Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 54, 4 August 1906 — Page 4

Page PDF (340.16 KB)

HE MOOL1LLO
o —
Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele.
WAHINE I KA HJKINA A KA LA, A 0 KA Ul PALE-
KOKIIRVJLA 0 HALEMA'UMA'U.

ALAMIRA.
Ka D'i Hapa Paniolo o Pelehane,
MOKUSA XVI,
(HlK)MAUIA.)
I ka heip ana^a \ o, la la, n kulu t nuhoi ke aumoe in wa i ko aku ai ka waa o lakou nei i ke awa pae o Honoipu. 0 na wahi kanaka no laua ka waa, ua eleu aku la laua kau i kule bolo aku. la a kauhale kamaaina, hoala aku la ia lakou.
I ka lobe ana hoi o ua {.oe kamaaina la i keia leo hoala o ke aunop, o'ov^alu n ai la ko lakou noau leo me ka nmau ana mai.
"Owai mawaho?"
"0 raaua no. U ko maua pae ana mai la no la mai Maui mai. E aU mm paha oukou; he mau mala-hirii ka rnaua i hold p-i mai la."
A'a uoai la hoi krimaama Honkihi wah'ne o loko n ua hale nei i ala ma!; A o kona ilinia ano e iho la no ia. A me id ano o ua wahine nei, pane mai la oia i ko lakou poe:
"K akahele oujjou i ke kii ana nku i na a-alihini i pae mai la i ka honua. Eia la, he akua ka me a nana k.i huakai."
Owai hoi nei akua au e olelo wahahee mai nei?-i ninau aku RI na poe e ae o loko o ka hale.
Pdiie mai la ua wahine nei; '0 nei akua a'u- i hoike aku la ia oukou, he ahi ia. 0 Hiiaka aku kena i psrafmarnrr HeTklii ke kane'b lura o ka waa. He "alhjseia roai Ka.aa.Ljma 1 ..
A he wahine ke kolu o luna o ka waa, he aikane no nae na Hnaka. Nolaila, e kii aku oukou i wahi moomoo puaa me ona wahi huluhu a awa. A me ia mau mea ouUou e kele aku ai a molia aku irnua o ua wahine nei.
"0 ka oukou e olelo aku ai i ua wahine la, i ko oukou wa e huawi aku ai i ke'a-mau-orotiai, a"oia~ keia
"E Wdhmepoaimoku. eia ka alana ka mohai ia oe E kipa i ka hale o ke kanaka."
No nei mau olelo a keia wahine, ua miki aku la kekabi mau kanaka a loaa kekahi puaa hiwa; loaa nohoi ka putiwa a holo aku la i kji lae aa, kahi o ke awa pae.
la biia i hele aku ai me na kanaka mai Molokai mai, eia o Hiiaka ma ke pii mai nei. Ua huki ruai la no lakou nei a kau ka waa o lakou i kula, a pii mai 'la no i kauhale kanaka.
O na olelo a pau a ka wahine i kau ai ke ano-ilihia eepa. elike me ia i hoikeia ae nei, aa lobe mai la no o Hiiaka; a ua ike mai la no i ka hopuia ana o ka puaa.
Oiai hoi na kanaka kamaaina e lawe aku ana i na mohai no &a uhau ana 'ku imua o Hiiaka, ua nioau ae la ke kanaka e paa ana i ka puaa i na kanaka o Maui:
"Pehea la auanei o maopopo ai ia maua o Hiiaka
"Ae," wahi a kekahi wahi kanaka o Maai i pane mai ai: "0 ka wahine mua loa DO auanei a olua e-lele ae ai ko olna oili, ma ke ano o Hi i at a no patu ia wahine, oia x DO ua wahine la; a iaia no e moe ai ka ihu o ka puaa, 0 ka wahine auanei o hele pa mai ana me kekahi kane; aole ia o Hiiaka,"
E Boomanau-amii iho a puklo Iwi aku.
KA noo KTJI 3r \ LADANA — Ecu HOAriLi, AOIIE AC XBI— LIILID
K V MOTvL'K VUA AITUNI — KE KttJA 3TOAKA EAM \\IIAO,
Holo mai Ja ua mau wnapa nei a pill i ka moku o Alamira, Pii mai, Ift na lnkoa, a hiki ilnna o ka onekl; a ia wa i hele aku ai o Kapena Makapua a hui pu me lakou. A i k-a ike ana mai o ua poe alii nei -o 4una o na moku powa ia Kapena Makapaa. aole ikana mai ko lakou hoopil'aia me na noonoo pahaohao lua no aa Kpp a na J^akapaa nei.
Aka aole nae oia ka ninnawa a lakou e karaailio ai no ka wehe ana fie i na mnnao o i^ ano. Eia Idkou malalo o na kanawai kaua moana e like me na mea ma a man i na mokukaua e kelvt ame keia Aupuni a pela no me ke a a lakou e ku nei Ua k \ ae lakou i na rula powa; a u<» pulama ae lakou i na Ipma o na mo kuknua uowa ole.
Ua ha-nvi iho la o Kapena Makapaa i kona aloha i ua poe alnkoa nei me he mea la he malihmi loalakou. i kahi ame kahi.
A oiai e panai ana lakou i ke aloha m^waena o lakou iho ua ninaia mai fa kekahi plukoi o luna o na mokukaua powa la Kapena Mtikappa;
"0 oe a nei ke aln moku kiekie loa o luna nei o ka
fiku la hoi ua lutinela ekahi nn o ka- mo.
kukaua 1 3 go, me ka ol^o ana.kj;

"Aia ke alii moku k ekie loi o luna nei o keia mokukaua.
A kub'kuhi ae la oia ia Alamira, oiai e hele aku ana. Ua haalele iho la o Alamira i ke ku ana i ki hoe ia wa, a ua hele mai ufa no ka halawai ana me na 'Ji'koa i kau mai la iluna o kona moku.
I ka hoea ana'ku o Alamira ma kahi a kona luta-nela e ku ana; oia nohoi ka wa a ua It a pen a Makapaa nei i olelo aku ai i na'himokn e ku mai ana-
"Eia ke alii moku kiekh o keia moku. A o keia Lecle oia ko makou Moiwahine, a o keia ka lede nona ka hae e welo baaheo nei maluna o ka la go nei.
I keia W4 i haawi ra^i ai ua roe all koa nei o na moku powa i ko lakou aloha me k* ole'o em mai o kekahi o lakou, a oia nohoi ke kanaka i kamailio mua mai ai ia Kapena Makapaa.
"E ka Leds Alamira, ka Ulali o na Kai a mokou e Hea aku ai ia oe. No'n iho a no ko'u mau hua nei be poe pio makou nau. A i hoike no ia mea, ke alana aku nei makou i ka makou mau pahikaua ia oe."
In, wa hele mai la na Aliikoa powa nei a haawi roai la i kana pahikaua ia Alamira, me ka olelo ana ma;:
"Ke ha-iwi aku nei au i ka'u pahikaaa ia oe, e ke Aliiwahine kiekie o ka lago, a o ka mea hoi a a e ka. pa aku ai, o ka Olali o na kai franupanupa o Europa. A ke haawi pio pu aku rei hoii ko'u mau aliikoa i ha Idkou .mau palukaua malalo o kou mau kapuai wawae, a ma 13 ano ua lilo makou i poe kauwa nau.
Ehko me ka hoku e haawi-,ana i ke kauohaika ilio hoolohe, pela oe, e ko makou Moiwahine, e ha-awi mai al i ke koaoha la makou kan mau kauwa, a e boolobe DO makov m ° ^-^ hooko pono ED a,