Ka Makaainana, Volume VII, Number 12, 22 March 1897 — "KE ALEALE NEI KA WAI." [ARTICLE]

"KE ALEALE NEI KA WAI."

Eia hou mai no noi oiau telcgaraina i keakeaia ma ke ala, mai Kuokoa i3amu mai o ke abifchi Pohhn iiei: Kakina I ica Ahaiīui Hoohuiaina—Ua kokua pu a me Bile Kamika naahope o Fitislnion». rue /ia Kobeta haule m«ua. Ua ike-'o*Ka qiika i na mea a pau e piii ana, no ka mea; i Nu Kiiani ; oiAo;h wahi hua-papnpa (opihi-dsla) i koe iwaena o uiaua E hoaun v mei i dala no ipaua e hoi aku -fei, a 1 oia if, o ka noho oIuJo no ka hopeua ianei. . A HAH U.ī IA K A KIN A —Ao h 6 data o nei. Ua pelukna i?a Adavatai^i,£a E hpokuu aku ia Kaiiiika e boikeik& mai ia oe i ke aoo o ka hoi ana mai ke ku-a-olulo. He lima kahiko oia ma ia hana. Dasoi Kobet*; no keaha uo la- hoi oe i kokua ole ai iaia? E hoouianaoia o Kobeta ke kae p ea Amerika o ke ao s nei ma ka palukuluku kanaka Oia flku la no hoi paha ko laila. He Kobeta palulkululea hope kamalii hoi ko Hawaii nei e ku nei ka ea o kaulana iloko okeia mau la. Ua loheia ua punahele loa ka iaia kamnlii opiopio ai&mua ae o ko na wahine, Hilahila ole no hoi h\l Ha ke Knokoa natnu ino # hoike uēi, n ino hoi he hilahila kahi, haalel? mai in mea i ko fcakou ma'u kniaalu. Ua oleloia ilae hoi e a oia ke nhiia uel # iia eheu o ka Eiīanelio, a

. ua ko?np kuleaaa aku ka hoi oia ] iluko o lala o ka poai j heaiolele. loa paba a he oiwi ka i hana i nei hewa ku i ka hoiouoloua, ina ua huaiia ae a ahuwale' i ke akea. Eia lioi, uo ke koaio aua iwaena o ka poai henioiele, ke, hoaoia nei ka 0 upoipoi « e peepoli loa. Ua o'eloia aohe ka oia i ana a i lawa i kana wahiue, a aolaila, ua maieemake oia maluoa o kauialiikane e hooko ai i kona iini holoholona. A. oleloia no hoi, mainua aku a mahope mai uei o kona ai&re wahioe ana i h»na ai oia ia ano hana ekaeka. Ina pela, ua kupono ole koaa hoooohoia ana i mea ao a aiakai i na opio, a o ka haiia pono h#i uon», e hoihoi ae ma kahi paa © hoopolo!ei ai, a ina aole ia, e kipaku loa f»ku iaia i ko na aina e. E k&ia kahiko hoi o Mopika o Kahuku i kaulana ai no ia ano hana, oiai, he wi wo maoli no ka kona i na wahine, a eia hoi nei i nei au v ou. Aia tna kekahi helepaahao ma Ladana, Enelani, hi o kekahi ōpio naauao (Oscar Wi!de) i hoopa»h»pia ai no kahi hana e like !oa me kei», a pehea hoi nei, e hele lnelae anei hoi iwaena o knkou me ka hoopai ole ia? Auwe, make Soa o Bi!a Aila i ka eha 110 kahi huoahu/ia ma ka heiu i ha)a. Ua ehaeha loa ka oia no ko mnkou olelo fina i kona ''maau hele/'.oiai, nole ka oia he.aeahaukae (pela kona ikē oleio oiwi), &ka> eia no ke hele nei me ka nui o -nn hana like elō. No ka bele" hoi, he mea ole i^; a ina ka i olelo kou he poalo a be rmdpJoalo ipukn i mai oia, alailp, poloIna aole he aeahaukae ka maau, alaila, he makilo paha hoi ka po&Io a me k& maaloalo. Oi .piikai iuai ua hoa la a palahe ka palu ia makou, no ka mea, ina īiō i nnk<* loa mai, pau i ka hamuia. Uiai, aole ua o Biln Aila i Eoi mai ia makou e hoihoi hou i ka" makou i olelo, &i nona, eia nae, ke bana nei makou i moa nona e keeo hon ofe ai ia makou, me ka manaoiana hni. ui law& aku la oia me keia mau hoaknka ne I la O ka hanle mai paha hoi ! koe o kelahi mea, eia oia me ! kakou. Heaha ana in auanei [ hoi'ua mea le? Wahi no ana, ! aia no oukoii a ike iho. | Ko hou nei kakou - i ke ' kupaianali* o keln iwi poo ka- j mahao o Rowelf», eU ke paeH ho« ia nei kela Pun o Hoonui. ! lilo mauka aenei o Leleo E I "hoomanaoia «a hoom&k* u>ua I ōo oia e hana like rao in i nei J wa iloko o tBSB, a na ka n >ke

