Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 330, 24 November 1891 — Page 2

Page PDF (1.11 MB)

This text was transcribed by:  Pono Sternbergh
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O KA LOKO O OPU, MA PAWAA, OAHU.

            Ma ka Poakolu, Dek. 16, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo komo aku ma mua o Aliiolani Hale e kuai ia aku ai ma ke kudala, ka hoolimalima o ka loko aupuni o Opu ma Pawaa, Oahu. Ka manawa he 15 maka@iki, ke kumukuai koho mua he $50 uku makahiki, e uku ia ma ka uku hapa makahiki mamua.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina Nov. 14, '91. 324 3tsd.

 

KUAI O ELUA APANA AINA AUPUNI MA KAAUWAELOA, PALOLO, OAHU

            Ma ka Poakolu Dek. 19, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala elua apana aina aupuni ma Kaauwaeloa Palolo, Oahu, oia hoi: Apana 1. Nona ka ili he 18 eka a oi a emi mai paha, kumukuai koho mua he $500. Apana 2. Nona ka ili aina he 18 eka a oi a emi mai paha, kumukuai koho mua $500.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov. 18, '91. 324 3tsd

 

            O ka Poaono la 28 o Novemaba nei, ka la hoi i loaa mai ai ke Kuokoa o Hawaii nei mai na Aupuni mai o Enelani a me Farani, he La Kulaia Aupuni ia, a e paniku ia hoi na Keena Oihana Aupuni a pau o ke aupuni ma ia la.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov. 12, '91. 324 4tsd.

 

NA APANA AINA HOME LIILII MA PUNA HAWAII.

            Ke hoolaha ia aku nei ma keia:

            1. Aia he 20 mau apana ma Na@awale, Puna, Hawaii, e loaa no he mau apana kupono no ka noho ana kuonoono, mai keia mau apana aina home liilii mai.

            2. E ike ia no ke kii o keia mau apana aina, maloko o ke keena Aina o ke aupuni, ma Honolulu a i ole ma ke keena o J. E. Elderts ma Kapoho, Puna, Hawaii.

            3. Na J. E. Elderts, e kuhikuhi mai i na apana i ka mea e makemake ana e ike i ua mau apana la, a no ia hana ana e loaa iaia ka uku o $1.00 mai ka mea noi aku.

            4. O ka poe makemake i mau apana aina, e nonoi mai no, ma ke kakau ana mai i ke Kuhina Kalaiaina, maluna o ka pepa i pa'i hakahaka ia, a loa no ke kope oia mau palapala me ka uku ole mai a J. E. Elderts.

            5. Aole e noonoo ia ke noi a kekahi mea he aina ponoi kona.

            6. O kela a me keia mea nonoi e loaa iaia na makahiki oo ma ke kanawai.

            7. E ae ia no ka mea nonoi i umi makahiki e uku ai @oka aina ma ia manawa, e hookuu ia no ka aina mai na auhau aupuni a pau.

            8. Iloko o hookahi makahiki, ke kauoha ia nei oe e kukulu i hale hou maluna o ka apana aina i lilo ia oe, a e hoomau aku oe i ka noho ana no ke koena o na makahiki he umi.

            9. Iloko o ekolu makahiki, ke kauoha ia aku nei oe e hoopuni i ua aina la me kekahi pa kupono a paa hoi.

            He mea pono ia oe e hookaa mua mai i kela a me keia hapa makahiki i ka uku panee maluna o ke kumukuai o ka aina ma ka 5 pakeneka o ke dala i ka makahiki hookahi: ua hiki no hoi ia oe ke hookaa i ke kumukuai holookoa a o ka hapa pa@a, ma kela a me keia wa, he mea ia e emi mai ai ka uku panee.

            11. O ka aelike mua ana, aole hiki ke hoolilo ia aku, a aole no hoi e hiki ke hoolilo ia aku ka aina, a hiki i ka hooko piha @a ana o na kumu aelike.

            12. Ke haule hope ka hooko i@ @na o kekahi o kela mau kumu@ hoike ia ae la, he mea ia e loaa ole ai ka aina.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Nov. 6, 1891.

318-4t.

 

KUAI O KA AINA AUPUNI MA KE AWAAWA O LAUPAHOEHOE, HILO, HAWAII.

            Ma ka Poakolu, Dekemaba 2, 1891, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o ke komo ana o Aliiolani Hale, ma ia wahi i makemake ia ai e kuai aku ma ke kudala akea ana; a e hoomaopopo ia hoi o Haawi a he wahi kupono hoi no ka noho ana ma kela awaawa o Laupahoehoe Hilo Hawaii, a o kona ili he 50 eka, oi a emi mai paha.

