Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 659, 10 March 1893 — Page 2
This text was transcribed by: | Chris Soares |
This work is dedicated to: | Aloha |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
KA LEO O KA LAHUI
JOSEPH NAWAHI, Lunahoopononpono a me Puuka.
POALIMA, MARAKI 10, 1893
NA NUHOU HAUOLI
NO
HAWAII!!!
KE PII NEI NO KA HOKULOA ILUNALILO!
KE WEHEWEHE MAI NEI KAIAO.
E ALA E HAWAII.
E Liuliu Kakou no ke Koho Balota Aloha Aina.
KO NO NA WANANA A "KA LEO O KA LAHUI."
Ma ka mokuahi Alameda @@ai o ka auina la o inehinei, ma loaa mai ka nuhou hauoli @ Hawaii nei, mai Nu Kilani @ai o ka la 25 o Feberuari.
Ua hooholo iho la o Peresidena Harrison a me ke Sena@e, @e waiho mai na ka lahui Hawaii, e hooholo ma ke ko@ balota ana i ka lakou mea e makemake ai, ina paha he @ hui aina, a ina paha he @@le i ka hoohui aina; a no@@o ma ke aupuni makua@@@e.
Nolaila, e ike mai e ka Lahui Hawaii! ko makou io a me ko makou koko ponoi. Ua @@ ka makou wanana i olelo ai, e hoihoi hou ia mai ana no @pono o Hawaii nei, iloko @ ke kakou lima a na kakou @ k@@o ma ka balota.
Ke kukala aku nei KA LEO @ KA LAHUI. E makaala loa kakou i na poe hoowalewale e @@@@ malu mai nei e ahele i ko oukou pono koho balota @ ke dala.
Ua ha@ile loa aku la ke kui@ hoohui aina a Kakina @ me ka manawa pau ele, @ a@ @u mai. E ko ana @ aole hiki i kahi @ hoo@i aina kumakaia @ @ole mai.
E hoomanao e @a Hawaii @, o ka @ e wanana @u ai, aole ia @ hoi nele mai.
KE KOHO BALOTA MA HAWAII NEI.
Ua hoike ae nei kahi nupepa hoohui aina i ko Kakina manao no ke koho balota ana ma Hawaii nei ma keia mua aku, ina e hooholoia ana ke Kuikahi hoohui aina a lakou.
Pehea ke ano oia manao o Kakina ma? Eia iho ko lakou mau manao pakaha a alunu maoli:
"NA MANAO O L. A. KAKINA NO KE KOHO BALOTA MA HAWAII."
Maloko o ka nupepa N. Y Tribune o Feberuari 13, ua hoaiai pau ia mai na manao o Kakina no na mea e ukali mai ana mahope o ka hoohui aina. O kekahi manao, no ke koho balota ana ma Hawaii ke hoohui ia, penei ka Kakina olelo:
No ka mea pili i na kanaka maoli, aole i manao ia, aole hoi i makemake ia e hookae ia lakou mai ka poe ili keokeo aku ma kekahi rula mamuli o ka waihooluu o ka ili. Eia ko makou manao ko na Komisina, he pono e haawi i wa mahope aku o ka hoohui ana i manawa e hooponopono ai i na hana aupuni, oiai keia hana hooponopono e lawelawe ia ana, he pono ke hoomaha ke koho balota ana ma Hawaii a pau ke noonoo ana i na hana kupono i ke au hou o ke aupuni a me na ano hou o ka noho ana. I ka hapai hou ana i ke koho balota, ke manao nei makou o na loina e hoohaiki ai i ka pono koho, e hoopili like ia i na ili keokeo a me na kanaka maoli. Eia no ko makou manaoiana. aia a lawa pono ka wa o ka hooponopono hou ana alaila, e loli loa ana na mahele o na aoao kalai aupuni, a e kapae loa ia keia mau manao kue-e e noho nei. Na ka aoao pili alii i hooulu mau i kela mau manao kue-e. Oia no kekahi mea nui e hiki ai ke hookupaa i ka mana o ka Moi, ma ka hoala ana i ka manao lili a me ka huahuwa mawaena o na ili ulaula a me na ili keokeo. O na Hawaii makee oihana aupuni, he moeuhane lalau kana i puni ai. e lilo loa ana iaia wale no ka hookele ana o ke aupuni, a o na ili keokeo, hookahi wale no o lakou kuleana maloko o na hana aapuni, oia hoi ka hookaa i na auhau. Ina e koho ia ka hoohui aupuni, alaila, o ka haalele loa no ia i ua manaol@na. Ialau la. aole hoi e koe ana kekahi kumu e hoomau ai na aoao kue mamuli o na ano waihooluu a me na ano lahui like ole. E pono e hoomaopopo ia, aohe i like makou na Hawaii me Mo@uaina Hema o Amer@ @uipu@a @ wa mahope iao o ke @ua hu@ahi, aole i hookaawale i@ na hoo@ anaina ana mamuli o ke ano o k@ @a, elike me ke kau wale loa o na negero a me na ilikeokeo.
