Ka Nonanona, Volume II, Number 21, 23 March 1843 — NO KA HELE ANA O POLEPE I KAUAI. [ARTICLE]

NO KA HELE ANA O POLEPE I KAUAI.

■r.He" wnhi mniiMM ..ku > tf no ko mal<on]| "liolo niiii i Kiuini mnluna n Unhi nio)ui j ;';)iijii,, o Siin\v lionii iiion. 0 -Uc» ka ! j.\«iurj! Duj)Crnois n o Unpena" Henuml n</nn| 'ka tnOku. O Mi." 1.,0tu i i-laim mn kn- ! iia wahino,'a o Polopo, c>in nn hnolo ; inaluna o kn inolau, Nui wnlo nu .Unna- j Un maoli. liinui wale koumkou ninnno | no ka !ul\p ana o pukn UoUo i Waioli. ' (1010 maUou ia po ii ao, no a |)o, )$o n ao; aolo Khuai, iyh mnleou mawnlioo': "Wainnnē wnio no.<> Pnu o ka ni n Unnn-j ka ee Vni')Uu; pilikia loii Inkou i kn |>olpli v ''nolio iaUou n |)o akoi.u aiole koiuo|i ka ai. 0 " keknlii poo i no,h<* innlM>|)p ;! lonh ia Inkou Unhi ni, no Un lok'oihniUni j « ka|)ona lioiuuli, nUa, uo Un nui (s o ln-! kou aolo la,jva kiihl tii, noluiln, uia'Hleli kekahi wnhine uo kti haUahnUn i || ka pololi. , I Un hu o°ka In ahinhi lon jj (l)oko. 31) ku kn moku inn l lnimloii Oli- |l *oli ug mnkou i Ua pnouna iuUn. ... l|oo-| kipa lokomnikni mni oMi. lonno in i'n'a-| Uou oi nolio inakou ma Waioli. ■ j! . ~ Na Kula. "j| I kalKi •& a 4 hoi o J ai)iuiui, h6ikcj| na kula inai Iliioha"a hiki i Molowa,|< ma k'a halo kulu n Mi. loiiue ka hoi-; 1 'ke, o kuna kula. no keka-hi', 3()"ua!, keiki kane muloko oia kuhi. Malinloj kuu manao; inaikni ka lakou luin?|.[ ■ Aolo hookiekie;,, maieaukuu maoli i lakou .i ka helu n L ke' kakau lima, n| ua palapalu.ii'e a-iii puJapalu nrc. Pnu|i ka hoike, alaila helb„ maikai kelal; kyla keia l(ula,"(20 paha na kula,) me ka lakou o hae poiioi., Jlele! majk(ii o htkou a puku i na kuk'ui, nialaila ka'-pap»». nina. Nui loii, ka° ni,-, nui na pai j>u, aole okana mai. Un'hoholuia a m;i,ikai ke kapa a kau ia ka ai a me ka

i'a 110 liolu'kula lu'iia kula. Pela lal(ou a pau i noho ui; noho ilalō ka nui. nia ha moona. „ Jle pnpamaoli ko ko "Mi. loano. <Pau Inkou i ka hoonbh(> ia, alaila,, ku kekahi iKMihnnau , niawnena, a' hoomaikai i ko Akua i ka |>ulo; pa.ii. ia, ai iho la na kainalii, nio ko lalmu inan makua, a olioli ko lokou inaka. 'Mahaloko nia'kou manao. Aolo pela lakou iiui aole i puka.mai .ka ole'lo a ke Akua; ina aolo i iio |iono ia', ina aolo pola ka malu me k.'i maikah () ka uā u me ka niakani kekahunoa i pilikia iki ai ka han.a ia la; uka', manuOmu* kou ua maikai no, w aolo manuo nui i ka mi, mo ka niakani. PaU ka ai ana lioi lUkou me ka pluohl, aolo' haunaolo. Jlo walii ,waluau no>nue 110 k\u lohuloliu o nu leo. Na" Ana. Pau ka lioiko-, kakahiaku ne liolo ■pu Mi. loane me makou o nuna.inu .kupunului ma llaen.u» K.omo maoli nuikou nialoko o kahi ana nialima 0' ko mukOu 1 io* ' Nuni ko kieki.o! nani , 'k'e akeul, Aolo i loaa'iu makoU ka wai maloko o ia anu. 200 paha k'apUai i liolo ai makou m'aloko malU'hu o. na lio, lillua inau unu o ae i komo ole ui makou no ka \vaa 010. fJohonu loa ka wai u kiokio loa ke ana maluna. Na mi'a maileui, - l'||ima la a makou i noho ai ma WuU oli a kipa ! Wi v le ma'ka.hiile o Mi.<Joone. Maikui loa ku uinu, nu maiina, na 'puii, na awawa, lia mu|i\vfti, na mea uliu J fe wahi. nani loa i ku innnao o ka mea nani kona

