Ka Naʻi Aupuni, Volume II, Number 142, 15 November 1906 — HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

Ak«, ua kipaka aua pale «ka na'lii ia.a. He lehnlehu im manawa ann i hoao ai e make, aole nae i ko iki ia manao ona. O Kalai;noku kaknhi i manao e li!o i moej.nu no kana Moi aioha, aka, i ole o Hookio i kipaku mai iaia, liio ole ai oia i moepuu no ke dlii. 0 k-ihi i h:ioaia &i o na iwi o Kamehanieha, ua oleloia. aia no ia ma kekahi ana huna ma Kaloko. A oa ioaa na iwi o ua Nai Aupuni nei o Hawaii," malok'o o keia ana mumu!i ona kulnkuhi an* a kekahī keiki kamaa oa o ia wahi; a ke moe pu nei ia mau iwi alii me na iwi alii e ae mauka o ka llina Alii. J ke ao ana ae o ka po i make ai o Kamehameha, oia hoi ka po n Hoku, haalele iho la o Liholiho me kona poe kanaka me kekahi mau alii ia Kaiiua a holo aku la i Kohala, e like me na olelo a ke kahuna a Hewahewa, oiai ua haamia'o Kona i ke kupapau. Pela no ke kapu ana oke kupapau ia maoaw.i. Ina na make ke kuuapau alii, aiaila, ua haumia ia ai.na, e he'e aku kona hooihna ma ka aina; e, a pau ua kupapau la i ka haihaiia, a paa kona mau iwi i ka puaia, alaila, pau ka haumia. Pela na kupapau i hanaia ai īa manawa. Ma ke kakahiaka o Liholiho i holo aku ai i Kohala ma ka waa. ua kumakena iho la na alii a me na kan-uka. Kukuni iho la hoi na kahuna anaana ia Ka mehameha, i make ai kona mea nana i anama. Ua mauao na kanaka o ia wa, aole oKamehameha i make mamuli o ka ma'i maoli a me kona elemakule ana; aka, ua manao lakou ua make anaana maoli ia oia,. 0 ka mea kupaianaha i ikeia. i ke kukulu ana a ua poe kahuna nei i na lepa a lakou ma ke kae o ke kapuahi kuni.hele ?uai la kekahi alii me ka oaa rama, o Keeaamoku kona inoa.ke kaikunane o Kaahumanu; haihaiia ka lepa aua poe kahuna la. Aiawa i olelo ae ai na kanaka ua make o Kam.ehameha ia Kaahumanū ma, a homo aku la na kanaka ia lakou, Oiai e noho ana o Liholiho ma Kohala, ua haihaiia iho' la o Kamehameha; a-mahope iho hoi mai la o Liholiho mai Kawaihae mai a hoea i Kailua. I ka iua o ko Liholiho k i hiki ai i Kona hoakoakoaia ae la na alii ame na kanaka a pau o Kamehameha. Akoakoa pu mai la no hoi na makaainana o Kona. ile ahaolelo nui ke kumu o keia akoakoa ana mai ona a 1 ;! ame na kanaka ma Kamakahonu, ma Kailua. Ao keia k*a wa o Kaahumanu e hooili aku ai I Ice lupuni maluna o Liholiho e like me ke kauoha a Kamehameha; ōiai ua kauoha mai o Kamehameha Kaahumānu ika olelo ana mai, penei: . * ;