Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 403, 4 March 1892 — Page 1

Page PDF (891.66 KB)

This text was transcribed by:  Inger Hojfeldt
This work is dedicated to:  Daughters of Hawaii

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Buke II. HONOLULU MARAKI 4, 1892. Helu 403

 

HE MOOLELO

-:NO KE KEIKIALII:-

AWAREDA!

a me

KA UI LEILA

o Noremadi.

(Kakauia no Ka Leo.)

 

MOKUNA II.

Ka Olelo Wanana a ke Kahuna nui.

            Ina pela, e hole kaua iloko o ka ululaau.

            Mahea kaua e hele ai, ma ke alanui anei e moe ana ma ka akau?

            No keia ninau a ke keikialii, ua umalu iho la na helehelena o ka moi, me ka eueu ana o kona mau lehelehe no kekahi mau minute, iaia i olelo mai ai:

            Aole. I alanui okoa ko kaua e hele ai, a pela no hoi i ka hoi ana mai oia hoi e lawe kaua i ke alanui kokoke e hiki aku ai i kahi o ke kahuna nui.

            E hele hoi ha kaua, ua makaukau au.

            Ae, e hele kaua i keia manawa i puka kakahiaka i kahi o ke kahuna. E lawe i kekahi o na laau ihe e kau mai la ma ka paia, e kuu keiki, ina aole kau laau ihe me oe i keia manawa.

            Mahope o ko Avareda lawe ana mai i kekahi o na laau ihe e kau ana ma ka paia, a paa ma kona lima, alaila, huli ae la laua a haalele iho la i ka halealii.

            A ia laua i puka aku ai mawaho o ka pa pohaku nui e hoopuni ana i ka halealii, hoomau aku la laua i ko laua ala hele a hiki wale i ko laua puka ana iwaho o ke kulanakauhale, alaila, lawe ae la laua i ke alanui nui e moe pololei ana a komo iloko o ka ululaau ma ka eheu hikina.

            O ka moi Koratina ko laua pailata mamua, me kona poo e kulou ana ilalo, kona mau lima e opea ana mahope o ke kua, a aole hoi he wahi huaolelo hookahi i lohe ia mai kona mau lehelehe mai, mahope iho o ko laua haalele ana aku i ka halealii.

            He hana maikai ole paha na ua moi la ka mumule ana me ka pane ole mai i kana keiki oiai laua elua e hele kokoolua ana ma ke alahele.

            Nolaila, ua lilo keia hana a na Koratina nei i mea na Avareda e nalu nui ai iloko ona, me ka ninau ana iaia iho:

            Heaha la ka noonoo nui a koikoi nana i lumilumi aku i ka uhane o kona makuakane iloko o ke poluluhi ao eleele o ke kaumaha?

            A no ka maopopo ole iaia, nolaila ua haupu wale ae la no oia i na mea a ka wahine kane make Kamila i olelo mai ai iaia ma ke ahiahi mamua iho.

            Hoomau aku la no laua i ka laua huakai a komo iloko o ka ululaau no ka hapalua mile okoa paha a oi aku, aia hoi hoea aku la laua me ka maalahi ma kekahi kipuka mauu nui e waiho hakahaka ana ma kekahi aoao o ka ululaau.

            Aia mamua mai o ponaha mauu nei, e ku mai ana kekahi mau pali pohaku kiekie nana i paku mai ua kipuka mauu la, a no laua hoi na welelau i kokoke e hookui kekahi me kekahi.

            Aia ma kekahi wahi kuono ma ka hookui'na hoi o kekahi kihi a me kekahi kihi o ua mau pali la, e ku ana kekahi kuahu pohaku nui i kalai noeau ia, a e huli pono mai ana i ka waha o ua wahi kuono la.

            A mahope iki aku o ua kuahu la e ike ia aku ana ka waha o kekahi wahi a na e hamama pono mai ana e hoike mai ana hoi he naele a he akea aku o loko.

            O ka luakini keia o Odina, e ka mea heluhelu, ka mea hoi a na kanaka a pau o Wavela i manaoio ai iloko o ia mau la, nana i hana i ka lani a me ka honua, a kukulu hoi i na pali la ma kona mana iho.

            Ua nakake a helelei kekahi mau wahi o ka papa-pohaku nui e-kau ana iluna o ke kuahu, a ua oleloia, mamuli o kekahi mohai hewa i lawe ia iluna o ke kuahu e ka poe hookamani, ua huhu ke Akua, a ua hehi oia i ua papa pohaku la a haki @u iloko o kona inaina nui.

            Maluna o na pohaku i kipapaia ma ke alo o ua kuahu la, a pela no hoi me na aoao, e ike ia aku ana he mau kikohukohu papaaku eleele, a i ano like hoi me he koko la: no ka holoholona paha a no kekahi mea kino uhane paha.

 

KA MOOLELO HOONANEA O KA EUEU

MASANERO.

Ke Kameha'i o Italia.

A I OLE,

O ka Lawai'a Kaulana loa o Napela.

KO ROMA MAU HOINAINAU.

            He manawa loihi i hala ae nei, ua launa pu ae me Rosa a ua pili hoaloha pu no maua me ka oluolu a hiki i keia manawa; a i kuu hiki ana mai nei hoi maanei, eia ka oia maanei.

 

            O ke ano nui wale no o keia hapa i waihoia ae la e makou he noi wale no i uku i hookahi haneri dala-duke (ducats), a no ko makou ake nui e  nee mama aku kakou no mua, i kahi hoi e linalina iho ai, e nee aku kakou no mua.

            E Kosila, aole loa e ae ia aku kau mau noi ana, a ua like oe me ka powa, aole au i makemake i kau hana e like me keia, a aole o ka'u hana ia i hele mai nei.

