Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 342, 10 December 1891 — Page 2
| This text was transcribed by: | Drew Hund |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUHOHA
I keia la i hookoha ia aku ai o DORO THEA LAMB, i Notari no a lehulehu no ka apa@a @ kolo Ekahi o ke Aupuni. @ SPENCER
Kuhina Kalaiaina
@
KUAI O @ O KA L@KO @ MA @ OAHU
@[text unreadable]
KUALO ELUA APANA AINA AUPUNI MA KAAUWAELOA PALOLO, OAHU
Ma ka Peakolu Dek. 19, 1891. ma ka hora 12 awakea, @ ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai @ ke ku@ @ anana aina aupuai ma Kaauwaeloa @alo lo, Oahu, @ hoi: Apana 1. Nona ka @li @ @ @ka a oi a emi mai paha, kumuku a@ keho mua la @500. Apana 2. Nona ka ili aina he 18 eka a oi a emi mai paha kumukuai koho mua @500.
C. N. SPENCER
Kahina Kalaiaina
Keen Kahaiaina Nov. 13 '91. 324 3@
NA APANA AINA HOME LULU MA PUNA HAWAII.
Ke hoolaha ia aku nei ma keia:
1 Aia ne 20 mau apana ma Nanawaie, Puna, Hawaii, e loaa no he man apana kupopo no ka noho ana kuonoono, mai keia mau apana aina home liilii mai.
2 E ike ia no ke @ii o keia mau apana aina, maloko o ke keena @na o ke aupuni, ma Honolulu a i ole ina ke ke@na o J. E. Elderts ma Kapoho, Puna, Hawaii.
3 Na J. E. Elderts, e kuhikuhi mai i na apana i ka mea e makemake ana e ika i ua mau apana la, a no ia hana ana e loaa iaia ka uku o $1.99 mai ka mea noi aku.
4 O ka poe makemake i mau apana aina, e nonoi mai no, ma ke kakau ana mai i @ Kuhina Kalaiaina, @ o ka pepa i pa'i hakahaka ia, a loa no ke kope oia mau palapala me ka uku ole mai a J. E. Elderts.
5 Aole e noonoo ia ke noi a kekabi mea he aina ponoi kona.
6 O kela a me keia mea nonoi e loaa iaia na makahiki oo ma k@ kanawai
7 E ae ia no ka mea nonoi i umi makabiki e uku ai noka aina ma ia manawa, e hookuu ia no ka aina mai na auhau @upun a pau.
8 Iloko o hookahi makahiki, ke kauoha ia nei oe e kukulu i hale nou @luna o ka apana aina i lilo ia oe, a e hoomau aku oe i ka noho ana no ke koena o na makahiki he umi.
9 Iloko o ekolu makahiki, ke kauoha ia aku nei oe e hoopuni i ua aina la me kekahi pa kupono a paa hoi.
He mea pono ia oe e hookaa mua mai i kela a me keia hapa makahiki, i ka uku panee maluna o ke kumukuai o ka aina ma ka 5 pakeneka o ke dala i ka makahiki hookaa i ke kumukuai holookoa, a o ka hapa paha, me kela a me keia wa, he @ ia e emi mai ai ka uku panee.
11 O ka aelike mua ana, aole hi@ ke hoolilo ia aku, a aole no hoi e @ ke hoolilo ia aku ka aina, a hi@ i ka hooko piha ia ana o na ku@ aelike.
12 Ke @aule hope ka hoopo ia @ o kekahi o kela man kumu i hoike ia ae la, he mea ia e loaa ole ai ka aina.
C. N. SPENCER.
Kubina Kalaiaina
Keena Kalaiaina. Nov. 6, 1891
318-4t
NA AINA HOME MA HILO, HAWAII
Ma keia ke hoolaha ia aku nei--
1. Ua hookaawale@a he Umi (10) Pahale, ma Kaieie, @ilo, Hawaii no ka hoo @lo ana ak@ i ka poe e makemake ana e loaa ia lakou na aina home i wahi e noho ai.