            Kumu hoomaka $500.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov. 6, 1891.

            319-d3ts.

 

NA KOHO ANA I SILA IA.

            E lawe ia ana ma ke keena Kalaiaina a hiki i ka Poalua, Novemaba 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, no ke kukulu ana i hale laau noho ma kahi hooulu laau o ke aupuni, kihi o alanui Moi a me Keaumoku, Honolulu.

            O na kii a me na hoolala ana no ka hana e ike ia no ma ka ninau ana ma ke keena o ka Luna Hana Aupuni.

            E kakau ia na palapala koho me na olelo mawaho o ka palapala, "Palapala Koho no ke Kukulu ana, Kahua Hooulu Mea Kanu."

            Aole e hoopaa ana ke Kuhina Kalaiaina @aia iho e lawe i ke koho haahaa loa a i kekahi koho e ae paha.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov. 11, 1891-3ts

 

KUDALA AKEA ANA O NA LAIKINI AWA.

            Ma ka Poakolu Novemaba 9 '91, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ana i kekahi mau Laiki Awa, no ka manawa hookahi makahiki, mai Ianuari 1, 1892, aku.

MAUI.

            Lahaina                       2          Laikini

            Wailuku           2          :

            Makawao        1          :

HAWAII.

            Kau                 1          Laikini.

KAUAI.

            Kawaihau        1          Laikini

            Waimea           1          :

            O keia mau laikini o keia mau mokupuni o Maui, Hawaii a me Kauai, e kuai kudala ia aku ana no ia iloko o ko lakou mau apana pakahi iho; a e hoike ia aku no na ano a pau e pili ana ia mea ma ia wahi, a ke waiho ia nei ka mana malalo o ka makai nui, a i ole ia, o kona hope paha.

            Kumu koho mua no ka laikini o Lahaina me Wailuku $300, o ka laikini hookahi, a no na laikini e ae o kekahi mau Mokupuni e ae, $100, hoomaka aku oia no ka laikini hookahi.

            Ka Manawa. E uku mua ia he 25 pa-keneta i ka wa e haule ai ka hamale.

            A o ke k@ena aku, e uku ia no @a i ka piha ana o na la i hoike @a.

            Ina aole e uku ia ke koena iloko o na la he umi mahope @, e lilo no kela uku mua @ mea ole.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov. 1@, 18@1-3@

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E.BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POALUA, NOVEMABA 24, 1891.

 

KE OHOHIE O KA LAHUI!

Halawai Makaainanui Nui!

Hoohoka ia na Hipa Eleele.

            Noi o D. W. Pua, hooholoia, ol@o mai oia, eia wau ma ka aoao lahui i na wa a pau, a o kuu makemake i kumukanawai, a pela aku. A ua haawi aku ka lehulehu i na hoomaikai ana iaia.

            Noi ia o Capt. Jno. Ross, hooholo ia, hoike mai oia, he mea pono ia oukou e na makaainana o ke alii, e akahele loa, mai puni wale, oiai ua hoike ia mai ia'u mai Maui mai, he mea ole wale no ka poe ilihune; oiai aole a lakou dala o ka mea nae nana keia olelo, eia no ia iloko nei o ka aina, a he nui aku.

            Noi ia o Hon. Jno. E. Bush, hooholo ia, hai pa@ai oia, aia ma Wasinetona i keia @ ke hooikaika la o Mott Ka@ika, i ke kuikahi hoolilo aina oia hoi, e hoolilo ana ia Puuloa no Amerika, a me ka ae pu ia hoi o na koa @ ka man@wa e lele mai iuka nei o ka aina, ua hoike ia keia e kekahi nupepa mai Wasinetona mai; aka, ua hoole o Amerika, aole oia e ae, ke ole ka lahui e ae, a@w@ ka pomaikai o@ e Hawaii e, aole ia @ana, aka na ke Akua no. A nolaila, aole loa au e kaohi ana i ko'u leo, a me ka maka o ka@ peni, ke ike au i na paewaewa e hana ia ana.

