Ka Makaainana, Volume V, Number 6, 10 February 1896 — Page 8

Page PDF (934.95 KB)

This text was transcribed by:  Dina Neves
This work is dedicated to:  To my Grandpa, Manuel Louis

Ka Makaainana.

8          HONOLULU, OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 10, 1896

KEAL A ME KEIA.

Poakelu@ih@ ka La Konohi o na Pake. He 12 ka nu @@ na hihia @ki mare o keia kau. Aia no ke mau la ka enaena o ka Lua-o-Pele o Kilauea. Poakolu, la 19 o keia malama e wehe ai ke kau haolelo mau o ka Repubalika. Ke kauahaia aku nei @a lu na a pau he mau koena pepe ka lakou a ka Heiu Le hoihoi koke mai. Ua pii hou ae ke kumuk@ai o ka kopaa i keia wa, he 3 7-8 keneta o ka paono. Mai poina i ka heluhelu ae i ka hoolaha manawa holo o ka Hui Alahao Oahu. Ua holo aku ao na kai o Kina me Iapana @a mokukaua Boseto na i ka Poalima nei. I nehinei i huli hoi mai ai ka puali keaka @io m@a Kauai. Nui ke ohohia o ko laila mau kini. Ua hanao ma@ he b@be nou na ka wahine a Kale M@@oe mauka a Niolopa i ka Poalima nei. La 24 o keia malama e pau ai i ke kuai kudala ia na pono lako dal@ a me gula o na Alii ma ke alo iho o Aliiolani Hale. Ua ku mai ka mokumahu kae ole Kahalui mai Nukakela, Wale Hema Hou, i ka Poalima nei me ka piha lanahu no ka hui o Iwini Ma. Ua ku aka i Vitoria ma ka la 23 o Ianuari ka mouikaua italia Karisitoforo Colomobo mai Honolulu aku nei, i ka hora 4 o ke ahiahi. I ka Poakahi i hala i wehe ai ke kau kiure imua @o Lunakanawai Kaaka. O kekahi mau hihia ua pau i ka hookoa wale ia a kopiia no hei kahi. Ua aeia o A.G Corea e lawelawe loio imua o na Aha a pau o keia Anupua i ka Poakahi hala. Ua lawe ae oia i ka hoohiki e kakoo i @a Repubalika u@ @n ano a pau. E malamaia ana he halawai no na hoahanau Hawaii o ka hoomana Euelani i ka hora 7:30 o ke ahiahi Paoha iho. Ua ma kemakeia na mea a pau e hiki ae ma ia halawai. Ma ke Kimo Maki

o ke ahiahi Poalima i kau aku ai ka Haku Bihopa o Honolulu no Kapaa, Kauai. He a@ai@a pule kina o nehinei ma Kilauea. Apopo paha oia e bali hai mai ai. O ka Poalima iha k@ la hoano o Sana V@@enetane. He la ia no na poe hooipoipo e kukai maka na aku ai kahiikahi, a i o@e ia, e nema a e epa aku ai pana hoi kahi i kahi me na kii pahenehene a ano e ae pa@a. I ka Poaono nei i ma amaia ai ka hookuku kiki maka mawaena o ua kueaea o Kaleponi a me ko k@ Repubanka o Hawaii nei. A @ keia la @@i e hoopau loa ai. Aole i maopopo @awai ana la ka eo o lakou. I ka Poakahi i haia i koloia mai ai iloko nei o ke awa ka mokupea W F. B@b@koka mai Kapalakiko mai, e Eien a me Kaauhou. I helo mai nei keie moku nui @anei e hooili kopaaai no ka lawe lea ana i Nu Ioka Eia ola ke pili nei auakai o ka makeke kahiko.

He heihie moku liihi ke malamaia ana ikoko nei o ke awa i keia m@a@iho. I keia Poakahi ae, la 17, e wehia ai ko Wile Kaimana halekuai hou. Ua hookui aku kekahi