īiuiu niauna, pnpnpu nlinli i i'ia iiiea.; knpu \v,a|n; olioli na <v,iii lele inalai-\ l.i; aleea a liolkmik na inuliw/ii. i\lai-! kai ko lak'ou fi;;lepillo,"via j>aa i na uolio in.aloko. M?iikni kahi hniiu si- 1 liku' o Kali, innkaukait I.oji, , ntii o l()a na dala i pau. i ka lioonmikai ia \vu-i: lii, tia kukuluia na iial»v nui, ;n»!( v ; ! okaiia inai,, ksi Inilil o. kek.ahi liuk'.i: lianni enuho. 11 t» \vuhi haiui kii' f?o-----ho i,'i-i iia uahiiu; amo n.;i kainalii, 1 lie luiiia inanuo liia o, li.inai kola: \vahino koia wahl'no, 'a nuf'' K-.una n'uiu! koiki i niau onu(io"a kiiai i,na po, iiia aolo mako pilikia Ijt)>ou. Pono paha \ iut lli e paipai i J<a: poo noho svah.'j liiain<;('- \val{\.,e. ha-| iini i ihaii enuho a o iniai i na popo \a' leuui ka hapawalu i|V(i. kVi ha[ aha, a'; o like nio l i nIMIKrka lakoii hana. j Kope 'Kanu. 1 Maik>ai loa kela nwnwn a p;iu i lilo ia ka|x;na iJoniulov lvo ho"ikai- r ka 'noi kola o " k'aiiu-kopo. I kona luanao, nui loa ko kop.o n o ul'u ai nia kona iiiua o inamn.li/" J ka poalima ho|() in;jkv)ii maluna O'ha lio a nioe Jiia y\naho!a. "Mnikai na kula k\hi: ii inakou o „i liolo ai; ak(;a ka aiha, ! liapū na |)ohaku. Aoho aa <? like!' me ifmwaii, ii m(vi;a aina o o k(iia pao ftinvi, kaho maikai ua muliwai a? ino na kaliawai: pola ito hoi ka aina| in'iiwaona O o Ana,hol-fi u> iho koloa. Oluolm kii holo l'io iiuilaihi., " ! " •>" ' <V . •' , ;; I ka poano, (s,flmic) pu'ka makovi,: i.. Kol/iu a Bab:t.i i a(? ka al'iaaina ina^.'i iailu. . Pika/'loa ka hah. , „pu!<; ) ■() Mi. Wini ko k'ahuna, inaik.'.i- 'ho lva halū • p'ttlo ; ,.a ino ka ku!a ma Kploa. Nhi ka hana hui Koloa. lle u.ne li-' ko mo kokaki. kai/halo;; a"u i iko ai ; mu A nici'ik;'i. „ I !o!e au o nan'a ; paa- . j)u k;i iiina i kc ko nia o it nia o. :

