Ka Makaainana, Volume II, Number 3, 16 July 1894 — NA AINA MAMAO. Na Lono Huikau mai na Wahi Like Ole mai o ke Ao nei. [ARTICLE]

NA AINA MAMAO.

Na Lono Huikau mai na Wahi Like Ole mai o ke Ao nei.

Popiiikia H«wa m* ka Ama Kahh'.nMa Ladana } Mei 30, ua bo«Dftulu wale wus ia aku ne a mabope iho hoeka aku kekahi poe hiu?enī Pelekane. a hookahi n lakou i make loa aua hopnia !«• Generala A«xierika no Kakponi, nona ka inoa o John Hew?ton. a ua hoopaaia no ka hewa la*«ola- He uiālihini oia a iaia hoi i hoao ai © kaalo int poe himeni Pelekane auwana la oiai hoi lakon • liimeni a e ho»kanikani pila :rji ana iaake ala. ua akeakeaia raai oia. laia no hoi e hele ana ine ka malie, u* hoonaaka aku kekahi e hanawal» alaila, ua hoomaka rnai hoi ka hapanui iho e hookeke a e kulakulai iaia nei ma o a maanei. Aia tf\a kona lima e paa ana Ia wa h« lonlu, a oia kana i hoohana aku ai no ke kokua ana iho. Ua kamailio akn oia ia lakou me ke koi aku e hookuu mai iaia e liele aku, aohf nae h® hoololieia wai Aol* lakou ; hooki iho i ka lakou mau haoA ano paheneiiene, a ua hoao aku kekahi © lakou * hili iaia me ke- ! kahi noho. Mamuli oia i h&pai ae ai (#u i kona loulu no ke pale aku, a mamuli hoi o kekah: | ulia ua komo aku la ka oioi o | mna a ku ka uiaka o kekahi o I lakou., nona ka inoīi o George | Barton. Ua.pahu ka eaaka a lua komo loa a lo&a ka 1010. Laj weia ka mea popiiikia i kekahi | halemai kokoke inai me ka hele I ino oke koko» ua weheia kooa t maka e kekahi kauka, eia nae, ( aohe mea e hiki ai ke hoopakel* j aku iaia, ai ka hora 10 o ia p# ! oia i ai 1 Oke o«nera!a h«u keia, ua la- | waia oia a hoopaaia ma, kahl J paa, &ua hoao ae kek&hi .mea j s»ai ke KeeuaElel* \iue:ika e j pela iaia* eia uae, ua haoleia. ♦ Ua olelo paakiki ua Generala la 1 he ulia walo uo ka make aua o | kela mea i&ia a i *e ī uo lioi aia i kona loulu ao ke i pale ana no iaia iho. I kahi la ' ae ua ku aku via imua o kekabi l Aha lieniualu, a ua kookauluaia s ka hihia no haokalu pula aut ! hookuuia Uoi oia no i* «auaw* euaUio oka pek. U« paipai ia> ! au ka hana a ke Generala, a ua j hoi koua mau OLakahiki. M* I na auo & p&u, u& hooikaik* ke I K.anik*la'Kener&!& o Au&eiiLa i H«ipu!t e kekua uia, * * naua hoi i koho i U.*o uaua oia ; « pale. Ue kek«hi hoaloha <na f kahi i noho pu *i, o«a ko \u\e | Hka Hi>ipuia KauiV«Uiua IW ! •&»!«» a i kooa U>h# wm i

nopihkia o ke Keuo.rala, ua holo koke aku oia me ka liookaulua h hoohakalia ©lo no Ladana f a ua nui kana raau hoolkaika ana nona e pakelo ai.

