Ka Nonanona, Volume II, Number 21, 23 March 1843 — Page 103

1843] KA NONANONA. 103

keia moku hou, he 20 tona ona ke paa, ua kukulu ia na wae, a me ka hope, a me ka uhi; aole nae i pau na wae a me na laau ko, a me na kua o ka holopapa, aole hoi i kapiliia na papa, ua hoomaka wale iho no. Maikai no ina e paa a hana ponoia. Mahalo au, no ka mea, ua hoomaka na lii i ka hana; aole poho wale a nana wale oi lilo i na haale ka hana. Ma Hanalei, o na haole wale no ka poe hoomaopopo. Ma Koloa, o na haole ka poe hoomaopopo i ka hana. Ahea la e ala pono na'lii a me na kamaaina, a komo iloko o na hana naauao? He mea maikai no keia, nui ka hana. Aole loa e pono ke aupuni oi palaka pu na lii me na kanaka: aole no e lana ka pono, aole hoi e laha pono ka naauao, aole hoi e lako pono na'lii a me na kanaka oi maopopo ole lakou i kela hana a me keia hana, e akaka ai ka momona o ko lakou aina. Aole no e pomaikai a lanakila keia aupuni, a hiki mai ka wa e makemake na kanaka a me na kaukau alii, a me na 'lii nui, i ka hana. Ea! no ke aha la i ole e hooikaika oukou o ao i na hana naauao? Makemake anei oukou e noho mau i ka lepo, aole eueu a lilo i mau luna o ka hana? No ke aha la i ole e hoolilo oukou i na keiki kane, e ao a akamai i ka hana a makaukau no lakou iho?

He ninau.

                He ninau no kekahi haumana ma ke kula a Mi. Napa. Ina e hana lakou i 4000 pauna i ko i ka la hookahi, a he 12 hora hana i ka la hookahi. Ehia pauna ko ia i ka minute hookahi? Ehia hoi eke e piha malaila i ka makahiki hookahi ke hana lakou pela, a ma ka eke hookahi 62½ pauna?

Ka ike.

                Ua ike kekahi poe nui wale i ka palapala, i ka helu, i ke kakaulima, i ka anaaina a me ia palapala aku ia palapala aku. Auhea ka poe i hoomaopopo i ka hope maikai o ka palapala. Auhea na kamana akamai? auhea na kapili moku akamai? Auhea ka poe akamai i ka hana ko? Auhea ka poe hoomaopopo i ka hana silika a i ka hana lole kukaenalo? Auhea ka poe hoomaopopo maoli i kekahi hana okoa? Auhea na'lii, o oukou ka poe mea i kala, mai noho a minamina i kela lepo aiai. E hoomaka i kekahi hana: mai ana i na kala 500. E hoolimalima i na kanaka a e hoala i na hana. Aole no e kupu wale keia aupuni ke hiamoe na'lii a me na kanaka.

Moku Poino.

                I ka la 17 o Ian. hoomaka ka ua a me ka makani ma Koloa. Kakahiaka ae huli ka makani ma kai a kikiao makai mai. He moku okohola malaila, ka moku o Aberahama, aole e hiki ia lakou ke holo. I ka la 18, nui ke kai a nui ka makani a me ka ua. Pilikia ka moku; nolaila, i ke ahiahi oki ae la lakou i ke kia mahope, a lilo aku ia a naha loa i na pohaku iuka; ua ahiahi hoi, moku ke kaulahao heleuma a lilo aku la ka heleuma nui me kau wahi o ke kaulahao. Paa nae ka moku i ka lua o na heleuma. Aole i manao lakou e ao ka po i kela kaula hookahi, a ua kokoke iuka hoi ka moku; nolaila haalele lakou a pau i ka moku ia ahiahi me ka manao e ili no ia i kela po a okaoka loa i ka nalu nui a me na pohaku.
            Pela lakou i Kiai a ao ka po, a pakele ka moku. Aole nae i luli pono ka makani a nolaila aole i pau