Ka Nupepa Elele, Volume XI, Number 11, 28 September 1889 — HE MOOLELO NANEA NO DAIOLENA. KA MEA I KAPAIA KE ALII O KA HOOPAHAOHAO. A I OLE Ke Kupueu o na Hana Pohihihi. A O ALE MIANO KA NANI. KA LIMA NOEAU O NA WAIHOOLUU. A ME KA PUA LILIA WAI KAMAHAO. [ARTICLE]

HE MOOLELO NANEA NO DAIOLENA. KA MEA I KAPAIA KE ALII O KA HOOPAHAOHAO. A I OLE Ke Kupueu o na Hana Pohihihi. A O ALE MIANO KA NANI. KA LIMA NOEAU O NA WAIHOOLUU. A ME KA PUA LILIA WAI KAMAHAO.

MOKUNA I. E haawi oia 5 kekahi olelo hoolaha 1 na poe kilokilo a pau i kona waiwni a pau, a o ka lakou haaa uui oia no ka imi hele ana i ke kapaeu nana keia mau hana pohihilii a kamahao Inaole. Nolaila» i kona nooaoo pono ana, W&Wo iho ia uitt 6' Iike me kana i nooooo al. Hoopnka ae 1a oia i kekahi olelo hoolaha penei: Ina o ka poe apau e loaa ai o ke kanaka i kapaia o Daiolena e loaa no iaia ka waiwai a pau o ka moi Rafiona. Kakeuinoa īa e ka Moi Bufiona. I ka puka ana ae o keia olelo hoolaha ma ke kulānakauhale o Koma,, ua lilo ia he mea hoopahaohao loa i ka nuonoo o na mea a pau.

Aole mea hookahi i aae hele e huli ia Daiolena oiai aole hookahi o lakoo mea i maopopo pehea la ke ano oia kanaka a me kona kulana amu kooa maa hiohiona pu hoi. A hala ae la kekahi mau la loihi aohe hookahi mea i hoike mai i.ka oia ame ka ole oia mau mea ake alii i manao ai. Maanei e kamaiho hou kaua no Daiolena ame kana muu hana hookalakupua hou ma kekahi mau aupnni e aku. Haalele iho Ia oia i ke aupuni o Ita!ia, a i kekahi ia puanuaau oka makalii, hoea «ku 2a oia mawaena o na haina alanui o ke kulanakauhale o Aigopita. Hele holoholo ae la oia mawaena o na haina o ke kulanasauha]e a ike ae la oia i kekahi kaikamahine ui lua ole e noho ana ma ka lanai o kekahi liale kakela nui a iiani luaole.

I ko Daiolena ike ana aku i ua kai - kamahine alii la, olelo iho la oia i!o--ko iho ooa e hoao ana oia e pelo 1 keia kaikamahine a hiki i kona haulehia ana malalo oua. Aole oia i ko ako e nana i ua kaikamahiue la, aka, wehe ae la oia i kekahi paolo mailoko ae o kona poli a w#he ae la oia i kekahi omole mailoko ae o laiia, a lalu iho la i ka wai o loko ma ka honua, a huii ae la ua Daio!ena la a hele aku la. Aole 1 mamao loa aku kaua wahi i hele aku ai, iike ae la oia i kekahi kaa alii e holo mai aaa e huki ia aua hoi e nft paa lio he 24, a ma ka ianei hoomapopo aku i ka mea e kau aua maluna, he kaikamahine p!ii, a oia no ke kaikamahine aiii aia nei 1 ike ai maluua o kela hale kakela. I ka holo ana mai o ke kaa a kaalo iho ma ko ia nei aoao, oia 110 ka \va i kaohi aku ai o na kaliu Ho i na ho a ku koke iho la ke kaa. Wehe mai la ke kaikamahiue ahi i ka -pale silika o koua kaa a oili mai 1 kona poo mawaho a. pane mai la ia ī)aiolena penei: £ ke kanaka oj.no, aole auei ou maloeloe i ka hele wuwae a o kau mai hoi maluna nei o ke kaa, a na'u oo oe e lawe aku ma na wahi a pau e hoomakaikai ai. Huh ae la o D«ioleua » paue aku 1 s |»«nei: K ka nani o na naui a ka