Ke noho @ nei makou ma Hawaii ma ke kulana kau@ke. Nolaila e hoomaopopo oukou. aole he hana makiki loa ka hooponopono oluolu ana--i ka noho pu ana ma o@ hana aupuni."
Ke nana iho kakou e na Hawaii a hoomaopopo iho, heaha ke ano maoli? Ke olelo nei na Komisina @lunu mana, "he nono ke hoomaha ke koho balota ana ma Hawaii, a pau ka noo@oo ana i na hana kupono i ke au hou o ka aupuni, a me na ano hou o ke aupuni."
Ua maopopo ia makou ka manao. o ka olelo ana e hoomaha ke koho balota, no ke aha? I hiki ia lakou ke hana a ke hooponopono i ke aupuni e h@e me ko lakou makemake, a e like hoi me ka mea e pono @ai lakou, no ka mea, ina e hooponoponia ke aupuni no ka pono o ka Lahui, a no ka pomaikai o ka lehulehu o Hawaii, mamuli o ke koho balota ana, alaila, e haule auanei lakou mawaho aku o na kua-au o ka hooponopono aupuni ana o Hawaii.
Ua hope hou anei ka lahui Hawaii? ua lilo an@@ kakou he poe keiki aiwalu. a he poe i uhiia e ka naaupo o ka wa kahiko ia Umi ma? Pela anei ko kakou ano i kia la e Hawaii a keia poe alunu mana, e olelo nei, e hoomaha ke koho balota ma no kekahi manawa? No ka manawa hea? Ehia makahiki a kakou e noho ne@e ai i ka mana koho balota?
E hoomanao e na Hawaii i na kumu i onou ia mai ai ke Kumukanawai hoohaiki mana o ka A. D. 1887! E hoomanao i na hana a Kakina ma i hanaai no ka lahui Hawaii. E hoomanao i kana mau olelo hookaro i hoopukaia ma na nupepa o Amerika. e olelo ana, he poe kupono ole na kanaka Hawaii no ka noho hooponopono aupuni ana, a he hike ke kipe ia no $50 kekahi mau noa o ka Ahaolelo o ka poe Hawaii. E olelo ana hoi ua o Kakina, aole makemake i ke aupuni Repubalika. o puka ke kanaka Hawaii hupo a noho mai maluna o lakou e hoomalu ai? a pela aku na olelo hoino a ua o Kakina!
Pahea la? e hiki anei i ka lahui Hawaii e hili@ai aku i keia mau olelo a Kakina ma, e olelo mai nei, ina ua hana mua mai o Kakina i na hana hoomainoino i ka lahui Hawaii? E hiki anei i ka lahui e manaoi'o i ka Kakina mau olelo, ina ke hele nei kana mau olelo hoin@nino i ka lahui ma na nupepa a puni ke ae nei?
Ke olelo nei makou me ka hilinai ole aku iaia, a e like me ka olelo kaulana a kekahi wahine i @ kupunaka@@, @: "Hale aku @@ ka pono a Kakina a ka lae o Kalaau hoi mai."
Pela na olelo uhiuhi hoonalonalo @ ka io maoli o na mea a lakou i manao ai e hana @e ka manao aole @ ike ana ka lahui. Aka, aole loa @ nalo, @a ikeia, a @@ ahuwale i ka @ ka oukou mau hana @lu@@. Ke kapilipili nei o Kakina, "na ka aoao pili a@i i hooulu i na manao Kue @." H@ lalau l@a ke@a olelo, o Kakina ma na kupuiho i u@@ mai ai na manao kue e; na lakou na hana hookahuli & ka 1887; na Kakina ma no hoi na hana o Ianuari 16 a me 17, 1893. Aole na kekahi poe e ae. Ua olelo ae o Kakina, "o na poe Hawaii makee oihana aupuni, he moeuhane lalau kana i puni ai."
Ina e hoomaopopoia mai ke au o ka noho aupuni ana o Hawaii a hiki i keia wa, aole e hiki ia Kakina ke olelo mai he poe Hawaii wale no ka poe i noho ma na oihana o ke aupuni Hawaii; e hiki ai iaia ke olelo ae he makee oihana aupuni na poe Hawaii, aole loa.
