Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 35, 19 February 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki Hou [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki Hon

K a, ]\Xoolelo kValoliia Hainakoio !§f*~ ka ui pua ka-maka-halao ka w ailele 0 hiilawe MOKUNA V Hoomauia. Me na waimaka e holo makawalu ana ma na papalina o Hina, aea ae la kona poo iluna, nana aku la oia i ka moopuna, ia Leimakani a huli mai Ia a nana i ke kane ia Kuaikauaakama. A hala kekahi manawa o kona nana ana mai ia Ku, alaila, olelo mai Ia ia. "Ua lohe au i kou manao, e kuu kane, a ke manao nei au, e moe aku no ko'u manao mahope o kau i hoike ae nei: Aka, o ko'u manao maoli no nae ma keia wahi, oia keia: E aho no na ka moopuna nei no e hoike mai i kona ae ame kona hoole. Ina ae oia i ka manao o ke kupunawahine i hoike mai nei, o ia iho la; a ina hoole oia, aia no ia i kona manao; nokamea, o kona kuleana no ia." Ma keia wahi huli ae la o Hinaaiulunui a ninau aku Ia i ka moopuna: Pehea kou manao i keia manao a kela kupunawahine ou i hoike mai nei? E ae ana paha oe; a e hoole ana paha oe? Me ka eleu Ioa pane mai la o Leimakani: "E lohe oukou apau e o'u poe kupuna ame oe hoi e ko'u wahi hulu makuahine, ame na kahuna e noho nei, i ole o Luukia ma* 0 kona mau kahu hanai la, ike ai au ia oukou, he ohana ou kou no'u; a he aina ka o Waipio nei no'u. I aha hoi ka'u uku i ka mea nona ka hale a'u i noho ai; e aho nei no kuu kino." I ka lohe ana o Hinaaiulunui ame na kupuna apau o Leimakani a pela pu hoi me Mailelaunui, aohe hiki ia lakou ke hoike ae i ko lakou mau manao kue no keia pio ana o ke kupunawahine i ka moopuna. "Me oe wale aku no ia e ka moopuna," wahi a Hina 1 pane aku ai i ka moopuna, ia Leimakani. "O kou make make, o ia ka kakou apau e ae aku. A no ia r >, ua noa ke alahele nou ame ko kupunawahine. A hea ka ' ko olua hoao ana?" pane mai la o Leimakani: "Aohe kanak; ,e i ko maua pio ana o ke akua wale no ke ike ia mea. Aole no paha e loihi na la mai keia wa aku, a hookoia keia pio Iani nui ana o'u ame kuu kupunawahine. O ua manawa la e ike ana no ka lewa lani, ka moana, ame ka aina nei. Aohe a'u mea i koe e hoololohe hou iho ai ia kai nei; nolaila, e hoi au ia laua, ua ae au i ka manao o kuu kupunawahine." O ke ku ae la no ia o ua keiki hookalakupua nei a Hainakolo, o ka hoi iho la no ia i uka o Opaelolo. Ke hoi

' nei oia a ke hoomau nei no ka uwila i kana hana ka hekili nohoi i kana, ka noe nohoi i ka halii paa ana maluna o ka •honua, a o ke anuenue nohoi i ka hawele ana i ka uka wao laau. A hoea keia i kahi pupupu hale o lakou me na wahi kahu hanai, haawi aku la keia i ke aloha i ua mau wahi elemakule nei; a haawi mai la nohoi laua i ke aloha iaia nei. Alaila, ninau mai la, o Kaholoholokai i ka moopuna: Kai no paha ua hoohihi aku nei kou aloha i ou mau kupuna ame ko wahi hulu makuahine hookahi i koe; eia ka e hoaumoe hou ana no kakou i koa uka nei." Ia manawa hoike aku la keia i na mea apau o ka ia nei huakai i kii ia mai ai e iho i kahi o Luukia. A pau ko ia nei hoike ana ia kuauhau, mai ka mua a ka hope, ia wa i hoike aku ai ia i ua mau wahi kahu hanai nei ona, no kona ae ana e lilo o Luukia i wahine hoao nana, elike nohoi me ka laua i hoike mai ai iaia. I ka lohe ana o ua mau wahi elemakule nei i keia manao o ka laua hanai, ua hoohauoli loa ia ko laua mau noonoo; a pane like mai la no laua i ka olelo ana: "Ola ko maua mau iwi ia oe e ka maua hanai!" Ia po iho, mahope iho o ka pau ana o ka lakou aina ahiahi, ia wa i olelo aku ai o Leimakani i na wahi kahu i ka i ana'ku penei: "Auhea olua e o'u mau kupuna, aole au e hiamoe ana me olua i ka hale nei o kakou. E hele ana au i ka'u hele; a ko'u manawa nohoi e hoi mai ai, alaila, hui hou kakou. Mai hoohuoi olua i ko'u wahi e hele ai." Pau no keia mau olelo ana a ua keiki nei i na wahi kahu hanai o kona manawa no ia i puka aku ai mai loko aku o ka hale, a nalowale aku la. Noho iho la hoi na wahi elemakule me ka nune nui ana o ko laua mau noonoo, no nei hele a ka hanai a laua. I keia hele ana o Leimakani, ua pii pololei aku Ia oia no uka o ke kuahiwi. He keu keia mama lua ole ana e hele nei. E moole pii ana keia he kualapa a kau iluna o ia wahi. Hele aku la keia ma ua kualapa Jnei, a hoea i kekahi kualapa mauna nui. Eia ka ia nei hele ana iloko o ka nahele hihipea. Aole nohoi i kulu ke aumoe, iho ana keia ma kela aoao o na pali o Waimanu ma ka huli o Kawaihae. 0 keia po aia nei e hele nei, oia no ka po mahina o Hoku. A he konale ka mahina me ka maikai. Moakaka a maikai ka waiho ana mai o na mea apau imua ona. 1 ko ia nei hoea ana ma keia aoao o Kawaihae, ua hoea pono keia i kahi o Ohialele. Oia kahi e pili pu ana me ka puu i heaia o Kalahikiola. Mai laila aku ka ia nei iho ana, hoea keia i Kaipuhaa; a mai Kaipuhaa aku hoea keia i Maliu. • Aole i pau