Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 64, 29 March 1907 — Hehe-ne ka Aka a ka Opua i ka L' ai! [ARTICLE]

Hehe-ne ka Aka a ka Opua i ka L' ai!

Kva, Moolelo Walohia L Hainakolo# I 1 " K v UI PUA K\-MAKA^IALA 0 KA 'WAlLELEO HlILAV, E — * l MOKUNA III Ka tJi Hainakolo o Ka P.u.i Kapo o Waipio A.mk Kkawini^aokalani. ■ . 0 a ia.nei, Ue lg mokooioko ta no ko Hana poe ! i ka mokooioko ame ke koikai. O ko !»ila mao k»Qaka ikaika loa rna ia mau.haaa. oia o Kawaaaoiu arQe Pallmtlhoe. Ua 0iel0ia. o ka Ikaika o Kawaaaaki : , a h'ki iaia ma ka' hopu ana i eono poau Pnna *a P«iH hookahi aoa. auw! iho a koe wabi wai ole 'l0ko °ia mau puna ko eono. | ka ikaika o kana pa- . °Qa ]he, aole e paa i ka omi kumu koa ioa e kaku u alani >a lakou. Ke pahu oia i ke kumu koa ekahi ko«a ikaika apao, e huZa pu ia ana ia kuma; a ,°aa ka loa. ke kolu, ka ha. ka lima. ke ono, ka eh.ku r a pela a.ku a hoea i ka umi; umikumamakolo 8|'ke alike o ke kumu nmikama.makolo, aiai.a pa,. kaaa ihe. : 0 0a Ohua i'a keia eme ka ainaama o ka hele pu 1 ** mai ®e Loheloa mai Hawaii mai, ka'i helo ae a >®anakua auo ua aina ua laai haahaa nei. au hohoi ka ia nei hooponopono ana i ka waa ona. &I Ua paa ahu la ia i ke kumu o Kauiki, o kon-» ° la 1 Pii aku ai ma ba huli o ua pnu nei e kupono „ a ia Kaihalulu. A hoea keia i ka hanahana. luna o Puu nei, nana aku ko ianei hana e muia ma. anama k °aka 1 ke kahua mokomoko. Oa hele a pa , po.io . ahua i na poe makaikai mai ke nui a aa - oii, i'1 Qa'Hi a na makaainana; ka uh ame u'i oie; ke ar°e ka maikai. . o k laia uei e iho aku'nei ma ke kaola pau ''"a pa ,aUlki- aia nakanaka. e paapo mai ana ma ke » - — ko/0na°ko ke nana mai la iaia nei; a ke ninau ia " ! la lakou iho: E! Owai ae hoi nei kari o- 1 Uei 1 ka hanahanai o Kauiki? He aune «ui i f CaT;ar-— ° k° ,a n"-ua . . . ' hwa o na kanaka e popoi ne "0ut°ko ia wa ninau aku la keiai kamaama: keia a ko oaei poe bamaaioa e C'. Pane ma, la na kamaaio»: "E nana »» »•; C' ^ 'ealGa ">• kēikl o.U P.. o *» °'a hoi' ka mokomoko .m. ke k«Mki Mo ha h°i," wabi aia nei • Pane aka L *»ka. ikaika na laaa nei aba mokomoto, O"* °»i >a oohoi na kamaaina: »H. »a« L >»« ».. wale „o 1... 00 k. i'. >« »« 0 H,0#'

He loihi ka mauawa "o ko iaua mokomoko ana, ao: ko laua ku'iku'i ana; eia nae, aohe mea o laua i :ot & k i eo. .Ua pai-a pa'i no ko lana ikaika, ame ko In-.. » mau ike hakaka. A e ulele hou ana laua I keia 1» He malihini paha oe mai Hawaii mai?" Ae aku la kefh, me ka olelo ana'ku: "O ka' ?: hana nohoi keia i haalele aku la i ko makou kamalii ko makōn wahi; ia Waipio. Aole. anei e ae la mai k» / malihini e lealea pu me ko onei mau keiki kameaina Nokeaha hoi ka ole?" wahi a na kamaaina i pane m:v ak "He mea lealea hoi paha ia na ua mau moa wol i; nei o makou 'ke iohe aku, eia he kanaka malihini oa;: Hawaii mai, elike la me oe, kai makemake e moko moko me iaua. E hele ae makou e hoike 'i ua kanaka nei o mak.ou." .- O ka mao/iwano ia i el&K ai kek.ahi m;ec wahi kanaka, e palamimo hele ana i waena o ka pEikui kanaka a ku ana tna ke kahua moko nokp maoii ma ka tnan»wa hoi a ua mau kanaka nei e hookikaka: ha aua ia laua iho me ka haaueo nui iihoa o na kan-. ka e nana aku ana ia laua. A ike mai la kekahi kv naka i ua mau wahi kanaka nei. ninau mai la oia "Heaha rnai nei ka oiua?" Pane aku la na wahi kanaka: "I hele mai la maua e huike aku ia olua, ai he kauaka malihini raii Hawaii m»i nai i mikemake e lealea pu oie olua naa ka mokomoko ame ke ku*> ku'i A oia kai aa mai nei e hakalea me olua, no ke make ame ke o!a." "A pehea; ua hoike mai nei nae paha īa i kai» kumu pili e mokomoko ai oia me kokahi o maua?:1 Hoole aku la na wahi elele; "ina pela e kii aku olua i ua kanaka la a lawe mai a imua o maoa; a n maua hoi ia e kamailio pu rne ia a hiki i ka wa e hoH pono ai ka 'makon knka' olelo ana. No Hawaii o her ua kauaka la i hoike mai nei ia oukou?" "Ka ' 01 lo mai nei oia no Hawaii i Waipio," wahi a na wai ? kanaka. "Ae. No ka wai lele aku la o Waipio, no h9 &<> uli ; ( Plamakua. O uhoi a hai i ua kanaka la; he po"i: po' tna kana mea īke, a he haha oopu ka mea rr . kaukau a kona mau lima. He ikai'ka wahine kona., Aole e haahaa ka lani o Haua nei iaia. I ka iohe ana hoi o na 'lii ame na kanaka i mau p<ipa olelo ana mawaena o nei mau wahi kanak?, ame kekahi o ko lakou mau kanaka ikaika; ua lile <m i mea hoopihoihoi nui ae i ko lakou mau noonoo, & komohia ka makemake iioko o lakou e ike i.ke kana , ka malihim mai Hawaii mai, ke kanaka hookahi hoi nana i aa e hakoko me ko lakou maa kaeaea ikaika, O i hele ua mau wahi kanaka nei i miki ai e lm~ ike i ka makemake o ke kanaka malihini e kupapa me Kawaaauki ame Palimahoe, ko Hana mau a!;.> kanana, a hoea imua o Loheloa, ua ninau mai la oL'. ia laua.