Ka Makaainana, Volume XI, Number 7, 13 February 1899 — Page 8

Page PDF (904.25 KB)

8 KA MAKAAINANA, HONOLULU: FEBERUARI 13, 1899.

Lawelawe Inoino Ia.
(Mai ka aoao ekahi mai.)

a ia kiure kolonelo. I kahi kakahiaka ae i hoolewaia aku ai ke kino make o ua koa la mai ko E.A. Wiliama hale oihana kupapau a nalo iuka o Maemae. Ua hoopiiia o J. Kalana no ka holonui.
                      I ka Poakolu iho la i hookolokoloia ai o Misasa Kaae a no ka lawa ole hoi o na olelo ike, ua hookuuia oia. Ua hoikeia ae nae hoi no ka olelo ino a kikoola o ua o Kieke kahi mea ona i lawelawe inoino ia ai. Ma ka hoomaopopo iho, ua hanaia aku he kumu nona e inaina ai. He koa Amerika e noho nei maanei kahi i kokoke ma ia wahi ia wa a na lohe oia i ka olelo o na koa i ka wa i hopuia ai ke kaa - "E kiola i ke dami wahine kanaka iwaho" - me kona lawelawe inoino loa ia.
                      O ko J. Kalana hihia hoi, eia ia ke kali nei no ka hopena o ka ke kiure kolonero olelo hooholo.

-
Mau Moku Hali Koa.

                      Kakahiaka Poalima, la 3 nei, i ku mai ai ka mokumahu hali koa Amerika Secanadia mai Kapalakiko, o ka haalele ana aku nei hoi i Ianuari 26. He 1,200 a oi poe koa helewawae ana e lawe nei no Manila. Ua kaapuni hele hookahakaha nui ae lakou i ke kulanakauhale nei ia la a me ka Poaono nei a he kohu nonanona maoli no i ka nana aku. Mahope iho o ka hora 2 p.m. o nehinei i haalele mai ai a hala aku la no kona pahuhopu i manao ai. Nui na poe i hiki ae makai o ka uwapo.
                      A i ke ahiahi hoi o ka Poaono, la 4 nei, i hoea mai ai ka mokumahu Kulanakauhale Mogana mai Kapalakiko, o ka haalele ana aku i Ianuari 26. E lawe ana oia he 2,600 tona ukana lako ai a mau pono e ae no na koa Amerika ma Manila a he 75 mau ohua, he poe wahine kahi o lakou. Hora 11 a.m. o ka Poalua, la 7 nei, i haalele mai ai oia no Manila. Lehulehu na poe ma ka uwapo e haawi aku i na aloha ana a ua hoolana ae no hoi ka hana. Iaia i hoopuka ai, ua paina mai la ke kaula, aohe nae hoi kahi poe o ka uwapo i poino a na palekana no hoi ka moku.
                      Auwina la Poaha nei i ku mai ai na mokumahu Senatoa me Ohio. Aia iluna o ka mua he 684 poe alii me na kanaka a me kahi heluna o na wahine a na aliikoa. Iluna hoi o ka Ohio he 734 poe alii me na koa. E holo loa aku ana no Manila i nei ahiahi iho.
                      Aia maluna o keia mau moku he heluna nui o na pahu kupapau no na poe koa i make ma na wahi okoa, no ka hue ana i na iwi a hoihoi loa no ka aina. He ku i ke anoano a eehia ka muu mokaki makai iho o ka Makeke Kuai I'a, ma Ainahou.

 

Loaa Ulia ia Kama'lii Kuhio.

                      Ma ka Mauna Loa i loaa lono mai nei no ka halawai ana o Kama'lii Kalanianaole me kahi ulia ma Huehue, Kona Akau, Hawaii, i kahi wa o ka Poakolu iho la. Iaia e holo ana ma kona lio me kahi mau hoa a i kekahi kikee ana o ke alanui, ua pakika kona lio a hina ana ilalo, oia malalo a o ka lio maluna ilio. A i ka hoao ana o ka lio o eu ae, ua pekuia oia ma kahi aoao o ke poo, i pakele nae hoi mai ka eha inoino i ke pale ana ae me kona lima a ku mai ka ikaika o ke kapuai ilaila. Ua peku hou ae no na lio la a ua ku no elua manawa ma ka aoao malalo o ka opi o ka opu. A na loaa iaia he mau palapu e ae. Ua hoihoiia ae no kauhale ma Kailua, a i ka holo ana mai o ka moku, ua ikeia oia e kahi mea ua ano oluolu loa mai na eha, na mala a me na palapu i loaa ai iaia.
                      I ka lohe ana hoi o ke kaikuaana, a ma ke kukakuka ana me ko laua agena, ua hooholoia e hoouna koke i kauka. O ka mokumahu Iwalani ka i haalele. mai i ka hora 3 o ka auwina la Poaono nei no Kailua me Kauka Hebeta, me ka holo pu aku hoi o Keoni Kolopana. E.K. Lilikalani, ka makuahonowai wahine o ke Kama'lii a me kahi poe e ae. I nei kakahiaka i hoea hou mai ai ka Iwalani me ke Kama'lii eha a me ka wahine. Aole no he mau palapu ehaeha loa i loaa iaia. Ua manaolana kona kauka aohe mau hopena mahope aku o keia ulia.

