Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 662, 15 March 1893 — Page 1

Page PDF (959.72 KB)

This text was transcribed by:  Kim Guieb
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Buke II.           HONOLULU             MARAKI 15,1893.    Helu 662.

 

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

NO

SENIA LUTERA

Ka Ui Puuwai Mabala

O

ENELANI KAHIKO.

A I OIE

 

He Nanea Hooheno no kekahi Kauna Wahine Opio me kana mau Aloha Ekolu.

(Kakauia no Ka Leo.)

MOKUNA XXXII.

 

He mea nui oe iau i oi aku mamua o kuu Akua ponoi, aka nae i keia po e kaawale ka moe ana o ko kaua alahele no ka manawa pau ole!

            A na lakou e haawi hou mai nei iau i ke oia hou.  E noni mai iao, e Laionela, e honi mai, no ka mea ke make nei kuu uhane no ia mau honi au e kakali aku nei.

            Ia manawa ua ku aela ua ui nei iluna, me na lima e pahola ana, ua hoopuni aku la oia ma ka ai o ka mea ana i aloha ai.  Ua hoopuni ae la oia i na mea a pau o keia ao, koe wale no ke kanaka ana i aloha ai a oi aku mamua o kona ola ponoi, a e kali aku nei hoi o kona manaoio mai i kana mau leo uwalo.

            Oiai o Laionela i lohe ai i keia mau olelo a ka ui Senia, e hoike mai ana o kana aloha io no ia o na la i hala, ua hiki ole iaia ke uumi iho i kona mau waimaka.

            Oiai na waimaka e kahe makawalu ana ma kona mau papalina, ua hele aku la oia a imua o Senia lalau aku la iaia a hoopili mai la i kona poli, a hoopa iho la i kona mau lehelehe aloha, me ua papalina o kana mea i aloha ai, a me ka leo o ka mea i hoopiha ia e ke aloha, hawanawana iho la oia ma kona mau pepeiao i keia mau huaolelo.

            E Senia, e kuu ipo, kuu aloha, ua hoomaopopo aku la au ia oe i keia manawa, o e kuu ipo nani, kau mea nui hookahi, oia no ka ke kumu o kou aloha ana ia oe mai ka manawa mua loa, a kou mau onohi maka i ike aku ai ia oe, ma o ka inoa, ke aliiwahine Codona!  Eia ka o oe io no keia e kuu Senia au e kuhihewa nei ua make.

            O, no keaba la oe i huna mai ai a hai mua ole mai.  Nau oe, nau oe mai ke kino a me ko uhane, aole hoi he mana nui o keia nana e hoekaawale ae ia kaua! nele ka oe i make e kuu moiwahine, e hoomaikai ia ke akoa, aole ka oe i make.

            Oiai o Laionela e huepau ana i ke eha a loko, aia o Senia ke hoolohe la, me ka naka haalulu ana ae o kona nui kino, oiai oia e hilinai ana maluna o kana ipo aloha.

            Ina pela ke a au nei no anei kou kou aloha nou nei, e kuu aloha, aole anei ou hoowahawaha iau no kau mea i hanaai mamua, oia hoi kou hoopunipuni ana ia oe?

            Aloha ia oe, wahi a Laionela i pane aku ai, me kona haule ana iho ma kona mau kuli, a kukuli aku la imua o Senia me ka lalau ana aku hoi i kona mau lima, a hoopili ae la ma koaa mau lehealoha ia e kuu ipo, ua hooi ia ae la kou aloha nou i keia manawa mamua o na mamua i hala.

            Oiai ua kuhihewa loa au he wahine e loa keia au e aloha nei.  O auwe no hoi kou makapo e, a ike ole no hoi, o ke aliiwahine Codona o kuu Senia aloha no ia.

            Aole au i makemake e ike oe, e kuu aloha, me kona uwe malie ana ana iho, ua manao au e huna i kau nane huna a hiki i kou wa e make ai.

           

Aka, ua maopopo ae la iau, e kuu moiwahine nani, a he mea hiki ole ia o eke huna hou i kekahi mea ole ia oe ke huna hou i kekahi mea ole ia o eke huna hou i kekahi mea mai iau aku ma keia mua aku.

            Mai keia po aku, owau hookahi ka mea kuleana maluna ou no ka manawa pau ole!

            Nou no kou aloha ana i na wa a pau, e like me kou aloha ana i ke aliiwahine Codona, ua like no ia me kou aloha ana ia oe.

