Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 721, 7 July 1893 — Page 4
| This text was transcribed by: | Beatrice Lawelawe Santiago |
| This work is dedicated to: | PuakeaN |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
KE KUMAKAIA OIAIO.
__________
Ua noke mai kahi nupepa "La Kuokoa" i ka peku, i ka owala a me ka hoololohe auwai, no kekahi manao a makou i hanai aku ai ma kona mau uuka-a ihu; e piii ana i ko makou kapa ana aku i na Iosepa o Hana, @he kumakaia a he haawi aiu@; a me ka noao ana mai nei e al@ ae mai ka aahu eleele ae a kaua @ kahiko mau nei, (Hoohui Aina) me ka haawi ana mai i na @ na makou e pane a oia hoi ke kumu o ko laua noha ana, oia hoi kumu ekahi:
Ko@ka hoolilo ia ana o ka Mokupuni o Niihau, no ka waihona dala e ka lahui; ka hoolilo ia ana o ka Mokupuni o Kahoolawe; ka hooli@ ana o Ka Aina Leialii ma ke Kuke o Kamaomao; ka moraki ana o ka poe puni dala i ko lakou mau aina ponoi no ka pomaikai o ko lakou mau pakeke ponoi, a pela aku.
E hoike ana na ka poe ia e pipili nei mahope o ke Aupuni Alii, na lakou i hoomauoauna aku i keia mau loaa a pau mailoko aku o ka waihona o ka lehulehu.
Ke manao nei makou, o ke Aupuni Alii ka mea nana i hoopomaikai i kekahi Iosepa o Hana, a na ke @ma lepo ana i ka waiwai o ka lehulehu i pena aku ma kona kikala me na huaolelo maopopo; KUOE A HELE PELA!
Aole makou he poe wehewehe kanawai loea, e hiki ai ia makou ke huepau aku i na haina o na ninau a na Iosepa o Hana. Aka, he kulana kaiaiwanao ko makou no ka pono o na mea a pau, nolaila, e wehewehe no makou i ko makou manao kuokoa ma keia mau ninau a na makamaka e ake nei e hoopoo@ i ka noonoo maikai o ko makou mau hoa kanaka.
O na mokupuni o Niihau a me Kahoolawe, a me na Aina Leialii o ke Kuia o Kamaomao, eia lakou a pau ke uku nei i ko lakou mau au@ no ka pomaikai o ke Aupuni Hawaii, a ke hoolilo ia nei e ke Aupuni Noho Manawa no kona mau hana pili oihana.
No ka moraki ia ana o na aina a pau ka hapanui ia Kakela ma, a @ kekahi poe piepiele dala e ae, @ ke Aupuni Ala@ mau ha@.
He hana okomo keia na ka poe puni loaa, a mai waena mai hoi o ia @ @ai@pa nui o keia kulanakauhale e noho nei e ai hokano i ka pomaikai o ua kamaaina, aka, oia poe nae, ke uku nei lakou i na auhau no ka waihona o ka lehulehu, a no ke Aupuni Hawaii hoi.
K@ nae nei makou, me ka hoohewahewa ole, @ na@ Hoohui @ a ko kakou kulana, a nalo loa ke kulana Aupuni o Hawaii, mai kona ano maoli ae, a o na auhau a me na hana e ae a pau, no ke aupuni ia o Amerika, e like me ka makemake o na Iosepa o Hana.
A o ka kakou mau hana pili aupuni a pau, na ke Aupuni ia o Amerika e rula mai, aole na ka Hawaii elike me na olelo kaena a na keiki misionari i na la i hala, "ua hiki no i na kanaka Hawaii ke hookele i ko lakou aupuni."
E pane hou aku ana makou i keia manao pili i ka hoohui aina, ke loaa ia makou he kowa kaawale.
______________
KA LA EHA MA WAIALUA.
__________
NA HEIHEI LIO I MALAMAIA
__________
O ka Pokiulai i malamaia ma Waialua, oia kekahi o na la nui a kekahi huli o na kuaaina o keia mokupuni i malama ai, mawaho ae o na apana kua ma ke alo huli i ka makani.
Ua malamaia na hana heihei i noho hoomalu ia e Hiel Kapu a me Turner, na Lunakanawai o ka heihei lio.
