Ka Malamalama Hawaii, Volume I, Number 12, 1 August 1898 — Page 7

Page PDF (383.63 KB)

7

 

KA NINAU HAWAII
Mai ka aoao 3 mai.

no ka mokuaina o Kaleponi, e like me ka olelo hooholo a na Komisina e haawi ai no kona hopena, e lilo oia i panalaau malalo o ka inoa hoomalu no kekahi mokuaina komohana o Amerika nei.
                O na Komisina, na lakou o hoopaanaau i ka makemake o ka lahui Hawaii, a e hoolala hoi i na kanawai no keia mua aku o ia aupuni panalaau, ua haawiia aku ia anaina hoolala malalo o ka hooponopono ana a na Senetoa Kuloma me Mogana, Lunamakaainana Hita, Peresidena Dole a me Hope Lunakanawai Frear o ka Aha Kiekie o ko Hawaii Paeaina.
                Ua hoomaopopo ia ma keia mua aku, he aupuni panalaau ke kukulu ia, a e hapai ia ana kekahi hoolala no ka waiho aku imua o ka ahaolelo, me ka mana nui o kona hooholo ana i na kanawai, a me kona mau luna aupuni hoi no ka hoomalu ana i na palena aina a me na oihana kuloko.
                He Luna Nana Oihana Leta, nana e hoike mai i ke kulana kuloko o na oihana kuloko o Hawaii, eia oia ma ke alahele no kela paeaina mai Wakinekona aku nei. He manao koho ka i haawi ia ae nona, e aneane piha paha auanei ka makahiki i ke Komisina no ka hoomakaukau ana i na rula alakai hou malalo o ke Aupuni Panalaau e kukulu ia aku ana no Hawaii.
                O na hoolala hoohuiaina a me na hoohiwahiwa imua o ke anaina huki-hae e like me ka Adimarala Mila i hoike aku ai i kona manao, ua waiho mai oia penei ma kona hooko ana i ke kauoha.
                "O Kuhina Amerika Sewall a me ke Aupuni Hawaii, e hoike maopopo ia aku ana ke kumuhana hooko a ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, a e haawi ia he hookahi la no ka Peresidena a me na hoa o o ke Aupuni Repubalika o Hawaii e akoakoa ai me ko lakou mau pualikoa ma ke kahua aina o ka Hale Mana Hooko ma ke kulanakauhale o Honolulu.
                "Ma ka aoao o ke Aupuni Repubalika o Amerika Huipuia, e ku aku ana ia me ka makaukau me kona Kuhina, ka Alihikaua Nui o kona pualikoa kaua moana, na aliikoa a me na koa malalo o kana kauoha.
                "O na komisina elima, ina ua hookohu ia aku lakou mamua o ka manawa hiki i Honolulu no kela halawai, e ku aku ana lakou imua o ka mana aupuni Repubalika Hawaii, a oia ka wa o ka olelo kukala a ka Peresidena o Amerika Huipuia me kana mau olelo a'o e heluhelu ia aku ai imua o ke anaina oihana aupuni Repubalika Hawaii e Kuhina Sewala.
                "O ka Peresidena o ka Repubalika Hawaii, e hoike mai ana oia me ka oiaio imua o na Komisina Amerika, o ka hoohuiaina e makemake ia nei o ka Paeaina Hawaii me Amerika Huipuia, ua kulike ia me ke apono ana a ka lahui Hawaii ma o ko lakou mau Elele la iloko o ko lakou hale kaukanawai, a nolaila, o ka olelo hooholo a ka Ahaolelo Amerika no ka hoohuiaina, ua aponoia e ka ahaolelo kaukanawai o Hawaii lahui.
                "O keia na hiohiona hiki i ka mana Amerika ke lawe mai i ka  olelo kukala akea a ka ahaolelo Hawaii, aka, ina aole lakou iloko o ke kau e noho ana i ka wa o na Komisina Amerika ma Honolulu, alaila, e kahea hou ia ana ko lakou akoakoa mai, a oia paha ke kumu e hookaulua ia ai ka huki ana i ka hae hoomalu lahui no elua pule.
                "I ka wa e holopono ai  keia hoakoakoa hou ana i na hoa o ka hale, oia ka wa e haawi ia ai ke ALOHA LAHUI hope loa no ka Hae Hawaii, a na Peresidena Dole o ka Repubalika e huki i ka hae Hawaii ilalo—no ka huki hou ole ia iluna ma keia mua aku.
                "Ma ka aoao hoi o ka Peresidena Amerika, na Adimarala Mila e huki ka Hae-hoku ma kona mau kahakai; a oia ka wa o Peresidena Dole e lilo ai i Kiaaina no ka panalaau Amerika hou, malalo o ka hookohu Komisina a Peresidena Makinile i waiho ia aku e Kuhina Sewala."