2. Ua hiki no ke ike ia na kii o keia mau apana aina ma ke Keena Aina, Keena Kalaiaina, Honolulu, a i ole ma ke Keena o Mr. A. B. Loe@ansteni ma Hile, Hawaii.
3. Na Mr. A. B. Loebenstein no e kuo hikuhi @ i na apana aina i kela a me keia @ makemake ana e ike, a no ia hana ua kuleana oia e ukuia $1. mai ka mea e nonoi ana.
4. Na kanaka a pau e makemake ana i na apana aina e @ mai no lakou ma ke kakau i ke Kuhina Kalaiaina ma kekahi @, a oia mau @ loaa wale mai no mai a A. B. Loebenstein.
5. Aole kekahi nonoi mai kekahi mea e noonoo ia mai ka poe e noho ona aina uei.
6. O ka poe piha o na @akahiki wal@o ke nonoi mai.
7. E haawi ia @ iloko o umi makahiki e uku @a ai ka aina, a iloko oia mana wa ua kuu ia mai @a a@hau.
8. E kukulu hoi oia i hale noho makana o ka aina nopa iloko o hookahi ma kahiki a e hoomaka hoi e noho maloko o ia hale, a e hoomau aku no ke koena o ka man@wa o umi maka@ ki
9. E hoomuni hoi oia i ka aina, ilo@o o ekolu makahiki, me kekahi pa kupoue.
10. E uka hoi oia ma ka hapaha ma kahiki mamua i ka uku panee maluna o ke koena i uka oie ia o ke kumukuai, ma ka pa 5 keneta pa haneri. Ua @iki no i ka mea kuai ke hookaa pau a i ke kahi mahele paha o ka uku kumukuai i kela a me keia manawa, a i ka mea no hoi e @ki ai o ka uku panee.
11. Aole e hiki ke hoo@ hou ia aku ka aelike mua, a aole @ hoi ka aiua e hiki ke kuai ia a pau mua na olelo aelike @ ka hooko ia.
12. O ka kaule ana o ka hookoia o na kumu @ aelike ia, he mea @ ia @ hoolilo wale ia ai o ka aina.
C. N. SPENCER
Kuhina Kalaiaina.
Keena, Kalaiaina, Dek. 3, 1891. @
I keia @ ia aku ai o CARMEN E. V@A, i Notari no ka @, no ka pana Hookolokolo Ekahi o @ Aupuni. C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 3, '91. 338-3td
KA LEO O KA LAHUI
JNO. E. BUSH.
Lunahoopnopono a me Puuka
POAHA, DEKEMABA 10. 1891.
HEAHA KE ANO O KEIA MAU HANA_
He lono ka i hoea mai i o makou, a oia iho keia: O na hooponopono ana o na oihana aupuni i keia mau la, aia no ia ma na lima o keia poe o 13 lala, ka poe nana i kaihi ae i ko kakou mana a lilo i mea ole. A oiai hoi, o ka hiki mua o na mea i ike ia. oia keia, ua hoopau ia na ka naka Hawaii a pau mai na wahi hana mai o ke aupuni, a koe wale no o Kakaako. Oiai hei, wahi a ko makou lohe mai, no ka o@lo ka o kanaka e koho ana lakou'i ka balota lahui, oia ke kumu o ko lakou hoopau ia, a he pukiki wale no kanaka hana, a ua hoopau pu ia kela wiliki o ke kaa wawahi pohaku, @ kanaka Hawaii oiaio oia, a uku @ ana i na dala he $3 o ka la, a ua hookono ia aku @ he haole o $5 o ka la; aole hoi oia wale, ake, ina iho no a @u ke ahua hana ka haawe o ua mea he alunu, i pono na hoaloha o lakou.
O keia mau alakai ana a pau, mai kela poai mai no ia, a ina pela io iho la ko kakou kulana, hoponopono aupuni, alaila, ua nele maoli no ma na ano a pau, a he keu o ka mea hilahila.
