka! 'ianhinina liilii a iiio ke kanu ko e 1 !ka poe luii a.e' ka poo hoohuihui i daia; aka, oiai o na mahi liiHi ka i mea nana e hoopnipui aku i ka po ; no nui o ka ama, he kupono no e! hoohoihoi hou īa aku hoi me keka?; hi kanawai Aina llome i oi loa aku j ka niaikai. i Hlo ai hoi i inea hiki j ke noho \ona ia na Hpana aina lii* | lii e iia Kanaka o ko kakou lehule-1 !hu e noho īui ano,—a oka oi loa i i hoi i loaa aku i na īlawnii ponoi i j | hoonele ia i ka aina a me ka home j e noho ai. Xo ia kiunu, he kupoS no e hooliio in na aina anpuni a me jna Ai na Lei A1 ii imea inahelehele aina home no ka poe e makemake ana e noho maoli a hookoomwno maluna o ka :>ina, (o like mo ka hi ki me ke ku? ole i na pono mua a kekahi poe) ido ka hookun ia o na auhau no kekahi man makahiki luipono. A lie hana kupono hou aku no hoi no k<f aupuni e hoomaka koke aku hoi.e hana, a hoopo* nopono hon i na kumu e hiki ai ke lawe ia ka waiwai me ka oluōiu ma na makeke —ma ka apaua, ma ka ps«n*ina h me un *lanui moana pili aupuni ho ; . NA KOllO. 1 1!. l'a mnnaomakon oka hoopono a me ke auo UoopoWlei o ko kanaka. oia iho ia ke ana o ke kuleannn koiu» «i ke kanaka i ke aiii a nie ka lunauiakaaiuana» aole hoi o ka waiwai an.s, i hoopaa ia he »na ino ka liaia nui; a aole hoi e hooi ia aku ke knleana o ka halota koho o kt> kaiiakn waiwai mauiua oko ka mea ilihune. Ona hoaui i>ono oīe ana i hauu ia iloko oka kakou Knmnkanawai ano,-he kue loa ia i na kumu mua loa o ka po&o amo ke kau*!kt\ a thv ia uiea, he ku}»nīK» e hoopau ?oa ia Nc keia hop«eT)a o

kokua n o makou I na hookanlike ana i na hoano e, mamuli o ka waiwai e ku nei i keia wa, mawaena o na mahele o ka liehulehu kanaka, e hoano e ana i ko kakou kaiiawai e pili aiai noke koho aha i na 'lii, a ma ia mea hoi e hoiioi aku ai i ua Hawaii ponoi, i na pono i pili ia lakou iloko o ko lakou aina ponoi, ka meahoil lawe kupopono ole ia a« mai ia iakou ae. ' NA H/NA KULOKO. 12. E kokua ana no makou i na hoolilo ana i na dala mahuahua £upono e loaa ai kekahi mau hana hoti i ike iake kupono uia Oahu. a ma na mokupuni e aku; na kula, na awa a me na uwa po-pke, na ipukukm o ka lehulehu, a me na hooponopono ana hoi i na ano hanst o ka oihana-wai, aole wale no Honolulu, aka. no na wahi a na mokupuni. NA KALAI AKEA ANA. ! O keia ae la na kumu a makou i manao ai, oia ke kahua maa mau. knhi hoi e neleole ai ka lokahi o na hoalohao ke aupuni lahuia ho-j iomua (leberala), inano aole i hoo-j maopopo ia a moakaka loa; aka, ma l ka hoom»opqpo ana e loaa kekahi | aupnni oiaio Vno ka Lehulehu a me j ka Lehuiehu." i ko makou manao. 1 ho kupono keia mau kwmuhana a 1 me na uinau I kalaiaina iloko o la-; kou. ekuka akēa ia me ka piha o na kalai ana, !mam«a o ka loaa ana 0 ka Jota ana «o ka Lehulehu, i hiki ai ia lakou ke Yke iionaNue ka hoohewahewa ole i na manao o kā Lehulehu. O na mea a makou i manao ai, he kupono e wehewehe ia, oia iho keia: («.) Ka iSmair e hiki i ai ke hoolauna pu ia iho na le kalai holomua aua, me ka hoopoino ole ana aku i ko kakou mau mea hooulu ano nui. me ka m?tkaala pono :a o ka pono ia o na IlawAii a mo na paahana u ae. j jb) Ke koho ia ana ma ke akea !e Ua lehulehiii o ka mahelo o j na aupuni i oi mamna o keia e ko? iho ianeii keia wa. ! (e) .Ka hooponooono a m&iamu iiaaaao na Mai me ko ola 0 ka Lehplehu. ((?) Ka hoooau ioam ar,a o kuleana koho, ka mva kue i ka pooo o ku mea ilihune no ka n\ea wai WiU hoi. 1 (r) Na UcK>ponopono akea aua i | na kaiiawai 0 piii ana i ka I-apule (i loaa ai i ka pie hana na hooluoln ia me ua iieomaha maikai ia poo | A o kn hope lo», ua manao mn 1 kou mahope o ka hooholo a apono ria o keia inau ninau e ka ma- | nao o.ka lehulehu. aole hoi o loa'a !uka ke kokuaio ka Aoao I*ahui Liberala, ke ole oia e hoopaa pololei | iain iho e apoi>o a e kokua i na kumuhana t> ka Aoao t<ahui Libaraln. I "" Honoluhi, Bepatemaba 30, 1891.