Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 352, 24 December 1891 — Page 1

Page PDF (983.13 KB)

This text was transcribed by:  L. A. Marchildon
This work is dedicated to:  Any Canadians calling Hawaii home...I'm so envious !!

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Buke II.           HONOLULU DEKEMABA 24, 1891.         Helu 352.

 

He Moolelo Nanea.

NO

De Atanani.

Ke Koa o ka Lio Olohe,

-- A I OLE –

NA KIAIEKOLU O FARANI.

            Ia Monasiua De Atanani o ka ka moi koa kiai ponoi; kapena Desesarata, ua makemake ia oe e ka haku Cadinela Rocelin, e hoea ae ma kona hale alii Palaisa Cadinela i ka hora 8 ponoi o keia ahiahi.

La Hondenere,

Kapena o na koa kiai.

            Ha, ke Debolo, i hooho ae ai o La Fere; o ka leta oi loa aku keia o ke ino mamua o ka leta mua, e kau oha maoli mai ana no keia e hele aku oo no ka halawai ana me kou hora hope: pehea ua aa anei oe e hooko no keia kauoha?

            Ae e La Fere kuu hoaloha, ua aa au e hooko mahope iho o ko kakou huli hoi ana mai ma Kailota mai, oiai o ka makemake ka leta mua oia no ko'u hoea ana aku i ka hora 7, a o keia leta hoi, no ka hora 8.

            Ua holo like ae keia mau olelo mawaena o na hoaloha eha, a i ka wa o ka wati o ke towera La Samaratine i koele mai ai i ka manawa o ka hora eono aia ua mau hoaloha la, ua haalele iho la ia Parisa no ke alahele o Kailota.

            Ua hoea aku lakou iluna o ua alahele la iloko o na minute okole wale no, a e maalo ana na kaa mai kahi aoao a i kekahi, ua haawi aku ua koa opio la i na kiai ana me ka maka hia-a maluna o kela a me keia kaa, aka aole he mau hoike no na mea i hai ia mai ai iaia.

            I ka hala ana ae he hapalua hora mahope iho e ka hora 7, ia wa i ike aku ai ua koa opio la i kekahi kaa e holo mai ana ma ke alahele mai o Severa.

            Maluna o ua kaa la i koho iho ai ke koa opio, aia paha iloko o kona malu ka mea i hoike ia mai ai iaia maloko o ka leta, nolaila i ua kaa la i maalo ae ai ma ko ia nei aoao, ia wa i kiei mai ai ke poo o kekahi lede, a me kona mau manamana lima, kau ae la ia iluna o kona mau lehelehe me he la e haawi mai ana iaia i ke aloha, a i ole i ke kauoha oka hamau.

            Aka no ua koa opio la iaia i ike aku ai i na helehelena o ka lede, ua hooho ae la ia me ka leo nui me ka holo ana aku imua e ke kaa, aka o keia holo ana aku @ ua koa opio la, he mea waiwai ole ia, oiai na aoao o ua kaa la ua pani ia iho la na pukaaniani, me ka hoomau ana no o ua kaa la i ka holo imua a iloko o na minute pokole nalowale aku la iloko o na pohihihi huikau o Parisa.

            Mamuli o kela leo hooho o ke koa opio, ua hoouna ia ae kona mau hoaloha no kahi a ua koa opio la e ku ana, a me ka leo ninau o ke kauoha mai ia La Fere aku, pane mai la ke koa opio:

            Ke ole au e kuhihewa o ka madame Bonacio kela lede a'u i ike aku nei iloko o ke kaa, a o kona kokoolua owai la ia, ua hoao au e hoopaa iho i ke kaa ma keia wahi, aka o na hoomanao ana iloko o'u no na olelo o ka leta, oia wale iho no ka mea nana i keakea mai ia'u.

            Ua hoomaha iki iho ua koa opio la i kana kamailio ana, a i ka wa a ka wati i koele mai ai i ka manawa o ka hora 7:30, ia wa i pane hou ae ai ua koa opio nei, a o ka hora 7:30, a he hapalua hora i koe e hiki aku ai au no ke alo o ke Cadinela.

            Nolaila e huli hoi aku kakou no Parisa, aohe waiwai i koe o@nei.

            O keia pane a Atanani, oia ka kona mau hoaloha i hoonaauao mai ai iaia e hoole aku i na koi ana kela leta a ke Cadinela, aka o ka aa ana me na manao koa, oia ka Atanoni i pane aku ai i kona mau hoa loha e hele ana oia e ike heaha la ko ke Cadinela makemake me ia, a ina he mau kauoha no kona poino, alaila o ka pa kaua o Basetile kona wahi e loaa ai ia lakou.

            Ua puka ae keia mau olelo mai na lehelehe ae o ke koa opio mamuli o kona lohe wale no na hana a ua Cadinela la, maluna o ka poe ana i inaina ai, a oiai oia ka mea nana e hoohaahaa i ua Cadinela la no ka wa mua loa malalo iho o ka la ma kela huakai o ka hooko kauoha poina ole i Ladana no ka hoo pakele ana i ke ola o ka moiwahine Ane, a malia ua lohe paha na Cadinela nei oia ka mea nana i hooko ka hanohano o ke kauoha, oia ke kumu o keia kauoha ia ana mai ona.