paiuku ia uō e makou iloko o ia W3, ma Ka Makaainana poka la, ua hookiia ka hana ana. A eia no hoi ke uoke hou nēi ia ano haoa hoouui lilo like. O ka hoonui lilo paha ia !a, i -ka nokei ka paeli, hoemi hou ia iho na Ohewai i hoomoe iaua īa iho nei a me ka hooponopono hou ae hoi i na paipuwai lehn' lehu i komo 1 ka ohewai nui. Aia ma kahi o ekolu a eha paha kapuai ka hohouu o kahi e paeliia nei no ka hoiliwai ana ia wahi o ko alanui. Ma ka ike aku a ka holona, ina no hoi i hoopihapihaia inai ka uwapo akn o Hooliliamanu, he uuku naai ia o ka hana a me ka emi mai no hoi o *na hoolilo. Aka, o ka hana e nokeia nei, he hoike aua mai no ia i ka ike kupaiinaha i loaa i kela iwi kamahao. He oiaio anei o k« Kuhina Waiwai a me Piehu ana na eiele 0 keia Aupuni i na hana i ka īnhile Daimana o ka Moi Vitoria? Ina o laua io ana, auwe no ka hoi e, uwese oe! Pela fe» hoike mai a kahi manu iiwi. Na kekahi nupepa o Oolomoho 1 pai ae i ka ui, ka makaukau a me■ ke kupono o na wahine opio o ia Wihi, oia hoi, ka Mokup\n)i o S'lona (Ceylon), me ka ok-lo ae e hoounaia he hookahi a be elua paha piha moku o l«kou no Amerika Huipuia, rio ka meB, ua nui loa malaila a me ka pau ole no. Ano hoi, ua loaa he apaua hana hou na ko kakou. Papa Hoopae Limahana e hana ai ma ke kauoha ana aku i iiau tau»ani uo kakou. Ua ikei* ma ka hoike helu khui, ua papalua ko kakou mau kane i na wahine, nolaila, ke noho nei kekahi hapao ka lahni me ka make wahioe. I mea hoi e hoolaupai hou ai i ka aina e pono e kanohakoke aku. Ma lia o iawa ae kekuhi poe o ka 1«hui oei me na wahine haulinli o ia mokupuni Inia. Ua huli hoi mai nei o Seiu.toa Eiiinawsi, k ua haanon mai no ka ikaika loa ka o ka manao hoohniaina iw&ena o ko Amerik& Huipuia poe alakai. E ponoj kamalii hele kula a,ku oia'e kamailio ai,a i ole ia, i na holo- ! holona i hoonaauaoia eh nkeike- [ ia nei mnanei i' keia mmi 1«. | Ahu no hoi p&ha ka piln: j Mai iaia „ pouoi no mak->u i ' lohe mai &i o. Pam* kt\ | ka •&ol>Ul<* r h \ ke Aliia'moku i mea pahenehene loa iu ma Wasinetona. Tna oia i olelo ! mai no ka lona . ole o kahi mm | mai ke Kapena aku e pili «na no ke Alii i na mea kak:-u > i uupepa Ln o Nn loka n mo Iloku

