Ka Makaainana, Volume II, Number 21, 19 November 1894 — Page 7

Page PDF (903.00 KB)

This text was transcribed by:  Christina Rudolph
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Makaainana.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, NOVEMABA 19, 1894

 

nae hoi ma Ladana ua puhi ahi ia keia wahi ae la e na Pake. Ina pela io, alaila, aohe akeakea ana i koe ma ia ala a hiki aku i Moukedena, i manao wale ia i ka la 10 iho la e hoea aku ai ilaila. Aia ka hooilo ke noke la a ke haule la hoi ka hau, a aole hoi a Iapana e hoolilo ana i keia i mea e akeakea ai i ko lakou nee aku no loko o Moukedena.

            Kupilikii no ke kulana o Awa Ata a ua manaoia ua lilo aku la no i na Kepani. Ua hoikeia ae ma Iokohama i ka la 2 nei ua pio ia wahi i na pualikaua Kepani ma ka aina a ma ke kai a ua hookuonoono pono aku lakou ilaila, a ke hou awiwi ia la na pualikaua a elua no ka nee aku imua no Moukedena, a mai laila ae paha e hoohahani loa aku ai no Pekina.

            Noi o Kine e Hooki i ke Kaua.

            ua lonoia ua noi aku o Kina ia Beritania Nui a me na mana Europa e ae e akeakea ae lakou ia Iapana a e noi aku hoi iaia e hooki i ke kaua, a ua makaukau hoi o Kina ma kona aoao e ike aku i ke kuokoa o Korea a e uku i na koi poho kaua kupono a pau, e like ka huina me ka mea e hooholoia ana e na mana e ae. Eia nae, ua oleloia ua pane aku ka o Iapana ma kona aoao aole ia Aupuni i makemake i ke komo aku o kekahi aupuni o Europa e uwao a akeakea aku ma keia kaua me Kina. Ina he noi ka Kina, ia Iapana pololei no e noi aku ai, alaila, ua makaukau loa oia e kukakuka pu me ia ma ke kumuhana o ka hoopau ana i ke kaua, aole lkoa nae hoi oia i makemake e kukakuka no ia mea me kahi aupuni e aku o kahi e. Mamuli hoi o na olelo o kekahi palapala o Ladana ae, i pilikia o Kina mamuli o kona hilinai nui ana maluna o Beritania Nui – o ka mua, e pale aku i ke kaua, a o ka lua, e komo uwao aku no ka hoopauia mahope iho o ka hoomakaia ana.

            Ua nema ae hoi o Sa Halida Makatane, kakauolelo Enelani o ko Kina keena oihana ma Ladana a o kekahi hoi o ko Kina mau luna hilinai loa ia, i ke au hooponopono o Haku Rosebere no kona komo uwao aku i keia wa me na olelo hahana loa. Ma kona manao, ua hoopau oia i ka olelo ana ina no heaha ana la ka hopena o keia kaua, na Beritania Nui no auanei e uku aku i na lilo a pau. E hoopomaikai hou ae ana no o Kina iaia iho ma ka hookau ana aku i dute maluna o na waiwai kalepa kuwaho, a o ka hapanui o ia aia iloko o na lima o na poe kalepa Pelekane. Make ke Za Alekanadero III, o Rusia.

            Ma Livadia, Helene, Novemaba 1 nei (Okatoba 20 ma ka helu Rukini a o ka helu kahiko no hoi ia), i make ai ke Za o Rusia, i ka hora 2:15 ia auwina la, a ke uhi la hoi kapa eleele maluna o kona aupuni a me kona lahuikanaka, a o kona makalua hoi ma ka nohoalii, ua paniia aku e kana keikikane hiapo, ke Duke Nui Nikolasa. ua hoounaia aku na palapala hoalohaloha lehulehu i ka ohana alii mai na poo aupuni aku a pau o Europa, a me kekahi mau wahi e ae o ke ao nei. Mamua ae o kona make ana, ua hoomaikai aku oia i kona ohana, aili ae la hoi kona aho iaia iloko o na puili a pulama ana a kana wahine, ke Zarina, oiai, ua pahua ae la hoi na ike loea o na kauka lapaau o keia au. Nui ke kaumaha a me kona minaminaia a me ke alohaia iwaena o kekahi poai nui o Europa, a nui no hoi kona ino a hoowahawahaia e kekahi poe. La 3 ae i hoounaia aku ai he pahu kupapau no kona kino mai Sana Peterobuga aku, a e hoihoiia ae ana kona kino ilaila e hoolewaia ae a e waiho pu ai hoi me kona poe.

