Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 5, 8 January 1907 — Liuliu lapana no ke Kaua! [ARTICLE]

Liuliu lapana no ke Kaua!

AOHE IIOIHOI I JYA HAKA KAILIKU A AME1UKA IA HAWAU JYE1 !

Wanana Kekahi Kilo Aupuni Iapana no ke Kaua Mawaena o Ameiika Huipuia a me ke Aupuni o Iapana \

E hoike ana o Mr. Nathan| Beutz, kekahi haole i heea mai ai i Oauu nei; m. ka wa i ili ai ■ ka mokuahi Manakui'ia ma \\ ai- ^ manalo, Euolaupoko ae nei, no ; kona kamailio pu ana me Mr. Mitsuhashi, ko Iapana Kuhina i Helevitia, iaia e hoi ana no kona Aupuni Makua; a ua hoolaliaia ae Da hoike manao aDa a na Kuhiua Iapana nei maloko o ka Nu pepa Daily Independent. Mawaena o na ohua 0 luna o ka mokuahi HoDg Koug Maru, o Mr. Mitsuhashi kekahi ko Iapaea kuhina i Kelevt.a, a e hoi ana hoi oia i ka ainapiwi ma ke alahele ma Amei'ika Huipuia aku, a mahope iho 0 kona hoea aua i Iapana ua kohoia oia i Meia no Iokohama, a i kiaaina nui hoī no ka okana aina holookoa. Lehulehu loa ka maua mau ka makamailio ana no ka mea e pili ana mawaena o Iapaua ame Ame rika Huipuia, a ua hoike mai o'a i na manao hoaloha no keia aina, (Amerika Huipuia). Oiai nae e pane hoonalonalo ana nu oia ma na mea apau anh i hoike mai ai; eia nae, aole no i nele ka waihe ana iho o kana mau pane ana i

kekahi manao maopopo loa, e hooia ana, ua Dua ko Iapana ma uao e lilo oia ke konohiki maua uui ma ka liikiūa. A oiai au e kamailioaua no keia kumumanao e hoike akn au, aia ma ke kua aku o na manao maikai apan no Amerika Huipuia; ka mauao ma 'opopo loa e ūlu mahuahua mau a i:a ue L^ua hou ana aku a lapaua e m.li mai ai, aia no «a tcc keiu aiua. No te kumu hoi, aole loa k. -.hu. lapaua i hoolaulea iki ia no ko Amer.ka Huipuia komo ana'ku a lawe mai ia Hawaii. Ua oi pa-kolu aku ka nni o ea lapaoa ma n Mokupuni o FIaw . n.amuA o ua Amer'ta; a ua ,ke hū epaui aa puUpu-ii lai ou , ue.e la'iem i ua p:.e aina waiM i nui nei. O keKahi nokoi U e mak make uei lukou i na monp Pilepine; nokameai ma-u-.v I on, mamuli o ko lakou (Koi.o mi.i aaa roa P Dp'iJe • me w„ i, e lilo ai 1: no„o 1 1 . ma k m .ana ? kkoe. AoLe o lakou hooi t 'onalo i ka olelo ana mii, oia kp lakou pulakaumaka.

Mahope mai o ko lakou kaua ana me Rnsia, ua pehu loa ae ka puu hoike haakei 0 ko lakou poo, aole i kaua mai ko lakon painnu ia lakou iho; a mamuli hoi o ko Enelani lilo ana i iwikuamoO no lakon, ua makaukau lakon e lele poo aku iloko o kela ame keia | hana. Ua hoomauia ka makaukau o na pualikoa no ke kaua; a ke hoomahuahua mau ia nei ka hui o ua mokukaua. Eia lakon ke kapili Dei hookahi mokukana i nei wa, a oia aku ana kekahi on» mokukaua nui loa a ikaika loe mawaena o na moknkaua nnnui e lana nei maluna o ka il' o ka wai i keia wa. E heaia ana kona inoa o Satsuma, ka inoa boi o kekahi ohana puni kaua o Iapana, a be 18,000 tona aua kona nui, a i ole elike ana ka nni o kona mau toDa me ko ka mokukaua "Hopo-ole (Dreadnoi.gbt) o ke aumokukaua o Beritania. Ua hooliio akn nohoi ke aupuni o Iapana i na huina dala nui hewahewa no ke kukulu ana i na papu; a ua kukuluia na papu ma na wahi ano nui o ko lakou maa kapakai me na papu paa o ke ano hou loa o keia 1 au. I uiea hoike no keia maoao i paa o na Iapana e lilo lakou i

