Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 27, 27 December 1905 — E Hea Au ia Oe, O Mai Hoi! KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o=pele KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

E Hea Au ia Oe, O Mai Hoi!

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o=pele

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

1 lawa no a pae ka waa i kipuka one, oia hoi kani i o na Ka-puai-o-Kamehameha i na la mahope loa mai, ua lele aku la no o Hiiaka ma mailuna aku o ka waa a hele ana īuka o ka aina. 0 na wahi kanaka hoi keia nona kawaa, na noke akula i ke kahea iaHiiaka mt: "E lakou la e! Nohomai hei paha kakou e hapai aku i ka waa a kau aku i kula. a hookahi hoi ka kakou hele awu" la wa pane mai la o Hiiaka: «'Na olua bq hoi e hapai toai k%waa a kau mai i knla; alaila, hele mai no hoi olua mahope, a malia o l<»a ae no hoi makou ia o!ua. £ hete aku ana makou a heea i Kaupo, mailaiia aku a hoea i Hana, a mahiki loaakn ma na Hamakua. A ina he hoolaau hnakai hele ka olua, ea; alaila, na olua no olua e hele ae. O ke aloha no ko olua." O ko lakou nei hele mai la no ia me ka nana ole afcu i na wahi kanaka eepa o Kukuip&hu. O ua mau wahi kanaka la hoi, ua kulomalooia wale iho la no laua, me ka maopopo oie ia ka laua mea e hana aku ai. £ haalele kaua e ka hoaloha heiu* helu i ke kamailio ana no na wahi kanaka nona ka waa, a e kamailio ae kaua no Hiiaka ma. A e hop* maopopo nae oe e kuu makamaka heluhelu. aia ma kekahi mi&ele Hiiaka i loaa i kou m«»a kakau moolelo, ua olelo ia, tna ka wa i pae ai o Hiiaka ma i Kaupo, ma ke «wa pae o Nuu, ua hele mai la o Siiaka ma mai a hoea i Kahikinui a hoea i Honuaula. A o ka hele ana keia, wahi a ia mahele Hiiaka i halawai ai o Hiiaka iae ka uhane o Oiepau, ke aiii o Maui, a hoopapa ai hoi o Hiiaka me Waihinano, kekahi o na wahine a Olepnu, pela hoi me ke po i ani o Hiīaka i ka

uhane o Olepau, ka uhai ana o kekahi elele e alualu i« Hiiaka, mamuii o ke kauoha a ka makaula i kii ia ai e nana i ka make o Olepau, apelaaku. Ma kek mahele Hiiaka a ka m«* 1 kal»u u e inUi» hwpap» *na m Hilak» me Wwhiaauao i mahele »o k» wm i hoi mai ai o Hiiak* ma me ke kane a *akou me Lohiaoipo mai £auai ma» hope iho o ka hoola aoa a Hisfck* ia Lohiaa. A nolaila, • nee aku k»ua e ka m&kamaka heluheiu so mua. * * * * * * * ♦ * O ko lakou nei hele ia a hala o Kahikinui, hoea lakou nei i Kaupo, a haia o Kaupo. hele aku )a no lakeu nei oia wahi aku. Fela ka iakou nei heie a&a a hoea i Wailuaiki, e leaiea ana ia wahi i ka hula. Ua hele no hoi kekahi halaa a piha pono i na kane na wahiee ame na kamalii. Mamua nae o ko lakou nei hoea ana aku i ua hale hula nei, olelo mal la o Hiiaka ia Wahineomao: "Auhea oe -e'aik*ae?-'' -0 aku ; ia no hoi o Wahineomao me ka olelo ana aku: u Eia no au. Ikeahala?" '•Pehea la; aohe nae paha ou pololi mai?" | "Nawai hoi ka ole o ka poioli. O ko'uwahi komo ai ana no i Laupa* ' noehoe ia>kaftou i hele mai ki a loaa ! k*la mau uhu elua, a kela kanaka lawaia no hoi au i kii ai ? a mai ia wa mai a kakou i hele issi ai a hala 0 Hamakua, hala o Waimea, hoea kakou i ka pali-uka o na Kohala, a hiki kakou i Kukuipahu, au mai kakoa o ke. kai o Aleauihaha me Alenuikawahawaha, a hele mai i 1 na pali % ua a)u, na piina< ame Ā kahawai o keia aioa malih ni» aoae eu i koma wahi ai iki, aka, he oila kupanaha na» hoi ia, aohe o'u mai i k\ peloWi. Me he m<ea la, ua;

m&ema no au a kakeu e bele i pane mai ai o Wahineomao ia Hiiaka. / °Ae. .He mea oiaio kau e hoike mai la no kou ike ole i ka pololi. Aka» mamua nae o ko kakou kokoke loa ana aku i kela hale hula e ku mai }a, e ike ana oe i kou poloii. A s2*HMue ROl iai uau. Aia ilokol 0 kek hale is hoahauau o kakou» oia o Xapo-ku-iani. I kela hale au e uoiai i ai nao.'' 4< He keu ka hoi ka mea hilahila o ke noi aku. Aole paha % lo«a oud ka ai a kela poe i» kakou? E aho no ko'u hele pololi a malia 6 kma ak« ioi ko*u wahi kamau ma nm *Stwa W»kine(J»aol kaxtiaiHo akQ I iwl iaikaee. 1 Aote i;v|