Ka Makaainana, Volume V, Number 6, 10 February 1896 — Page 6

Page PDF (884.96 KB)

This text was transcribed by:  Jacob Rosen
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Makaainana.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 10, 1896.

 

NA AINA MAMAO.

Mau Lono Huikau mai kela a me keia Wahi Like Ole.

 

Make ia Kamaʻlii ma ka Moana.

            Kakahiaka nui wale o Ianuari 22 i loaa ai ka lo@o ma Osebona, Mokupuni o Waita, ma ka hema o Enelani, no ka make ana o Kamaʻliikane Heneri o Batenabega, kane a Kamaʻliiwahine Beaterisa o Enelani, a o ka hu nona kane punahele loa hoi a @ a Moi Vitoria.  Ua hookauma@ loa ia ka Moi a me ke Kamaʻliiwahine.  I ka la mamua iho ua loaa mai hou ka Kamaʻlii oiai oia maluna o ka mokukaua Beritania Blonde, e holo ana no Madeira, a make ai oia i ka hora 9 o kakahiaka o ka 21.  O ka wa no ia o ka Blonde i hu i hou ae ai a hoi no Siera Leone, ma ka aekai komohana o Aferika, a mai ia wahi mai hoi ka lono i telegarapaia ai no Ladana.

            Mahope iho o ke kukakuka pu ana o ka Haku Mua o ka Oihana Kaua Moana me ka Moi, ua haawiia aku na kauona i ka Blonde e hoihoi @oa aku i ke kino o ke Kamaʻlii i Enelani.  Ua ho@keia ae ke kaumaha a puni ka Mokupuni o Waita, a ua welo hapa ae hoi na hae ma na wahi a pau.

            I holo ke Kamaʻlii no As@n@ti ma kekahi kulana a loaa i ka mai fiva o laila.  Oia ke keiki kane ekolu a Kamaʻlii Alekanedero o Batenabega, Geremania, a mareia me ke Kamaʻliiwahine Beaterisa o Enelani iloko o 1885.  Eha a laua mau keiki.  Ua hanauia oia i Okatoba 5, 1858, a oia hoi ke Kiaaina o ka Mokupuni o Waita.  He @ewe alii ilihune oia ma ka olelo ana, eia nae, ua punahele i kona makuahonowai.  Aohe ona hoihoiia e ka lahui Enelani, koe wale no paha ma o kana wahine la, ke kaikamahine punahele loa a ko lakou Moi aloha.

Hana Malu o Rusia me Tureke.

            He palapala i ka nupepa Pala Mala Gazete o Ladana mai Konakinopela, Tureke, ka i loaa ae i Ianuari 23, i kakauia hoi i ka la mamua iho, e olelo ana ua kukai a hooholoia ae he hoohui kue aku a kokua iho mawaena o Rusia a me Tureke, oia hoi, ao ko laua kue like aku ke kueia mai @ue ke kokua aku o kahi i kahi.  Ua pakui ae ua palapala la ua kakauinoaia ke kuikahi ma Konakinopela a ua kukaiia hoi na apono a hooholo loa ana aku ma Saua Peterobuga mawaena o Aarei, Pasa a me ke Za.  Ke oleloia la ua ano like loa no keia kukahi me ka aelike o 1883, a Tureke hoi i ae ai ina o Rusia e kaua ana, e paui n@ oia i ke Dadanele i na mokukaua o na aupuni a pau.  Ia wa, ua hooleia ke kuikahi mamuli o ke kue o na Mana e ae a ae ole hoi e ike aku.  Ua manaoia o Farani kahi e komo pu aku ana iloko o keia aelike hou, oiai, ua kukakuka pu ka Amabasedoa Farani me ke Suletana i ka la mamua iho.

Ake i ko Amerika Huipuia Kokua.

            Ke paipai a ke hoeueu la na nupepa o Ladana i ko Amerika Huipuia komo pu aku e kokua ia Enelani ma ke kinai  ana i na hana hiena a Tureke e hana la ma Amenia, e like hoi me ka Peresidena Iefesona i hana ai mamua ma Alageria, Aferika Akau.  O ka mea pana hoi i manaoia ma keia, o ia ko Amerika Huipuia hoouna aku i mau mokukaua i Tureke, a malia, ke ikeia mai keia hoikeike aku i ka ikaika moana, he mea ia no ke Suletana e noonoo iho ai.  A ina hoi i makemakeia no ka hoohana io aku, alaila, ua hiki no i na mokukaua Beritania ke komo aku e kokua pu.