            Nolaila, e na makamaka a me na hoaloha, aole loa au e hoi hope ana a aole no hoi au e hopo, a hiki i ke kanaka Hawaii hope loa, e paio ana no wau nona. Oiai o Hon. Jno. E. Bush e huai pau ana, oia no ka wa a ke anaina i ike ia aku ai ua meha mai o a o, a ua hiki hoi ke lohe i ke kuipine ina e haule ana iluna o ka papahele, me ia ano ke anaina a hiki i ka pau ana o kana haiolelo ana

            Noi ia mai o S. D. Kapono, hooholo ia, hoike mai oia o ka Hui Kalaiaina maku, ua ahewa loa au iaia a ua kapa au he hui kamalii, oiai, aole au i hiki mai ianei no kekahi mea e ae, aka, no ke kauoha a ka hui, oiai owau ka Peresidena o ka Hui Kalaiaina ma Maui, a i kuu hiki ana mai @ ia nei, eia ka auanei ua mahae ae nei, nolaila au i kapa ai he hui kamalii, aole i hookahua ia maluna o ke kahua o ka naauao, a ua ike no hoi au he poe hipa eleele kekahi iloko oia halawai ana, ua holo aku la kahi a ei ae no kekahi ke noho mai nei, a o kekahi aole i hiki mai, he poe hipa eleele wale no lakou a pau.

            O keia ka hopena o na hana a hoopanee ia no ka Poaha e hiki mai ana, Novemaba 26, 1891; hora 7 p. m. ma ke keena ma@.

            O na po@ keia i @p@ ai e hele mai e hoohaunaele i ka halawai o ka aoao lahui, ua hooh@ka loa ia nae, a ua hoohilahila loa ia lakou, @p@p@ loa i ka hooh@ka mau ia, a ku a hilahila maoli no @ o ka @l@ mal@ nui no ia.

            Ma ka makou ike aku, he @o paha ka nui o keia poe hipa kahu ole, oiai o kekahi @ ka ha@ a@ o ke aupuni, a o kekahi poe iho hoi, @ na @ip@

 

            I keia la e haalele aku ai ka Auseteralia ia Kaleponi @ ke@a awa.

 

O ke Kumu o ka Mahae Ana

Aole ia Mai na Poe i Kukulu ai i ka Aoao Lahui Liberala.

            Oiai, mahope iho o ka haalele ana o R. W. Wilikoki i kona noho Peresidena ana, ua noho no o Mr. J. A. Kahoonei i Peresidena no ka Hui Kalaiaina e like me mamua. Mahope mai, ua noonoo ia, he mea pono e hoounaia aku he komite e noi ia Peresidena J. A. Kahoonei, e kahea ia i halawai no ka noonoo ana i Kumukanawai makaukau, a me na rula no ka hui, aka aole oia i pane e ae ana ia noi; aka ua noi mai oia e waiho aku i ke Kumukanawai i hoolala ia ai.

            Mahope mai, ua hoike ia aku ke Kumukanawai i hoolala ia ai; aole oia i pane ae mai; aka, ua olelo oia aia a noonoo pu me na komite ana i koho ai.

            He elua pule keia apa ana mamua o ke kukulu ia ana o ka Hui Lahui Liberala, a o ka hopena, aohe pane i loaa mai no ka apono ana i ke noi a ke Komite.

            Ua pau ka manaolana no ka ae ia mai o ke noi, nolaila, ua hoololi ia na olelo pili i ka Hui Kalaiaina, a hookomo ia na huaolelo Aoao Lahui Hawaii Liberala, a oia ke ku ana he Hui Liberala.

            Ua kukulu ia keia hiu hou me na manao e hui pu ana me ka Hui Kalaiaina ma na hana e hooko ana e kokua ana i na hana kalaiaina o ka aoao lahui, no ka pono o ka lahui. Aka i ko makou wa i haalele aku ai i ko makou noho iloko o ia hale ma ke ano hoa, no ka Hui Kalaiaina; ua ike koke aku la makou i ke komo koke ana ae o na poe o ka aoao hoomaemae iloko o ka Hui Kalaiaina e like me ka makou e ike nei.

            A ke manaoio nei makou oia ae ana aku e noho pu me na hookamani o  na aoao kalaiaina hoomaemae iloko o ka aoao Kalaiaina i manaoia no ka lahui; he mea hoopoino ia i ko makou aoao e ku nei, ka Aoao Lahui Liberala a makou e paulehia nei, e loaa mau mai ana na kokua ana i ka aoao lahui, mai ka lahui mai, a o ka oi loa aku mai ka makua Lani mai @a@a i kukulu i keia manao aloha aina a aloha lahui iloko o makou.

            O na olelo hailuku  mai a na poe kakau nupepa noonoo papa'u, he mea ole ia ia makou, no ka mea, ua ike no makou, eia no ka manao ohohia o ka lahui me makou, a oia ka puuhonua a me ke oioina hope loa o ko makou keehina wawae e ku ai ma ka Poakolu mua o Feberuari A@o Domini 1891 e hik@ mai ana.

            O ka ae ana aku o ka Hui Kalaiaina, e hui, a i ole e noho hoa, a i ole e noho i komite, a i ole e koho ia i moho holo balota no ka aoao lahui mai waena mai o na poe o ka aoao hoomaemae, he hana paewa maoli ia i ka lahui i makemake ole e koho aku i @a poe @ana lakou e a@ai make loa nei.

