Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 120, 22 October 1906 — Ka Halawai Makaainana I-kuwa Mua a ka Aoao Kuokoa Home Rula! Le i Kohala! Aia i ka Nuku na Kanaka! OHOHIAIA NA HAIOLELO KALAIAINA NAAUAO A NA HOME RULA. [ARTICLE]

Ka Halawai Makaainana I-kuwa Mua a ka Aoao Kuokoa Home Rula!

Le i Kohala! Aia i ka Nuku na Kanaka!

OHOHIAIA NA HAIOLELO KALAIAINA NAAUAO A NA HOME RULA.

M» ke aliiahi o kn Poaono aei, Ok a (;oba 20, i m al.iin u ai aa moho holo baloti o ka -io ao K'iokoa Llooie llula o ko' Ka'aaa a i.\loku pn ni o o:ihu aei ma Aa'a Paka, i ka lakou I h i l.»w a: m a k >. a i u a n a 1 i k o w a'' moa loa ma keia hoon n) ana 0 na hana kalaiaina a na aoaoi ,po!it;ka ekolu o loko uei oj ke Teritore. Ma ka auma la o ka Poaiima.ua puka ae la na hoolaha nunui i paiia ma na olelo Hawaii a me Bei'eUaiai 1 hoomakaukauia e ke Komite Kalaaa. A peoelke ano nui o ua olelo hoolaha la: "I ku m-au-mau ! I-kuwa !! Halawai Makaainaea Nui Oi Kelakela ! . . . . Ka Halawai. . . I-kuWa Mua a ka Aoao Kuokoa Home Rula. Ua paiia keia mau hooiaha nia na w-ahi he leh'ilehu o loko o ke kulauakauhale nei ame na kaiaulu kuwaho e aee ana mai Waikiki mai a hoea i Moaoalua. No ka hoopuipni aua ae i ke a leo kahea a na moho Home Rula ī ko lakou mau hoa kanaka e "i ku maumau. ikuwa" ae ma keia h*lawai, ua kakoo ae la na Nupepa 4, Ka Nai Aupuui" a me ke "Kuokoa Home Rula" maloko o kekahi o ko laua inao kolamu i na kua'naua hoeueu aoa e hui na maka o na hoa-j 'ioha ī Aala paka kahi e lohe i ai i na leo kala aina o na' kakaolelo o ka aoao a ka lahui. A ma ka auina la Peaoūo ae no hoi ua lawe ia aku la he mau haneri peoa liilii ma na huina alanui a ina na makeke o loko nei o ke kulanakauhale n-o ka malamaia ana o ka halawai makaainana akea a inua loa hoi a ka aoao Kuokoa Home Rula mahope

iho *o ka wae ana u ka Ahu Elele Wae Moho. 1 ka aneaue ana o hiki aku i ka horu 0. aia ua makaukau he niau haneri 110ho liilii a tue na uoho laau loloa o lawa ai no k.i noho aua o kokahi huina kanaka nui. A mamua ao o ke kan> ana o ka hora 7 ka wa i hoo--1 a h a i a a j q o k a ti o o m a k a a n a o na hana, ua piha p.u ua noho i hoomakaukauia a haale ka nui o na kauaka ma na nu'a miwaho aku o kahi i ka ai. Ua aiieaue e oi mamua o elua tausani ka nui o na ka naka i akoakoa ae ma la ha lawai. A he heluna nui hewa hewa keia ke hoomaopopoia iuo, e oialamaiaana maia wa hookahi no he mau halawai makaainaoa ma na wahi iehu lehu e ae o loko oei o ke ku lanakaiihale e ua aoao kaiai aina Repubalika eoe Demokarata. Ua akoakoa ae uo hoi na moho hoio biloti Ahaolelo kaloko a me oihana aupu ni o ke kalana e like la D Kalauokalam, .] Kekipi. na moho Senatoa; J M Poepoe.J K Nakeokoo, D Damiano, D M Kupihea, S K Mahoe a me J P Kuluwaimaka. na moho hoio lunamakaainana; Apela hama Fernandez. lunakiai ho.o puni; W H M me H W Koaoa (Doane), na lunakiai apaoa oo Honolulu; Joho A rsaker (Keeni Peka),puuku; Samuel Noar, loio kalana; Wm Moss ! man (Mokinaana Opio). luuakiai oo Ewa; a me J M Keaioha, lunakiai no na Koolaa. Hookaki wale no motio i hiki ole ae ma keia halawai, oia o Mr Georga Kekauoha moho hope luna makai no Koolaupoko. Mb. W. H. Mokimana, Looahoomalu. Ua hoomakaia na hana ma ka j hoomalnia aoa e Mr. Mokiman-,

