Ka Makaainana, Volume IV, Number 24, 9 December 1895 — Page 2
2 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, DEKEMABA 9, 1895.
Alanasaila ka Nani
-KA-
HAKU BARONA WAHINE.
-
Ka Naita Huna o ke Kapakila Ulaula - Ke Aka Kino Wailua Kamahao - Ka mea Hoopahaohao o ka Po - Na Lei Daimana Ekolu - Ka mea Huna Pohihihi lua ole o ka Lua Waiwai o Hamelota.
-
Ela Bene
KA HAKU BARONA OPIO;
-A ME-
Ane Bela
KA MANU HULU OMAOMAO O SEKOTIA.
Mokuna I. - Helu 7.
-
Na Lei Daimana Ekolu - Ka Paio no ka Moto - Ela Bene ka oi - Ka leta i poina loa.
He oiaio, ua hiki like mai la kaua e ka mea heluhelu, i ka manawa o ka hookoia ana o kela paio mawaena o Ela Bene a me Ane Bela, a ua hooholo na peresidena elima e ninau ma na mea a pau loa, a ua ae mai la na kumukula o kela a me keia kula a na opio elua, na moho e ku la me ka makaukau nui e hooko i ka hopena o keia paio.
I ka wa i meha iho ai ka hauwawa ana o ke anaina, i ku ae ai ka peresidena a hoomalu mai la i ke anaina, a ia wa i ku ae ai o Ane me kona oiwi kino i haiamuia e ke onaona, ka nani e haule ai ke kupaa o ka mea e kilohi aku ana i kona mau helehelena ui nohea, a ua pili pono kela mau huaolelo - "Ka manu hulu omaomao o Sekotia," a ia wa pu no noi i ikeia aku ai kela anela e ku la iwaenakonu o ka luakini, me kona mau hiohiona makalapua i kipehiia i ka nani e hina ai ka manaoio a me ke kupaa o ka mea e nana aku la.
Ua hoomakaia na hana o ia la me ka hiaai nui o na mea a pau, a ke na ia aku i ua mau moho la, ua hoike mai kela a me keia i kona eleu a me ka makaala pu ma na mea pau, a o ia ka ke anaina e hauwawa la iloko e mahalo ana i na opio elua. Nolaila, ua haawi ae la ke anaina he mau leo huro o ka hauoli nui, a i ka meha ana iho na loheia aku la ka leo nahenahe o Ela Bene e ne-hone ae ana i ke aheahe lau makani a ke Aeloa, a uwese oe i ka poli nahenahe o ka ipo.
Ua haawiia na ninau ia Ela Bene e na kumu a Ane, a ua poe ia mai me ka wai-pahe malie iloko o ka imo ana a ka maka, a ua hiki ole ke ninau hou aku ia Bene, a ia wa i poha mai ka leo o ke kumu helu 1 a Bene, e ninau ma na mea a pau loa i kana haumana, - "A ina ua pau ko oukou kuhihewa i kuu Bene opio, alaila, ke noi nei au e lilo i kuu Bene ka hanohano o keia la mokomoko, a e lilo hoi ke eo i ke kulanui o Eneroma, ma o Ela Bene la ke kaulana o na hilana o Sekotia."
I ka pau ana ae o kana mau olelo, o ia no ka wa i kani hone ae ai ka leo o na mea kani o ke kulanui o Eneroma, a ia wa i pae mai ai ka leo o ke anaina - "O Bene ka oi o keia la," a e olelo ana hoi kekahi poe o Ane ka oi," a pela aku a hiki i ka pau ana o na hana o ka la. A i ka hope loa i puka ae ai ka huaolelo hope loa, o "Ela Bene ka oi pookela loa o ka naauao," a ua haule o Ane Bela.
He mea oiaio, e ka mea heluhelu, ua ahai ae o Ela Bene i ka inoa moho, a nona nunua olelo e puka la mai na poe a pau i ikemaka i keia la o ka haaheo poina ole. Ua hooholo na Peresidena elima, ua oi loa ae o Ela Bene ma na mea pau loa a ua lilo oia he loea no ka honua iloko o ia mau la i au wale aku la i o kikilo loa.
