Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 11, 11 September 1886 — KA AHAOLELO. [ARTICLE]

KA AHAOLELO.

A me he aia, o ao aku aut uo oiu i k«ua mau hnn. e kokua niai olua i ka'u oJ«]o hooholo, a i kahi wa aku hoi, kokun aku īin i k-H ohia. a p?!.i ihs )a e losa ol««i ua p'iW k«u!:ko q ko kakoii Ah« Kiekie, j Aoht !uu> i!ok«? <t '.i-i'w. kuh:aftk::uli*!f> S ;<'<? !<.;;•« ka:»i-ct;u <h. U Aha K'«k ; i\ a • ; *'•« no :•'! !-•??: .i'e, IHQ kV« (UIO h« a ' ' las; keia e !i ! « jan<i uu : ) ,!mak-r,rm\rai, ao!o pe'n ke'u ma- | 1:10 1 Loio Kahina, Kokua nui oia i k« b;lu

Kanawai. /Faa kani» nia;i olelo. Ua niahalo lt»a au i na oleio aka raea hanohano m#i HiU mai, a me ka ka. me;; hanohano ō Līhue, ua kuikahi ko !au» man;io n»a keia bila. He pilikia nui keia oko kakoii Aha Kieuie. Ona hihia )ioob»lalwU aole pouo ika Lunakanawai n»na i hookolekolo ī keWrhi hihia ko noho hou mai e hookolokalo. Ma Amelika, e ike na Lunakanawai i n* liihia ī hookolokolo ia e n* nha «alal», eia no a heea aku na hihia i ho*kolokoloia e na lunakanawai malalo iho m« ka ane ninau Kanawai, ola ks ff» a na Lunakawai o kJt-Aha Kiekie « ike ai ma ke ano makamaka hou loa e ka hihia. a e leaa ana h« oiel» hooholo maikai a kiiuliko rae ke ku»koa. . He mei pon» e hcom«huah«a io i elima Lunakanawai, n ia iakou, ma na mokupnni, a-xr~tariiujia u Inkuu ma Honoluiu nei, e hui Ukou ma Honolulu nei ma ke ano he Aha Kiekie. __

Im e hoonoho m ana. he mau Lunakannwai Kiekie iut na mokupuni, e hiki k«ke ana no na lioohalah&la na aha eiamau mokupuni inuia eia Lunakanāwai Kiēkie, mo ke k»li 010 a hiki mai ko kau alaila, hahbia na hoohaUhala, a he mea keia a h««pau k®ke ia ai na pilikia m» na apana kuaaina. Ina e loaa kekahi Kanaw*i e heomaopopo ai no aa moa pili i na Lunak»rt«wai 8 ka Aha Kiekie elike me koia bila Kanawai 9 nooiioo i» nei: e holepono ana na ha»pii haohalahala. Noia.la ke kokna nui nei nu i ke twi a k» LuPa Hanohano o Lihoe e waiko i keia bīln i kekahi K»rrtite Wae. Heihoi hou o Kīkila i kana noi. Heapanee loa.

0 k» h#»pii a (FlBw*r dew) ho 5,000 dala, i waihoi* ne «1 imua 0 ka liale Ahaololo e Kikila Ealaunu, ua ho«!oa ifi kona noonoo hoa i» ana. mamuli oke nai a Hen. Keau, e heepanee !©a. Ua waiho ia ka Bila Kanawei 0 na' Lunakanawai Kiekie Elima o ka Aha Kiekie wn ka lima 0 kekahi Komile Wae, a eia na !c!a 0i» Kemite: Dota Balaunu, Likikmi, Kaulukoa a~me ki Loio Kuhma. Lsn» ko (nakou mariad e haoholo ke Kemite ika Bi!a Kanawai, Ina e hela k«ia alaila, e maikai ana na hana ana ma iia hihia ho«halahßls. Ka haiolelo a ka Loie Kuhiua n® ka bi!a kanawai a Do!e e pili ana i na akn haomau oka poe i n#ho loihi ma i ui hana Aupuni rt» 20 makahiki, Loio Knhiu», aele att i kue ns ka weho ia ana 0 ka puka no na aku hoomAa, &k«, kue au ne ke akaka o!e o k« pani ana i ka pnka so na uku hoomau.

Ma ka nuina la Poa)kolu iho nei, iia waiho ia ka Bila Kanawii e haawi ana i uku hoomau no Mr. W. C. Parke, no ke kakau p#epoe. He $1,200 ka nui, ijie ka bo«l«li a ka Loio Kuhina J)are i ano like rae keia: Ina nae © law;e ana o iion. W. C. P«rke, i kahi wn, he. oihana ukuia m*lalo eke Aupuni, alaila, e hoopauia keia uku hoemau. Amaka 1a apopo e h«luhelu «kolu ia ai.