            He oi aku ka pono e puka ae na moho o kela a me keia aoao kalaiaina i ke akea, me ka hunahuna ole ih@ ia lakou a p@ malalo a na koloka o ka aoao lahui, a i ka puka ana aku, aole nae no ka aoao lahui aka he powa @a ka aoao hoomaemae i @o@ @al@ mai iwaena o na hipa e lawe ana i ka waiwai pio i loaa iaia mamuli o kona maalea hoopunipuni.

            I na wa a pau e paio @a mai ai makou no ka mea @ i ka pono o ko makou lahui aloha; aole loa makou @ @i hope, aka e hoomau ak@ no makou imua.

            Na Alakai o ka Lahui.

 

HE MEA HA'OHA'O IA ILOKO O KA HUI KALAIAINA.

            He mea haohao ia ka ike ia ana aku nei o na poe i akaka ko lakou kue maoli i ka aoao lahui iloko o na kau koho o na makahiki 1887, 1888 a me 1890, oia no ke komo ae nei a noho pu iloko o ka hui Kalaiaina, e like me ka noho ana o na hipa me na iliohae iloko o ka pa hookahi.

            Ua maopopo i ka aoao Lahui, o J. L. Kaulukou, o Hoke, o Hapa, o Alapai, o Makahalupa a me ia auna like, he poe aoao hoomaemae maopopo lakou, e kakoo mau ana i na hana a ia aoao i ka manawa i hala, i keia manawa, a i keia manawa, a i ka manawa pau ole, a pehea la ka hui Kalaiaina i ae ai i keia poe e kokua ana i ka aoao nana i hana ino i ka Lahui; a ke manao nei makou, ua waia loa ka hui Kalaiaina i ka ae ana e komo na Iliohae e nahu i na hipa a e hoopuehu ia lakou.

 

            Ma Lahaina, ua haalele mai i keia ola ana o Mr. Jessie Moorhead; he keiki hanauna keia na W. M. Kipikona i make.

 

HOOLAHA PILIKOKO.

            E ike auanei na mea a pau ma keia, oiai, ma ka la 13 o Novemaba nei, 1891, ua make o Luka Kahului w, no Lahaina Maui, a i kona wa i make ai, ua waiho mai oia ma ko'u lima he palapala Sila no kona aina ma Lahaina Maui, a ua kuhikuhi mai hoi ia'u he mau palapala e ae kekahi no kona mau aina e ae ma Lahaina a me Waikapu, ma Maui. Nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea pau loa i pilikoko i ka mea i make e hele mai a hui me a'u ma Honolulu Oahu, no ka hoomaopopo ana i keia waiwai o ka mea i make a'u e paa nei, a na ka poe i kuleana e hana aku no lakou.

            Owau no o      KELUIA [w]

            Ma o Nawahi a me Huntsman.

Honolulu Nov. 19, 1891.        328-1md.

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

            E ike auanei na kanaka a pau, eia  ma ka pa aupuni o Makiki nei kekahi mau lio helehewa. Lio k ulaula, keokeo loihi ma ka lae, 4 wawae eleele, hao kuni ano e uha hope ak@, ke ano @ keia hao kuni Hema, ina aole hema hao ano e. Lio k, hulupala ulaula, elua wawae keokeo hema, keokeo loihi ma ka lae, p@a na wawae i ka@ai hao, haokuni @He uha hope ak@. O ka mea a mau mea nona keia mau lio, e pono e kii koke mai, o hala na la he 15, e kuai kukala aku no au ke hiki aku i ka la 5 o Dek., 1891.

            D. Kaoao.

Nov. 19, 1891.            328-dtf.

 

"PONO KAULIKE!"

            NA MOHO no na Luna Nui o ka Oihana Kinai Ahi i waeia e na Hui Kaawai malalo iho, e koho ia ana ma ka la 7 o Dekemaba, 1891, no na wahi pakahi e pili ana ia lakou:

"Holokahana" - HUI KAAWAI HAWAII HELU 4.

"Ko Makou Ak@, ka Pomaikai o ka Lehulehu" - HUI KAAWAI MEKANIKA HELU 2.

"Ma kahi a ka hana e hea ai, malaila makou e loaa ai." - HUI HOOPAKELE PALAHUKI A ME ALAPII HELU 1.

"Lanakila." - HUI KAAWAI AINA PUA HELU 5

 

Luna Nui

            JULIUS ASC@.

Kokua Ekahi:

            JAS. H. HUNT.

Kokua Elua;

            D. L. KALAWAIA

            32@-@d.