Ua nianao wale ia no aole oia $ ahswaia ana no kela ulia. [noe 5 i noho ai ka Aha Kolonelo, n na laweia na olelo ike e Ma ku manao o kekahi itoe i hoike ai, na pono loa no ka eha o kela mea. I ka paii ana o na olelo ike, ua hoakaka ae ka luna K.olonelo i kona manao a ua hooholo rnai ke kiure iko iakon manao ua kvi ku hewa laweola iaia, me ko lakou pakui pu aku nae hoi aole ke Kenerala i manao e hoeha aku i

ka maa i poino i mea hoi uoaa e make loa ai. l T a kapae loa kt Ki«re Kui i ke kuimi lioopii no ka laweola, lune 26, « ke Kiure Koloneio i hooholo ai, īuae 5* no ka make ana o kela mea mele, M«i 29, i winiwiai oka mamaUi raa kē alanui. Nolaila, u& ko no ka manao]n6 ko ke (Uiieralft palekana, Koho Pereside»A How no Farani. Ma ke kohoia ana mai nei o Jeaw Casimir-Perier (loane Ga-siaia-Peria) i Peresidena hou no Karani ma kahī o Peresidena Kanō, i pepehiia; ma Yasaite| lune 27, ua hoike okoa ae na poe Sosialisa i ko lakou ano io iuaoli, oia hoi» he kue maepopo i kekumukanawaL Ka ta Aha-

alelo Laliui i kolio, o ka Aba Seaato a me'ka Aha Ēlele i huiia, He 884 ka nui ona lala» a be 300. o lakou he poe Seuatoa f I ke koho mua aua uo, m loaa la Kasiuia-Peria he 451 balota mai ioko aku o 853 i kohoia, he oi maopopo o 49 ba!ota.

. Mahope iho o ka akoakoa ana o nr Aha a i im hoike pokole akū o 'M. Sa!emele Lakua, ka Peresi<3ena o ka Ahaolelo, no ka inake ana o Perosidena Kano a me kona knkala ae hoi ua hamama ka Ahaolelo Lnhui rio ka hana: O ka wa no ia o he lala Bosialisa, i ku koke ae ai, a mamua ae hoi o ka hiki aua i kekahi mea ke kamailio, ua leo nui aku oia: *'K"e koi iui au i ke ''kinaiia o ke knla'Ui P( tk sul« n i o ka Hepuha» lika." Ua uknlna aku keitf e kekalii ulunoa nui. No ka nni o kn wal:Mtu, ua hiki oie i ka le»> o ka peresitlen»» ke loheia. Ma o a muanei o ia keena i lohe ia ako ai na U o wawa'o. e ku kala ana 4< K ola ka hoohaunai-h* kipi V* Riu nae, ua loaa ka lualu ma ia hope iho, a ua ln>«t ni:tkaia ka b t!ota ana iloko o na kukai olelo h'hulehu an » mnwafiiii o nu S'Mi toa a m< , n > K'eie Aohe tuau haiul-»lo i hanai.« Ua hookomo kela i me kei * lala i koua ba!ota ilok > o kok << i p'»hu a ua l.»weia aku h»o k 1

pahu ena poe helu iloko o ke keena komile, a mahope ilio hei o ia ua hoike ae na poe helu i ka puaua 9 ia koho ana ika peresidena- oka Ahaolelo; mamuli hoi oia i olelo ai oM. balame!e Lakua: "Mamuii o lea ]oaa .ana o ka oi maopopo loa ia M. Kasimā-Feria, ke kuahaua ae nei au oia ka Peresidena 0 o ka Kepuhalika Farani." Eia iho ka puana maopopo loa o ke koho ana. M. Kasimai»Peria 451., M. *Bi.risona 191, M. Dupue 99. Kenerala Feveria 53, M. ,Arago 27, kauliilii 32; huina nui, 853. ■ Ua loaa aku i ka Peresi<lena hen i)a hoomaikai ana a Kuhim•. Nui Dupne a me na lala e ae o ka Aha Kuhina a me kekahi helnna nui ona S rt natoa a noe na Eiele iloko o kekahi keena i hookaawaleia no na lawelawe a hoohana ana a Aha Kuhina. Mahope iho ua lawe aku oia 1 na hōomaikai ana a na poe kakau nnpepa' a pau malaila ia wa. He wa pokoīe ma ia hepe iho, ua 'hoea aku he kaa i hiikiia e eha mau lio. īloko oia kaa 1 komo ai ka Peresidena hou a kamoe aku la no Parisa, i ukali ik hoi e kekahi mahele 0 na koa kaualio me na ihe, e ana hoi na lepa hoohiluhilu mai na oioi aku, i mea hoi e kulike ai o kona komo pili oihanu ana aku e like nae; ke ano mau, 1 like me ko na Moi o iloko o ke knlanakauhale poo 0 Farani. Ma ke ala ,mai Vasaile a lWisa, ua hoike ae ka lehulehu i ko lakou ohohia palena ole no ko lakou Peresideua hou.