kaikamahine Pukiki me ke kaa panee me ka huina o na alanui Papu me Moi i ka auwina la Poaha iho la, oiai oia e hoao ana e pii ilu@a a ua eha loa ia. I ka po Poaono, la 15, e Laawi ana ma haumana o ke kula kaikamahine Kamehameha he aha mele maloko o ka Paka Kuokoa, no ka pomaikai o ke kula hanai kaikamahine o Kohala. Ua makeia ma ka la 3 o keia malama o B.D Kauku, ka lawe leta mai Kalae a Halawa, Molokai, ma koua home. I keia pu le ae e hoike aku ai makou i kona moolelo piha ma kana hana. Ke laha mai nei ke ma’i puupuu ulalii iloko o keia mau ia, a aia ma Kalihi ka oi loa aku iwaena o na kamalii kula. E akahele loa i na keiki i keia wa. A pela no hoi me ka ma’i kunu kalea. Ua lilo aenei i ka hoolimalima i kekahi hui Pake kela kahua makai iho o ka hale hana kopa kahiko, maluna mai o ka hale hoolulu o ka Hui Alahao, a e lilo aku anai i wahi hoahu papa no ua hui Pake la. O ka hale holoi lole hou o ke Aupuni makai o Iwilei, ua paa i keia wa. He elua hale @iluna a ilaio. He 360 kapuai ka loa a he 19 kapuai laula. O ka noho wale ia aku no paha koe e na Pake hoolimalima. Imua o ke kinre Hawaii i keia kau, ua hookuuia o Wale Davisi, ka mea i hopuia ai mamua aku nei no ka hoao ana e hoopae mala mai i ka opiuma mail luna mai o ka mokukaua Olimepia a e ku ana iwaho o ke awa. I ka po Poalima iho la i hookomo mai ai ka Manowai, ma hope iho o ka hala ana o kekahi mau @@ o ka bakoko pu ana me ka i@@ i ka moana. Hora 12:30 p m o ka Poaona nei i holo loa aku ai no Kapalakiko. Ua komo kolohe ia i kahi o keia mau po iao la ka hale o ka ha@@e hana uwati e noho nei ma alanui Likelike, aole mae he mea i lilo. Na ke kaikamahine a ka mea no@a ka hale i walaau ae, a o ka hoomaka no ia o ke kolohe e holo. Ua hoohui ae nei na nupepa Pukiki elua o ke kalanakauhale nei ia laua iho i keia wa, oia ka Senetinela a me ka Lusitana, a e oilii aku ana malalo o ka inea hou “O Luso.” OJ. M Viv s@, J S Ramosa a me Camilo Pereira na lunahooponopono. O ka nui o @a make o Honolulu nei no ka malama o Ianuari i hala, he 50. I ka 1892, 56, 1893, 38; 1894, 48, 1895, 49. He 30 o keia heluna he poe kane a he 20 wahine. Ma na lahui, 30 Hawaii, 8 Pake, 4 Pukiki, 2 Kepani, 2 Pelekane, 2 Amerika, a me 2 o na lahui e. I ke aumoe o ka Poakahi i hala i hekau mai ai ke Kopatika i ka auku o Mamala, iloko o na la helo 6 me 9 hora a me 53 minute. Mamua iho o ka hora 7 a.m. o ka Poalua i hoopili mai @i i ka uwapo Pakipaki. Hora 5 iho no o ia ahiahi i au aku ai oia ao lapana a me Kina me 135 Pake me Kepani.

            I kahi mau la i hala iho la, ua hele aku kekahi Pake iloko o ke kahi o na halekuai mea-ai a noi aku la e haawi mai i na apala palaho iaia. I kona pinauia ana aku i kona kumu i make make ai, ua pane ae la ia, “makemake au i mea hana pai, wau haua maloko kela haleaina.” Ua hooleia mai aole e loaa iaia. Ua ko o R@dope Sepekela ma kana hoopii e kue ana ia Sepe kela makua me ka wahine, no na mahele kuleana i hiki aku ka waiwai io i ka hapalua miliona dala ma ka mahiko o Paauhau, Hamakua, Hawaii, imua o ko Kaleponi Aha Hookolokolo, mamuli o ko ka mea hoopiiia hiki ole ana ae imua o ka Aha. Ua hoo halahala hou na mea hoopiiia.

Ma Ka Leo o ka – Poalima iho la i ike iho ai makou i kekahi hunahuna e olelo ana, aole ka o lakou hilinai i na olelo o loko o kela palapala i hoopukaia ma ka nupepa Kuakoa namu o ka pule i hala iho la. No makou iho, ua hilinai makou, no ka mea, ua hoike pu ia ma ia leta na kumu o ka poino i hoea mai ai, a pela no hoi me ka Wile Aileti palapala a makou e hoopuka aku nei ma kahi wahi o keia helu.Wanaao Paokolu nei, ua a mioia iho la e Solomona he pahu waiubata mai luna mai o ka Malulani, a ma ke alanui Nuuanu i paa ai oia ka hopuia e Keaka Makawe, mamuli o ka hoohuoi wale aoa no o ka haole i ka wanaao, a hoao ana nae e hoolilo aku ilo ko o ka haleinu kope o Love Imua o ka Aha Apana ua hoopaiia oia he eono mahina hana oolea ma Kawa Nui kona mihi no keia hana hewa ana ona. Elua mau luina o ka mokupea C. D. Baraiana i lilo he mau enemi i kahi a me kahi a pae wale no i ka aina nei. I kahi mau la iho la laua i ulele hakaka ai no ka mea o laua e lanakila. Nolaila, ma ka hora 5 o ke ahiahi, ua hele aku la laua iloko o ka pa papa o Alani me Lopikaoa a ulele iiho la a hiki i ko laua nawaliwali ana. Pau ia, ua lulu lima ae la laua a lilo ae i mau hoa’loh, a pau na manao inaina o kahi i kahi. He Geremania a me Pukiki laua. Ua huli hoi mai ka Peresidena o ka Repubalika ma ka Malulani o ke ahiahi poeleele o ka Poalua iho ia me ka wahine a me na ukali. Ua ki pu ae ka batari o Kakaako a me na manuwa i ka hoi ana mai. He wahi kekake mai nei kekahi i ukali pu mai ma keia huakai huli hoi a ka Peresidena i hele a ohuohu i ka lei, i onaia e ka ukali Kapena Pulumi. Ua laukanaka o kai o ka uwapo i na kauaka o na lahui like ole. Hookahi ka hoi like ana mai la me Piehu Iaukea a me ka Pulumi.