No Koolau
I ka auina la o ka Poalua iho iho nei i h@la aku ai no na pali @auliuli o Koolau na Hon J. E. Bush W. H. Cumming, R. W. Wilikoki, no ka wehe mua aua i ka haiolelo no ke kau koho balo@a e kokoke mai nei. E @ kaapuni aku ana lakou a hoi mai @a Waialua mai. O ka Poakahi @ ko lakou la hele aa, no ka a@ ua hoopanee ia a kahi la mai. Ua loaa mai ke telepona iaia e h@l@ aku, oiai, ua akoa koa mai na kanaka, a e kali ana o ka hoea ak@ o na @oho a ka lahui.
KE HOOLOEILOLI MAU NEI NA HIPA ELEELE I KO LAKOU MAU HELEHELENA.
Ua ike maka ka lahui i keia poe a me ko lakou an@ mai mua loa mai. He poe keia i noho mua ma na oihana aupuni @ aku nei, a na ka hohe wale a me ka nele i ka iwikuamoo ole o ke kua, nolaila, ua inalulelul@ a hopepe wale lakou a haawai pio aku la ia lakou malalo o na kapuai wawae o ka poe hookahuii aupuni o ka la 30 o Iune. A. D, 1887.
O ka makou e @ ae nei i ka lahui owai la ke noho kiaaina ana (no ka manawa) no ka mokupuni o Oahu nei ia wa @
Haina--O kekahi no o ua poe hipa eleele nei!
Nawai i ae aku i @ pualikoa Honolulu Raifela e puka ae ma ke akea, e hana i na hana hooweliweli, a e kokua i kela hana hookahuli au puni o Iune 30, 1887?
Haina-- Na kela noho Hamuku ana ia wa, a hiki no iaia ke nana aku me kona mau maka ponoi iho i na poe hookahali aupuni; aka, aole nae he hiki iaia ke hooko e kii e hopu i ua poe la.
Haina--Oia no kekaaio na hipa eleele loa.
Owai na p@ i kau aku maluna o na kulaua kiekie o ko kakou aupuni i na la i hala aku nei, a ua piha hookano maoli ke nana aku i ko la kou kulana?
O kela mau hipa eleele no e pokaa mau nei iwaena o ka lahui!
No hoololi ano e ana o na hipa eleele.
Owai keia poe e ake nui nei e komo i keia kau ae, ma ke kolo pee aua ae nei iloko o ka hai Kalaiaina e aahu ana i ke koloka o ka lahui?
Haina--Oia no ua poe hipa eleele nei i kiola ia mai ai mai ka lani mai.
Owai keia poe e uwe kuwo mai nei, he aloha i ka lahui, ka aina a me ka Moi?
Haina--O ua poe hipa, eleele nei no, i kau ma na piko o na mauna @ @ haukilima ai, a mahope, kakaa mai ana mailuna mai a haule ana ilalo o kahawai, a hiki ole hoi ke pii hou iluna.
Alaila, na @ no ka @ ia oukou e nana aku pei?
Haina--Ae, he ahuwale no mai lok@ a waho@a mailuna a lalo.
Pehea la ka oukou pela ana ia huaolelo Hipa Eleele?
Penei hoi: Hi-i hi, pa-a pa, Hina, oia no ka holoholona; ele-e elee, le, eleele; he pili i ka waihooluu o waho o ka hulu o ka hipa.
A ke puana ia me ka holopono, HIPA ELEELE!
NUHOU KULOKO.
E malama ana ka Hui Aoao Lah@ Hawaii Liberala, he halawai ma ka ahiabi Poano hora 7 p. m., Dec. 12, 1891 ma ka Hale Paikau Kahiko, maluna ae o kahi o Burua ma. Ma ke Kau@ha
Hon. J. E. Bush,
Peresidena.
Ua haule a aihue maoli ia paha ma ka home o ko makou makamaka ma alanui Ema, he pine lei a i gula o kane. E oluolu ka mea i loaa @ia e hoihoi mai ma keia keena nei.
No more pu@i i keia mau po, elua paha pule.
Aohe kamailio ana no ka Malulani, aia kela i ke kai malino a Ehu kahi i haulani ai.
Ku ke ahua hana ka haawe i ka ua mea o ka nui o ka leta e hoike ana i na anoai o kela a me keia ano.