O ka heihei mua he 1/4 mile ka pahu holo, he $100 ka makana, he eha lio i holo ma keia heihei, no Akiu Wm. Rathburn, Warren a me F. Halstead. Ua kaa ke eo i ko Akiu lio, he 26 sekona ka manawa, ua kue o Halstead no keia heihei, no ka mea, aole i paa ko Rathburn lio iloko o ka papa kuhikuhi o na hana heihei, aka, ua hooholo na Lunakanawai i ka pono no ko Akiu lio ke eo.
Heihei elua, he 1/2 mile ka pahu holo, mawaena o na lio o Halstead, T. Jones, Wm. Rathburn a me Carlson, ua kaa ke eo i ko Jones lio, manawa 58-3/8 sekona, he hapalua sekona wale no kona oi imua o ko Carlson lio, he $@00 ka makana, a he $100 no ka mea hookahi.
Heihei ekolu, he 1/2 mile ka pahu holo, he ekolu lio i komo ma keia heihei, he $150 ka makana, ua kaa ke eo i ko Hiel Kapu lio, he 53-1/2 sekona ka manawa i holo ia ai no kela loa.
Heihei eha, he 1/4 mile ka pahu holo, mawaena o na lio o Wm. Holt a me Gay, ua kaa ke eo i ka inoa hope, manawa holo he 27 sekona, makana i ka mea i eo ai, $30.
Heihei elima, he 1/4 mile ka pahu holo, he miula keia heihei, he $25 ka makana, ua kaa ke eo i ko Kaaia miula.
Heihei eono, he 1/4 mile ka pahu holo, mawaena o na lio o Gay a me Kaaia, aka, mamuli o ka haule ana o ke Kaaia keiki hooholo, a pakele ke ola, ua kuea wale ia pili.
O ka heihei hope loa, heihei kuk@, mawaena o Kaiwi, Kaliko a me Chris Holt a me kekahi poe e ae, ua kaa ke eo ia Holt.
O ka papina o na hana, he paina la hauau, ma kahi o Nahinu a mala i @ i luakaha ai ma ia la, e hookomo ana i ko waho maloko.
He maluhia na hana i malama ia ma ua lai kupolu@ i ke ehukai.
______________
HOIKE KULA.
__________
I keia Poaha ae e hiki mai ana, e malama ia ai ka hoike makahiki o ke kula St. Louis, i ka hora 9 a.m.; a ma ka auina la hora 5 e malama ia ai he puhi ohe manawalea, @ hoikeike pu ia mai ana na kii a lakou i kaha maiau ai me ke akahele lua ole.
______________
Na Leta e Waiho nei Maloko
o ka Halel@ a hiki i
June 3@, 189@
__________
NIOLOPA.
Maolioli
Kimo Kalehua
Mrs. Kaili.
KAOPUAUA.
Keo Iahune
KAHOLOAKEAHOLE.
H. Kalawaiaopuna
KAMANUWAI.
Puakalehua
Keananui (w)
KAHEHUNA.
Mrs. Moeikeanu.
PUUNIU.
C. K. Keawe
Liikapeka Iona.
MOANALUA.
Ulii Kaahiki
Mrs. Helen Kaumaea
Nawahine.
KAPUUKOLO.
Kini-liilii
Noanoa
Beke Achi
Mrs. Pae.
PALOLO.
Jack Naiwi.
KEPOHONI.
Kapeaa
Aukai.
KAMOILIILI.
Uma
A. George.
KALIHI.
Kahinu
Lili
Keano
Palakiko
J. K. Kalawe
Kumakalehua
Paatao Kamaile
IWILEI.
Kulia Simona
Malie Kamalii
Kolomona Palenapa.
MANA.
G. Kaloa
John Keahi
Hoomanawanui
Beatrice L. Eldredge
John H. Cummings.
LELEO.
Oliwa
Ana Puaolina
Aumoana
Nohuhohu.
MAEMAE.
W. Haupu
Wikoli.
KAWAIAHAO.
Malia Nunui
Rebeka
Kemalie Alapaki
Maalea
Kaai Pika
L@ Bango
Ellen Clark
Depola Poi
Sarah Pookela.
