Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 707, 17 May 1893 — Page 3

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Uku o ke kanaka malalo o ka haole ma kekahi kulana hana like: no ke aha? No ka mea, he eleele ka ili o ke kanaka; a he keokeo no ko ka haole.  E nana ae i na poe Kumukula o kakou e ao kula mai nei, a mai noho a hoohewahewa iho.

            O ko kakou nawaliwali a me ko kakou o o ole iloko o na ike hooulu Oihana hana lima, oia kekahi mea e nalowale koke ai kakou, ke hooholo ko keia ka hoohui aina.

            Ke awiwi nei ka poe haole hoohui i hiki e pae nui koke mai ko lakou opa pu ia a nalowale loa.

            Aia a hoohuiia keia pae moku, ua nalowale kakou a lilo i ole ko kakou ike a me ko kakou mau pono, e like me ka nalwale o ka malamalama o na hoku i ko ka La malamalama ke hoea mai oia.

Aia he mau Mili Ona e auana hele ala maloko o na palena o Amerika me ka houpo lewalewa a ka pololi ai: oiai nae e ai ana no kakou i ka ai a maona a koe aku, me ka hiamoe pono o ka po, me ka maluhia.

            KEALOHA LAHUI.

Honolulu Mei. 16, 1893.

 

Ke Aloha Lahui Hookamani!!!

 

            Ma ka Nupepa Kuokoa Hoohui Aina o ka Poakahi nei, Mei 15, ua hoonuka ia kekahi manao malalo o ke poo: “MAHALO I KA POE KOKUA,” e ka mea hohe wale i aahu iaia iho me ke koloka hookamani o ka inoa ALOHA LAHUI, oiai nae o kona inoa kupono loa, ia no o HOOPILIMEAI NUI.”

            I ko makou hoomaopopo ana i ke poo o kona kukulu manao ana, ua maikai ia, oia hoi; e Mahalo ana i ka poe kokua, i lulu ai i dala no ka Bana puhi ohe o Kalaupapa.  Aka, ao’e loa oia i hoomaka e hoopuka i na manao mahalo no na poe i kokua ai no ua Bana la, ao’e; aole loa no.

            O ka makou mau mea i ike iho ai, oia no kona hoinoino me ka piha loa i ka nuku kohu ole ia Hon. J.E. Bush, Hon. J. Nawahi a me na Luna Nui o ka Hui Aloha Aina a me kekahi poe e ae.

            Ina he mahalo kona poomanao i kakau ai i ka poe kokua, alaila, e pono ia oe e hahai pololei i kahi e hiki ai e haawi aku in a mahalo i ka poe i kokua; aole o kou huli ae me ka inaina kohu ole, a hanaino wale aku i ka poe i kuleana ole i kau poomanao, i hoolaha ai.

            Ke hookomo iho nei makou i kau manao i kakau ai, a oia hoi keia: - i ike ae ka lehulehu.

“Mahalo i ka Poe Kokua.”

            Ma ko’u ike ana iho ma ka papa inoa o ka poe i haawi i ka lakou mau kokua i ka bana o Kalaupapa, aole au i ike iho i ka inoa o J. E. Bush, J. Nawahi, a me na luna nui o ka Hui Aloha Aina, a me kekahi poe e ae e kukala leo nui nei he aloha i ka lahui, he oki loa no aohe lewalewa iho.

            He keu aku a ka hoopunipuni, mea ae no ke aloha i ka lahui aohe nae he haawi ae i wahi kokua.

            O ka poe e olelo ia nei aohe he aloha i ka lahui, na lakou i lulu ae nei a piha ka heluna.  He aloha lahui anei ia?  Ina aole hiki ia lakou ke kokua ma keia mau mea liilii, oki loa aku hoi na mea nui.

            Nolaila e nana mai ka lahui, owai la o lakou nei kai@ aloha i ka lahui?

            ALOHA AINA.

Mei 14, 1893.