Mamua ae hei o k© koho ana, ua lele ae o M. he mea kakoo Alii a kahanapule, ilnna o kekalii noho, ua kukala ae oia, me kona ki»nimi ae i kekahi apana pepa, ua makemake oia e waiho i noi <3 hooponopono hou ia ke kutoukanav#ai, Aohe wahi mea ii hooI maopopoia aku a ua nee aku no | ke koho ba!ota ana iuiua ao ka | hopena o na hana, | Na Louo Hoohaunaek* Eli L*iiuliu« ! Ua palupala aku hoi ko luinnii n Kui n poe i ko Kiauinu o Aka- [ | nis i, ko lakoii holuna ! i k jho wah' i«i mai ka 5,000 a i ' ka 8,000 poe, nVai kane, wahitie a :ue keiki, me ko lakou mau pt»no, a oiai hoi, e kipaki) inr> ia au.i ntr k-i hakalia o|o nini i;i tik.iu.t aiu;i mni, m uoi Ukou i ko kt* Kiaaina kokua aku ia • :ik«m ko ko- i > aku lakou mnloko k>"n.i 'Hii» p* U i\ti t n p< la no h i iii » ui;t in-'kmunu ii> n $I*l <> IVknBa p!ihj« !na e h" '•« i » uaa koia kip '<u, kuf ikaikH akn poo 1* t T « pnue aku u K h\ n.>i ke Aupuni *■ * kipnkn i n* p e ko

moliewa a kue miuuhia, a ua hiki 010 hoi īaia k« keakea aku i ko.lakou hoea aku i kona mokiīaiua. ;■ Aia ma Saoa Lui, aiokuaius o Mo.aolaiia, lune S, ua kuaiīa e ko ke Aupuni poe ua pu raif«La Winikesa a pau wiai kekahi hui kuai lako kaua, a ua kauohaia • hoouna loa skw ia uaau iako no I'aua, Iliooi. Ua ho'juiaopopoja uo ua poe kokua 1 ua makai keia uiau pouo, i ma kaukau ai hoi no ke pale aku i «a poo eli i louoia e hiki ilaila i kahi ia ae, luae 9, he 800 ko lakou nui no ke kipaku aaa ina poe e noho hana la. A ma Pekina, Ilinoi, ua hoopuipui ia na kiai o ka halepaahao, mamuli o ka I<>uoia ana e hpea āku §ua he 600 ilaila uo ke kue aku, i wahi hoi e henio ai o na poe i hoopaahaoia. \ Ma Inidia,na, ui lele kaua ia na poe eii paele, lune 8/ ua 509 na poka i kiia iloko o kekahi mau hale hana, hale M9$ t a pela aku, aohe nae mea i eha, eia na«, ua hele a kinikini na pukapuka. A i SuliTana, Inidiana, ua pi«loke na koa, a ua iehalehu hoi na kueia aku o iakou me ka hailuku pohaku ia» aua ki poka nui ia npai hoi. Ama kekahi ma\i wahi e ae hei o kekahi mau inokuaiua okoa ae, ua malamaia h# mau halawai ana e na paahana 4 a ua hoōholoia e hoomau aku ī keia paio ana no ka manawa pau ole. Hooilina Alii Hou no B©ritania STui,

ī ke auwo* o lune 23, ma Ladana, i kani hauoli ae ai aa bele a poba ao !a hoi ka leo wawalo e na pu waluna aku o na wai uliftli o ka muliwai Tamcii, o hoike āku ana i ka lono lioohauoli i ko laila poe, ua lianau ae la lie liooilioa hou no ka nohoiiliL Ma

