Ka Nonanona, Volume I, Number 2, 20 July 1841 — Page 6
6 KA NONANONA [IULAI,
ani; i akaka no hoi na rumi no na kumu a me na haumana.
He wahi akea mawaena o ka hale; aono anana kona loa, a pela no hoi kona laula; a he pauma wai iloko o laila. Ma ia wahi, ulu no ka maniania, nolaila, he wahi oluolu no ia e paani ai, a e noho ai no hoi. He wahi lanai uuku a he papa-pohaku a puni keia wahi akea, kahi e holo ai ka manawa ua, a i ka manawa e wela'i ka la. Ua hamoia ka hale mawaho a puni i ka poho. Aole maikai loa ka poho; he mea helelei wale ia, a pau koke no kona maikai. Ua hamoia ka hale maloko i ka puna, a ua maikai no ia, he mea paa keia; aole hiki i na keiki ke hoohelelei koke i ka puna. Ua hamoia na rumi a pau a puni a maluna no hoi, a he papa maikai malalo.
Ua maikai keia hale no ka hana a makou e hana nei.
Nui paha ka poe i lohe i keia halekula, aole i ike maka lakou. Nolaila, manao na kumu e hoike aku i ke ano o ka hale maloko o keia pepa, a me na mea i hanaia'i maloko o keia hale kula, maloko o na pepa mahope aku. Na'u na KUKE.
KA NONANONA.
Honolulu, Tusede, Iulai 20, 1841.
PAU I KE AHI.
Ka hale puhi-ko a me ka hale-kamana o Mi. Katela (he haole) ma Hilo. Ua oleloia, na kekahi kanaka kolohe e puhi. Elua tona ko-paa, 12 barela molakeke, a me na mea paahana, a me kekahi mau papa, pau loa i ke ahi. I ka helu ana, he $1200 a keu aku i poho.
IULAI.
Ua Iulai na haole Amerika i Honolulu nei i ka la 5, o keia malama. Penei ka Iulai ana, ua ahaaina na kane a me na wahine ma kela wahi a me keia wahi. Ua kau na hai maikai maluna o na moku Amerika a pau. Ua kani na pu kuniahi, a me na pu hookanikani, a me na pila, a me na mea kani e ae. Ua paniia na puka o kekahi mau hale kuai, a ua lilo na kanaka Amerika i ka lealea a me ka hauoli.
E kuu keiki, heaha ke kumu o keia Iulai ana? Aole paha oe ike. Eia no; i ka la 4, o Iulai 1776, hoole loa na kanaka o Amerika huipuia i ke alii o Beritania, a ma ia la no holo ka olelo, e kipi a e kaua pu, a hemo loa ka aina mai loko ae o kona lima. Nolaila mai keia hana.
MEA KUPANAHA.
I ka la Sabati Iulai 4, holo lio ana kekahi poe haole ma Waikiki, a haule ka lio o kekahi me he make loa la, a Kimo wale ia ka lio a me kona mea nana i hooholo a papapau pu i ka lepo. Ua eha loa ka haole, aka, ua maha ae nei, aka ke moe nei ka lio ma kahi i haule ai, ua lolo na kikala a me na wawae hope.
Owai kela haole?
KA MAKE.
Ua lohe iho nei makou i ka make ana o Hanere Pete, a me na kanaka elima no Hawaii nei, ma ka moana. O ka mai puupuu liilii (Smallpox) ka mea e make ai na kanaka Hawaii, a o ka wela a me ka pupule ka mea e make ai, Mi. Pete. Maluna o ka moku kalepa, Don Quixote ka inoa, ko lakou wahi e make ai, i ka wa e holo ana mai Valeparaiso i Bolabola. Aloha ino keia mau kanaka! Aole akaka ko lakou makaukau.
'Auwe ka poe hoopanee,
A mihi ole no.'
Ku keia moku ma Tahiti, a liuliu, a holo mai maanei; ua manaoia, ua pau ka mai ona, aole nae pau ka makau o kekahi poe.
He nui ka haunaele ma Tahiti; ua holo o Pomare ke alii wahine ma kahi e, a he nui loa ka hana uhauha a na kanaka, ua eha ke Kanikela Amerika ia lakou, a ua huki ilalo oia i kona hae me ka manao e hoopii. Ua kokoke paha ka pilikia i kela aina. He nui loa na moku ku malaila, i kekahi wa he 30.
Kokoke holo mai na moku manuwa elua no Amerika, o Iokatauna, a me Levaneta na inoa.
NO KA AIHUE.
Akahi no ka aihue nui wale ma Honolulu nei. I keia mau po i hala ae nei, ua komo na aihue iloko o na hale o Kauka, a me Mi Muna, a me Mi. Rokeke, a me Mi. Wilikoke a me Mi. Ioane, a ua lawe aku i kekahi