ka Hope Peresidenii Nui o ka Aoao KaUiaiua Kuokoa Hoinō Llal<, a. Luaahoouialu o ke Kotnite Kalaua o Oahu nei, a inoho holo Luuakiai do ka Apana o Ew;i. Ua hoakd.ka aku oia imua o ke auaiua uui hihimaou e nobo aiai ana, elike me keia ke a»o uni. "/•, na Lcde anie >ia Keonimana, e na Kwpa Amerika—Aloh;v oukou! "U.i hini mai la kakou i kawa •3 wwheiu ai uu h.iua o kei;» haluwai makaaiuana. A i hai aku au la on kou, o ka ha'awai ma kuaiuaua uni uiua h a koia i hialaiiia'a e keia A«'a.o Kahiiauia. mahope iho o k t w io ia uua o lui (ui'ho h il«> b .!. |;a >o ka Ahaolelo Kuloko, ehke me n » Si j unton, ua Ijun;Huak ;;iiuau t amo ua poe hi.lo i ua o'hiui o ke Kaluia o ki eunkupuui o Oihu nei. A ke h'Kiwi n ku o«M au i Unn iuahalo nui īa oukou, e L>a ! hi hauau o ka aino, ua haku makaaiUHiia hoi 0 ma.kou, uo ko oukon h iu\vi aua mai i-i makou i k i oukou luau kokua aua mamali o ko oukou hoopiha aua tu;u uei i keia haluwai. Nolaiia, e hooui ika aua »a hiua aia ka pule aua a ltev. J. Kekipi. 5> Mi ke ku aua ae a Mr. Kekipi ka makna Poohiua o ka Hoomaua Naauao, uo ka aLoa aua aku i na h'ia puie imua o ke Akui, ii;i hek.iu iho la ke auoauo miluui o ke auaīua; a poija ae ia koua leo uwalo i na laai. A mahope iho o ka pau «4 ka pule, ua ku hou ka luuahoomalu a hoolauua aku la ia Mr. J. K. Nakookoo imua o ke auaiua. MB. J. K. Nakookoo. Ua ku iiiai keia Keouimana opio, a oia hoi kekahi moho holo Luuam ikaaiuana o ka paa baluta Ahaolelo o ka Aoao Kuokoa Iiome Llula. Ua loia īaia iu;i ia wa ko ke auaiua h iika aua mai i ua mauao A iioko oia mau hoike maikai aua mai ka lehulehu mai, ua hoomaka akn la oia 1 kaua apaua uaua: ' E na L?de ame na Keonimana i akoa&oa uaai i keia ahiahi; i haawi aku au i ko'u aloha ia onkon apau—-Aloha onkou. U 0wau kekahi o na moho i wae pono ia e ka Aha Elele Kalaoa o ka Aoao Kaokoa Home īlula i noho ai ma ka la 24 o Sepeten)abi akn Hei iloko o ke kulaoakau hale aei o Honoiulo, 00 ka oihaua Lauamakaaiuana. Ua hoomaopopo oukoa e na hoa makaainana, he ekolu mau aoao kalai aina e hele nei mawaena o kakou 00 ke ooi ana mai i ko kakou mao baiota. Ke hele nei na aoao Kalaiaina Repubalika a me Demoiiarata, a olelo mai ia ka1 kou'e koho-akn ia lakou, a ua

lakou e hele i 1 oko oka Ahiolelo i maa niu a me ona kulolo aa ka kou.. A pela uoboi ko'u aoao ka laiaiua eku oei. Ke koi aku nei ■makou ia oukou e haawi mai i ko oukou mau kakoo ana ia makou, a ua makou hoi ia e hele aku i-i hale uo i mau niu aaie oua kulolo u* kak'i■ u. Aka; •heaha la n \ uiu ume na kulolo i loua muh ia kukou ma ke Kau Ahaolelo o 11)01, ke kau ahuole)o mua lea i nohoia e ua kanaka o ka Aoao Kalaiuiua a'u e ku iiei'? Ae. Eia ka'u pane: oka hua niu mua i loaa ia oukou; oia ka hooholoia utia o ke kanawai e hookuu aua i ka $'2.00 auhau mai luua aku o kela ame keia mea e 3uataiua aiui i ka ilio walnne Maiuuli o ka ain\ > l^ia kamwa', ua hoomamaia kekahi m: j .u kaumahi o ua Hawaii i ho». moaim a i keia mau hoioholena i hoopulakaamakaia e lakou. Aole auei keia he hua uiu waiwai a ka H.<me Kula i imi ai a Uaa'?'' A-e, wihi a kekahi mau leo lehulehu i oho mai ai. A lohe ia aku la hoi Uekahi mau leo e olowalu mai aua. Pulolei ka Home Ilula!" Alaila, ho uiau ka mea Imolelo ī kaua mau hoakaka aua. "Loaa ae la ia kakou ka niu aka Home Rula.; & heaha ke kuloko i loaa iaia no ka uomai-k-ii o ka lehulehu? Eia; na D. KalauokaUui i lawe mai i ke kauawai e papa aua i ka hopuia aua o ua waiwai o ka poe i noho maloko o ua hale hoolimalima. Aole e paa w&le ia ko lakou mau ukaua e ka haku hale. Aole auei kela he pouaaikai eo kafecu a ka Home Rula i imi ■ ai'? Olowalu hou mai uh leo: He pimoikai kela! Pololei ka Home Rula! Alaila, hoomau aku la ia i ke kamailio aua ma ka ulelo ana'iiu: In;i au e lilo i lunamakaaiuaua mamuli o ko oukou hiliuai mai ia'u, alaila, e hele aua au i ka Ahaolelo e hoopau i ke kauawai e pili aua i ka iioohuoi. A kahea aku la oia i ua Demokarata a me ua Repubalika e mau ko lakoa noho ana ma ia m&u aoao a kala6 o Novemabi e hiki mai ana e koho lakou a paa i ka paa balota Home -'Rala * E hoomeuieio i ka la apopo. 1 nehiuei i hoomaka hoa ae ai -jia hana Kala Sabati o ka Ekaleaia Lutera Geremania, malulo o lawelawe ana a Rev. W. Eelu2y. Nui ka aaahalo o na kanak» i na haiolelo uaaaao a pololei a na moho Home Rula ma Aala Paka ika po Poaono nei. Aohe 4calou o ke .poo ilalo e paa ni na lima i ba pepeiao, a kuwi-U ' ke kamailio ana, elike me na moho hapo a ke Demokarata 'amō ka Repubalika.