ka hora 9:55 o ia po i mukana aku ai ke Dukese o ioka i ke Duko mo on\ Kama'liik.iue, ka laua makahi ipo hoi o na la opio, a iloko o 15 minufe mahope Iho i hoike aku ai na leo kuilua o na be!e « mo ka nakolokolo hoi o ua pu no koia louo hauoli. Mahiihi ka Moi a mo na makua o ko Dnkeso, ko Duke a me ke Dukeso o Toke, a pela pu no hoi mo ua mukua o ke Duke, ke Kama'ln & me ko !\aiua*!ii\vs.« hino o Walo. Ua hoiko pili oihnna mua iu aku ka loho ia Kmf»poroa l'ihuu* a uie ka Emo peroae Feredi-rika, uiahope iho i ka E«neporoa a me k« E uepe o I*osi&. Lohulehu paUpaU a me ua hoom&l- -\ lona aku i k<» Duko o kupunH\f i'a ..e Moi a oo h »uo ka m»»kiuhi!>e. Tt»t ā *uVlv.* Hw. Ma ?>in* 16. i h'\**na *i £ hov>poino i k# o?a * lto

hma Nui. K6risipi, iaia e'.hol» aiia ma koua kaa no ka Hal# Ahaolelo Elele. laia i . aku ai, i ka hora 2 o ia auioa la» ua hele aku he mamu*. poao o kooa kaa aki aku la h* elua aiau poka kek&lii" p» panapaua. Ua hala ua poka & elua, ahe hookahl 110 i kom# u pu« iloko o ke kaa. Me ka eleu ke Kuiiina Nui i !e!e aku si luai koiui .uie ka mtnao e hop.u i ka hieua, *ia aa», ua paa koke mai no ua mea la i ka lehulehu i akoakoa aku i* wahi mamuli o ka'lolie aua i ke kani oka pu. Ua wela ka lehulehu a mai liia oia, e olē wale a* e hoea kok« akn na makai. Lehulehu ua palaps»la hoeniaikai i loaa aku i ke Kuhina Nui, uo k& pakeie ana o kooa ola, mai u%

poo Aopuni a ine ua poe kalalaina noeau o Europa, a pela n* hoi me k& Moi Hum«b&tu. . Ka H\inahtma L&ulaKa. Ua a« like ae o Farani a me Italia i ka Sepania noi e han* like aku na naana me Morok® ma ka hoao aaa e pale ae 1 kekahi kana kuloko huliamahL I?a ae uo hoi o Beritania Nui a me Geremania ia mea me kekt hi mau hookoe manao ana, Ma ke koho ana a 22 kus ia 15 t iloko oko Kanada Aha Se uaie mn\ nei, usfkiola !oa la i kekah: hila kanawai Sabati t papa loa ana ike kūaiīa o na nupepa puka ma ia la. Oke akenui o ka Peresideu> o Nicaragua e liln ke kumuhana oke alawai-okī i mea &&mailk> akukakuka nui ia ma Araerika Huipuia, ao ke mea* ma kona maaao oia ke Anpuui kupouo ioa nana e hooholo mua ?oa ak« ia hana auo aui.

Uo|R* a&akui liou Aoie no i loihi loa ka noho Hopo Makai Nui aoa o Kiuio Kuke, kela h&pa-haole paioa 4 uo iaio o Waiaiiue» hoopaviia oia i ka ia pau o luue. Oka mea aku ia ma koua wahi, oia uo keia hapa haoie holo i ka u&ua Wsie Keiekoua. Ua olelo waie ia i hookohuia aku uei oia 110 koua piuai oihaua mau ik\ I ku weheia uua ka o ka Aiui T\?\ O tn ki\h(\ t kakahiak:», la § nei, ua nku o koua mua i paa. Ua lulu iiiua iuh* ke k«hu oka Aha m* ka hou> a eiai uo e nmiki ko mau tsma me ka p*ha o ke aloha, ua ku «ku he ioio e hai-leU\ h« m«U«iu#u<t aku aho tuttk«iaku» Knk»>u ho-kennku \ua u;a «*t> feu i- k& auol (?) ji<* kf ia owwUkaa, a he iolo ka ka tu«« imiia k.i h«ioi*io *i ho<>|»*u, I »-<!' t.-i U k4 # hu ka ak », r li!o* ke an«* eehi» n nnoauo o, U «uaI S *k * Aia tio k* uh*4ta tka **pa Uu «ht»* «o i* ua #e haa * w.!c.