'Aia' U'» n;i kan (; kauo niin i ke' ko a ini' )<a »7|>a*li»; aiu no na kanaKa i)oofinVaiiina nia'hi ana i ka nina;" aia no ua haoli;-nio.na kanak.fi niimli o }iu(>jK»noj/(>n<) anli i ka wili l<o : a nw l<<; ko pau, a ine ko ahi' ,baila }>o.' "" " "» Mnh'hlo' wnk'. ku- luailap i ka il<c ikelii wili_k„o liao; ao|o iun! ,ilc walii huila wui hoi;)k;ih , i' 1 a lu3 wahi wili ko hao hopkuhi, alui.ina pah.a (,'liina Wili ,kd hi,iav i kaa i ka hoki,,aoh.; paha (V pau nui k« ko> i'a lakouolinui, o like nie koiw nioa hooliahi. Kaho okoa k a w a i k o, A {a i 1 a ,}) ii u )>i a i ij, k e I a w a i a kahe» iiou inaloko o ka.hiJ().tj'hao;, iualiiila i haila ia uuku a liooM'mikai la-a Jf;iu nui ka lepo, ahiihi hookiiho hou ia"o!a°iloko o 'na i))u, nui (i a i)aila nui ia"a niaikai, alailii liininiiii ma kahic li-Sd yi i l<o. I mai ka haolo han.a ko, ina nui ka a hiaikai' i kn ahi, (h(3 alii opa!a walo no l(p laila ao|o pono waliio, inaoli,) G hiki ju i'iikt.)u ko haua i »1000 j>auna l<o i ka la hookahi, liolo ]>hi(*piiiO ka inok'h- „b ; fv,vcla (l ina iha 1 ailao ko lvo paa ka nui () ka ukiina o luAN'oia nui I lonolu'u; •• Wili uiloi ■ "■A ia ui'iliiila lio'i oi\ji (1 ik)ale?, )»(> h.ioh: no /\ in(irika "'lnai'; ho' oihana 01-.oii kolia, ,ho wili 'r//7(/ ■ku(;ul' a Pau iiui nu kiiiuti o ia wahi ia i.a;,,ka'hap„a o i\a kukui: k.a hew'a;../!() pulia.nu l*;aiani aila o kiioini.ia.i l<a hi hookalii k(r loiia ia ia kukui: ua iia he aila inaikai no ';n [leiiii,"|>o hana koke iu ka ai4:,.i hou. i, ''VAt-imvu~"hfoku hou.> " ■■ |' ; ku'u hoio ana.nui Waiinwi :ity'e aii i l.i-kiiiii hana hnn au \ in;»hak,) l ;i( ! iv Iko ;all ua hooiWiika kekahi alii/e kiij/ii,i rnioku ho.u^kia.lUn'a, ho.mōkii nui .no. l.lik'U' <' Ka'fialaiā', nui aku

keiH lnnlvii hnu, lu; (oiui tvna k(v u?.i kulaihi ia n:i wao, a n»V U:ii i)o|M'» a nn; l<iln'i: i»olf iiīi» 4 i -jmii : na a ■nui-nn la!iu kf», ?mih; na luni () ka l]nl(i])apn, an!<\, fi r>i i l<jipiliia nn papa, ua h()()in;rka3va!Vv iho JiOi" Maikai n'o i,n.a o paa a.hana ])olH)ia. i\l ihaln au, u<» ka UK'iii ua hoomakii' na lii i lea, /W///'/^,,aoh' (i noh > w»lc a Uaini A\'aJc!oMiio i na haoh; l<u hana. M(i Manalri, o iut' haoh» : • wal(!, no ka |'.h)<! hoomuopopo. Ala Koloa, o na haoh', lea. jick? hoouiao-;| jK)po i kil hanii'. Ahoa la e ala po-l no na'lii iih! na k|,iii!aain?.r, a komo ilako o na hana naauao'/ Jf<; ph\-i n'iaikai no koia, nui ku haiia,, Ao--Ix3 lou e po.no k(! aupuni o'i' j)a» laka;, pn nu lii hie na kanaka: ;i«>l(! Jic) o. laiia k;i,'i)onoy uo'lo hv»i r lulia pono ka naihiao, hoi r"i luko. i-iono n.aMii a n,](! na kanaka ; oi niaoj)opo oh', "lako.u i kela, liana a ino koui■ hnna, «iakaka ai k.'i inoinonu ' o ko lakou aina. Aoh? iio o ] >oin'hi ī<;ii a lanakila "'koi.a a.upuni, a ■!' hiki jnai ka w,a e muhe.iiiuhi* na'ka/u/I/n u me. n'i/ ku'Hkun ulii v u ihn na 7/7 n>/i r i lia/in. Ka! no ko aha h,\i ()lo (i lu>oiku)k;T,oukou (i.no i lia ( J)a-'' na haauao! i\lak(Miuik(! anei ou'kou '(! nohe) inau i ka lepo; aohjeuou a liio i niau luna y ka hana? No kr ! alia l.a i hoolilo oukou. hia ki'i-' ki kuno, (! ao a akaiuai i ka haiia u| inakuukau no lak'ou ihol.. ; - • He, ninan \" " ' I fo„iiiua.u nft J< ('ka.hi"haumaVia' fua> ke kulu u Mi: Napa. Tr.ifi o "hn.ua ja~: kou i 4iJ()O pauna ko i ka la hookuhi,< he 12 hoi'(ihauu j ka la hookiilii. j ko iu.i l\,a inuiuio hoeik'ahi n Lhia hoi (ik« cs |>ih:r^imihiila i ka nia-! luīhilei hookahi k(jJiajVtt iakou a ina ,ka eko. ho(?Jsahi <J pauua v!