0 Wfcsinet'n8> u o ke ku;r.u hoi [ ia o kooa hoino loa . I-a ua i pololei oia. | la makou nae Loi i pabu pono ! aku ai no ka lilo o ka hanohano j i k'> ke Alii kaoak:! ma ka aha | hooUii-lea hop°.loi a Peresidena Ka;iviIaoai na luna oihana o ko na aina e. iue na aliikoa aina a me moana, a aole hoi ko Hawaii nei Knhiaa i koaoia, ua .pane Uīai o;a i ks cifaio ole o ia mea a htle koke aku oie. I keaha' ilio la 1« hoi ? O ka oiai"o maoli nQ 4«, a na aa ole na nupepa hoohuiaina o nei e hoole ae ; . Ua hooholo iho nei ka Aha Kiekie o ka olelo nooholo a ka Luna Dute Nui hookahi e pili ana no ke kupono a me ka ole o ka hoopaeia inai 6 ua eemoku noa, ua mana ka ia malalo o kekanawai hnopae eemoku hou o keia Aupuui. Nolaila, mamuli o ia, | ua mana ka ae ole ia ana o na | eemoku "Kepani o ka mokumeliu Siuisiu malū aole e t)ae mai iuka nei. i Mamuii boi o ke ao a ko Iaj pana Kniiikela-Kenerala maanei, ua ae mf»i ke kapen» o ke mokumahu e aku na eemoku 1 hooleia, me ka hana nui no na oiimuli no hoi o kana ao i .8 6 ee-noku e hoi hou no ko lakou aiu i o ka hele ana'mai. Ei& uae, mai mauao iho kakou, ilaila no, pau. Aole. Eia aku no a hoea mai he koi ana no na poho, ibo paha hei o ka noouooia ana a ikeia ke kupouo o iakoi aua mai. Nui ko na Kepani pieua maj hope o.ka puka ana ae o kela | oielo hooholo a ka Aba Kiekie x j ka Poakolu iho la» a ua kahea ae i lakou i halawai no ia po. | Ua hooholoia lie mau olelo«hoo j hoio ia po, e waiho ana i ka j hana no ko lakou pono tua ka | lima o ko lakou luna oihana j uiaauei no ka hoouna &ku i ke j Aupuni o Ia&ana. j 0 ke ano uiaoli no o nei hana | iho »fi a ka Luua Date Nui» i j koku«ia e Loio Knhiua Kupa | no ka maoawa, he pulapu 4 oia | hoi, he okaiakaU hoopiipiikai » j ne ka ia iuo» i oehu 10 ae paha j hoi ua Kepani» alaila, hoohui | .koke ia mai e Amerika Huipuia. | HeU? peU» ua uui loa ke kapulu { o ka laweiaweia aua, Aobe ia | me« e īoaa aiai* ua make a j oaake ioa, J £ kaU k»ih>ko no hoi makou \ i"boike ai he o Kupa | iioko o ka i»auu e kolo uei Me \ ka maaiea uo oia e hau* uti 4 i | t»ea paha hoi uoua e aj*h#loia | a e uee ae ti koua paiia h kau i | kiupoku o llauwlei, ma ke ku-

Utiri hc*i ana e n'i ° ; ka hiaa ini>i. j Ke pelo uei oi« i aa Pukiki, i j kohoiaai oī-a mft nei muaaku \ Pe--110 ka Rf pub^lika o waii nd Eia ime bo:, ika makou buli aua »6 0 a maanei, i * e hohoiio nei ke ea nie knna , : ana pso i kekahi hnewai i hoo- j ,aa ole ia na kahi mea hookahi wale no Auo, he haewai waiho wale iho uo, aohe i pulamhia aku, un npoia nae hoi, a oia hoi kahi. Kupaianaha uohoi paha na ouli o ka manawa. 0 ka hohono uae hoi ia e honiia aku nei, ua puaolia hoi ka uwahi, a o ke ahi akn paha hoi koe a ii!i loa «e. Wahi aka okloia, he mea m?<l.una k©iki ua ahi la o ke ano lifc« n), a na iilo hoi ka mahuna keiki i iwi , kamahao, a o ka oiwi hoi i hoc' "iiia, i ka nanaia aku ka, me b 'a oia ka mala'ioa keiki. Apiki no ke keko, nni no ke kolohe! Ehoaahuia bk\i i.na ka na poe kwelawe o loko o k* Hale ' Leta Nui nie kekahi aahu oihana. oka makou hoi ia e hoouiaoe ae ai he-iha a.oa la ke ano aahuo na kakauoleio wahine? H* p»ha me ka n i ku me na papaa 1 i ue, a V ol« i'a, kele:iw« paha ma ka aoao ne Na k« Aupunianaka kalilo ioum.,» mahope akii, na keli a uie kei v aahu. Ma ka moliao o ka L'oaak&īia wai Apaoa, ha mea pono ole ka no'na poe kakr.u .i/upepa ke kakan hoomakeaka i na manao, a i ole ia» nni epa *e paha lioi. O ka pono ka, ? hoike pololei e like me ia e hanaia ;rta. Ua ulu inai keia manao iaia tna ki| hihia laihila kue i ka Hui Pai Kekake aka hannia ana iaiue. onaj ka Po^limā. neL. Nolaila, e akahele tnai 'na makamakp. ia makou ma nei mua iho, «nai no oukou a akaaka i ka . makou mau mea e kakau ui. lua paha oukou e akaaka aua, eku ana ko in? \ou hewa no ia oiea, a i ole uo hoi, ku ole ī kau wahi o ka hewa e like la me ka Hui Pai Kekake Eia uae, e akahele loa!