-
Kohokoho Hana Alanui ma Hilo.

                      Awakea Poakahi, Ianuari 23, i wehaia ai na kohokoho no ka hana ana no elima mau mahele o elima mile pakahi o ke alanui Aupuni ma Hilo Akau, mai ke alahaka o Kaiwilahilahi a ke kahawai o Hualolo. Ua koho o Wilson & Whitehouse no na mahele a pau he $8,000 pakahi no na mahele mua elua, he $11,250 no ka mahele 3, $12,500 no ka mahele 4, a he $10,000 no ka mahele 5, a no eha mau mahele me ke koe o ka lima, ke haawiia ma ke ano holookoa, he $37,000. O kekahi mau mea e ae i koho no ka mahele ekolu wale no, o laua o H.S. Rikada, $15,855, a me Ben Macy, $14,500. Oiai hoi, he $40,000 wale no ka haawina, ua haawiia ka aelike ia Wilson & Whitehouse no na mahele mua eha, a e kali hoi ka hope no ona haawiia hou aku. He elima ka alahaka kila i komo iloko o keia koho ana, a he 94 kapuai ka mea loihi loa no ke kahawai o Maulua. Ke pau pono keia alanui i ka hanaia, e maalahi ana ka holo ana ma na kaa mai Kawaihae a komo i Hilo.

-

                      Aia no ka mokukaua Oregona, ka ilio hulu o na mokukaua Amerika, iwaho kahi i ku ai, aohe ae o kona kapena e komo mai.

La Konohi. - Pakele ke Ola.

                      Ke konohi noi na Pake o Koloa nei i keia mau la, a ke ikeia aku nei na oiwi Hawaii e komo hele ana ma na ipuka hale o ia poe, no ka ai wahi mea konohi paha. E aho no ia, hala ka la makaponiuniu; aka, e aho no nae ka inu a lohe ma i ke ao, aole hoi ka inu a oi loa aku.
                      Ma ke ahiahi nei (Poalima) ua pakele ke ola o ke kumukula Pukiki o ka hoomana Katolika oiai oia e holo ana maluna o kona kaa huila-lua. Ua hu aku ka lio ma kapa o ke alanui a lele ana i ka pali, e ole e hihia na wawae o ka lio i ke paipu wai, pakele ai ka lio me ke kaa. A ua hiki aku kou mea kakau a me na poe e ae a hoopakele ae i ka lio a me ke kaa, aole nae he mea i poino. Eia nae, ua lepo ka paa lole keokeo o ua wahi kaaka la.
KEKIOKEKALAUNU,
Koloa, Feberuari 11, 1899.

-
Ahewaia no ka Opiuma.

                      Mai ka Poakahi, Ianuari 30, i hoopaneeia mai ai ka hihia o H. Hiki no ka malama opiuma a i ka Poakolu mai. Ua ae okoa oia i kona hewa a ua hoopaiia mai e uku i $250 me na koina. Aole i hiki ia Lunakanawai Wilikoki ke noho e hoolohe, nolaila, o Lunakanawai Pitasona ka mea nana i hoolohe a hoopai. Ua hoohalahala aku kona mau loio, o Kaulia a me Kalaikona, no ka hoemiia mai o ka hoopai. Mahope mai nei, ua unuhiia ka hoohalahala a ua ukuia kela hoopai. O ka hua mai no hoi o nei hana, ua hoopauia oia mai kana hana i noho loihi ai.

-
Hawaii ma Wasinetona.

                      Aia imua o ke Komite Kalepa o ka Aha Senate, la 1 nei, ka bila o ka Hale no ka paholaia aku o na kanawai hooholo-moku o Amerika Huipuia no Hawaii. E noiia ae ana a hooholoia aku.
                      Ua waihoia aku kahi olelo hooholo iloko o ka Hale i keia la e Lunahoomalu Noka, o ke Komite o na Panalaau, e hookau ana i ka bila no ka hooponopono aku ia Hawaii ma ka papa-kuhikuhi no ka la apopo. Malalo o ua rula, ua hiki no keia olelo hooholo ke paioia no umi hora.