O ka hapa nui o na oihana aupuni kiekie o ka aina holookoa ua noho ia e na poe ili keokeo o na ano lahui like ole, a he wani mahele uuku loa kai nohoia e na poe Hawaii ponoi iho.
O ka makou i hoomaopopo ai, o na wahi hana haahaa iho, a ano ole o kahi uku. oia kai ikeia ua haawiia mai i na Hawaii ponoi. Aka, alole ia he kumu e oleloia mai ai. he makee oihana na poe Hawaii. Ua lalau loa na olelo a Kakina ma keia manao ana.
Ua olelo ae oia. o na ili keokeo wale no ka poe hookaa auhau. He oi aku ka lapuwale o ia manao o Kakina. Ke hookaa nei no ka lahui Hawaii i na auhau aupuni e auhau ia nei. He oi no hoi @a ma@ao lokai@@ o Kakina.
KE KUIKAHI ME AMERIKA HUIPUIA.
Aponoia ma ka la 19 AUGATE, 1850.
I ke Au o Kamehameha III, ka Moi O K@ HAWAII PAEAINA.
Ke Kuikahi o ka K@@@ Hoa'loha ana.
PAUKU 1. E hoomau loa ia @@ ka noho Kuikahi ana me k@ noho aloha hoalauna a@@ ma waena o Amerika Huipuia a me ka @ ko Hawaii Pae Aina. k@@@ mau Hooilina. ame ko@a mau H@@@.
PAUKU XVI. O keia K@ e @ @ ia mai kona la @ ai ae @a @ o @ hi@i, a oi aku. E kali @a @ @
i ka ho@ena o na malama ne 12 mahope iho (o 10 makahiki) o kekahi o na aoao i komo ma keia aelike e paa no, no laua pakahi iho i ke kuleana o ka hoike ana aku i ka manawa hope o na makahiki he umi i oleloia ai mahope mai.
O kela a me keia makaainana a kupa o kekahi o na aoao e hahaki ana i kekahi pauku o keia kuikahi maluna no ona ke koikoi no oia mea, o ka lokahi me ka maikai o na launa ana ma na palapala mawaena o na Aupuni elua, aole loa ia e hookuuia, nolaila, o na aoao pakahi aole e hoopaa ma na ano apau no ka ho@pakele ana i ka mea hana hewa a apono i na hahaki ana ala.
O keia na pauku ano nui loa o ke kuikahi o ka noho hoaloha ana i hanaia ma o ka Moi Kamehameha III, a me kona Aupuni, a me ke Aupuni o Amerika Huipuia.
Ua hookakaia me ka maopopo o na olelo ona pauku I, XVI o keia kuikahi i ka laua mau hana pakahi e hana ai.
O wai la o keia mau aoao kai kue i kekahi hapa o keia olelo aelike! O ke Aupuni o Amerika. kai kue ma ka hana o kona Luna Aupuni Kiekie Kuhina Nui (Stevens Kiwini) mamuli o ka hoolele ia ana mai o na koa o ka moku kaua Bokekona i luna o ka lepo o Hawaii iloko o ka manawa e noho maluhia ana ke Aupuni a me kona @ hoopoino ole ia o kekahi wahi lihi o ke kino a me ka waiwai o na makea'nana o Amerika Huipuia e noho ana iloko o keia Aupuni, ma ke kulana Aupuni Moi.
Ua hooleleia mai keia poe koa Amerika i uka nei, he 8 paha koa i hoonoho ia e kiai i ke Keena o ke Kanikela o Amerika ma ke alanui Kalepa, a me Papu he 10 paha i p@@ loa aku e malama i ke Kuhina noho o Amerika, ma ke alanui Nuuanu, a e ke k@@na iho 200 a oi ua paikau ia ma ke alanui K@lepa a hoena i ke alanui Moi a ku iho la ma ka aoao ma Waikiki o ka Pa Alii, no ke kali ana i ke kanoha me na pu Raifela me na kali p@ka i paina puia a ke kou hookahi, me na 2aku@ia @i a me hookahi me paku@@@@i wili @ me kekahi mau lalo ka@@ @ pu ia ana ia manawa.
Ua loaa hou mai ka @, ua @ma ke Alanui Moi a @ iki @ ke Alanui aupuni. @@ @ malaila @ h@@ @ noho @@kai iho o ka @ Aupuni. M@ Amerika @ mau @. @
A @ o na @ Amerika.