Ka Nonanona, Volume I, Number 20, 29 March 1842 — LELE PALI MA OKAI. [ARTICLE]

LELE PALI MA OKAI.

J'\ bcruari 14, 1 IMU.

Penei ke kumu o ka lele. Ilele nku nei ke kupunawahine i ko Uiio uula, mea mau ia i ku poe wi. Ia iia e kilo ana i ka uala ma ke kuia paop, ike oku la.oMahoe ia ia, hfele mai Ja t)a Malioe iiei, a olelo mai ln ia Uiu ka tnooj>una, penei: Aia ko kupunawaliine i ka waena o hai kahi i kilo paoo ai. I aku kela, <c e hele uku au e nana, a ua heīe ia i ko hai waena he mea hilahila ia no'u, aka, i ko maua waena no hoi ua pono. ,r Hopu iho la kela i ka huewai, ooie he wai oloko, hēle'aku la a liuliu iki aku, halawai mai la ke kupunawahine me ka moopuna, olelo aku la ka moopuna ka Kupunawahine. "Ua hele paha oe i ko nai waena,'* hoolo mai kela, "nole au ikohai, ikp kaua no a hoi mai nei?" Kal olelo ae nei ka o Mahoē i ko hai waena oe, kahi i kohi ai i ka ai me he la no hoi ko kaua wae?ia. Ina i ko kaua ua pono no, lika, i ko hai he mea hewu loa ia; nolaila ua heWa loa ia. 0 ka uhau akū la no ia i ka huewai maluna o ka haawe, nahaha a me ke keehi aku no ma hope, a hoi mai la laua i ka hale, hoa iho la ke kupunawahine i ka umu o ka Uala ana i hoi mai ai. Aole mea i hookoiokolo ia manawa, a poakolu, iho kekahi keiki i kai o Palaau, nana i olelo penei; 4< Aia ko uka o makou la o ke kuo Ulu, ua pepehi ia no e la a eha. Ninau mai na makai, ua eha loa? ua eha loa. 0 ka pii kokd aku la no ia a hiki, nana i ka pha o ke kupunawahine, aole nae i ike ia kahi eha, aole hoi ka poholp, a me ka mainoino maoli ana. Ninau aku

lukou, hoolumui kela, €< tfolco'u wuhi ehn, o ka uhau ana mai no ka ia la i ke huewui, aoie nue o'u wahieha." 01010 mai kekuhi makni,*"ua pau ue la kou pilikia, no ka mea, aole he wahi inoino o ia nei: ina i loaa ia makou ka hewa, ina ua liewa oe, nolaila ua pau keia pilileia. Olelo mai la o uaUlu nei, 4, ua pan ae la ko oukou? ae, ua pau, aole he wahi hihia ou, i hou mai la kela. Ina ua pau #o oukou; oko'u wale no koe; aole e pau ko'u ia oukou, owau wale no Ua mea e pau ai. Q kona ku ae la no ia i luna, nana iluna, a wehe ae !a i ka hainaku a me ka palule, waiho ae la, a lele aku la i ka pali.

Ma ia hope iho hahai aku la kona mau kaikaina, a mc na kaikuahine a me na kaikoeke e lele pu me ia i ka I>ali; paa mai ka nui o na kanaka, ho niaoli aku la keknhi keiki a ike ia Ulu e moe mai ana, me lea hanu no; kahea ak'u la ia, "ua make loa no oe e Ulu e! a lohe ia ia leo, oni hou ae la no a lelehouaku; haihai na iwi. lūia ka lua o ka mea i Ule ia hope iho. O ke kaikaina o ka wahine aua Ulu nei. Noho iho la ia, he kuku kapa kana hana; kuku no i ke kapa a hala na la he nui o ko Ulu lele ana, hoomakaukau iho la ua wahine kaikaina nei i kona pau i kekahi la a paa; hoi mai la ia mai kahale kua mai, olelo aku la kona makuakane, "e pulehu ae i wahi ia na kakou." Olelo aku la kel;i, "pulehu ia no ia naoukou," okonaheleakula ia a kahi no i le'le ai o Ulu, o lĀa Jele aku la no ia. Eiua mau wahine nana i ike mai i ka lele ana aku: ilaloo Palaau kahi i iko mai ai a he keiki uuku no

hoi kekahi nana i hele mai u olelo i na makua, e! Ua lele aliu la kela i ka pali» i mai nn makua, ewahahee, aolel ua lelo aku la, hele aku ia a ike, ua lele io. O ke kumakemi iho la no ia ona makua, no ka liuliu ole o kela lelej imiia aku la ia u loaa e waiho ana; aole nae i mnke loa. Ile poe pii pali ka mea nana i kii. lilia ka inoa o ka pali i Ie 10, ai a m.O ka aina. Kipu ka pali, o kipu ka aina o Nihoa ka i lalo, he pali e huli ana i Kalaupapa. Na Kahalemaile i hai mai. Pela ko'u lohe ana mai. Nu Kamakea.