Ka Makaainana, Volume III, Number 2, 18 March 1895 — NOHO I KE PUHI. [ARTICLE]

NOHO I KE PUHI.

| Ke Kulana a mo nal illohiona o ! - kaHalepaahao. , I.auu.ari 8, hora 8:55 p. m., I hoopaai aJho la a.u maloko <y na paia koo u o Kalakaua Hale, we elua mau Pake. He keu no hoi a ke 'uo o ke ea o ia wahi. Aole i loaa he moe oluo]u jina ia po a hiki wale no i ke'ao ae o ka Poakolu. Paina mea ai haole, he elua uala kahiki, ap&ua pipi pai.ai mo'a hapa, elua apaua pa- • laoa a me ke pola kope koekoe. | Hora 8:30 a, m , maki aku la no Kawa me ka hoohenohaaoia e ka puaji makai. He ole ka hanohano. Kumo iloko o liio aku la malalo o Lunapaahao L \ ioleloleia ae la uii wahi eke | o ku lole a ahu ka uaio. Paa aku j la iloko o ka rumi poeleele, he | j noakika iho la ka hoa olelo. | | Elua maua i ka rumi. | | Ia J u e nanea ana l i ka lewa a i | ka ahamaka .me īa mau lioa o T u ' j i lawe pu ia ai, laweia mai la he j kiaha ti me elua pa'" d berena,.| i aole no hoi a ka launa > ke ti," j he koekoe pu wale iho la no. E | j waiho pu ana ia manawa hooka- ' j hi ke kapu ai o na mea- ai kahi- i j ko, aole hiki ke pale ae Awa- ! j kea ae he kialia supa me elua j i papaa berena. Ahiahi he kiaha j ; li me elun apana palaoa. O keia ; j mau mea-ai aole loa he loaa o 1 j ka iiiaona. I ka Poaha ae, inu ti i kakahiaka e like no me ka i la mua, a he kiaha uupa laiki i ' ke ahiahi me ka bereua. Pela j mai no hoi i ka Poalima. I keia j i wa ano e mai la kahi opu, hele ! j m&i la i ka pouo oie. I ka Poa- | 1 ouo hoomaka iho la ka ai ana i | ; ka poi, aole nae he oaa; o ka i maikai, oiai, ho elua kaf • ' .■ -.r ■ ■ naka i ke pa tini poi h^okahi | me ke pa pipi. Pela mai ka loaa aua o ka poi ;a makou no ! elua manawa ai o ka la a hiki i j ko'u laweia an'i mai me kekahi j poe e iho ī ka Halekoa. j O ka raea ehaeha loa, oia no ; ka ai ana iloko o ka rumi me ka 1 waiho mai uo o ke kapu ai o na u ea-ai kahiko, aole he hookuuia iwaho e paina ai. O na ha- i j ole a me na hapa, o lakou na ■ | poe aeia e pnka iWaho o ke ka-. hua e paina ai, a o hoi o kanaka he noho iio iloko o ka rumi. Eia nae, ui hele a maa j ka ihu i ka hanu aija i na ea ino, j He ekolu pule i|ie ka la keu j hookahi ka uoho ana uaa na paia | eehia o Hoehaeha, hoea aa la na \ kiai naue ole o Waolani no ka ! lawe «ina mai ia J u a me na hoa i * | ! e flO no ka halekoa. Tn hele ana i naai he keu 'a ke ano hi-o a'me \ ka oiaoia pu o ngj wawae i ka j hele ana mai ma ke alanui. Ke s poeleele loa iho la i«t w«i o ka ī Poaha i laweia ai ipakou. aia hoi I na kane, wahine me na keiki e I kuku iiīai aua ma ua aoao o ke i alauui e haawi i ke aloha ia I makou tia pio, ka waiuiaka I no • h«ts ilalo e i kona ma I kamaka Aloha no paha. H«le