            Nolaila, mahope iho o ka pau ana o ka lakou mau kukai olelo, haalele iho la lakou i ke alahele o Kailota no ke kulanakauhale o Parisa, a ma kahi kauhale o Rue St. Honore malaila lakou i kipa aku ai, no ke kali ana i ka hopena o ko lakou hooloha opio.

 

He Moolelo

--:NO:--

MASEPA.

Ka Olali o Denemada!

--:A I OLE:--

Ke Kaulio Keokeo!!

            Ua kaulona hou aku la oia i kana pu no ke kolu o ka manawa, a i ka wa i hemo aku ai o ka poka, aole no i ku aku ke kaulio, a no eha a elima manawa o ka hoohoka ia ana o ua haku la me kana mau poka pu, kahea ae la ia i kana ilio no ke alualu ana aku e hopu pio i ke kaulio.

            E like me ke kauoha pela ka ilio i uhai koke aku ai, me ke alualu pu ana aku o kona kahu me kana kaula ili i makaukau no ka hoohana ana aku, aka e ka mea heluhelu, o kela kulana o ka haku Kasela ua hoohoka ia mai la ia e kaulio keokeo a ahai aku la ua kauna opio la i kona moto mau o ka puahio hio—

            Manu kuu hoa

            Aolena i ka nahele.

            O keia hoohoka ino ia ana iho la o ka haku Kasela, oia ka mea nana i kauoha aku i ua haku Denemaka la e haawi aku oia i na kauoha hoo kikina maluna o kana ilio no ke alualu ana me ka hoomaha ole maluna o kona enemi a hiki i ka loaa ana.

            O kaia kauoha a ka haku Kasela oia ka kona ilio i hooko aku ai me ka mama i loaa iaia, a i ka nana aku i ua ilio la a me ka lio keokeo Wiliahiu, me he mea la e heihei ana laua no ke ola a me ka make.

            I kela wa ke malamalama loa ae la, a o ka haku Kasela hoi, aia no ia i ka naele kahi i naku mai ai.

            O ke kauoha a ka haku Kasela maluna o kana @o oia ka mea nana i hookikina loa aku i ka ilio e hoomau oia i ke alualu ana i ke kaulio keokeo a hiki i kona lilo ana he pio malalo o ka mana o kona mau niho.

            E like me ko laua kulana mua i kinohi pela no laua i haele like aku ai, a iloko o kekahi mau minute pokole, aia ke kaulio a me ka ilio o holo ana me ka mama nui iluna o na kula laula o Denemaka, a ia laua i hoea aku ai i ka hapalua like o ua kula laula la, ua hoike mai la ka ilio i kona ano kuhau.

            A ia wa i hooholo hou aku ai ke kaulio Masepa i kona lio imua i oi aku i kona kulana holo i kinohi, a na ia mea i hoonaule hope aku i ka ilio mai iaia aku.

            Alaila me ka eleu nui o ua kau lio Masepa la, hoohuli hope mai la ia i kona lio, a me ke kulana haaheo o ke kaulio, wehe ae la ia i kana kakaka a omau iho la i kekahi pua iloko.

            He uina me ke poha ana, aia ka pua kakaka a ua kauna opio nei na hemo aku la a he aoa ana na ka ilio, lele ae la ia iluna a i kona haule hou ana iho ilalo aia oia e waiho oni ole ana iluna o ka honua na make loa.

 

            Ua lohe ia mai, na lawe ae kekahi Iapana i kona ola me kona lima ponoi ma Hilo.  Aole e maopopo ke kumu o kona hana ana pela.

 

NA LUNA NUI A ME NA KOMITE O KA HUI AOAO LAHUI LIBERALA.

Hon. JNO. E. BUSH  Peresidena

" J. NAWAHI Hope   "

Mr. J. K. PRENDERCAST    Kakauolelo

" C. B. MAILE           Puuku.

KOMITE

            Hon. R. W. WILIKOKI

            Nob. D. W. PUA

            Mr. J. K. BIPIKANE

            " A. SMITH

            " GEO. MARKHAM

            " D. W. KAHUAKAI

            " M. A. PAOA.

KOMITE WAIWAI.

            Mr. J. K. PRENDERGAST

            " C. B. MAILE

            " J. ALAPAI

            " J. W. K@ALAKU

            " SAM. KEKUKAHIKO.

KOMITE AHAOLELO.

            Hon. J. E. BUSH

            " J. NAWAHI

            " R. W. WILIKOKI

            " W. P. KANEALII

            Nob. D. W. PUA

            Mr. D. W. PUA

            " D. M. PUNINI.

KOMITE ELELE.

APANA I.

            Hon. J. E. BUSH

            Mr. J. W. KAHALEWAI

            " D. K. KAMAKAUWILA

APANA II.