            Oia no ke kumu o kou hoopoina ana iau, a ake ai e aihue i ka wahine a kou hoaloha maikai loa, no ka mea ua oi aku kou kuleana i i kona puuwai mamua ona.

            Nau oe i keia manawa, nau oe i keia manawa, nau oe imua o ka maka o na mea a pau, a imua o ke akua Pehea la ia i kou manao?

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono

 

            Mai keia la aku, ua lilo holookoa ae nei na pupepa Ka Leo o Ka Lahui a me “Ka Oiaio,” malalo o kau hooponopono ana.  Nolaila o na kauoha pepa a pau, na hookaa dala ana no ka pepa, na kakau manao ana mai, a pela aku, e hooona ia mai ma kou inoa ponoi, me na hua V. P. i kauia ma ke kihi hema malalo o ka wa hi leta.

 

JOSEPH NAWAHI.

Lunahooponopono a Puuku no na nupepa i oleloia maluna ae.

Honolulu, Feberuari 8 th , 1893.

 

HE NANAE KAMAHAO

NO

MAIKA

KE KEIKI

Hapa Ilikini a Hawaii hoi.

 

KE KANAKA MUA LOA NANA I PANA KE AKUA BEA A NA ILIKINI I MAKAU LOA AI – A O KA WELI HOI O NA ILI KEOREO – A ME KA LUKU IA ANA O KELA HUI KEAKA A LI.

 

Hiu a wela, lawe a lilo, ke keiki Hapa Ilikini, elua i ka manawa hookahi, na hana powa, a me ka make ana o na hoahanau Conegokena, ka mare ana o Maika a me na hana hoomainoino.

 

            A E kuikui nele mai ana hoi oia me kekahi kaikamahine ui lua ole ma kona aoao, a hele mai la laua imua o ke anaina me he mau anela la, oiai hoi lakou a pau e noho ekemu ole ana.

            Ua hele loa aku ia laua nei a ku imua o ka lunakanawai, iloko o ka halai malie o na mea a pau, me he la, i ka Maika hoomaopopo iho, eia laua ke hele nei no ka hoohui ana ia laua iloko o ka berita maemae o ka mare.

            Oia ke anaina e haka pono ana na maka me oa lihilihi koku i na opio, ua lohe aku la lakou i ke poha ana aku o ka leo ninau o ka opio i ka lunakanawai, a na ia leo hoi i hoopau ae i ko lakou kunahihi, a hoohamama pono ae la hoi i ko lakou mau puka pepeiao, penei:

            Ua hewa anei maua imua o kou hanohano? e hai mai i kou manao kaulike, a ua makaukau loa nei hokua hala ole e anaina ina hewa a pau e hookauhihi ia mai ana maluna ona.

            Ua oi aku kou hauoli e lohe i kau olelo hooholo kaulike, wahi a ua Maika nei i hoomau mai ai, a i ole i na he mea oluolu i kou ihiihi e waiho aku i kau olelo hooholo a na ke anaina e haawi mai.

            Ua nele anei au i ka noonoo maikai ana e ka opio, au hoi i olelo mai nei, e waiho aku i kau hana i hoonoho ia mai ai maanei, ma ka lima o ka lehulehu?

            E kala mai iau e ka mea hanohano i na ua hewa au.

            Ua kala ia oe e ka opio.  O ke kaikamahine anei kela i noho mai nei me kapena sula, au hoi i kuhihewa aku nei o Maika.

            Oia no ia au i kamailio mai la, wahi a ua Maika nei, me ka papahi ana iho o na minoaka o ka hauoli maluna o kona mau papalina.

            He mea kupanaha maoli keia au e ike nei, o keia anei ka mea au i olelo mai nei ua hewa oe?

            Ae, e kou hanohano.

            Aole i pili keia mau mea au i hana iho nei i ke kanawai.  E hai mai e kuu hoaloha opio, pehea la i ulu mai ai keia mau mea iloko o kou noonoo opiopio.

            Mamuli no ia o kou hoomaopopo ana iho, ina e hookuu ia na keia noe e hana ka hana, aole e paa hookahi wahi nalo o ka iumi aina o Conegokena ia lakou, he leo akaaka kai lobe ia aku main a makai mai no keia mau olelo a Maika.

            I ka pau ana o keia mau olelo a Maika, ua hele mai la ka Ilamuku a mihi mai la imua ona no kana mau olelo ino imua ona, i na hora iho mamua.