no hoi a molehulehu loa hni pu ; nae ia mau hoa'lolia maloko o | ka halekoa, lulu lima me ka pumehaua. .0 ke kulana o ka uolio ana ma"kā hālekoa he aho. iki ia iuauiua o ua paia eehia o Hoehaeha. Ua kuu iaula ia ka nouo ana hui aku hui uiai i kela a me keia la. E ioaa aua 1 kel« a me keia he uoho'ua oluolu me ka hauu pu aaa i ua ea mae«uae. He elua mauawa ai o ka la, i ke kakahiaka a me ke ahiahi. Er ōlu papaa_.heT_eua i kak«hiaka me kf kiaha ti koekoe a īne kahi io kamau9.jp elua iniha ka loa me hookahi iuiha ka laula. I ke j ahiahi he pa poi hookahi me xe | kiui pipi ua elua kauaka. Aole | no ke ioaa 0 ka maona maikai. O ka inoe aua 0 keia hale, he lapuwaie maoli no. Halii mai la kahi huluhulu paleiio o ke aupuui malalo a moe iho la makou j maluua. E aho ia, he oki loa ka j nele. E piha mau ana kahi e j moe ai i ka lepo. 0 ka noho aua ! 0 keia wahi he oluolu mai-1 kai He aeia na poe a paire leaiea e like me ka makemake, hi- | meni me ka hookani i ua pila a j hiki i ka hora 9 o ka po, alaila, | hookapuia mai ia. Hora 6 j kakahiaka kii mai la k3 4 j hoaia, heie aku la e holoi i ua j, maka a pau kali aku o ke pokiwai, a pe!a aku. He maiama ma.u ia ka hālawai haipule i keia a me keia Sabati ma ,na hora mamua o ke ! awakea, a peia no hoi ma ke | kahiaka a me ke ahiahi o na la | uoa jqh kela a me keia keena pa- j I kahi iho. i ; O ka uiauawa hookuuia iwaho 1 e holohoio ai maloko 0 Kawa, he ; | uuku loa. la makou na kanaka ! Hawaii,_he hapalua hjra wale no, a i aole e I piha k& hapalua liora o hooi paaia aku la no ia iloko 0 ua 1 rumi me he mau lio ahiu la ke I auo lua he ekolu aoao e hoo* I kuuia ai i ka manawa hookahi e I ioaa aaa ka hora me ka hapa e holohole ai. a peia aku. 0 na haoie a me ua hapa e loaa ana ia lakou be ekolu mauawa liolo | liolo o ka la, a ua loaa ia lakou j he mauawa loihi e hanu ai i uu i ea oluolu maioua 0 ka liol aua aku iloko o ko lakou uiau rumi. | Aole Joa pela nia ka halekoa, he | uani a me ka maikai ieholi 110 i ia, i ke alo pali 4 a i oi loa aku j hoi ma 0 ka oluolu a me ka waij pahe o ka luua aui uaua e lioo--1 malu ia kakela. No kela luua j uui a me ,ua ki&i ua maluuo aua j he uui o kela lieluua kauaka uui I i hoopaaia ai ma ia wahi, uo ka j mea, aole iloko 0 lakou ua ma- ! uao iuaina. h.ookae. hoowaliaj waha, hookiekie, a pela aku, e • like me na kanaka Hawaii e I noho kiai uei maioko o ka Ha | lew.ai a me Kawa. 110 lapuvsale | lakou 0 ua Upuwak» j Mahope iho 0 ko makou hoo 1 paau ana, ua huliia iho la ko makon hMia ui« ka uia

i naoia e loaa ana he wahi pu j m«a make e ae paha, aka, ao!® loa i loaa kekahi mea ia lakon, eia na©, o na pahu hua hewa o*B ka i hoohuikau iho. Ua ku kiai na koa no kekahi man ! la, ua kakiaia na puka komo a paa aole ōeia 0 kakahi men e komo iloko. I keia manawa. mai nei, ua loa& i na poe - e aoho aua ma Kawa he ekolu manawa ai 0 ka la, aua nui pu no hoi me ka manawa e holoholo ai. Aole j pela mamua aku, me he mea la, ua nohoia no āwaāwa a me ka opuino ia manawa, 0 na poe i hoopaiia ua komo i ka ioie kupaianaha a ua hoohana nui ia no maloko 0 aa paia 0 kela hal® kakela ku i ka lae kahakai, oia o Hoehaeha (K'awa), Komoooa,