-

                      Kakahiaka nui o nehinei i ku mai ai ka mokumahu hali lanahu Secanadia a me ka mokumahu halehau Irisi, 30 la mai Calao. He mau moku ukali keia no ka Oregona. E uhao lanahu ana ka mua i ka Piladelepia a ma na kao hoi e uhao ai i ka Oregona.
                      Po Poaono nei i akoakoa ai ka aha wae moho o ka Poai Uniona Amerika a ua waeia o T.F. Lanasina i moho Senatoa no ke pani i kahi o H.W. Samida. He iaia oia no ka Papa Ola a e waiho aku ana paha. I nei la e waihoia aku ai ka palapala noi me ke Kuhina Kalaiaina.

 

KELA A ME KEIA.
-

                      Loaa hookahi kope o KA MAKAAINANA nei no 5 keneta.
                      I kakahiaka o nehinei i puka mua ae ai ka helu mua o ka Volocano La Pule, he nupepa puka pule namu.
                      Awakea o nehinei i hoolaaia ai kela luakini Katolika Roma hou o waho o Punahou e ka Epikopo a me na kahuna kokua.
                      Ke hohono mai nei na makaukau ka Oihaua Makai e hoopuka ae i palapala hopu no kekahi hihia pepehikanaka i lawelaweia ma Haena, Kauai, he wa i hala ae
                      Ma ka Lehua i loheia mai nei no ka make o A.P. Paehaole ma kona wahi noho ma Halawa, Molokai, i ka Poulua iho la, la 7 nei, i ke 50 paha o na makahiki a keu. Aloha no oia.
                      Auwina la Poaha noi i ku mai ai ka mokumahu Rio de Ianeiro mai Kapalakiko me kahi piha ohua no nei a no ke Komohana loa. I kahi kakahiaka ae i holo loa aku ai.
                      O keia Poakolu iho ka Poakolu Lehu, ka la mua hoi o ke kau Hookeai o na Ekalesia Katolika Enelani me Roma. He mau anaina pule ko ia la ma na luakini o ia mau hoomana.
                      Ianuari 28 i haalele aku ai ka mokukaua Piladelepia ia Sana Diego me Adimerala Kaute. Ua ku mai la oia i kakahiaka Poaono nei. He mea hou no hoi ka loheia o ke kani o ka pu hora 9 o ka po.
                      Auwina la Poakahi, Ianuari 23, i nalo ai ke kino make o Hanale Wilikoki mauka o ka ilina o Maemae, ma ka pa ohana o ka wahine. I kakahiaka mamua iho i hoea mai ai mai Kauai.
                      Ua make emoole o Moke Kaalua, he oiwi o 50 paha na makahiki, oiai e kokua ana ma ka hana hapai a hoonee i kahi mau wiliko kaumaha o 14 tona ma ka Hale Hana-hao i kakahiaka Poaono nei.
                      Ua puoho ae he wahi haunaele makai o ke awapae waapa ae nei mawaena o eono poe koa a me na kamalii hoehoe waapa, no ka hoao ana o na koa e lawe wale i kekahi waapa. O ka hopena mai ua pau i ka laweia mai no ka Halewai, a i nei la e hookolokolo nui ia ai.
                      I ke ahiahi Poaono iho e haawiia ai kela papaaina hoohanohano a ka Papa Loio i ka Lunakanawai Kiekie ma ka Hotele Hawaii. He 60 paha poe lala o ka Papa Loio a me na poe i konoia e hoomanao ana i ka piha o ka 25 makahiki o kona noho lunakanawai ana.
                      Ua loaa i kahi Pake, o ka huli hoi ana aku mai ka halekeaka i ke aumoe Poaono nei, ke kino make o Keo, he Malaia, ma ke alo iho o kahi noho kahiko o S. K. Aki ma Kapuukolo. He puka ko hope o kona poo a ua hoohuoiia ua pepehi okoa ia oia. Eia ke noiiia nei e na makai.
                      O na mokumahu au moana o nei pule, o ka Auseteralia i ka Poakolu iho mai Kapalakiko a me ka Miowera mai ka Hema, o ka Aorani i ka Poalima iho mai ka Akau, a o ke Kopetica i ka Poaono mai Kapalakiko. Poaha iho paha hoi ke Kulanakauhale o Pekina, i loaa ulia ai, mai ke Komohana no Kapalakiko.