Ka Nonanona, Volume IV, Number 11, 17 September 1844 — HE MAU WAHIMANAO NO KE KIAAINA HOU O HAWAII Helu 2. [ARTICLE]

HE MAU WAHIMANAO NO KE KIAAINA HOU O HAWAII Helu 2.

E LfiLKi;puqi('U 'h Alohn„oe; Eia rnai leeiii pnlupula lirtu ia 00, e kuu 'hoaalohu; na ka mcā s iini lon ka ■ naaii 0 Makimkane* e .1 ilo -o(s ; i Kiaaina hanohp.110 oiaio, a i Kitt;pau loa a rirte l<fj nauwe ole, iloleo o ko au0 puni o Mawaji nqi; a nolailn, n©)'e| v j)aha pau wawe kUu ao ana, a me vi kui| {i'aipai n,na iu oe,- •• (1 . IVIa kela -Nonanona, paipni nu . ia oe e noho pono maoli, a e hana poJolei loa imua o ua kanaka malalp ou. Aole pau ka oleio malnila. Bia hou tio. ;■ ' ■" I , 0 A*,M ON'A A' PAU T,0'A V e ( like mo kojti hoohiki aiV«; mamua maj L'ahait'ia, t, e haa,|elei.oa i na,mea onal ' a me kou kiiikau ana i kou inoa mej -ha lii ma lf*i palapala i kupau,\ * c Kroj oia 6 K13 aup imī,',' pelft no' oe .el kupaa loa ai, hooknnaka 1 loa 00) rpai hPopa,. mai lawola\y,e i :

na ; ona a -p.'iiL : ;,No l<a mea> 0(t, ho oiaio 'kela oleio» (< ;p ke ola in o ko: ;aup\ini. M Pono ole keia laluiiknnnk« ko imi hoii na.?lii i .na;mea ona; ina (i hoo|)a jl<i na lii i na nrea ona, hooniahiiileolio na kannka', u ;o ka hele nui aku malaila, a o ku |)ilikia ka ho|ie. „lJa iko ,pu kakou i keia mannia ak(i nei; ua nui ka ino, a .me ka ha\jnaele, a ua aneano |)ono 'ol'e keia aupMni/'no ka onn k (Ja iriti na'lii, a mai ia lakou nku, holo paiahaliihu keia ijiio m'ii iwa&ha o hii kanaka. t . , r ' 1 keia wa hoi., ya maikai; nani kix ICe kupaa nei ka Moi., a' mo koha poe alii/'ma k». inu-,wdi\ nolo inn wnina, ) gi.ni, hai'ani,. ramn, a me na xvai hehnna li pau; e pelu e hooikupaa'i kai'iou a pau. ..

Eia nue kekahi monni/ioawa koe m;i J hvwaii nei, okn a,\va. Iloeliabc)lp h'ui keia e hortvvak:Walo hnn a e alē anu i nu kanaleu ho nui wnlo, Uu p;ilo.in na wal haoln e oha'i, a uu lioi hou keknhi poo i' kapain he '"puuli inu ioai," i ku °ntoa knhiko, i ka (> n\Va, 01010 Inkou np ku hiai ka inu nwa." Akn, oa, h,o liaohao kilu mani)p i 'kola ololo.; ho lioopuni |) uni' pa h a ,k a nu i q k a poe ol oI o pela, No lea niakomake no i ka ona kp lakou ihu awa ana;. no ku'tftQß # aole hkaku ka mai pilile.iiu i hiki po~ no ke lalau i ksla mea ona. Nolaila, e kuu hoaaloha e, ina mni oe,v'mni in\i oe i ka awa'j «o imj oo i laau e .oe' no, A i pono 010 mal&liny.e*]iDoniatidWaHul no, a iko na meh' a pau o ku awii wale no.koe, No ka mea, inu ke Kiaaina i ka awa iiQ; kona in'āi\ o ka lilo no ia i kumu 110 na kanaka a .pau, o inu avva me ke kōlohe. Nui loa ku poino ke hanaia pe),a. ( ' Ninau mai palia oe, hoaha ku lio->

