Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 70, 16 February 1906 — KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o=pele KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o=pele

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

§KE kukala mai la no la o K;ihuanui ini ia o kona inau inakaainana no keia kapu, a no e-lua anahulu hoi e moe ai ke kapu, oiai, he hana nui ka ke alii e hana aku ana nie na wahine malihini. Pau no hoi ke kukala ana a Kahuanui i ke kapu, hoi aku la na makaainana me ka nune nui ana 110 ke kumu nui i ku ai keia kapu a me ke kukuluia ana hoi 0 ka hale lau-i. - ■ Oiai na makaainana e hoi ana, huli mai la o Hiiaka a pane aku la i kaikoeke: "E hoi oe e ke alii i ka hale; a o ko'u hale no hoikeia nie nei mau aikane au. Apopo hoomaka makou i ka makou hana." Hoi aku la no ka huakiu alii 110 ka halealii, a hoomakaukau iho la o Hiiaka ma i k.a halii i na moena iloko o ka hale. A pau 110 'hoi ka lakou nei hana ua mvho iho la 110 lakou nei iloko 0 ka hale. A ia wa a lakou nei i noho iho ai, olelo mai la o Hiiaka i ke aikane ana: . "Auhea oe, e kane?'' "O aku la 110 hoi ke aikane me ka ninau ana aku: "Heaha ia?" 1 ''Heaha mai auanei hoi kau, o ke kino o ke kane a kakou, aohe 0 laio nei. Aia no iluna o ka pali nie na wah ne moo. I "Ua ike 110 ke kaikoeke o kakou 1 ke a mea, aole nae ia i lia ? i mai nei ia kakou. Nui no hoi ka makona, a, aloha ole no hoi o nei wahineia kaua. ka kupapau e ku mai la, aohe kanuka o loko. Ua lilo mua iio ke kinoi kela, mau wahine moo, na nei wahine ponoi 110 i liaawi ia laua, "Nolaila, e hele oe e ninau i ua kaikoeke nei o kakou. Ina hoike mai oia, a a ke kino o ke kane a kakou iloko o ka he. alaila, ua hoo punipuni oia la kaua; a i hoike mai oia aia ke kino o ke alii i ka pal , alai'a. owau kai hewa ma keia wahi Aka, i hai aku nae au ia oe, aole e halu ana ka u iawaha aku nei ia <-e. Ē hele oe,'' I kela wa a Kahuanui i hoi ai me Kauakahiapaoa a me ke aloalii a pau. ua koma iho H ka manao ukiuki i\>ko ona 110 Hiiaka ma, a ōlt lo ae la in» oia iaia iho. 1 na wahine lßH>kano a hookiokio, a haawi iho la no hni oia i na olvlo hoopuu kahua iloko ma ka ohi<> ana. he maii liann lu*hm.v wnh' no ka H»ijvkā e upu uoi e oia hoii

Ika hoao ana e hoola ika mea i ] make. . j A lic nui akn no 11 a olelo all a o Kahuanui i hoopuka wale ae ai 110 j iaia Hiiaka, a ke ahuwale | 'la no nae ia mau mea apau ia Hiii aka, aohe mea nalowale & -ponaloralo mai kona niau maka aku, ua ahuwale na mea l'una. I ka hele ana ak-u o Wahineomao a ike niai la 0 Kahuanui, olelo ao la oia iaia iho: | "Ei hou ae 110 nei wahine ma- | haoil llealia -mai la ko onei nei o ka miki hou ann mai la? Ua hanaia aku nei hoi ko 3aua hale a paa, a o ka hale no hoi ia noho | ia aku, ei no ke miki hou mai nei i kana!'' - O ko Wahineomao hele no ia a komo ana, a mamiia o ko ia nei hoike ana aku ika manao o ka hiki ana aku, kaa e aku la no ka ninau na ua aliiwahine Kahuanui nei. Aole no hoi o kahi ninau mai o ka pono, aka, me ke ano huhu a ioena o na maka, olelo mai la oia me leo kalakala: <£ Ēioe! Heaha l nei kau? Kai no hoi ua okoa aku la ko oukou hale, a ilaila no hol oukou e noho ai?'' Ia wa holk.e aku la o -Wahineomao i ke.ano nui 0 kana: huakai i hiki aku ai imua ona, oia hoi ua makomake o Hiiaka e ike i kahi i waiho ai ke kino oke alii o Lohiau? . "Ka-hi—hi! He keu no ka hoo kano'! Aia no hoi ka hc kupapau ke waiho mai la /«! Q kahi no paha ia e waihoai ka heana o ka poe i haalele mai i keia ola ana," wahi a Kahuanui, Uumi ka ono, ei aku imua ka liliha. Aoie i pau.