I ka Poalua nei i ku mai ai ka mokupe!a W. H. Dimond mai Kaleponi mai, iloko i na la helo he 13 mai laila mai.
Lehau na ipuka aniani o na hale kuai o ke kaona nei i na kii o ua ano a pau: no ke kokoke mai paha i ka la Karisimaka.
Inehinei i hoao hou aku ai ka Mokolii e hoonahoa hou iloko o ka ino, no ka hiki i Molokai. Ke ae ia mai nae e ko ke kai poe.
I ke kakahiaka nui wale o nehinei i kapalulu mai ai ke Kinau i ka uwapo. He nui ka ka ino o ka moana, wahi mai a kekahi poe i kau mai ai maluna ona. Hookahi mea nui e kamailio @a nei i keia mau la oia ka mea e pili ana i ka hukihuki kaula e malama ia ana i keia mau pule ae ma ka hale hooikaika kino ma Manamana ae nei.
@[paragraph unreadable]
Ua lohe ia eia aku kekahi mau moku kaua a k@ mai i o kakou nei, a o ka lakou hana ka e hoolo@ ana i na mokupuni o Hawaii nei o Kauai e hoihoi ia ana i Hawaii, a o Oahu e hoihoi ia ana i Maui o Kama.
Ua ike ia aku kekahi mau kanaka e onou hele ana Iwaena o ka poe kaawai, i ka po koho iho nei o na luna kinaiahi nui, i ka balota o Moore a me kekahi makana pee poli pu no hoi; eia nae ka mea aka, ua lawe ia aku ka makana, a ua koho lakou ia Asch.
Mai opa pu ia kahi ailikimana e ka Italia, i ka po Poakani iho mei, oiai ka mea mua e kalahea ana me ka leo nui e puka ana o Moore, a e haule ana o Asch iloko o ke kapuahl lehu; a he nui wale aku na olelo a ua wahi haole nei, e liki nei i ke aloha i ke kanaka Hawaii.
Ua lohe mai makou, i ka holo ana o ka Ausetaralia i ka Poalua nei, ua hoao aku kekahi wahire Hawaii e holo malu i Kaleponi ua lohe e nae ke kane mare a ha'i ia aku la ka i ka Ilamuku, a ua hoouna ia aku no kona hoihoi hou ia mai. Pela mai ana hoi ko makou kiu mea hou.
I ke awakea o ka Poalua nei i haalele mai ai ka mokukaua "Ponahumomiulaula" i keia awa no ka Hema. Ua kuai ke kapena o keia moku mailoko ae o k@na pakeke po noi, i makana nana e haawi aku ai @a ka poe o na mokupuni liihi o ka hema oiai, e kipa aku ana oia malaila mai.
OLELO HOOLAHA HOOPAU HOPE.
E ike auanei na kanaka a pau ma keia, mai keia la aku ua hoopau loa aku au i ko H. C. Ulukou noho Hope ana no'u ma na ano a pau loa e pili ana i ka malama ana ka hooponopono ana a me ka ohi ana i na auhau o ko'u mau waiwai a pau loa maloko nei o keia aupuni. O na poe a pau loa e paa ana he mau waiwai no'u ma ko lakou lima e hoihoi ae lakou ia'u ponoi ma ko'u wahi noho ma Honuakaha ma Honolulu, Oahu.
KAPIOLANI.
[Ma o Jos. Nawahi la.]
Honolulu Oct. 31, 1891 314-d3m.
AINA KUAI MA KAMAKELA.
He Umi Aina Pa-ale ma Kamakela
He 50 @ ka laula ma ke alo, a he 150 kapuai ka @ h@h@nu. Ua pili i ka Home o ka Ohana Bu@kl@, a he @luolu ke @om@ ana aku. He wahi e puka aku ai ma Alanui Lilihai, a ma ke Kula Nui o Sa@a Lui.
No na ninau hou aku e pili ana no keia mau aina, e u-i aka ia G. J. McCARTHY
338-dtf 35 Alanui Kalepa, Honolulu H. I.