Ua hauleia mai luna iho ma ka aoao Waikiki o ka halekuke o ka Hotele Hawaii kekahi Pukiki i ka po Poaha iho la a haki ka wawae, a o kekahi mau wahi e ae o kona kino ua eha malani wale no. Ua kii koke ia o Kauka Maina a ma kana kauoha ua hoihoiia ka mea i ena no ka Halemai Moiwahine. E hana ana keia Pukiki me kekahi mau Pukiki e ae iloko o ka halekuke, a iloko o kona hemahema nui ua pahia aku la ke kua aua e hehi ana, a o ka iho aku la no ia o ke poo mamua.

Ma ka Le@ua mai o ke ahi@hi Poalua iho la i laweia mai ai he 36 ka nui o na poe i loaa i na haawina a ka ma’i hookaawale ohana. He 15 @ @@, heluna no Hilo. 16 u@ Hookeua, Kona Hema, a 5 oo Kohala. Ua hoihoi nui ia aku no Kalihi maluna o na kaa ukana. Ua hoike alu makou ma ke kani helu aku nei i bala no ka loaa ana o kekahi paiki i ka makai ma ke alanui me na huaolelo “dainamaite” mawaho o ka paiki. I ka Poakahi i hala ua hele aku ka Pake nona ia paiki e kii, me kona hooia pu aku mai Kanai mai kona lawe ana mai i kela mao iwi a e hoihoi ana no Kina. Me he mea la, ua aihueia ua paiki la no ka manaoia he dala ko loko. Ua haawiia mai ua paiki la iaia a ma ke Kopatika i kau aku ai oia me ua puolo iwi la a holo loa no Kina. Ua komo kolohe ia ae ka pa o hope o ka hale inu rama Heleuma i ka po Poakolu iho la e ke kahi mea i maopopo ole, a kii aku la a loaa kekahi pahu bia, wehe ae la a hemo a hoopihapiha iho la paha iloko o ua omole a lawa kona makemake a holo aku la. Haalele no i ka puka pa e hamama pela, a no ia mea, i ke kaalo aua o ka makai malaila, lohe oia i ka nakeke o ka omole, a i ka hele ana aku nae e nana, aohe mea o loko, ua heo kahiko. Ua hoikeia aku ka lohe ia Kami Kuaika, a ma kana kauoha ua hoonohoia i kiai ma laila a ao ka po. Aole i loaa ke kolohe a hike i keia wa. Ua halawai me ka ulia kekahi haole, o Keaka Danefoda, iaia e holo ana maluna o kona lio me ke alakai ana i kekahi lio mahope, a i ke kekoke ana ma kahi o H.W. Simid@, ua hoao iho la ka lio ka kaula e komo mawaena o ke kaa e ku ana malaila, a o ia no kona ma@awai i huki mai ai i ke kaula puhuku a lele ae la ka lio iluna a huki pu ia aku la oia a haule ilalo, o ke poo mamua. Ua ku ke poo i kekahi mea oolea a puka @u a ua hele awai mai ke koko iwaho. Ua hoihoiia oia i ka Halemai Moiwahine e lapaau ai i ka Poaha nei. Ua awakea o ka Polima i lele loa ae ai kona aho, a i ka auwina la Poaono nei i kanuia ai malalo o ua hooponopono ana a ke Komisina Beritania.

            HELE HOOLOULU.

O.R.L. CO

MA NA POAONO A ME NA LA PULE.

E haalele mai no na Kaamahu i na hora 9:15 A.M. a me 1:45 P.M., a hoea hou mai i Honolulu nei ma na hora @:11 a me 5:55 P.M.

Na Palapala Uku Puni.

                        Papa 1.          Papa 2.

Manana         $  75              $   50

Mahiko o Ewa 1.00                 75

Wainae          1.50                 1.25

F.C. Smith

Agena Ohua a Palapala Nui

feb 10-@@

 

E.M. NAKUINA.

KOMISINA O NA ALA LIILII A ME NA PONO WAI.

Notari Lehulehu, a he Agena Haawi

Palapala Ae Mare no Honolulu nei.

KEENA HANA: H@lu 303. Ala@@@

Kalepa. dk-@@