Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 150, 21 May 1906 — KA Moolelo Hawaii Kahiko. [ARTICLE]

KA Moolelo Hawaii Kahiko.

(ANCIENT HISTORY OF HAWAII.) Hoomakaukauia e J. M. Poepoe no KA NA'I AUPUNI MOKUNA III Ka Moolelo o ko Wakea ma Noho ana ma Kalihi— Ka Loaa ana o ke Akua Ulu o Kameha'ikana, Alaila, olelo mai la o Haumea ia Kaliu: "E aho i poe kakaikahi o oukou ke noho me maua iluha o Kilohana a ilalo nei nohoi; a o ka nui o ko ohana. e hoi lakou ma ka huli Koolau; ao ka aina oia o Lolahana; oia no kela kalana aina e nee mai ia mai ke kawelu mai o Lanihuli a hoea ika pali o Paliku. oko oukou kaulana aina ia e noho ai. E mahi i ka ai mauka, a he ia no ko kahakai, oia ka noho ana o na Koolau. E aʻo oukou, na kane, i ka ike kaa laau, oo maka ihe, ame ka pololu, ame na ano ike apau e pono ai ka oihana hakoko. "He mea maikai i na wahine a oukou ke a'o ana i keia mau ike, o ka oi aku nae, o ka ike hoohei ikoi. ka lua ame ka maka ihe. He mau makaukau 'keia no ko kakou noho ana o keia mua aku. A e noho aloha oukou me na* makaainana o keia Koolau. Oke alii o Koolau, oia o Olopana, aia kona wahi i Kailua. U A no ko oukou pilikia hanau keiki, ea, na'u ia me& ehana aku. E kanu no au i kuu laau hoohanau keiki teaLnlukii, kahi a oukou e noho aku ai. Oka inoa o feei& laau, oia o Knkooke kahuli, a o kona mau pua o Kanikawi ame Kanikawa. E iilo oe ame kou poe ohana i ohua no paaua " Ua ae aku la o Kaliu ame kona poe i keia mau olelo aHan* mea; a ia wa i ninau aku ai o.Kaliu ia Haumea ma ka oleioaua. aku: Nani ia ua haalele aku la au ame kuu poe ohana i ko makou nohona, a hele mai ia makou mamuii ou; ake nonoi aku nei au ia oe, e hai mai oe ia'u i kou inoa, Owai kou inoa?" "O Haumea koʻu inoa; a o kona ano he kino lau, a he kino lehuiohu. Aka, o ko*u inoa kupuna, ea, o Papa, ka papa unoʻa awa'awaʻa kua, a kuku noi hoi. O ko ianei inoa la o Wakea," wahi a Haumea i pane mai ai me ka hoomau ana mai nohoi i ke kamailio ana: "A o Paliku ame na pali apau au i lohe ai i kuu pule i uhau ai au' i ka awa o kaua, oia na inoa o koʻu mau kupuna m&i ka po A o Paliku oia kela paii e pale ana ia Eooiau*poko ae nei Kdoiau*loa. Ua heaia keia pali mamuii oia kupuna o'u, l o ke poo nohoi ia o ko'u mookuauhau"