 

            Mawaena o na poe inoa he 42 pakahi i kakau inoa ai no ka hookupu dala ana no ua Bana la o Kalaupapa, aole hoi makou i ike iho i ka inoa ponoi o ALOHA LAHUI he wahi keneta hookahi kana?  Malia nae paha, ua poholo ae la malalo o na inoa hui o na poe hoohuihui he umi ea?  Aka, aole no he mea i ike ia pela?

            Ke kupaka nei oe me he mea la ua loaa ia i ka mai nahu ma kou opu, a ke olelo nei oe he poe hoopunipuni o Bush. O Nawahi ma a pela ia poe a pau o ka Hui Aloha Aina.

            Mahea ko lakou hoopunipuni?  Mahea ko lakou nele i ke aloha lahui?  O Nawahi ma ka poe i hana me ko lakou ikaika a pau no ka imi ana i kahi loaa ai he maha no ka poe i loaa ina popilikia e noho la ma Kalaupapa a me Kalawao, iloko o na Kau Ahaolelo he nui; aka, ua paleia ae ia mau hooikaika ana a ia poe, e na poe lokoino hoopilimeaai a oukou e hookamani nei.

            Ke olelo nei o Aloha Lahui hookamani, no ko Bush a me Nawahi ma haawi ole i wahi kokua no ka bana puhi o Kalaupapa, nolaila, he poe aloha ole lakou i ka Lahui!

            Ua manao anei oe o ka hoahu ana i puu dala kuai bana ohe puhi na ka poe mai o Kalaupapa, oia ka mea e maopopo ai ka poe aloha i ka lahui?

            Ua hoomaopopo makou i na hana e hiki ai ke olelo ia a ke kapaia, he aloha i ka lahui; oia no ke kokua ana aku a kakou a pau loa, e haawi i waihona dala, e loaa ai ona ai, i’a, lole, hale noho, kauka lapaau a me na lako laau lapaau no na poe mai lepera a pau loa ma Kalaupapa a me Kalawao ma Molokai.  O keia maoli na mea i pili pono e kokua ia e hiki ai ke kapaia a ke ole oia, he aloha lahui.

            Ma ka hooholo ana o ka Ahaolelo he huina dala nui no ke ola a me ka malama ana in a poe mai lepera; ke hoike nei o Bush ma, Nawahi ma, ua haawi aku lakou ma o ka Auhau Aupuni la i puu dala kokua no ka poe mai lepera a ma ia ano, ua olelo makou, ua komo na mea a pau i ku i ka auhau, e kokua i na poe mai lepera ma Molokai.

            He mea maikai no paha ka bana a he mea e lealea ai na pepeiao o na poe mai lepera ke hoolohe mai, aka, ina no nae i nele ia mea, a loaa na mea e ola ai ke kino o ka noho ana ia Kalaupapa me Kalawao, ua oi ka pono oia mea.

            Ma kekahi noonoo ana ae hoi, ua manao makou, he mea hoopii ma hua ae ka oihana puhi ohe, i ka maikai ole o ke ola nawaliwali o na poe mai lepera e lawelawe ana i ka oihana puhi ohe.

            Ua maopopo i na mea pau loa ua loaa ia na poe mai lepeara i ka mai lepera: a ua maopopo loa, he mau aa koko ke lakou i hapa lo aka ikaika piha o ke koko maikai e poai ana i ke kino holo okoa: A ina paha e onou aku ana kakou ia lakou i ke Puhi in a Ohe Keleawe, alaila, aole anei e loaa lakou i na ulia holomua, a pii@ mahuahua ana ae paha o ka mai maluna o lakou?