Ia wa i ku mai ai ka Moi Wolesaire, a pane mai la, -
"E ke kanaka opio, ke noi nei au ia oe, e hoike mai i kou mau makua a me kou moolelo piha."
Me ka leo malie, ku ae la o Bene iluna a pane aku la: "E oluolu mai ia'u, e ke alii ka Moi o na hilana o Sekotia kaulana. O kau noi, aole e hookoia ana i keia manawa, aka, i kekahi la e hiki mai ana e hoike aku ai au ia oe, a e lohe hoi oe, e ke alii i ke'u moolelo mai ka mua a hiki i ka hopena."
"Ua pono," wahi a ka Moi i pane mai ai.
E na makamaka heluhelu, e hoomanawanui iki mai hoi kakou, a e nana iki ae hoi no na mea e pili ana i ka leta i poina loa ia.
I ka wa i hoikeike mai ai o Ane Bela i kona ike ma na leo huamele, o ia like no ka wa a Ela Bene i hoike mai ai i kona makaukau piha ma na mea a pau e pili ana ia lala nui o ka ike waiwai nui, a ia wa i kakau iho ai oia i ka leta i poina loa me keia mau huaolelo:
"Ia Ane Bela, ka ui nohea o ke kulanakauhale alii o Edineboro, ka mea i hoohieia; ka manu hulu omaomao o Sekotia. Iloko o ke kaulana e pahola nei ma na palena a puni o Sekotia, ke noi nei ka Haku Barona opio o ka pa-kaua o Alanasaila, e hoomanao a mai poina i na lei daimana ekolu.
"Alanasaila, Haku Barona."
[Aole i pau.]
KA HUAKAI AUMOANA.
-
He Moolelo Kahiko no Kosika.
[Kakauia e Napoliona Bonepate, oiai kona wa e noho ana ma ke ano he lutanela no na pualikoa pukaa o Farani."]
Kau iho la au maluna o kekahi moku mai na kapakai aku o Legehone a holo no Sepania. A ia makou i haalele iho ai ia laila, aole i mamao loa mai ka aina aku, loaa iho la makou i ka makani ino a puhiia aku la makou a pae i ka mokupuni o Gogona He mokupuni pohaku keia nona ke anapuni o hookahi mile wale no. A oiai, aole he wahi e malumalu ai maluna o ua wahi mokupuni la, aka nae, ua hoao iho la makou ma na ano a pau e loaa he wahi e malumalu ai, oiai, ua liuia ko makou moku mamuli o ka loaa ana i ka ino.
He kakaikahi loa kahi e loaa aku ana maluna o ua wahi mokupuni la i uhiia me na lau nahelehele, oia hoi, uluia e ka mauu uliuli maikai, o na pohaku wanaoa wale no kau e ike aku e ku haoeoe mai ana. E popoi hala ole ana hoi na nalu lokoino ma kona mau kahakai, a pela no hoi i hoopoinoia ai kekahi mau moku mamuli ae la o keia ano.
Ia'u i nana iho ai i ka poino o ko makou wahi moku, kau iho la au me kekahi mau hoa luina o'u ma kekahi waapa a hoe aku la me ke akahele iwaena o na nalu a pae aku la i kula. "Auwe ka maha," wahi a'u i pane ae ai i ko'u mau hoahele. Aole lakou i ike mua i keia wahi mokupuni mai mua mai o ko lakou holoholo moku ana, a e ole keia loaa ana o makou i ka ino, ikeia keia wahi mokupuni ku mamao mai ka aina aku iwaena o ke Kaiwaeuahonua.