poe na lakon e rula ka Hikina, e olelo ae au, aia ma kekahi ahaaina a'u i hiki kino aku ai, kahi hoi i akoakoa ae ai he helnna o na kauaka kalepa ame na luna aupuni o Iapana, oa hoike hoona lonalo ole ae k^kahi o ua mea haiolelo, mawaena o na huaolelo hoeheu aloha a makee aiua, i ea o elo elike me keia: "O Iapana ka lahui pookei.i loa ma ka Hiīua i Leia !a, ajne he mea L'- no ma ke ao holookoa nei no ap u. He mea pono, na kakoa e hooma lu ka Pakipika.' E pono o kal ou ; ka Enelani ma 'a H.kina nei." Malia paha, aole ! eia p na huaolelo m.ioli i hoopunaia ae; aea, e k >. i 0 maoli iho la no nae ia"0 ka iifa:na i īkeia ma Iapana, mamnli o la uoole r o na luna aupuni o La oihan» hoo-ua-uao ma K.ipa- > k ieia aua o na lanau . e komn iloko o u; 1 ula aup'-ui, ua ike , 11 '■ ewe loa ia man?.o; pe^e: a e '•u-niia ai a nalouia ae keia ninio, aole no ia e hoopoiuaia ana e na lapana. No ko'o pono iho, ua laka aku la au ia'n •iho m ke alahele, e owili ole ia akn ai au

iloko o kekahi Kalaimnoao aua LU al una oia kumuLana. Ua h.ipai pmapine ir. mai no ai m. uao la no na manawa he lehulehu, ua mino aka wele r.ku la no naē au, a hoohul ae la i be kamailio aua ma n» moali e ae. He lahui uluku hik:wawe na poe K.paua, a lu» au : ae e komo uku iloko o na papa olelo pu aui. maluua o kpla kumuhana i::e iakeu. im* ua . nou ia mai ae me kekal.i mea e hoihoi ole ai ko'u n.iau. Ma kekahi wa n»e, ua knmailio pu au me kekahi hoa o ko. Ahaolelo, a he kanaka oia a u i kamaaina po no loa ai; a he kanaka noonoo akea nohoi. Ua hoakaka aku au imua ona 1 ka mana nui o loko o kela ame keia mokuaina, a i ke kaokoa ana hoi oia naiia mai loko aku o ka mana anpuui Federala, » pela nohoi me ke knlana maoli i ikeia ai 0 Da haua ma Kapala k i ko. "Ano, e kuu hoaloha," wahi a'u i olelo akn ai iaia me ka ninau an»; ina paha e hoea mai aua mai Amerika mai he mau taiisani poe eemoku o ka papa haahaa loa a pae mai ma Tokio nei; a kaki rnai hoi lakon i ko la kou mau nkn haua, ma ke k'ulaua oi aku o ka emi i ko ka mea e kakiia nei e ko onkou mau Mmahana maanei; a ma ia wa hookahi nohoi, e koi mai ia pee e aeia ko lakou poe kanaka opio uo lakou Da makahiki mai ka 18 a ke 30 e huipu me ka oukon poe keiki opio maloko o na papa kula hookah',- pehea ko oukou naaoao to ia mea?" Aole nae oia i pane mai i kekahi olelo; a o ke kumu

aole oia i ike, e hiki ana ke hookoia he hana oia ano. "He mea oiaio nae, o ka hoopaapaa i ulu ae uo keia komuha na pil> ' n* kula ma Kalepoui, Uh hooulu mahuahua ;oa «e ia i na manao kue i« Amerika Huipn ia; a e lilo ana o Amer he ene mi no na Iapana ma keU mua aku. E ala mai ana no Ca nioao 0 Me i keia ame keia v.a, a e kokoia «ku ana uo ia m.JU uinan# Aole o lap^na i kali akVi ja hq. g,a, ma kona.wa i ho ,h0i0 e iole kiua aKa m lu , , r> aīa. a me he mea I no, „1:, s,a, » > «- 1 1 ke ana no ka hikiwawe ana o lfta ^ 'awe an.'Kn i. A er U Aaiouiaj ina e bookupauoia mai a,.a Q ka manaw~ no la haDfl ' Hqq'^ u: wale uo mea naua e L , , mai nei iaia (lipana» oia koQa uelfi a ilihnne aala maol, a p0hihih: hoi nam: ka . ^ W a0a*ka imeae h-kiai k- d 4 ple nae he meu kan*l,, LauaA a 11 * Ameri - a " e Wa I !»■ 110 ka wa loi^ 1 |... e, he noomo n.. uea ' 1 aka ua. m mnli n i ,..e *,.^e 3ria ' ' a Pe'R- koī 1116 *" 1 ' ^eia fva; ana maīuiM o ; °!'ena e , »euU lo.aana ' >ou ma ^ ^ipuia, he lanakila.'' ' 'nenka