            Mr. J. W. BIPIKANE

            " D. K. KAHUAKAI

                        " J. KAHAHAWAI.

APANA III.

            Mr. J. K. PRENDERGAST

            " SAM. KEKUKAHIKO

            " J. AULD.

APANA IV.

            Mr. C. B. MAILE

            " G. W. KUALAKU

            " R. PALAU

APANA V.

            Nob. D. W. PUA

            Mr. W. KALAEHAO

            " J. B. KANOA.

KUMUKANAWAI O KA HUI AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA.

            Ua hook@ia keia Hui, i kulana no ke kukulu ana i ua manao aloha Aina a aloha Lahui.  A i mea hoi e hoomau aku ai i ka noho ana kuokoa o Hawaii nei.  A e hoopau loa ai hoi i na hooponopono aupuni kaulike no ka lehulehu.

KA INOA.

            PAUKU I—E kapaia ka inoa o ka Hui, Ka Aoao Lahui Hawaii Liberala.

NA LALA.

            PAUKU II—O na Lala o keia Hui, oia no ka poe a pau i komo mai, a kakau inoa malalo o keia Kumukanawai.

NA LUNA NUI.

            PAUKU III—Eia na Luna Nui o ka Hui.  He Peresidena, Hope Peresidena, Kakauolelo, Puuku.  E noho no lakou ma ka oihana no ka manawa, elua makahiki, mai ko lakou la i koho ia ai; eia nae, e hakahaka no ka make, a haalele, a hoopau ia paha no kekahi hewa.  E paniia ia hakahaka e ka mea i koho ia ne ka mauawa wale no i koe e piha ai na makahiki elua.

NA HANA A NA LUNA NUI.

            PAUKU IV—Na ka Peresidena, a i ele ia o kona hope paha, e noho hoomalu i na halawai a pau o ka Hui, a nana no e hooia i na kauoha a pau o ka Hui.

            Na ke Kakauolelo e malama i na Buke, Pepa a me na moolelo o na halawai a pau o ka Hui, a e hoopaa hoi i na huina dala i loaa mai a i hoolilo ia aku.

            Na ka Puuku e malama i na dala a me na waiwai a pau o ka Hui, a e hoike i na loaa mai a me na hoolilo ana imua o ka Hui, i na manaw a pau e makemake ia ai.  Aole nae e hiki iaia ke hoolilo i kekahi dala o ka Hui me ka ae ole o ka Hui, a me ka apono ole hoi o ka Peresidena.

PAPA KOMITE HOOKO.

            PAUKU V—E koho ia ehiku lala mai loko mai o na Hoa o ka Hui i Papa Hooko.  A ina ia Papa e imi a e waiho mai i ka Peresipena, i na Kumuhana i ma nao ia no ka Hui.

KOMITE KUMAU.

            PAUKU VI—E koho ia mai waena mai o na lala o ka Hui i elima Hoa i Komite Waiwai.  Ehiku Hoa Komite Ahaole lo, umikumamalima Hoa Komite Elele, iwakalua kumamakahi Hoa Komite Lahui o@ Kuwaena.

            A—Na kekahi Komite Waiwai e hoo ponopono no-na mea pili i ka ohi dala ana.

            B—Na ke Komite Ahaolelo e hooko na mea pili i ka Ahaolelo.

            C—Na ke Komite Elele, e noonoo a hoike mai i na inoa o na poe @ manao ia i mau moho balota no ka Aoao Lahui, no ke kau ahaolelo e hiki mai ana, a na ka Hui e hooko loa.

            D—O ke Komite Lahui, oia no ke Komite Kuwaena iloko o keia Pae Aina he lookoa.  Na ia Komite no e hoolaha aku ma ke akea, no na poe a pau loa i apono ia, no ka holo moho ana iloko o keia au puni ma ka Aoao Lahui.  A na ia Komite no e polo@i aku i na Komite o na apana Mokupuni no na hana ano nui a ka Hui i manao ai e halawai.

NA HUI MA NA MOKUPUNI.

            PAUKU VIII—O na Hui p ka Aoao Lahui Hawaii Liberala e ku nei, a e kuku lu ia aku ana ma keia mua aku ma na apana Mokupuni, i ku like na manao Kalaiaina no ka nono o ka Aoao Lahui o lakou no na Aha Hui Lala no keia Hui

NA HOOLOLI ANA.

            PAUKU IX—E hiki no ke hoololi a pa @ui mai a hoopau loa paha i keia Kumu kanawai mamuli o ka hooholo ana a ka hapanui o na Hoa o ka Hui, i hiki mai ma ia halawai, i kahea ia no ia hana.

 

PUAA KUAI LIILII A NUNUI.

            Eia he puaa kuai ma Kapahulu he aina mahiai, ma ke alanui hou mawaena o Kapiolani Paka, a me Kamaili@li.

            Ina e makemake kekahi, e ninau ma ke Telepona Makala, Helu 325. Dec. 16, 1891.  346-3ts