wa o ka awa?" Eia ka hewa, o ka hana ole, aple hana, hiamoe wale uo ia la al<u iā la aku, poho ka nianaw.a, ku ka hiuia, ilihune, niahuna, ona, mai kq kino, niake ka uliane. Uia na liewa, he hewa nui. Eia kqkalii, ua lohe wale au* 11 ?** inu awa kekohi |>oe luna ou nia Hi-j 10, a nolaila, ,ua li'ina ka niaiiao o ; ' na kanaka mulailn i kela huna polio;; ole. U.a ,iohe nae pahn oe i keia u ' e hiki ia oe ke lioopo.nopoho iho.. i! 9>. Eia kekahi; o ka palaualelo, j noho wale, hana ; ole, aole ku pono I ia mau mea i ke'Kiaainao liawaii. No ka mea, he liana nui loa kana', a o kn lilo i ka hana rnai ko ao ā jio, oia ka porto. l'ela na lii kariliiiin'o nii aiua n;irtUiio, he |)be ikai- j ka loa a ine ka hoouumawanui i ka', han'a. Un.lohe -pinepine oe i;t Wa-!' •ieueloiia, )wln alii kaulana . h;a o! ! Amerika huipu'a, Ōia ka iMakud a'! ine ka.Pookela o kek ainu maikoi',ji a he alii hooinanawanm loa ia i k'ii•' l.\ana. Uuku kona manao hiam(Ve nj| .Mie ka hoomaha, o ka hana wale no' )(ana; ilni mau Jo*| ia i k:i })ono i»o k?hi;! )ahuikiinaka i ka po i ke ao, a nohiila, ua mahalo lod icr o \Vasen<Mona'!' mn >ia nina n pau. . ij Pela oe, e ;kuix hoaalolia ~ e Le-!| leiohoku e. E p/ile aku i ka hi'amoe! i ke nō, a me ka nolio wnle, m ei s lioopiha i ke|a hora, i keia hora i| keUahi hana naeiuao. E ala i kaka-! hiaka uui i ka wu i .puka ule niai ai' ku la, e hoomakaukau i ke kino a| inaemae, alaila, hoomakaukau no kaf hanft. . « t Eia kekalii; e mahnle. povo i. na ho'/a o ka la; i ; kaaw,ale ka mnnawa no kela.hana keia hana. . Penei p»-haj i ka hpni u, e» nla;, i ka hora 7, e| i ka hora akahii i &mVi ana o ka hr s V- i»i a !

!ui honi 7 nhiahi, c inu ki, a i k;i horn 10, hiamoe. A m;t na kowa iwaena o keia mau i(ora e hooponopono „i na hamu E hookaawale i lidra no ka hookolokoio; i hora okoa e hooponopoVio i na lunu; i h'ora paUpala ma kahi mal\>; i hora okoa e holo i>y«iho, e hoplewa i ke kino ma ka lio; e hele i ka aiiaiV, e ike ina hoalnuna, a pela aku 110. Mai huikau ila hana a rne ha h<>ra. Ilemahema I6A in, aole holo ka hana, Ua kaukanawaiia na hora a pau o Wasenetona, i kona wa l)olio alii: aole huikau na hana. Eia kek/ihi; o ka horA i hoakakaia e oe no kekalii huna e hana io'iiō i kela hora ponoi no. Ina o ka hora l(>, ka hora i ole.loia e hana ma kekahi |)oe ka hora J0 lio e hana'i e likē nw. kau olelo; aole ma ka liora 11, /i in;i |(« hora pa))a. .Nui ka pf»no, ko hana, pehi' nolo noho <1 kali kekahi no l(ekahi; aole, poho ka manawa o kekahi; hol'e mea luif)hao, no ka mea, e like me kaU olelo, i k:i linra 10, e liana, pela io no e hana'i. .. O ka lilo no ia o kau olelo i of'v!n o')a'}(), a lie inea n'ui loa ia. Pela o Wasehetona; i ka hora ana i olelo ai, e hana pu me kekahi j)oe, i keln hora })Cnoi ho i hana'i oia; aole oua hoohnknlia, a hoopanee a kali ia hora aku, ia l)ofa aku. ina hiki ()le mai kona poe honai i ka liora i olelpia no ka ahaainA, o k.-ina ai no ia,.ftolc knli ikl, Pono loa keia; he inea ia e holo ai ka hana, a e lilo iii hoi liaii olelo, i ok'lo oiaio. Nui ka heihaluMna a me kn pilikia, ke inalama ole na'lii i na hora luuia a laliou i olelo ai. Ki:» kekahi niea nui, e hana pono mai oe. o hookaāwale oe i tnau lior» i t kela la i keia la, «. huli Viaavao. hoopoina i Uorf»; i IwmliehW