Haipiile 110 I v ciKauo. Ua piha ae ka luakini Jvatolika lloma o Malieokamala me kekali-i anaiiia nui a hano!iano ikah o ra 9 o kak ah i aka Poak o_) u iao la, no kekahi atraina haipule noemanao 110 ka make ana mai ae i o k a Pere side o a o Fara ti i. ilaīla ae na kapena a the na aIH o na mokukana Kamepiona a me Pilaelelapia, ame kekahi niau '.uahele o na Uiina mai ia mau eioku mai no. Ma ka aoao hoi ona aupuni e ? ua hiki ae na luna kiekie a me na kaiiikehi a p&u, a koe hookahi ke Kuhina Amerika. oha Kiihma Haki a ■ne Kamikn hoi ma ka anao o ka Eepuhaiika o Hawaii, o Kuhina Kamikā ka i hele a mainua ma kahi i ho.okaawaleia, a hoololohe hoi o Kuhina Haki maleko iho o ka■ puka; koaio. 0 ka Mea ■Hān#hano Ake a aie Puuku Lo- : ;*ikana hoi ma ko ke Alii ka Moi aoao. Na ka Epikooo", ka Bihopa o ; i lawelawe na hana haipule, i kokuaia hoi e na ka- | lumapnle e ae. Ua -alakaiia ke j uapa himeni e Eev. Makua Ya- j ī*netine. Ilaila ka Puali Puhi- i ohe Lahui kahi i houheae ai ia ; 'oko o ia heiau. - He mea e ka | • ani a me ka eehia o na mele a ] me na hana uo a pau. Pau ka ; pule, ua haiolelo pokole mai'ka | Bihopa, me ka haawi mai i ka j aiahalo no na poe i hiki aku j aiamuli o kana kono, e komo | pu e makena oae ke Aupuui o Farani. | ■ —-——;

Maoiuli oka piha loa o ka j mākou- pepa.o keia' la, ua lioo-"\ koeia ka makou lioakaka pilia | qo na hoike o na kula Eiielaui ; Au]>uni a keia pule ae : He 'kahu lio hou ko' Kale Aki | i ica ; Poakolo iho la, oia o J. H. ! Barenaba, kela loio "lehelehe j eueu hana lokoiuo" ma kona ] iioohiki pu an'a' me Kale Aki i i :]oau kupu no ka Kepuhalika. i Eia o alaiiui Eaia ke hana : Jā nei e ua poe hana alanui. ( 0 ka'manawa elua iho la keia ! iloko o hookahi makahiki. No j ko Kolekaaka noho paha ma ia «laiuii, oia ke kutnu o keia iāihimihi aku? Ua liaalele mai ka Miike Maru ; ka hora 5:30 o kakahiaka Poalua 1 liala iho la, a ua huli 3soi aku no I'apana me 700 poe paahana lapana e huli hoi aua loahope iho uei o ka paii ana o ! aa naanawa haua ma na mahiko. ! Ika Poalima, la (5 nei f i hoopauia ai na makai kuikawa a me na kiu haole, a mamuli h>i o ia ua hoomahuahuaia n* poe liaua ole. Nui ka piika? o keia poe i ke Aupuni i keia wa, a ua pm hoi ke aloha. Aku w&le ka hoi la ! 1 ka Poalima nei i hoike hoopau ai ke Kulauui o Haua Lui. He mau hana haiolelo hoi ko keia po, me ka uku nae e komo ai, Apopo hoi na liauu haiolelo \ hookin. me ka uoa i ka lehu* j Whu, a ia wa no hoi e haawiia ' mai ai na makami, j Ua knapo oihuua iho nei ke- ; kahi mau inna oiiuina Aupuui o ' ■ah» o Ewa, oia ka Luiia Helu : s OLu Auhau Hoekauo a me Lunakanawai Apaua P. A. •ve!n»ohopono, 0 ka Luna ioUi ka i lilo \ Luuakauaw* « .• wa l.iinakaiiHWii liui i I v .na 'Ulu. ;;o k«ia i mta, aia ka a iwa#n» o knh*w a :i-\i # kuapo lio m. Auwtf ka . »;! ik i a e 1 ;