Ka Lei Momi, Volume I, Number 15, 10 July 1893 — Page 1

Page PDF (291.39 KB)

This text was transcribed by:  Punahele Todd
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEI MOMI

BUKE 1.         HONOLULU, OAHU, IULAI 10, 1893.      HELU 15

 

NUPEPA PUKA LA

KA LEI MOMI

W.H. KAPU,

Luna Nui a Lunahooponopono.

Ma Honoka`a kona wahi noho.

-

UKU PEPA:

No ka Makahiki…………….$10.60

No ka Mahina…………………1.50

No ka Pule…………………….. .25

No ke Kope Hookahi…………. .10

KUIKE KA BILA.

-

E hoopuka mau ia ana i kela a me keia la, koe ke Sabati.

 

O na hooponopono @@a a me na kauoha nupepa ana, aia wale no me ka Luna Nui.

 

Aia wale no nae ka Luna Nui a Lunahooponopono na kuka ana no na mea e poi ana i ka uku o na olelo hoolaha, ua kanikau, na mele inoa, a pela aku. Aole loa e hoopukaia kekahi o keia mau mea ke hookaa mua ole ia mai ka uku.

 

O na poe a pau e makemake ana e lawo i ka Nupepa KA LEI MOMI e hookaa mua ia mai ka uku, ina ma ka Pule a ma ka Mahina paha, Aole hoaie.

 

E hoopukaia aku no na manao o na makamaka ma keia Nupepa i ku i ke ono hoonaauao mai a me na moa kou o kela a me keia ano, koe na hoopaapaa pilikino ano ole. E hoouna mai i na manao i ka Lunahooponopono.

 

KEENA HANA: Ma kahi noho (no ka manawa), Ahahui Kula.

-

HE MOOLELO KAAO

NO

MONE TIKERO

--KA—

HOLOLIO I KA WA HOOILO

--KA—

UI MAALO I KE KUPULAU.

AOKE

KEIKIALII HARE MATINE

KIAHA OPAKA O NINEWA.

-

MOKUNA II.

KA LA KAAHELE HONUA-KA NANI AOHE MEA E HINA AI O KONA KUPAA-KA KOHEA AOHE MEA E HAULE AI-A O KA PAHIKAUA A NA MEA ELUA.

            Iloko o keia manawa a laua e a`o ana, ua hiki loa ia Hare Matine ke ike iho ua oi loa aku kona hawawa ma na mea kana ana e kaena mau ai, oiai o kana mau hauna pahikana i a`o ia e kana mau kumu mua ehiku, a me kaua mau ou ihe ana, ua lilo i mea paani wale no ia Igeboseda, a i kona nana aku i ka ihe a me ka pahikaua i ka lima o na kanaka la ua like no ia me ka huila makani e niuniu poahi ana, aohe lala laau ma kela a me keia aoao e hihia ai kana pahikaua.

            O kana pahu ana i kana laau ihe ia Hare Matike aole e hiki ia Hare ke alo ae, a i na manawa a pau a ua kanaka la e o mai ai i kana laau ihe, e puana mua mai ana oia i keia mau huaolelo “e pahu aku ana au i ko umauma.”

            E like me kana mea i makemake ai pela no ka hole pololei o kana ihe, a ua lilo iho la ia he mea pahaohao loa ia Hare Matine, a ua olelo iho la oia iloko iho ona i ka i ana ae:

            “Ina e pau pono ka ike a me ke akamai o Igebaseda ia`u, alaila o ka hiki no ia ia`u ko lei i ka ‘pua lilia o Zibioda’ a e oki hoi i ke poo o ka hololio i ka wa hooilo.”

            No na pule ekolu wale no keia a`o ana o Igeboseda i kana haumana, ua loaa aku la ia Hare Matine ko makaukou i ka lawelawe ana i na mea kana a p@@ ia a`o ia aku iaia, e hiki ai hoi i kana k@@@ ke olelo k@@@ @@@.

            “A @@ @@@@ ka honua e hiki @@ hoopa@@ mai ia Hare Matine me ka maka o ka pa@@@ i@ua.”

            I ke ka@@li @@ e @@@ @@@ a`o ia ana, na p@@@ @@@ @@@ ike o Igabaseda i @@@@ @@@ @@@, a no ia @@@ @@@ aku ai oia:

            “E Hare Matine, o keia ka la hope loa a`u e olelo aku ai @@@, na pau kuu akamai a u@@@ @@@ oe ke o mai i kau puhikaua ma kuu puuwai a e make @@o au, oiai aohe akamai i @@e i ka@ kumu e pale ai, aka e like me ka`u i hai mua aku ai ia oe e kou mau la i hiki mai ai, e ailolo ia oe ka mea a makou i kapp aku ai “a ui maalo i ka wa kupulau,” nolaila, ke ke ua hou aku nei au ia oe e noho kaua i mau la hou aku e kakaii no ka hoea mai o na ui la o ke kupulau, oiai ke kokoke mai noi kono mau la, a ke omaka mai nei ka liko o ka loau a ke luhe mai nei ko lakou mau lau, a me he mea la, aole paha e liuliu na la a hoea mai ko oia maluna o kela mau kualono kahi a kela kula palahalaha e waiho mai la, a e ike auanei kaua me ko laua mau maka ponoi i kona holo mai iluna o ua wahi la.”

            Iloko o keia manawa a lakou e kamailio nei, aia ka la ke kaili aku la i ka ilikai, a ke weweo mai la kona mau kukuna iluna o na lae laau a Igeboseda i kuhikuhi aku ai, a ke holo mai la ke ano hula o ke ahiahi iluna o ke kaupoku hale o ua kaeaea la o na lalani mauna o Hugara. I kela manawa i hooho “ie ai kekahi manawa i hooho “ae ai kekahi o na ukali o ke keikialii-“heaha la kela mea e maalo mai la ma ka aoao hema o na lae laau la!”

            Ia manawa i ku ae ai o Igeboseda iluna a kau ae la i kona lima ma kona lae, a nana aku la kona mau maka malalo o kona manamanalima, a paue ae la me ka leo hikilele o ka mea i maa i ka ike mau:

            “O ! ka ui maalo i ke kupu@@@.” @ huli ae la oia a pane aku la io Hare Matine:

            “E hawelo i kau mau mea kana o kau haumana, a e kau iho maluna o Mucro a kamoe aku i kau huakai imua i ke alo o ka oi maalo i ka wa kupulau no kou ailolo ana. Mai makau e kuu haumana, o hoi aku auanei oe me ka hakina o ke koa ma koa hale.”

            “Aole ia mea he makau i ka umauma o Hare Matine” oiai oia e hawele ana i kana mau mea kaua, a iloko o ia manawa i kaalo iho ai kona lio e kai ia ana o ke kauwa, a o kona manawa no ia i kau aku ai maluna o ua lio la.

            E lewalewa ana ma kona aoao akau kana pahikaua oi lua, a ma kona aoao hema e ku ana kaua laau ihe nona ke kiekie i oi ae mamua ona, a nona hoi ke kumu i hoopaaia me ka ili o kona wawae i mea e haule ole ai, a mamua o ka makuu e kona noho paniolo e kau ana kana kaula ili me ka pahi o.

            Me na kukai aloha ana mawaena o ke kumu a me ka haumana a me na hoaloha e ku pohai mai ana, i huli ae ai ke keikialii Hare Matine a holo aku la e halawai pu me ka ui maalo i ka wa kupulau no kona ailolo ana.

            E hoomanawanui o puka hou aku, ilaila oe e ike ai i ka paio ana o na mau keiki la. Ua haule o Hare.