1 „ Ka ih'('v ; l r ;i iko kciv;i!ii poo niii wule i leu p'u'|;ijnihi, i l<;i Ikilii, i ko kjJ({niliiH(ij i leii it»i;taiiui ;i nt-i; i;i ))alaj)ulji aku iu j);il(ipa'ln aku. Auhoa k«i prio i hoomaopopo i ka hopo innikhi o ka pnliiA lilk'.i na k;(in,'Mj;rn)f;nn;»i / niiii'.iu' n<i kiipili niuku iikainui V' A uliou ka poo akiimwi i j,ca liaii'a ko? 7\u!mmi k'?i j>'o(V lioMiiHiop-opo' i ka hana silika ■ t i l< i lia,v»a loU' kijj|inoitaio'i A nlioa ka |)oo.' Iv)omao|'opomaoii"i kokulii lumaoko.a t A nliea „..n''»/lii;* V) oiikou . ka poo nioa kaj,u, inai no'lio a minn* inin,» i kola lepo aiai. "M liooniiika i krk:iln haiiw: māi aua i |ia kala fi()0, K iioo.liuialiiuii i nu kanfika a o honla j na li-ina. Aolo no 0 kupu wulo kria„ aupiihi ko' liiamoa lia *lif'u■ mo UM'kanak'a. • M'iliu PuinQ. I , ka ia 17 o l.an. liooinak'M ka 11« a nir ka inukani tna Koloa, K'akiiliiaka ae liuli >ka, niakiini ma kai u kikia() makai niai. jj.c v moku okohola malaila, ka inoku &A l)(:rahuma,on'hl'O (i liiki ia lakoii ko liolo. ,Vl ka la n.iii k<; kai a nui ka inukuni a nio ka iVa< 'l'ilikia ku inokii; noluilu, i' ko, ahialii oki »0.. )a laknii i ko kia mahopo, a lilo nkii' ia u nuhu lou i ua pohuku iiika; ua.uhiahi hoi, inoku k(i kaiiiahil'> holiMii.ua a lilo aku hi ka hi.'leiima nui jjm» kuu wuhi o ke ~kaulaha<;/.' Paa, nao ka niokn i kn-luu o na liolounia. A.oln i manuo lakoli o ao ka po .} k(, i la kaula hookahi, a uu kokoko iuka ~h«)i k't Inoku; noluila haalolo lukou a pnii v i ka v iuok.ii ia ahiahi 1110 ka nianaoo ili no ia Hiolu j)o u okaokvA lou i .ka'nulu nui u uui na !>ohahu. , „ o - Pcla.„ lakou i kiai U uo ka po, a 'pukolo k"a meku. Auk»;- imo i lu|i p/uio ka ; jiA tkani a nolaila uolo "1 pnu

l<?i pilikia !;i po. lliki hou niai lei niakani °i ka ia 21, haal<,'.!o hou' la/:I a/: | kau i ka uioku uo ka nui ino o k(ī, kai, a no, ke kokoke iuk.a o ka ui.oku,: aotc nianao lakou o ao la po i k;i; nioku, no ka mea, iia po alia lalioui ilokoo ia.j)iliki;r, aua 'i;pii ka inukani! a me ka°ua i kela la i keia la, i\ uai ka.no walo ka īnoku .i kona wahi lui- | leuina i ,kog> u kokokii iuka. Aka,| ao ue hi e ku atni no' ka moku, aole ij ili; lia emi ,kfi makani ! a iiie ka iia, I •aka o ko okanu inai a ka! na lu. Ua inaik ai 'ia SabaLi aoI e ina - j kani aole ua. Noiaiia- maha inaoli no makou a j)au. Ja iaemiilio la| ke kai, a kakaliiuka ae ninlie. Alaila; imi lako.u i'ka helouma i njilo ih,»kol o,ke kaī. fmi a auwi ka la, aole naei i loaa. Ia ahiaiii holo mai makou; i'; IlOnolu'lu maluna b ia'moku, elua^ia 1 .wale no a hema))uma iki kona holo! ana ekolu ia elia j)o nuikou' ma ka ; moajtia"a,puka i Xou. "I