Ka Makaainana, Volume III, Number 3, 25 March 1895 — MANAO KULOKO OOLEA Mau Hoakaka Manao no na Hana i Lawelaweia Iho Nei. [ARTICLE]

MANAO KULOKO OOLEA

Mau Hoakaka Manao no na Hana i Lawelaweia Iho Nei.

O ka manao malalo iho, oia no ka o ka nupepa oili a ka Haioa Bihopa o Honolulu, j hoopukaia oiai i ka Po.koiu nei, la 20, eia iiae, o ka la l. r > aku ka la puku. Eia malalo iho ka inakou u .uhi ana no ua manao ooiea la.me. he puupuq la mai ke kipoohiwipololei aku, e loaa ai no ka mana-ai mahanahaha, a e lea ai no hoi ka kakeu kuloii ana: 4< Ina aia ka hilinai ana no ka hiki mai o ka Milenio ma ka moekahi like aku o ka Magazine ī>iosisana nei me ka Pi Ki AdavataiBa, alaila, aohe mamao •nku a koe mai»

M ' Oiai, o ke Kuinukanawai (Mfigenā Kata—Magna GHarta) ka pohaku-hoopaa o ke kuokoa o Enelani, ke panee aku nei makou 1 ko inukou poe heluhelu/ a oi loa aku no Hoi i na poe i hulī aku ka manao e huī like rae ko ka wahaolelo aupuni raa ka apono ana aku i ke kaohiia (hookauluaia) o ka mana o ka palapala kuu kino no ka manawa o elua malama, mamuli o kekahi ulu- ! aoa o ekolu aha■ 1 mai no ua olelo inahopelho a 1 ka Mea Kakau Moolele kaulana, Henry Hallam:—' 0 ka palāpala Kuu Kino,. . . i hookumuia inaluna o ke kahua akea o ka Magena Kata, oia no ka pale ano nui o ke kuokoa Eueiani; a ina paha e ulu ae ana kahi mau mea no ka wa pokole, a i ole ia, 0 ka oleio pale kanalua paha no kupono i ke kulana piii kalai- I aina, o ka me& ia nana e alako j ku i kanaka e nana ae i kona j liooleia me ka hoomaioka, alaila, I e hoioiia aku no a lilo i mea ole j ke ano kulaua io maopopo !oa o | ko kakou kumukānawai.' 1 c< 'Aole anei hoi ia wa he kui j kekahi i kakiaia aku a puka pu > ke Kumukanawai o ka Repubalika Hawaii, iloko o eono malama inai ko Mr. Kole lawe auu ae i ke kuiana Perēsidena 5 aole wale o ka pauku o ke kumukauawa'i e haāwi ana i ka hoopaiekanaia mai ka hoopaahao kumu a kanawai ole ia ka i ! i hookauluaia, aka, mamuli o ke- 1 kekphi hana ana a ka P&resi- | dena mawaho aku o ke kanawai, j a _io ia hoi aohe hoomana ana e ! hiki ke loaa maloko o ke Kumukanawai, ua haawiia aku ka mana no ke ola a me ka make i ' kekahi aha hookolokolo i loaa ! ole he kuleana o kona ku ana J malalo o na Kanawai a me ke j Kumukanawni o ka Kepuhnlika. ! "Oiai nae hoi, ua ike aku ka \ Pauku 5 i ka mana kiekie, i pi- j lipaa i ka Peresidena a i kekahi ■ paha.o nu Kuhina ma o kn Pau- j ku 31 la, o ke kapae ana ae i ka ī Palapala Kuu Kino, he manahoi ' 1 hiki ole loa i ka Mana Hooko j