Huli hoi aku la ko'u mau hoa no ka moku a hoomau aku la ka moku i kona alahele no Sepania. A owau hoi haaleleia iho la au e noho hookahi iluna o keia wahi mokupuni ku hookahi wale iho no, aohe kanaka o luna. He keu a ka uluhua o ka noho ana iho, hoihoi ole mai la kahi manao i ke ano o ka aina. Hele holoholo aku la au ma o a maanei e ma kaikai pono ai, a ia'u e ku ana iwaenakonu o ka piko o ua wahi ailana la, i iho la au iloko o'u, "Owau ka moi o keia mokupuni."
O kahi a'u e ku nei, me he la o ka piko no ia o ka ailana ku kilakila. Aia ma na aoao o kahi a'u e ku ana he pa pohaku, ua pau nae i ka hiolo, me he mea la he mau keneturia ka loihi o ke ku ana. He mau pohaku makamae maoli no i ka nana aku, aohe hoohewahewa ana a ka onohi ike. Ua koho wale iho no au, he halealii paha ko luna o keia wahi ailana mamua, no ka mea, o na pohaku momi nani e ae, e waiho ana ia imua ponoi o ko'u alo. O na laau kedera o Lebanona a'u i lohe wale ai no i ko lakou moolelo, o ia no kekahi e waiho mai ana iluna o na haoeoe pohaku. Ano e, kupaianaha keia mau mea imua o'u.
Mahope iho nae, he keu a ka piha hauoli o ko'u naau i ka hoomaopopo ana i keia mau mea maikai e waiho mai nei imua o'u. Olelo wale iho la no au iloko o'u, na ke Akua keia ailana i hookaawale mai no'u a hiki i ka waiho ana iho o "ka lepo i ka lepo, a o ka uhane i ka mea Nana i hana."
Ke aneane aku la ka la e napoo ma kela aoao o ka poepoe honua, ua eleu ae la au e kukulu i wahi hale no'u e malumalu iho ai, a pau ia, ho a ae la i ahi hoopumehana no ka'u mau wahi mea ai. Paina iho la au a pau, hoi aku la e hooluolu maluna o o ko'u wahi ahamaka kahulihuli. Aohe wahi ipukukui e pono ai o ka noho ana iho o loko o ka halelole. Kaniuhu iho la ko'u wahi manao. Aka, he mea ole nae ia, no ka mea, eia au iluna o na haoeoe pohaku iwaena moana e noho nei. O ka nu a ka makani, a me ka halulu o ke poi ana a na nalu, o ia mau mea ka'u e lohe a pauhia aku la au iloko o ka hiamoe kulipolipo.
Me he mea la i paiia ae au, aia hoi, lohe aku la au i kekahi mau leo a me ua walaau ano ole a puoho ae la au. Piha koke iho la au me ka makau i ka lohe pono ana aku i ka leo o kekahi mea e kamailio ana ma ka olelo Italia, penei: "E ka lapuwale, e make oe e pono ai!" Lele awiwi iho la au mai luna iho o ko'u wahi e moe ana me ke kookoo e paa ana ma ko'u lima a hele aku la e wehe i ke pani puka lole o ko'u hale e moe ana. O ka mea kupaianaha nae, ia'u i wehe aku ai, ua paa loa.
(Aole i pau .)
-
Waihona Buke Hawaii.
E loaa no na buke ma ka olelo makuahine no ke kuai ma ke keena o ko makou Puuku. Penei iho kekahi o ia mau buke:
Laieikawai - - - $1 00
Gaberiela Lenoa - - - 75
R.W. Wilikoki - - - - 50
Hookahuli Aupuni o 1895 - 50
a pela aku, a pela aku.
O na buke e ae no hoi kekahi, e laa na buke kanawai, a me kahi mau ano e ae, ke ninau pololei ia mai ia
F.J. TEST (Hoke),
ok 28-tf 327 Alanui Moi.
-
E.M. NAKUINA.
KOMISINA O NA ALA LIILII A ME
NA PONO WAI.
Notari Lehulehu, a he Agena Haawi Palapala Ae Mare no Honolulu nei.
KEENA HANA: Helu 308, Alanui Kalepa. dk 3-1mk.