hemn i kau lianaana, no ka naaupo. 0 lea ike nui, a me ka naauao nui, oia ka mea e nani ,'ii ka hana a ko Kiauina o Ilawaii. E liooinanao ia Splomoiia; oia ke nlii. Pookela o ka wa kahiko. Aole oria lua; aole hoi he l'ūa no kona aupuni hano|'iano loa. A heaha la ka mea e hanohano }on ai? 0 ka naaupo anei? Aole lou; o kona ike a me konā rtaau&o, u ?Yie kona noiau, oiu na mea nui iloko o kela alii, a nolaila ka maikai o kana hana ana. Pela no hoi o \Vasene'tona, he nlii huli mii i ka naauao. Nolaila, e kuu hoaaloha e; ni .noho iho oe, e mahele i na hot*a o ka la, no kela huna, keia hunn, e hookuawnie i kekahi mau hora heUihelu palapala a me ka noonoo ia on iho. 10 knai oe i na hnke pau loa i pniia nia,, ka olelo llawaii; o wniho p\i iloko o kōu hule, a o ho luhelu ia muu "biike a pau. O ka .Baihala, oia ka buke Pookehi loā, e heluhelu pinep'ine malaila; o.ka Jlulikanaka, he huko ku poiio loa ia i ke Kiaāina; a o ke Kanawai hoi, a me na huke a pau. O ke Kumu ilawaii, Lama Mawaii, a m<» ka Nonanona, e loaa ia de 'kekahi ike iloko 0 lakou. Kia kekahi; '0 ka olelo j,JoritaWia, e luili iio oe ia olelo. Mai kanaluk oe no ka paakiki; loaa i\o, ke hiili ikaika m(; ka hoomanawonui. Ue ui'wale no oe, i keia wa, a ina e hooloihi ke Akua i kou ola una, nui na inakahiki i koe ia oe, e huli i kn naauiiō. Ina i hoomaka oe 1 ka imi i ka olelo Beritania i keia wa, aoKe ole o ka loaa. A o keia imi ana, ltfc mea.ia e pale i\e i ka noho wale; u e makuukau ui kou noho alii una. E aho ka naaupo o >ia lii kahiko, i ka wa naaupo like Sa knnaka apali Aole he hui na

hnole i kela vva; he okon keia \va, Aole pono na )ii nnnupo i heia manli\v;i. Kl:i na lii opiopio rrtn ktt leula-o Mi. Kuke; makauKau lrt« lukou i \u\ ōl*do Heriiania. Oka ]<ikou olelo nn \n e nolio nei; a ko huli ikaika /iei lioi lakou i ka naauao, i pono ka lakou hnna iina, ma npia hope aku. A pehea auanei oe? Nūi ko lakou ike, a he haj>a loa kou ike? liemahenla a me ka hllahila loa auanei paha oe, ke noho wale oe i keia wa, me ka huli ol'e' i ka ike a me ki» naauAo. Nolaila, <* luiu hoaaloha e, e l'ike me ko'u inahemake nui, e pomaikni koii noho ana, a me kau ana, p'ehi bo aO 'e paipai nei,. iu ne, e lnili i ka iko a mo ke akarnai, a me ka naauao. A eia ka mea e hiki ai, o ka mahelepono i na hoi\i o /ea la, a e haawi i ki:la hora„ i keia hora, / lanīa iho, a e hooikaika loa oe malaila. Mamuli ike* oe ika po--110. o" keia iVlatiao, ke hana oe. Aole pau na mnhao iloko o'u. Ma kela pepa, ike hotl oe. Ala I< t; A i\ \ \ i:.