            E Masanero e, e hoopau keia kamailio ana, a e hele pu aku no ia me oe-ehia ka nui o na kanaka a pau me oe?

            He elua haneri lakou a pau; he poe koa me ka wiwo ole me he liona la, mama hoi me he iliohae la.

            A pehea hoi na lako kana?

            He ekolu haneri pu a he elima pahikaua oilua.

            Ua hooponopono aku nei anei oe ia lakou a pau ma ko lakou mau kulana?

            E Kosila e, ua hooponopono ia e a'u a ua pau, a i hakalia i ke ao.

            E Kosila, e loaa mai ana i kou mau kanaka he uku kiekie.

            Heaha ko ka la?

            He elua ducata no ka la.

            Nawai auanei e uku mai pela?

            Na'u ponoi nei no na Masanero.

            O! piccolo mio, auhea kela Iudaio naaa e uku mai kau bila dala? Akaaka henehene iho la o Kosila.

            Ua makaukau loa au me ke dala e uku aku ai i kou mau kanaka a me ko'u mau kanaka. Wahi a ke kanaka lawaia o Italia.

            Me ke aha a no hea mai kau dala au i au mai nei?

            Huli ae la ua Masanero la a kuhikuhi ae la kona lima i na aumoku Sepania e hekau mai ana ma ke kaikuono, a pane ae la:

            Mai kela mau moku e ku mai la, aia maluna o keia mau moku, ua hoopiha ia he ekolu haneri tausani dusata a me na hua ai o kela a me keia ano.

            (300.000 ducats,-$750.000.)

            He ekolu haneri tausani ducata! He he huina makolukolu maoli no ia e Masanero; a he ehia a nui o na pu?

            Koe aku ia, aole au i maopopo. O keia huina nui a'u i hai aku nei ia oe, ua hao ia mai mai na Hikini o Mekiko, a me na haku aina, a he aihue maoli aku no kekahi; a me ia mau mea auanei e uku ia ka luhi o na koa lanakila i ka la apopo, a ma ia hana ana no hoi, e haule ai ko lakou alakai Doma Iuana Fa@nedesa iloko o ko kakou mau lima.

            Ke hoomaopopo nei kakou ia ko kakou mau aoao iho, a ke aa io nei anei oe e loaa ana ia kakou ia mau ulia o ka laki?

            Ua makaukau loa au no ka hopu ana aku i ua haawina la.

            Ma kahi hea oe i manao ai ia kakou e hoonohonoho ai?

            O ko oukou wahi e hoolulu ai, e kiai paa loa oukou i ka puka pa o Marina. E kali malie oukou malaila, a hiki i ko oukou lohe ana i ke kani mai a ka bele o Palakikona.

            Pehea aku makou e hana ai e ko makou alakai Masanero, ke lohe ae makou ia hele?

            E maki ae oukou ma ka makeke, a e loaa ae no makou ia oukou malaila me ka puali o ka Vikeloe.

            Ua pono keia.

            A e hoomanao i keia, aia a pau ke kaua ana, alaila e huli hoi ae oukou a pau i ka uwapo, a e kali oukou a pau ia'u malaila.

            Hookuuia ae la ka laua kamailio ana, ua huli hoi ae la o Masanero iloko o ka halelua, a hiki ae la io Rosa la oiai no oia e hoopu ana.

 

            Aole he mea pono ia no na opio, ka hoolilo ana i ke ulanui i wahi e paani ai, e holoke ana i o a ianei, me he kamalii liilii la. E like me ka pii ae o ke kino, pela no e noonoo kanaka makua iho ai.

 

            O kekahi o na hale e ku nei ma Koiuiu, ma ka aoao ma Ewa o ka loko wai, he home kupono no ka noho ana, aka ma kona kua, ua piha loa i na ea pono ole e kue ana i na rula o ke ola kino. E lapaau ia ae kela pilikia.

 

            I ka Poakolu iho nei, ua ike ia aku kekahi wahine pukiki e huli hele ana i kana keiki ua nalowale. I ke kakahiaka iho ua ike ia aku e kuai mea ai ana ka makuahine ma alanui Moi kokoke i alannui Papu, a e uwe aku ana kahi bebe mauka mai; awakea ae nalowale.

 

OHE HAWAII

            E loaa no ma ka Halekuai Haukilima o HART & Co. na ohe kupono i ka hana ie papale a hana peahi. E kipa mai e ike nou iho, oiai he oluolu na kuka ana, a he oluolu no hoi ka ahuau.

            Honolulu, Feb. 15, 1892.

389d-3ts.

 

Kauka Young Kam Pung

(APANA.)

Helu 53, Alanui Maunakea.

Ke Kauka Loea o ka

Aina Pua!

 

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano

ma'i, mai ko na kane, wahine a me

na keiki liilii. O na ma'i ha-no

ua hiki loa ia ke hoola ia me

ka maalahi. A o na ma'i

e pili ana i ka maka

pau pu ia i ke

ola. Ke ho-

ike ia aku nei,

eia ke ola ia nei, me

ka oluolu pu o kahi au-

hau. Ka poe pilikia hanau

keiki a hele nui paha o ke koko

a paa a lohi paha ka hanau ana, pa

paha o ka waiu, e hele nui mai i o'u nei.

 

E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na haawina pilihua a ka mai a na'u oukou e hooluolu aku.

KAUKA YOUNG KAM PUNG.

Honolulu Sept. 2, 1891. 272-d3m.

 

E Kuai Hoopau Ana!

Na Kaa Huila Lua

a me

Ili Kaa Malalo o ke Kumu Lilo

Ma kahi o-

S.G. Schuman.

Alanui Hotele kokoke i ke kihi o Alanui Papu. 328-1wd.