Ka Nupepa Elele, Volume X, Number 12, 6 October 1888 — MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KA NAITA HUSARA O SURIA Ka mea nana i anai a i luku i na Powa 700 me kona mau Naita he Kanalima. A O KE Ahi Lapalapa o ka Wiwo ole. [ARTICLE]

MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KA NAITA HUSARA O SURIA

Ka mea nana i anai a i luku i na Powa 700 me kona mau Naita he Kanalima.

A O KE Ahi Lapalapa o ka Wiwo ole.

mokuna l. \ J\akauia u unulnia >; LUni Kauakuahine >ne ka noean /uao!c. ) (E Ua m«i heluhe u m i keia wh' e hoo hni p i nv; i ui. k.-t liapa i kos aku oka mokuM» e like u.e ka honlinka ana o keknhi ita t, u o k e la pule aku nei.) A ua lohe 'a !en uwa o lakou eko ke kulanakrtUhale no ka halulu, me he olai I» k=- ūHiH'U'e m -lun i o ka l;,i mai e. Oi.ii k* naig-i Hukaia o Kusia i pii ae ai nia ke kukma kiekie ,ua lilo ae la oia kg powa rvit n * - r ' ma-ile ai k-u p"nw:ii o ka poe wai pahe o ka iioao hooluoli). •

Ile mea ma» hoi i na kuikamahine; ut a pan'o E?»ropa ka paulele ka hiaai mnluna oko ia nei kn f ina i al'n ole'i* ii niui kuni aiau ku,)'nna a hīki i kon* mau la. 1 ■' Aka e kuu hoa hooinamm mea ipo ku nuhole, e helohelu :wia i ke.u nToōTctu X:'y ile nit>;i |>uno -ka«a he pon<> iit knua ke wae tho e nke me ka kaua e ike m.ika nei ia • "* Maemeo Puna i ke ahi a ka wahine, Mokali ka ohia o Moeawakvn, • Ke nana ak» i'ka luna. o llulani mi. Lohi mai ka papa ale ku puhoehoe, Opiopi k;t la o KukaUala, K« iiele i ka nahele o MaukeU*,

I ua rnen no hoi o ki nani a me ka m-ii kai o ka pua, he nua 'hi,<i no ia k-ua ke inp.nao iho e ka mea heluhelu lua keia ano no e nele ana ka mauii" «n ■i«»i inaiiun'.i no a ai la e ni, nohe ' ana'ae he k;ilitolil'> kahi ma«nu i kc kuu -<N i <e k«i holonu i.wupono t walū nooheno e <jlu ai ka puuwa», a o'ia leeia: Hiu no au la wek, Luwe no hoi a lilo I» n°i uhene ;■ i K» n«n.'he » ko noli Koh'u nu kaoa m.iiWai I hohola 'in i ka niaikai Nani iio ke ike iho. Wai oie Feg vui h'>i la [ nei nu a he aloha— * Nona r»oi k» puana la, («OuJ Biig, I na ti» ui:thope mai ua kui ae h ke kaulana o he.a Naig liukala a me mnn h'iina lioowel-ke'a ikaika a me ke ko\ vviwu ote i koua n»a« ia a pa» i ola ai. A 'iia kei-i wahi ke ani peahi mai i»; ui o Peresia iaī=» nei n\e n* Rettvr he \ . , hiki iU 'i ini'ia o !>t>na :U > uu l n,i o i,,, ku i ke al.ih . mo k« hui kino t»k- ! K:;t iio la lu» !cf ><loh U ua hm ki<,c,! lluhue a «u kau > nane:» i ke-awako-*. K«pae i-e k<u >' k.< ■l'. w nt;o i i'u i k<>u hanaiinu A i k.-; wu t>a u:--h<M loī i.i ka N > lluk-ia no ua kmHain-.hine I». n<> k< ia nva k;uv :\ucv (Uīn'pii.e ana n<..i i na 1. i aui jn' ui ho;,o. A 1 kt ! ! u ' * 11 li< !i 'l : : HM,| lllau I 1. '< !'<'•■' 1 ;.l . : C | c .. js ; Uiia A - :,,i : . ou ! iei: "• " ' k '' - ;i ! < , i 1 1 'i'i; :;• . ~ pnu, i. • !-.v >■ •■ : * ' ;l i» »<> 1 k.l i « WO %'IO K.> IX ' •■>».» 1 ' 4wu« mea a w«*\i a e aku *'

i nou,— hpj e _mi- 4 4- a l.ke m kou raWenvike. U» hiki no, o h'ele. [ Iko o keia ae ,atn .iu;u a kona mm I maU», ua hoomaka'ikau !a kona wa| | uk;ia no kMiiii. I>u : hple. ' § ' awe !l e | 11 .oii.i mn ia 500 konn.ninu-l, ■ni».a.-ltc hui p > iu mc leon ■ mau naigi. jf A me. elua ;>i;iu n.ii o.lei hut powa £ 'oo'miw n» i«;i. i k=«a mu-In]« 0 I fo Hi# a mana. /p