            Ma keia manao, ua kokua ikaika aku ka Aha Senate, ma ka halawai an@ o Ianuari 24, ina e manao ana ka Peresidena e komo pu aku me na Maua Europa ma ke kinai ikaika ana aku i na hana kue a hoopoino ola a Tureke ma Amenia, ma ke ano kokua ak@ hoi no na poino e loaa ana i na kino a me na waiwai o na poe Amerika.  A ma ka la 26 mai i hooholoia ai he olelo hooholo no keia mea.

E Kinai Pio Loa ia Tureke.

            He lono ka i loaa ae ma Viena, Auseturia, (pela ka mea i loheia ma Ladana i Ianuari 28,) mai Konakinopela a me Sebasatopole, e ae ana he mau mokukaua k@ Rusia e ku ai ma Sebasatopole a ma Odesa, a aia hoi na pualikoa Kaukasa o Rusia ke hoopuuluuluia la ma na palena o Amenia no ka makaukau e ne@ aku imua i keia kau mehana ae, i hiki a hoi ke hookoia na hoolala ana a Petero ka Nui no ka mahelehele ana ia Tureke mawaena o na Mana.  E lawe hoi o Rusia ia Amenia a me Konakinopela, o Farani hoi Suria a me Palesetine, a o Enelani hoi ia Aigupita a me na aek@i hikina o ke kai kuono o Peresia, a iwaena aku hoi o na Mana e ae i k@ koena ino o ka emepaea o Tureke.

Koi Poho Geremania ia Venezuela.

            Oiai, ua koi poho aku o Geremania ia Venezuela i ka ukuia ne o kekahi huina dala i oi iki ae mamua o hookahi miliona i koua poe makaainana, wahi a kekahi hoike mai Wasinetona i ka nupepa Ahailono o Nu Ioka, o Ianuari 27 nei, no ka hana i hookoia e pili ana me ka hoomoeia ana o ke alahao nui o Venezuela, aole nae hoi oia e ukali aku ana ia koi ana mamuli o kekahi palapala koi hope loa a hoikeike ae paha hoi i na hana hookikina mamuli o ka ikaika ma o na mokukaua la.  Ua oleloia @e manao ka keia no na enemi o Venezuela.

 

HOOMANA KATOLIKA

He Kuhikuhi no ke Ao ana i na Hoahanau o ka Ekalesia Anagalikana.

APANA ELUA-MAHELE VIII

KE KAHUA ANAGALIKANA E PILI ANA NO KA OIAIO.

[Hoomauia mai ka Helu 5, Buke V.]

 

            He mea ano nui hoi e loaa ia kakou he hoomaopopo moakaka ana no ka loi@a (a kahue) o ka Ekalesia Enelani e pili ana i ka oiaio a i ka rula paha hoi o ka manaoio, oiai, ua hooia kanalua ole ia ae hoi ia loin@ i ka wa o ka Hoohuli Hoomaemae ana.

i.

            Ua manao na Aoao Hoomana Hoolepope o ka Baibala mai ke kumu a kela a me keia e unuhi mai ai i kana mau hooholo ponoi ana e pili ana i ka oiaio.  He mea ole loa na mea i hilinaiia iloko o na au a pau e na kumuao kaulana, ina hoi he mea kahi, ma ke ano hoi he mea e hiki ai ke hilinaiia.  I kulike ai hoi me keia manao @ ua lilo kela a me keia kanaka i mea unuhi no@a ponoi iho i ka Baibala, a ke hoohanaia hoi pela e pau no ka manaoia ana o ia ka olelo a ke Akua, a e lilo paha auanei hoi o ia ka olelo a ke kanaka.  O ka hopena kupono o ia mau unuhi manao ponoi ana i na Palapala Hemolele, o ia no paha hoi ka haawiia ana ae o na hoakaka lehulehu palena ole e pili ana i ka manao o ka ke Akua olelo.  O keia ae la kekahi ano o ka hewa e pili ana i ka hoomaopopo ana i ka oiaio.