            Aole anei he hana haina loa keia a kakou i hana ai, o ka haawi ana aku i na poe mai o Puhipuhi aku i ka makani nawaliwali e kama@ ana iloko o lakou, a mahope e maloo loa ana ko lakou mau wahi mapuna wai hoowali ai, a kupeleai iloko o ko lakou mau waihona kino nawaliwali? –

            Ina o ka poe kino ola maikai ke hele aku i Molokai e Puhi Ohe ai no na poe mai lepera he ahona ia; aka, o ka onou ana aku i na poe mai e Puhi Ohe; he manao nei makou, he hana haina ino loa ia i mea e make koke ai ia poe.

            E ae anei o Kauka Goto e lapaau aku i na poe i loohia ia e ka Mai lepera, alaila, e hele aku a unoke mau i ka Puhipuhi i na poe Ohe a oukou e onou naaupo aku nei? –

Oia anei ke Aloha Lahui?-

            Mai kau iho i haawe kaumaha maluna o ke kino nawaliwali e lapaau ia ana!  Mai hoolilo i kou kino maimai i Opra no ka lealea.  E hauoli o eke loaa ia oe he mau minute o ke ola ana.  Aole hoi e hooneleia ka manawa laelae no ka hauoli pau wale.

            ALBERT N. KEALOHA.

Honolulu Mei, 16 1893.

 

NUHOU KULOKO,

 

            Mamuli o ka unuhi ole ia ana o ka manao o makou i hoopii ia ai no ka laipila, ua hoopanee ia a hiki i ka Poaha, Mei 18.

 

            Puakauahi i na keiki oniu hua kepau o ka Leo i keia mau la, aohe hoa e like ai, he kohu puahiohio ke ike aku.  Eleu wale.

 

            O ka heinei waapa mawaena o ka Mokukaua Bosetona, a me ka Adamu, ua eo i ka waapa o ka Bosetona, he $40 ka pili.

 

            Ua hopu ia o James Sherwood o ka Hale auau Long Branch ma Waikiki, no ke kuai Rama me ka laikini ole ma ka Poakahi nei e Kapena Makai Kelema.

 

            Ma ke ahiahi Poakahi nei, i noho ai ka Aha Hookolokolo koa no kela poe o ke Aupuni Kuikawa i hoahanauele iho nei, ua ae kekahi poe i ko lakou hewa, kekahi poe hoi ua ae no i ka hewa me ka waiho ana aku i ke k@ma p@l@ ua hanaia iloko o ka Manawa ona i ka rama.  Ua hoopanee ka Aha a noho hou i ka Poakolu nei no ke kau ana i ka hoopai maluna o keia poe.

 

            E nana ae e na makamaka i ka hoolaha a N.S. SACHS no ke kuai makepono loa. E naue ae e na makamaka e ike kumaka i ka nani Himela.

 

OLELO HOOLAHA LIO.

 

            E ike na mea a pau ma keia hoolaha.  Ke hoike ia aku nei, eia ma ko’u lima kahi i paa ai o kekahi lio k., puakea 3 wawae keokeo kiko keokeo ma ka lae.  I kuni ia i ka hao kuni ano e akau.  Ua paa wau i keio lio no ka makahiki hookahi, e kii koke mai ka mea nona keia lio me ka uku pu mai i ko’u mau poho a pau no ka malama ana.  Ina e kii ole mai, a hala ka malama hookahi, alaila, lilo loa keia lio ia’u.

 

            KAULA KAAI.

Pulehuiki, Kula, Apr. 27, 1898

may10 1mw.

 

Aha Mele Nui

MA KA

HALE MELE HOU

MA KE

Ahiahi Poaono, Mei 20.

 

E haawaiia ana he

AHA MELE NUI

No ka Pomaikai o ka

Bana Lahui Hawai‘i.

 

            He nui na haua hoomakeaka e kuupau ia mai ana ia po, e aka ai oe a mamae ka iwi aoao.

            He nui wale na himeni hou loa e hooni ia ai ka Puuwai e kuupau ia mai ana e na kahuli leo lea ma ia po.

            E naue nui ae e na makamaka o ka Lahui no ke kokua ana aku i ka kakou Bana me keia Aha Mele.

