Ka Makaainana, Volume IV, Number 23, 2 December 1895 — PUANA A KA PO. Hoike a ke Ao no na Ouli Pohihihi. [ARTICLE]

PUANA A KA PO.

Hoike a ke Ao no na Ouli Pohihihi.

\h ka po la 6 o Nove i a.u fia f» ao ae 1 a 7, 1o a a iho la i - meeuhane- Aia ko'u uhiM i Halehaku, Maui. Ike aLi' uhane ī kekahi muliw nae au i hoom^opop<» • k A\'.r.*\ oka woi kahi i Kahe w h', aku ]a ww he uiaikai ka w>,, owau w»!e uo ma ia w.ihi ; . \ ;• kanaka « ae. A lohe aku i:t ;/i i i.ekahi ]eo i ka hea ana i, &*, ' : e hoi ana ka Mo) wahin*.' A< - hoi aua ka MosW&hinf!! , ' ■ hoi aoa ka Moiwahipe!!." a ; p au ana o kola mau iev k r • ~I»wa ae la au n ikf aku Ia i kekahi hale nui e ku nui ; na. a ma ka puka o Ua hale la e ku ana elua kumula&u nui, he Na'ena'e n he Pawale. Nana <i k u la au i ka hale o lalo, aole au i ike iki i kahi kanaka, he manu wale uo ka*u i ike, a o ke ano o k> ; v/. • *- a'u i ike ai, he Nuuu. lloomaka aku la au e lalau i ka pohkku e liou aku, Ike e aku !a au i ke kiei kekahi p.oo kanaka, a 'hoomaopopo akuia au ī ka nana ana, i**e pono aku la au h.e poo wa-hine. A kahea la ia'u e pii aku. A ia wa koke no au i pii aku ai iluna o na kumulaau, a~ koino aku la iloko oka hale. - He.kanaka' no ka hoi o loko nei la/' Pane mai la ua wahiue nei: <( Heaha kou manao iua aohe kanaka o loko nei?" Pane aku -la au; u Aohe o'u manao." Paue hou mai la

ua'waliiue riei: "Ahē! aohe ou inanao, & heaha ka hoi ke kurnu o kōu hiki aua mai tiei?;" Āohe au i pane hou aku. (0 keia wahine e kainailio pu nei ine a'iv, he wah.ine kupauaha loa u, i ka'u ike, no ka mēa, i kona wa e kamailio mai ai i- kana olelo, 0 ia ka vva e loli ai kona helehelena a me kona aahu, a ke pau kana olelo aaa e hoi'ana no ia h kona tnau.) A ike aku la - * no hoi au he poe wahine e haku hulu kahili ana. Ia wa pane hou ae la ua wahine nei no ka poe e haku kaiiili nei; "tja. ike no hoi oukou 'iole e hoi ee ana ka Moiwahine, haku wale iho no oukou i ke Kahilil". Ekolu hoopuku aua a ua wahine ano e nei y keia mau oleio ue la, aole nae he leo o na poe haku kahili 1 pane inai. Ta wa'pane «ku' !a au, "Ua lohe mai nei au e hoi hoiia ae ana ki Moiwahine." Pane okalakala mai la ua wanei, <J Ē kali wale no oukou a ekoHi a aua o ke kukui, aole loa oukou e ike iki ana i kā hoi ae o ka Moiwahine!"

Ia wa alawa ae la an, a ike aku la au 1 kekahi piiiki e waiho mai ana ua kania i na huaheln a me hookahi kaha loihi kupo uo mai kiiia a lalo. Eia iho ka huiua o na huahelu: Elua miliopa, eono haueri kanawaln kti-

māmaiwa.. lauaaul, e-lua b;-\Luri me eha a me elima makou ka P oe na lakou e pepehi ka MoīU keia ka' haawiua aioe i loaa ia'u & puoho ae ia fiu, Kkola. .

Ilalehaku He iuoa aina keia, a i ole, he inoa Alii paha ko k.umu o ka inoii i kapaia ai maluna o keia aiua. A oiai, aole ka niea wehewehe i ike i ka mooleio o kv3ia aina, uolail-a, hiki,ole ke imiia ka haina pololei o kei a ai n a i nan eia ma i ai, nolailii, e aho 110 ka imi anai ka haina maiuna o Ssa inoa. Ilalehaku. He-inoa -keia e hai m&i ann, aia k;Jii oiea kiekie maluna, a aia hpi kah-i pre malalo. E lik.e me noho nna o na o*-ua malalo o kahi Alii, a makaaina-na paha inaiaio o kahi Moi. A ina « ka haina ia o keia ino.a aina, alaila, o ia iho la Halehaku; a i ole, Hakuhale; a i ole, Haknlani. No ka Haku ka haie, a o ka hele 110 k\ Haku-, x>l'olaila, ma ka hoomaopopo ana i ka inoa o keia aina, me he la, ē hoea mai ana ka Hakuhale a Hakuairja, ka mea nona ka Hale ame ke Aupnni. Oia no paha o Liliu.

No ka muliwai. He l )ihi ka muHwai, aohe i ikeia kona wahi i hoomaka nmi ai ; aka, he aiai nae ka wai. oka muHwai, oia ka auwai manao o ke kanaka, aole nae i ikeia kahi a kona manao e hookahe mai ai ke kahua maoli o ka manao. Aka, he i»!,.ikMi nae ka wai, oi« hoi, he maikfi ka manao i ikeia mH ka olelo* a he hōike do ke ola maikai me ka pomaikni.

* Hale nui oie n.a kumulaau elua, he'Nn'ena'e me ka Pawale. He tßea pono ke hnHia ka oia nao kein mau laaū a me ke ano okā laua hana. Noiaila, o Na'ēna'e; he laau hoihoi kane a wahine keia. loa ūa lilo nie hai, ālaila, na keia laau e hoihoi mai ika mea i "kailiia. Ina oke ano k'eia oia laau he hoihoi, aiaila, e' 'kii'aku ana keia laau i ke aupuui kumu e hoihoi mai i kv. mea nona ua eupuni h, He laau kipaku i na kepolo' kekāhi hana aua laau la. A ina o kekahi hana ia, alo.ila. e kipaku māi ana ua na'ena'e la i na kepolo a pau e hiki "aku ana i WBsin€tona me r>a* manao apu hi a hoopunipuni fAo!e i pan,|

Makaikai miiu o ICauka Talatuflge i ka paikau a na koa Aupuni inapo i hala ae, a nui koua mahalo Ua kouuo pu iloko o na li&nn hoomanao hanoli La Hoomaikai i Akiia o ka Kepuhalika o Hawaii na paehana o ke Kuokoa namu i ka Poaha nei.

Ahiahi loa oka Poakom iho 1 la iku mai ai ke Kopntik i mai a ī ke ahial\ij ioa o ka Poaha «ei i au hou aku ai oia no n i kai o Ki'na me ke kahi helunn nui o na Pake a na Kepani. I