ke tioijko aku uaaloku o Amenka Huipuia nie ko ka Aliaolelo ae ole, aole no boi e hiki i ku Leiwiii me ka Aiiaolelo ole ma Kneiaiii;, eia nue, ua hoakaka mai ka i'auku (> iue kekahi ma mala oielo ole e hookupouo u e hnokoo ana paha—"'A >Ie v kupono kekahi kanaka n<> ka hoopaiii no kekahi hewa, koe k'e ahewaia 110 ia hewa me ke kupono a ipo ke ku i ke kanawai e kekahi aha ho'okolokolo i loaa ka tliatia ina ia hihia." Ma ka Pauku 82 aia ka Mana Hookolokolo o ka Kepuhaiika 'iloko o hookahi Aha Hookolokolo Kiekif, a iloko hoi 0 na Aha Haahaa iho e like me ia a ka Ahaolelo ai i kela a ine keia manawa/ t( Aole loa he ruana i haawiia 1 ka Pereoicleua e hookaawale, hooloii, a hoano e ae paha i ke kahua o ka Mana Hookolokolo e like me ia i kauohaia, a i ole la, e kukulu ae paha i aha hookolokolo nona pouoi iho i loaa aku ka oiana hookolokoio like. " Eia nae f o keia ka Perei>idena Dole mea I hana ai. Me ka lawa ole iho o kona manao me na inana kiekie i pilipaa aku iaia ma o ke kumukanawai la, a (oaa ai hoi iaia ke kuīeana e kukala .ae i ke Kanawai Koa a e ana_ hoi i na poe a pau aha e "inanao ai iloko oka halepaahao me ka hookolokolo ole, ua hoomaka oia e kue akea ae i ka Pauku 82 e hoolilo aku i ka mana o ka Aha Hookolokolo Kiekie i kekahi aha hookolokolo koa, me ka haawi aku hoi i na poe makaainana i na kulana oi haua koa no ia hana, a me ke kue maopopo loa hoi i ka Pauku 0 ipa ka hoolilo ana i kana poe pio e hoopaiia e kekahi aha hookolokolo i nele me ka inana e hookolokolo ai i ko lakou mau hihia malaloo ke Kumnkanawai. " 0 ke kumu m&opopo nae e hiki ai ke hoakakaia no ke kn lana o ka ]tepubalika <J Hawaii, aole ia e hiki ke hooiia aku mamua aeo ka mea a MrLsamnel Bawson Gariliner i olelo ai ma kana Moolelo oke Aupuni Makaainana a me ka Hoomaluia ana o Enelani e pili ana no ke au hooponopono Aupimi o Oli va Kai'omewela-— 1 " 'I kela a me keia ua konoia na poo alakai o ke Aupuni Makaninana e hocjkuene ae iaia iho ma kona oiaio a e hoomalu mai ma na aho a kela a me keia o kona mau lala e hoahewa ai,'ina iv> lawelaweia ia inau ano hana e kale a e §trafford paha.' I

"Aohe kanalua a.na ua loaa i ka Mana Hooko he knmn nni e mahalo ilio ai ua kaohiia mai* lakou mai ka huoko ana aku i na hoopai make a aha hookoiokolo ku ole i ke kanawai. Aka, aolo o ke "ahonin" ka hua olelo a makou e hooplika ae ai ma hoakak i ana no na hoopai e hoahewa utia i na poe paa-

iiao kalaiaina no lakou na makaliiki mawaena o 50 a me 00 e hana oolea no 35 ooakahiki! tJa inauaoip inakou e piha ana ia Mekia Sewada, hc aliikoa no ka Puulikauu 0 Arnerika FTuipuii», ke 98 (!) niukahiki ke pau kona hoopai. Oia iho la ke ano ona lawelawe oluolu aiui u ka Repubalika. ~v

"Ua loaa he kumu kupono uo ke Kulanili o īolani e haaheo ai no kona poe keiki kahiko, oiai hoi, e loaa niau rr ai ana na mahalo kiekie ana'i kela a me keia 0 lakou no ko la T ;ou hooko pono 1 ka hana iloko o na oihana 0 ka lehulehu, trai ia mau oihana mai hoi lakou i hoopauia mai ai no ko lakou la we ole i ua pu a kue aku 1 ko lakou moi a me ko lakou

"E like boi me ka ( Bioamu Miau Mooleio Kahiko o ka £ka> lesia Kai'iaiiaiiO/ he kanawai ko ua kahunapule e lawe aua i na pu, e hoopaaia iloko o kahi paa no 30 la a e haaaiia i berena a'me ka wai. Alaila, ōa l>iki no ke hoouaaopopoia ua oi loa aku ke Kupono no ka hoihoi ake i kekahi poe kahunapule (poe i ieyiia) īloko o ka Halepaahao o Oahu iloko o lanuari, mamua ae hoi o ka hoopaahao ana i kekahi heluna o na poe kahunapule ole (poe ievi i levi ole ia) me ka loaa oie ioa hoi o kahi kumu hoopii 01e. ,? Na makou na olelo maloko o na apo.