            Nikolasa II., ke Za hou o Rusia.

            Make no ka makuakane, kau koke ae no ke keiki ma ka nohoalii. I ka wa i loheia ai ma Sana Peterobuga no ka make o ke Za mua, lehulehu na poe i haalele aku i na hana a hele nui iloko o na luakini e haipule ai no ko lakou alii i make aku la Hora 9 o kakahiaka o ka la 2 nei i hele aku ai na ahailono me na aahu koa hiwahiwa, i ukaliaa e na poe puhi ole, e kukala ana no ka make ana o Alekanedero III a no ke kau ana ae hoi o Nikolasa II ma ka nohoalii. Nolaila, he la hauoli ia malaila, oiai, o ke kau ana ae o ke Alii hou ka mea mua a mahope iho hoi e kanikau ai no ka mea i make no hookahi paha mahina. Ua hoopuka ae ke Za hoi i kana kuahaua pili oihana mua no ka make ana o kona luaui a me kona kukala ana ae hoi i kona pokii, ia Duke Nui Keoki Alekanederovita, i hooilina Alii a i Zarovita, aia a mare oia me ke Kamaliiwahine Alika.

            Make ka Emeperese o Kina.

            No Sanahai ae ka lono i loaa ma Nu Ioka, Okatoba 30, no ka make ana o ka Emeperoa a paiia kona papalina, a mamuli hoi o ia ua ai oia ka laaumake. Aole no i ano oluolu a maikai loa ko laua noho ana. O ke kumu mai paha o kela noho oluolu ole, he wahine kela i onouia aku iaia e ka Emeperese Kanemake i noho kahu aupuni ai, oiai, he kaikamahine keia na kona kaikunane muli loa, oia o Kenerala Kuei Husuana o Manakuria. Iloko no o ka makemake ole o ka Emeperoa opio, ua hiki ole iaia ke alo ae i ka hoopaakiki a kona kahu. Malalo o na rula o Kina, oiai hoi, he Manakuria no ka Emeperoa, e mare no oia i wahine Manakuria, i like no hoi me ia. A mai waena mai hoi o 100 poe nohea i waeia ai mai na kaikamahine mai a na poe koikoi o ia apana, ua paa loa ko ke kahu aupuni manao i keia wahine, oiai pae oi, he wahine okoa ka ke alii opio i iini ai. He 18 makahiki o ke kane a he 13 noi o ka wahine i ko laua mare ana ae iloko o 1889, a no elima hoi mau makahiki o laua i noho ai me ka oluolu a hoihoi ole aku no hoi o kahi i kahi. A nolaila, i mea hoi e pau ai o ia noho ana aku me ka hoihoi ole ia mai a me ke ano ku @@i i ka hoohaahaaia, ua manao iho la ka Emeperese opio ua oi loa aku kona pono e make mamua ae o ka hoomau i ka noho ana aku me ke aloha ole ia mai, a he hanainoia mai hoi ka mea loaa iaia. Ia kakou o waho nei, aole i maopopo lea ke ano o ka nohona o loko o ka halealii imiperiala anoano a ihiihi loa ma Pekina, eia nae, ua lawa no na mea i loaa mai no ka hooia ana i keia lkono ae la, oiai, he alii huhu inoino a hihiwawe loa oia, a ua hiki ole loa hoi iaia ke hoopoina i na hana wae a koho wahine a kona kahu nona.

Pio Ole ke Kaua ipi ma Berazila.

            Ka i no paha hoi ua pio loa ke kipi ma Berazila,eia no ka hoi aia no ke noke nui mai la no ma ka hema, pela ka lono i loaa ma Nu Ioka i Sepatemaba 30. Aia no ke hakaka la na kipi a me na pualikoa aupuni ma Rio Garana do Sula, ma eha wahi, a ua oleloia aia ka ponopono ma ko na kipi aoao. Ua lawa lakou me na pu a me na lako kaua e ae a e paio ana no ka hopena loa. Ma na kulanakauhale hoi ma na palena loa, ke huli nui la ka lehulehu mahop o na kipi, a i ka nana aku, me he la, o ka hoomaka hou ana no keia o ke kaua kipi mua.