PAUOA.
Maka@ii
Mary Osmer.
AALA.
Daniel Nakolowaa
Ka@
David Kekoa.
HAIMOKIPO.
R. @ Kukelehiwa
Hu@ Kawelo.
KAAKOPUA.
J. Ka@liki.
Edwin.
WAIKIKI-KAI.
R. W. David
Kamakaee.
KAKAAKO.
Koma
Daniel Hao
Sam Kaina
Malia Pauahi
Moke Palau
John Kealoha 2
Kaimi@.
KAPALAMA.
Ka@
Mrs. J. C. Ha@
John @
Enoka Ka@
Ioane Ke@
Emeki
Lu@
H. P. Ka@
A. Kalamaikai
Ka@
Kaolulo
Solomon Kalua
Maau @ee
Kahinelua.
NA ALANUI.
Julia Paha
Kapono.
APUA.
Mary Kahoonei
Ilianu.
KAUMAKAPILI.
Manuahi 3
Pahu
Meheula Papai
Kalai 2.
KALIA.
Kaaua
Kopia
Kauhi.
KIKIHALE.
Leikaimana
Kamal@kai Kaia
Keala Kaia.
KAWA.
Keohomaewaokalani
Kamahui.
KULAOKAHUA.
Mrs. Halaki
Kapukini.
KAPAUHI.
H. K. Kauaohilo
Manele
Lonoikahaupu.
WAIKAHALULU.
Wahineheleloa
K. Kealohanui
S. H. Kulani
Lahela
Naoiwi.
HONUAKA@.
Louisa M.
KUNAWAI.
D. Kailihupe
M. Kalakala.
WAIKIKI.
Maka.
MANOA.
M. Kalahanohano.
HUEHUE.
Apikaiia Kepani
Meaole
J. K. Keaweheulu.
Na Leta i hoihoi ia mai na Mokupuni - mai.
Awaheakalani
Keaupuai
Kalapouli
Kaopuola
Mukini
Geo. Hekelekele
Kahuakainui
Napela
S. Kaahu.
HONOLULU.
Lupua Kalua
G. P. Kaaa
Meliaka
Keliimaewaewa
Kaimihanu
Moses Hailama
Punua
S. D. Nuuhiwa
Laumaewa
Alana
John Keaha
Malaea Kaiani
Lonowahine
A. Hooipo
Wahalama
Kahala
P.Kahipakui
Rebecca Keawe
Abbie Kamalii
Mailou Poa@
D. Keliimoku.
O ka poe na lakou ua Leta maluna ae e ninau mai ma na Leta i Hoolahaia.
J. M. OAT.
july4 1wk@ Luna Leta Nui.
____________
[Fifth column, first article -- too dark to correctly decipher]
____________
OLELO HOOLAHA LIO.
________
[Fifth column, 2nd article -- also too dark]
__________
HE UMI (10) APANA AINA
HOME MAIKAI NO KE KUAI
__________
Aia he Umi apana aina Home maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma Kalia Waikiki, Oahu, mawaena o kahi o Hon. Chas. L. Hopkins a me Mr. Macfarlane a i keia mamua o ka aina e G. W. Keaweamahi.
A oia no na apana aina pa hale @ani loa i koe iloko o ke kulana kauhale nei.
He oluolu loa ke kumukuai. He maikai ke kuleana. No ka mea kuai mai e uku no na Palapala.
No na mea i koe e ninau ia William C. Achi , Honolulu, Meraki 27, 1893.
______________
HOOLAHA IMUA O KE AKEA.
________
E o'u mau makamaka maikai o ke @ oiwi o Kakuhihewa mai Hawaii a Ka@ o Mano, eia au ko oukou healoha @ ke hoike aku nei imua o oukou i ka nana oiaio e like me ka manao maikai i @ ia mai e kou hoaloha, a na @ ia e kilohi pono iho, a oia keia, @ iloko o na la a ka ma'i e noho @ ma'i hoi e noho p@ ole ai me ka @ a me kekahi ano ma'i e ae no hoi e @ ana i ko'u kino, ua nui no hoi @ maha a me ka'u ka@e no ka nui e na @
@ [balance of this article too dark to correctly translate]
______________