A ua he-i i* ka moku nui kalf» n ° jna l<!< inna Uviivi, rri£ii' nh lio ;t i korJ' liū | kanakn, vi me ko lakon maii \vatj 1 /,>' 1 o na «no a pnu 1 ku 1 k'> laknu «ulnnp I kekahi h ao., un ka i aku la ma ka mokn, a hole Hku 1- no Peresia/ Iloko o kok.i-hi pule, no ka 0 k:> makani a m» ka ir»o 0 ka m<>*J ko A0 ka li>a oko hikou kunvi v h n ' n 81 liookuhi pul\ ua loau lai'on iJn nv#na Asera'<a i ki-kahi m<'ku Dowa tf-o ik'» 1 " 1 o.

: l>o aupiiui o l!nt r;in!. I Ikoau m Alapa>»i ka Nui. I<c al' i °^ e '- 0 ' he pohaku ke knliua o ke iU:U'iu > Lad«na e ku uei a eliēli kuiariu. . . l.ka h'lawninoii o i»ei;i "me lako«_ rim Kahi )k> [I'mi m'! r-n mii ;i aknu <nas. 1 fk(>ia uku la uii nn/i' I:? e himho poiini noi ni;u ana 1 o !ik' J »«i, rnc (<a tnnk.»ni :ihc 'he, u;:i h;io i a ;ia pea .» p.iu, >1 na m,i-

kku lioi kc k:ijjonrIn i noi 'iku f' |l Hukivt;i c lvauwi mai iain r kn !io"ki \i «»)«. o k.« moku ia m«na- : wa. Ui) ac iP-H !;i ke k3pen;\ me kn Mia ka« po no nr mike a mc>:i piiiUia. I.k.a ae anu mai oke ka'pn a, eho ; ma kei.-i ina pen a jk!u, a pono' nk'i if iiianni' u n* moku powa n»*i e ht:le 'inai la a piha ik ■ makam kona ina»..p« , a-

A i ka liiiluwai am, k»hen mui la li->peroa me ka .--o nui, e ke k. pi'na o keia moWo l{aJ<=pa. - Ano ii'e nimni aku nei au me ko oln.'lu, e haawi pio ni'i i ln waiwai a p«u o kena ino' u. A e hoi'pili nii) ka ao : >o o>o'u moku, rti i kali a loh). la wa ī pohu «kii kn leo oJ<a naua Hu-

■nakou nuiu ' w«iwai « lilo »ku »i nou, ine ko makou hnawi pio akii nou a pau Ia wa p»iie mai ia ua'. kapenr t la, Maino" ino ke ola ■»' ke le'apew* piikik» C)! ua aa loa au ia oe, «ia kn-lonā ia oo oka wa'w.ii o kuu moUu nie ka ikalka a ine ku ni o n"a nioa k 'iia. Ia wa i hoopili Hwiwi mai ai ka nien e i ka h»e o ko lakou nēi' 'noku e like Ine ke '.eauoha u ka nnig» Hu ! «aia In wa oi«' i hea ilio'ai i n=4 Tita omokoko o n;i ulu laau o ku*lono o Bon)era a m'e ko na mau Kaig. ponoi o pii āku iluna oka moku Powa a e hakaka hoi,

Ile manawa ole p»u loa al»u ia ko ia nei m»u na>ga, ua alli.o āā piial r k<>a, a aia na pahikaua ke omo lu i'kē i«okō ona iiowa, He manawa o e. ua lawe pio-ia ka moku powa, Ike pio ;<na oua moku kei, ua hoihoi lakou. n luwwi aku 1-» i na mana Hopna„i^jSuria. A hol » ■ ni aku la laknu no ke aupuni 0 i'«-Tesia, r. : keknhi maU lt k« aku la l<«-' k'ou, ia wa kii ia mai lakou a lawe la aku no kd hale lū mamli o ke k>ouha a ke k;<i kamahine alii Ika hi -1 ana i ka haleal'i, leleiho la o lludalu mu!!una iho o kon» lio. me m Kahiko kaua, « e hee aua rja pilali m'a kona liiau anao a puni A e k ; <i<*w-t an i k ina pahikaua ma kona puhaka. Wehe ae la <>ia i kon t papale sira a hu' :«e la ka mu.i heon' o im ui nei 1 k'>n > papale iiulu le!<>, Me ahnw-iiē o kona inau helehelena