            Eia na Kikiki ke kuai ia nei no ke $0.50 a me ke $0.75.

706-1w-d.

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

 

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei kekahi mau lio helehewa, lio [k] ulaula hauliuli, 3 wawae eleele, 1 wawae keokeo hope hema, hao ano e kuni hope hema, Lio (k) eleele kiko keokeo maka lae, 2 wawae keokeo hope 1 wawae eleele mua akau ka wawae mua hema keokeo eleele ka h@@u maluna o ka puai, hao CE, CF, kuni uha; CK, BR, hope akau, kuni malalo ua hui, ua hookaawaleia i kulike me ke kuni lio [k] ulaula kiko keokeo ma ka lae, hao Y kuni uha hope hema.

            O ka mea a mau mea nona keia mau lio, e pono e kii koke mai o hala ka wa pono, a kuai kukala akea ia aku ke hiki aku i ka la 29, o Mei, 1893.

            D. KAOAO.

            Luna Pa Aupuni,

Mei la 15.

 

HE LEI NO KA POE ALOHA AINA.

 

Kaulana na pua a Hawaii

Kupaa mahope o ka Aina

Hiki mai ka Eleele@ a ka lokoino

Palapala anunu me ka pakaha

Pane mai Hawaii Nui a Keawe

Kokua na Hono a Piilani

Kakoo mai Kauai o Mano

Pau pu me ke one o Kakuhihewa

Aole e kau e ka pulima

Maluna o ka pepa a ka Enemi

Hoohui Aina kuai hewa

I ka pono Kiwila a o ke kanaka

Aole makou e minamina i ka puu kala a ke Aupuni

Ua ola makou i ka pohaku

I ka ai kamahao a ka Aina

Mahope makou o Liliulani,

A kau hou ia i ke Kalaunu

Haina ia mai ana ka puana

No ka poe i Aloha i ka Aina.

            MISS KEKOAOHIWAIKALANI.

                        PUAHAULANI HALE.

Honolulu, Feb 10, 1893.

 

            Mamuli o ka nui o na noi ia makou e hoopuka hou ia aku ke mele o ka Aloha Aina, ke hooko ia aku nei ko oukou makemake; a o keia ana ke kope pololei loa o keia Mele i loaa mai ka Lede nana i haku keia mele.

 

Puali Keaka Paele

MA KA

HALE MELE HOU.

MA KA

POAONO, MEI 20.

 

E haawiia ana e na haole manuwa o ka

Mokukaua Enelani Hyacinth,

A me kekahi mau Paele Amerika mai ka MOKUKAUA ADAMU mai, a me ka @ana a

ADIMARALA SKERRETT.

            He hana keaka ano hou loa.  E naue ae e na makamaka i ike pono, oukou i na nani o na hana keaka oia po.

            D.M. CROWLEY,

            Luna Hoohana.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Oiai e kaawale aku ana au, [D. Keawemahi] no Iapana, ke hoolaha ia aku nei na mea a pau, ua hookohu piha aku au ia S.K. Kane a me Henry Waterhouse, oia kou mau Hope oiaio no ka Hooponopono ana i kolu mau Waiwai paa a me na Waiwai Lewa a pau, a o ka poe a hau he mau Aie ko’u ia lakou, e waiho ae i ka lakou mau Bila ia laua, a o ka poe a pau e paa ana he mau waiwai no’u e hoihoi ae ia laua.

            D. Keawemahi.

May 15, 1893 2wk dly.

 

HE WATI LOAA.

 

            Ma ka la 10 o keia mahina, ua loaa ia’u kekahi wati pakeke ma ke alanui e hele ala i ka Hale Pupule, maluna o ka pou ia.  O ka uku o ko’u malama ana, a me na lilo o ka hoolaha ma ka aoao o ka mea nana ka wati.  E kii koke mai o hala na la he 15 lilo loa ia’u.

            DANIEL W. PUNIWAA

Kapalama, Mei 11, 1893,

@@15 sfd.