I noonoeia ana 6 ka Bi!a Kaniwai e haawi ana i ka uieu hoomaii no Mr. Kvar*ta « Manr no ka 82,500 no ka raa ki auina la o k* Poakolu nei, ua nonoi 0 Mr. Kikaha o hooLoli ia ka Bil«, ma ka hookomo ana i $1,200 ti» ka mskalnki. Ua ulu nui mai na kike kamailio ana m s »* waena •na hoa, aua pahe &ku o Mr. Kikah* r?o na olelo a Ool'e i hoopuka ai mamaa iho, no ba makemake| loa oke Aupani e hōopaula nei kanaka i hanaU ai keia haawina. Eia k* pane a Kikaha: Aolo au i ike heaha la ko Dcle noonoo. I

keia kak«lnaka iho nei ua kokua ikaika loa ia i ka Bi)a Kaoawai e hnawi ana i na uku hoomau ina kanaka n psu i noho ma na oihaua Aupuni iloko o na ouakahiki ho iwakaluakmnamalima, a i kei» wa ke olei# mai n«i ia, no ka makeiuake ka o ke Anpuni a hoep»u aku ia i?vereta. Manao o Kikaha ua inu paakai n«ha pahn o Dele.

{!* h««holoia ke noi heemi a Kikaha no ka uku hoomau o EvBrfta i 1.200 eo ka makahiki, he 2,400 n6 eiaa makahiki. Ua like ka pauku 2 o keia Bi!a Kanawai, me ko ka Blla Uku Hoom*u o Mr. Parke. A. ma ka k ngopo e heluhelu ekolu ia ai.

Ur nooooe.ia ijo;na_ īja auitn !a ki\ Bsla Kanawpi 0 hiawi nna i hooianu uo ke AHi Kiaaiaa wahine o H®waii, «o $3.-500 no ka makahiki. Ma ke nni a Mr. K«u!u>-, kou, ua waiho ia ka Bila »0 ke k&kau |>oe{>oe, a ma ka la ajK>po e heluhe'u ekolu ia ai.

"A k« Ahi o Wailuku, Pani ia ks \rai o laei, Moike ia ka oiaio 5 Kokua ia o Kipikon». Mi 5u auina h Pcs\*c]'n iho nei. onii e noonoo ia ana ka Bila Uku o Evereta, ua hoike ae o Dole i na huaoleio e like me keia, u* makeniake ke Auinnū hoopau ia Kvereta. a haawi ia Mr KUua i nv.imute ai oia. Pa pane ke Kuhina Ki:nkona. us hoala :n,i; i: - : hu a iX>: k, ; i oVv; O.tlo ui.i; :um vi'i,i ,j.« ha.<wi u A\: '..i. ke . o m.. ;iv -: j a M; V''u s:„ .. '..r Huhina K t ru ; !« v . loa an I ike iki : koi.i me.i. Xo keia ;une .» ke Kuiiina K:.*jk««u. u-.i ku mai o Kahia a hoAo s'u, .: ' l\\ ho-

ike mai nei ke Kuhiiia aole oia i ike 1 K.a h'aāwi iaana niai o ka oihnna niakai mii ,o iaia'.' /vc hooia aku nei au. «a oiaio ia'rnau olelo ske Kuhina. Ke mahalo nei makou ilo Mr. Kalua hoike atia i ka oiaio maoli, nie kamakau ole a me k;i i iwiwoole.

Ma ka la i nehin«i. ua waiho ae ko komite ooa Buk« Hfl» i ka !ak«u hoite »e ke anoo ka lioolilo ia uua o n« (lulu he $36,000,000, ka haawina i hookaawale it ?i no na Hl« 9ka Ahaolel», i kulike ni nie ka oielo hoohole a Mr. Likikini, i waiho ai imua o ka hale ua ka ia 1 o Se[:etem*ba nei. Eia na m«a aino nu i mailoko aka o k« Haawina o $35,000.00 u» hoolilo ia aku ka huina • 534.811.77, nwa kee i.ho ko koena ma ka liaia o $158.20. Ua la welawe ia na hoolilo ana tvo na m*a a paa malal« ifa« nei penei: ■ ■ ' Uku o na hoa & mile $ 14 192.50 Uliu Luba 0 ka Hale " 4,432.80 Kelu ie k«ia 2,613-ō5 I Pai & Hoolaha nupep» 11,454.25 |Wa Lilo Kakau Poepoo 313 40 Uku unuhi olalo 1,800.27 [ 'Haawina $35,000.00 Koena i hoo'ilo o!e ia 188.23 Oka huina ona $4,432.80 i uku ia ai ija Luna • ka Hala, ua loaa i ke komite ua lawe ke kakauel«le H. A. Pierce, a lieepāa inia ih« me $1,709.80, a i ka manao hei o> kekahi mau hoa • kou komiie, ua oi «eiku keia mamua 8« • ka huina kv,poco nona ;oa ula ne kā ninau i waena o kou komito nt> k* ukti-i»-o ke kakauolelo no na la hana wale no paha i ri«ho ai oka Ahnolelo, a e ttku ia paha ma kela a me keia la, no ks huina nui • na la i ha'a mai ka welit ia an« o ka Ahao'elo? Me ka nele o ksi k«-nite ik» olel« hooholo o!« maluna e keia mea, ke hoike aku nei kou k«mite n? ka Aha«lelo holeokoa e heohole • like mi ka naea i manao ia he pono malana o keii ninau. Ona lala o keia Kemitc, o īa o F. r H JKik«ha, E. L. K#uai, J. Kauhane, J | Aim».