            Me ka pane po ana mai, heaha no la hoi kou mea hahai mu aole mai ai iau, e hana ana oe e like me keia, he mea la hoi ia e hoohauoli ia mai ai kou puuwai aoo, i ka lawelawe ia o kekahi hana koa a wiwo ole me ka piha naauao e kekahi keiki opio.

            Nolaila, ina e pau keia mau hana ua makemake au ia oe e komo ae iloko o kou keena, no ka papahi ana aku maluna ou i ka makana i hoomakaukau mua ia.

            A o kau makana hoi ia oe e ke opio, e lilo no oe i kapena no na makai kiu.

            E kala mai paha oe iau, no ka mea, aole au i hele i ke kula makai kiu.

            Aole no he hana nui oia hana, e ka hoaloha; i ka pau ana o keia mau huaolelo a ua Ilamuku nei, ua kaha aku la oia hoi no kona keena.

 

Aole ipau.

 

HE PAA MARE.

            Ma ka Poalua o ka pule i hala, ua hoohui ia ae la ma ka berita maemae o ka mare, ma Koolaupoko, ma kahi noho o ka Lunakanawai Frank Pahia, o B. N. Pahia a me M. K. Pila.  Mahope iho o ka pau ana o na haua a ke Kahuna pule, ua wehe ia ae la he wahi papaaina uuku no na paa mare.  He maikai ka mare no na mea a pau, wahi a ka Buke Nui.  O ka makou e kanaenae ae nei, e hooloihi ia na la hikimua o na opio iloko o ka hauoli a me ka ulakolako o ka nohona o nei mua aku; a e uhai ia hoi na la o ko laua ola ana, e na pomaikai o keia ao.

 

HUIALAHAO A ME AINA O OAHU.

Papa Manawa

Mai a Mahope o Okatoba 1, 1892

NA KAA

                                 A. M.      A. M.   P. M.   P. M.

Haalele ia Honolulu 6:15*      8:45     1:45     4:15

Hoaa I Honouliuli    7:20*      9:57     2:57     5:20

Haaleleia “               7:30*      10:13   3:45     5:@@

Hoea i Honolulu      8:35*      11:55   4:55     8:35

NO KULANAKAUHALE MOMI IHO

Haalele ia Honolulu                5:10§ P. M.

Hiki i Kulanakauhale Momi    5:48§

Haalele ia “                  “        6:55* A. M.

† Poaono wale no

* Koe ka Lapule

§ Koe ka Poaono.

Sept. 28 tf-dly.

 

HOOLAHA AINA.

            E ike auanei na kanaka @ pau ma keia Hoolaha, owau o S.  k. Kila Opio, e noho ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ke hoike aku nei au ma ke akea owau wale ua ka pilikoko pili loa i na aina o Kila (k) Kepola (w) a me Ku (k) i make e waiho la ma Kahuku Kau. Mokupuni o Hawaii.  O ka mea a @@@ mea i kuai a hoolimalima puha i keia mau aina, aole i mana ia iaaua ana, ina he mea a mau mea paiua e paa nei I ua mau apana aina nei, e hoike koke mai iau, a i ole e kipaku no au ia lakou.

S. K. Kila Opio.

Honolulu, Feb 17, 2893.

4ts-wkly.

 

Elia Kaululaau.

Kauka Hana Niho.

            Ua hiki ke huki ina Niho me ka eha ole iloko o ka manawa polole loa.  He loea me ka noeau ma ka Hoopiha ana i ka niho me ke Guia Kala a mea e ae paha.  He akamai lua ole i ka Hana ana i na NIho Kui o na ano a pau.

            He Mikioi ka Holoi ana ina Niho.  He paanehe kona mau lima ma Kana mau mea Hana Niho o ma ano Hou loa i loaa mai nei.  He oluolu no ke kukai olelo ana no kona ukuhana.

            O ke kanaka Hawaii hookahi wale no keia mailoko ae o ka huina o 40,000 kanaka I loea ka Lailina Kauka Hana Niho; mai ka Papa Kauka Hana Niho mai o ke Aupuni Hawaii, mamuli o ka ike ana o na Hoa o na Papa Ola i kona akamai maoli ma ke a Oihana ana a@@i.

            E ikeia kakou iloa Kanaka o kepa hewa kealoha ia lakou nei ae.

            Koena Hana maluna ae o ka Hale Hana Pu i ke kihi o Aianui Mai a me Betela Puka komo e pii ai iluna o ke Keena ma Ai, Moi.

Mar. 6 – tfd