Na Mokukaua Beritania no Kalao.

            Mai Vitoria, B.K., mai ka lono o ka la 1 nei, e olelo ana ua kauohaia ka mokuhae Roiala Ata a me eha mau moku e ae o na aumokukaua Pakipika e holo koke no Kalao, Kili, a la po iho no e haalele aku ai ka mokuhae malalo o ka ikaika piha o ka mahu. Ua lawe pio ia ae ke keena kannikela Beritania malaila e na poe kipi, hoopaa pio ia ke Kanikela, pepehiia a make kana wahine a me ke kaikamahine, a puhi ahi ia ke Keena kanikela a lilo i puu lehu. e kipa ae ana ka mokuhae ma Vitoria no hookahi hora o ke aumoe loa. Aia no o Adimerala Kiwinikona (Stephenson) iluna ona.

Auhee na Balinese i na Koa Hoalni.

            No Batavia, Iava, ae na lono palapala i loaa ina Amesedama, Holani, Sepatemaba 30, e hoike ana mahope iho o ka hakaka hahana ana no ewalu hora, ua lilo pio ae o Matarama, ka papukaua a puuhonua oolea loa hoi o na poe kipi Balinese o ka mokupuni o Lomoboko. O ka poino ma ka aoao o na Holani he hookahi lutanela a me 12 poe koa i make, a he eha aliikoa a me 44 poe koa i eha. Nui hewahewa ka poino ma ka aoao o na Balinese.

            H lono telegarama no ka i loaa ae no malaila, Okatoba 1, e hoika ana ua alakai pahele ia he mahele o kekahi pualikoa Holani iloko o kekahi wahi hoohalua i hoomakaukauia no lakou e na Balinese. He kapena a he lutanela ka i make a he umi poe koa i eha. Ua alakaiia na koa iloko o keia wahi hoohalua mamuli o ke kumakaia o na kanaka maoli, he poe kiu hoi ma ka aoao o na Holani.

 

Hopohopo na Pake o Haunaele.

            Nui ko na Pake hopohopo o haunaele pu lakou me na Kepani i ka la 3 nei, a ua hoike lakou ia mea i ke Aupuni, ina hoi lakou Kepani e hana aku i kekahi mea hoohilahila a hoonaukiuki, pela ka mea i hooholoia ma ka halawai ana o ka Ahahui Hoopakele Pake i kekahi po mamua iho. Ua aoia ae nohoi na Kepani e ko lakou Kanikela Kenerala e malama loa i ka maluhia, a ua hoouna ae hoi ke Aupuni i na makai e hele pu me ka lakou huakai o ia la. Aohe mea i ikeia e inoino ai na lahui elua.

 

Imua o ka Aha Apana.

            Imua o ka Aha Apana i ka Poalima, la 8 nei, i hoopaiia ai he Pake, ma kona ae ana no i kona hewa malama opiuma, e uku i $75 me na koina. He Pake okoa iho no hoi kahi, no ia hewa no, a ahewaia a hoopaiia e uku i $50 me na koina. Ahe Pake hou no, no ka hoeha i kekahi hoalahui ona i ka La Pule, la 4 nei, ahewaia a hoopaiia e uku i $15 me na koina. Ua ahewaia he Pukiki no ka aihue, ma ka ae ana no i kona hewa, a hoopaiia e uku i $5 a e hoopaahaoia no hookahi makahiki hana oolea, a ua hoohalahala aku i ka Aha maluna ae no ka hoemiia mai o ka hoopai haua oolea.

 

HOOLAHAINA HOAAINA

            Mai a mahope aku o keia la, o Mr. @.@. FRIEL hookahi wale no ka mea i hoomanaia e lawe mai i na aku hoolimalima mai kou poe hoaaina mai e noho ana ma ke Ahupuaa o Wailuku, Maui.

CLAUS SPRECKLES.

Ma o kona hope ponoi la. WM. G. IR@@@

Honolulu, Okatoba 13, 1894

[O@ 22 -2 m@.]