            Ua kaupalena paa ia na poe Katolika Roma e na kauoha o ka Ahakuka o Terene.  Ua kukala ae keia Ahakuka "aia ka oiaio iloko o na buke i kakauia a iloko hoi o na moolelo kahiko i kakau ole ia, a ua apo mai a mahalo aku hoi me kekahi manao kaulike o ka haipule a hoomaikai i na buke a pau loa o ke Kauoha Kahiko a me ke Kauoha Hou ... a pela no hoi i na moolelo kahiko e pili ana e like la me @a i ka manaoio a i na loina o ka noho pono ana, e loaa ana paha hoi, mai ka olelo a Karisto ponoi, a i ole ia, mai ke kauoha ana mai paha hoi a ka Uhane Hemolele, i malama mau ia hoi iloko o ka Ekalesia Katolika e ke kuuna nee papa mau loa."  Nolaila, aia ka hilinai ana o ka Ekalesia o Roma e ae aku e kalele no kekahi mamala o ka manaoio maluna wale no o ke ao ana a ka Ekalesia, me ke kaawale hoi mai ke kahua Baibala mai.  A na hana iho no hoi ka Ekalesia Roma o keia au hou nona iho i kekahi kukulu manao hoomohala, e waiho hamama ana hoi i ke ala no na pakui mau ia aku i kela "manaoio" i "haawi hookahi ia ai no na wa a pau i na Poe Hemolele."  Ua loaa nui he kahua no keia manao o ka hoomohala mai ka Hoohuli Hoomaemae ana.  Ua ike ae ke keneturia a kakou e ola nei i ka pakuiia ana ae o elua mau loina ao hou i ka Manaoio Katolika.  Ke kuhikuhi aenei makou i na loina ao o "ka Hapai Kina Ole ia ana o Malie, ka Virigine i Hoomaikaiia," a me ke "Kuhihewa O e o ka Pope," he manaoio ana hoi i hoohanaia he mea ka ia e kupono ai no ka hoolaia, a i ole ia, e laulea paha hoi iloko o ka Ekalesia Katolika Roma.

            Ina ua hilinai na poe Hoolepope maluna o ka wehewehe ponoi ana iho i ka Baibala ma ke kapae ana hoi i ka moolelo kupuna kahiko, alaila, ua hilinai hoi na poe Katolika Roma ma luna o ka moolelo kupuna kahiko ma ke kapae ana hoi i ka Baibala.

(Aole i pau.)

 

C. E. Williams me Keiki.

 

Ed. A. Williams, Luna Nui.

Helu 611, Alanui Moi, ma Ewa iho o ka Pa o Aigupita.

He mau  mea kuai lako hale o na ano a pau loa.

            He mau mea Hana Pahu Kupapau a Hooponopono Hoolewa.

            E hoolakoia no na Kaa Kupapau, na Kaapio a me na Kaa-ohana.

            Ina no e ninau ia laua, e loaa no na Pohaku Kia Hoomanao no na He Kupapau.

            O ka Ialoa kekahi hana hiki loa ia laua, aia ia malalo o ka lawelawe ponoi ana a Ed. A. Williams, F. D., he mea i puka pono mai ka Kalaka Kula o ka Ialoa Maikai ana iloko o Mei, 1894.

NA TELPONA

Keena, Helu 179 - Kauhale a me Kahea Po, Helu 815.

nov 2-mp.  feb 3-mp.

 

Waihona Buke Hawaii.

 

            E loaa no na buke ma ka olelo makuahine no ke kuai ma ke keena o ko makou Puuku.  Penei iho kekahi o ia mau buke:

Laieikawa - -  - $1 00

Gaberiela Lenoa - - - 75

R. W. Wilikoki - - - 50

Hookahuli Aupuni o 1895 - - - 50

            a pela aku, a pela aku.

            O na buke e a@ no hoi kekahi, e laa na buke kanawai, a me kahi mau ano e ae, ke ninau pololei ia m@ i ia.

            F. J. TESTA (Hoke),

ok 28- tf   327 Alanui Moi.

 

W. H. DANIELS,

[BILA DANIELA]

 

            Agena Kuai a Hooponopono Aina, Mea Hana Palapala Kanawai, Mea O@ Aie, a pela aku.

            O na hana a pau e haawiia aku ana iaia, e lawelaweia no ia me ka @leu a me ka emoole.

            Keena Hana a me Wahi Noho, aia ma Wailuku, Maui.

mei 6-mk.