i k<i inaka o n « :V }>i u, o tta ko t ihp na «liikoa, a ma na.o'h m nli'i knhiUa e sia, a eia hoi kek-*lii ona ku!:m«k:iuha!e k; hiieo. Ke uw i nei »a' n-oa a -pau oloko <nc ko lakou manao hoi, o b<i lakou a(ijwaht«c wale «o m; os »» t v a «i a tne ku iiani Oi kelakoi;.. E i >< hoi o k.. heke ua keiki noi no Ka puk i \ovaiss [ keia ua 11uk -l> i kip «kn «i i Per,s: i. i; . hni:i : ,ku i:.V' M'• * ;i ' »vnv. Oiiii'' if k ' ii i "i >'■ i ',■•» :naW,Ua'.i a:i <• mi n>c • >>, ua hooka.» * nu. 1.1 u',. I! ><i. »*' k;v .'k<uko> aua <• tsu a:. mai "a n v hUini a i na kainaania ('a r. -'u- e se' liuV<* : >-■' : 'i' nui waoilii O k ,ila ■ i=» •«'* "<• ni akau i!h< ke k.- !: -..-i = - -va h-i u «o k--»i ! 'am«hiin' :.lu * iu»'!: k' »i. int W"-< v in:ir(> iUo Ka::-, a 'e i ! C f <•■• ■<> ' ; >k« an;» | sni i...':: a o .. ! : j U:.tt!o t»U' th-» ! i\x>u O pt-:v ~ e ttf.no !«• . -V. ke .i :: ::: ! -' i » V "O-.h i Vu< < in:-sk.>k-. ru ;. he !;t *•' . :. ;•. ;: ak ' V < ' U::; 1 i ?U ;■:> i iue i.ī' i.i ua Uohil jt no u» i;i -<0 i' p%a j keia:

ie f Kq**a k-t puu h,t-u- -i- Uii i - ) « H'ai ck v }>ua i Malmaka . 1 ■i ■ Hoohie na rrinn« i ka..pua I f Hooheno hooh;ū hoobie i f A piiu kn ai iinu a na maliliim rae na' j kamuama, lieie-mnkainai aku. la n« mr«lihf" m nlii amc na n ; »ig« m» n;i nla-nui * niel nn h'tie ia 'lpa o ke nno kahiko, ' I Aia h'i»i*o Milov;i, he naiga opio mslihi- ; i WfhdW.;he ae-i kona rtiau kn.pa koa a! ko/no mai Jsi oia.i ke kapa maoli. a e noho | ilunii o ka noho Iwihi. : 1 lk« mni l'v kekahi knikamahin* ni opiopio n;>nl noiw ka inoa o Tig<-tn», kii m-ii laok. i ua keiki lfi e he'e i.ik;».hu ī ka opio e h«la nei rae ka ui k»ma f 'ina nana pono aku lfi mea » p>u in l»ua- Ua ōlelo aku la'ka ui ma ka olelo Sunn. a nfi 'ohe ponii keia. A p<» u Wo •laua <iei ,hu1:» ?na. ia wa no j lan'a i oleio i-.i. a p;«a ia;alelo o| Inua,'me ka .'ih'H; ana <> na o'elo a ua ns»i—} ga 1a i ka manao oke lf ikamuhine. , A | lilo mni ka puuwai, * !itu «>ai ka manao, a !ilo ni;ā ka naaii. A kauoha aku la oia i ua ■ kaikamahine | la, M))opo hele mai oe a loaa an. i'i nei Hia•ila helo kaua iko -makow w.a-hi. Un ae'ku la ufi la. ī ka lua o ka po i nioe fi o Hnkala ma ka haloali», nohe moe iki oke kaikamahine alii. ua maka'lahiu loa if- oia, Ma ka ho~a 2 pnhao ka po, komo mnlu Rku la ua ui la o Per ; isia nia ko Huk;tla rnmr e moe j

an;i a hoala ukn 1«. HikiiHe ne a o Huk'iln, me ka ūinau ana ae,- ■E > -he«ha keia, a Owai keii>, uhnki Ko E u-in iiimī nei e \ oi« ka u'> ik i> la i p»ne ihr, ni Owue no! O E-oli)miiio oln k k:i Puukolu Knen > o Hue!o i Krupelu Pepe i iomia e lm Inuwai E kuu kama-ina. he.-ihn- imi'nei W-oia on? i n'n!fu ae'«i o lluknl;!. H,> h:t ma) k-< h»i k u, o i hoomoemoe tn.'»' nei au a -oi>e o'u- wahi a nwe iho i «a l-keu ipoe hook >Fi ;\a (nannei, n aolie no ' 0 Wr. hhn Ho'ohono m;>i na aioha la'u M<>lic kui honliou i l<uu poli A -oin- -wnu In ī hik: ina' h i ou ala. A ke oie ae no ne i k<>u dt;aoni maka, >»-lmI« o >ho aii ke lro>»o -ine kuu onaona lima. ■ l hoomnu :iku «i k> ui o Peresia jka oleio au.. imua o ilukala. 1

Ano hopohopo īho Ia o HukAla, no i<a me'«, wah' an», o k »'u p ihika<»:», aia ma kahi e, ā līe-iha la .=< uaiieji ka »«nel mea e hana i>ai 'i 'a'n m»- konja mau lima. P< !•> ih.o' la o Hukala e mihi i}ei uona iho.