hiehie o ua hie, aole paha he mēa pono kou manao ana inaī e lawe aku ia'u i hoa kaunu nou nialuna o kou kaii alii. He pouo ao, inai kaoalua no ia msxr mea, oiai, owāu no ko'u haku aohe mea eae oana au e papa mai, i haWlia paha i kou uleu niai, aia au ilaila i na sekona a pau. 1 kela wa pii ae la o Daioleua a ooho pu iho me ua kaikamahine alii la a hoomaka aku la laua e holo me ka hiehie nui maluna o ko laua kaa, a ke ike mai la na makuaiuaua a pau o A»gupita ina haua a ko kaikamahine alii, oia, he mea. kamahao loa keia ia lakou ka ike ana mai i ko la kou aliiwahiue opio e holo kaa pu kēkahi o na kanakaokoa, ka mea hoi a kona mau makua ahi ;i inaina loa ai, ahe mea pu no hoi na na makaainaqu e makawelawela loa ai. O ka iuoa o keia kaikamahine alii, oke ahiwahine Minama a ka Moi Arupora. Oiai laua e holo kaa ana, a iloko o ko iana hauoli nui ana i uinau aku ui o Mirrama ia Daiolena, owai kou inoa? 0 J)aiolena ko'u inoa, a heaha la ka mea ou i ninau mai ai i ko'u inoa ? 1 maopopo āi ia'u ka'u mea ai, a oia iho la ke knmu oka ni nau. Ahe, he oiaio, uaaloha mai oe ia'u a pela no hoi au nou, a oia ka'u e mahalo ae nei ina lani i kona haawi ana ma' mawaena o kaua 1 ke aloha pumehana.

Pane boa aku la ua nohea la, aole aoei oe eae mai ia'u e hele pu kaua no ko'u home kahi hoi a'u i manao ai ilaila au e lilo ai nt.u a pela hoi 6e na'u. Auwe no ka ho'i oe e! e manao mpi ananokapaha oe e hoopoino i ko kaua noho maikai ana, ina paha oe e olelo ma? ana ia'u o lieie au muhope o koa makemake a i poino hoi au, alaila, e make no au i e pau pu hoi kou ike hou ana mai īa'u. Aole oe e manao pela e kuu Daiolena maikai, mai manao oe aole oe e nalo ia'u ina wau e manao ana e huna akn ia oe, he nalo kou la'u, ua ike no au i kahi e nalo ai. īhea'oe e manao ai e naloau? E hookomo aku ia oe i lole wahine a e kapa aku no au ia oe o oe no kuu aikane Lalina. Mino aka īho lao Daiolena a pane aku la, ao!e o'u makemake pela oe e haoa mai ai ia'u, o ko'u manao, ua hiki no ia'u ke hele pu me oe ma ke kahi ano okoa ae. Ina ua m»nao oe V hiki ana ia oe ke hana pela, alaila, e hoi ae kaua bno. Ae, e hol kaaa, ia wa, hoohuli ae la kahn Uo iko laua mau paa lio a hoomaka aku la e holo no kahi o ka hale alii. Iko laua hoea ana aiku i kahi e kokoke ana i ka halealii, ua pane aku la o Daiolena, e kuu aloha, eae mai ia'u e hele aku oe ma kou kaa alii a owau hoi e hele ae ma ka'u huaka', e hoomauao nae oe mai kali oe no kekahi wa loihi aku, uo ka mea, e hiki e ana au mamua ou i La wa a pau. Ae mai la uaipo la a lele iho la oia mailuna iho o ke kaa a hoomaka aku la oia e hele e like me kona auo mau. Ike kaawale apa o kekahi mai kekahi aku, ua kaha aku la o Daiolena e like rae kona ano mau a hele aku la no kona alahele pohihihi. Ike kaikamahine alii Miriama i hoi aku ai me kona kaa a hiki ma ke alo o ka hale alii, lele iho la oia ilalo, a ho» awiwi aku la oia no kona lumi moe me ka lana ole mai o kona manao eia kana ipo kaua mea hoi i aloha ai ke hoopu mai nei maloko oka iumi. I ua kaikamahine 3a nae i hi!;i mai ai mailoko o koua lumi moe, ai» hoi, e hiolani aku aua kekahi kauaka ui maīnna o ka moe, a ke uana aku, me be mea la, ua pauhia loa ia oia e ka hiamoe, a i ka ike ana o ke kaikamahiue alii Miriama i ua keiki alii la, ua haule iho la oia mglalo o ka uiee i kau a mea oka ilihia nui a waiho u make aku la me'he mea la ua loaa ia oia i kekahi mai pilikia ioa, Ika mau ana ae oKa ilihia o up kaikaniahine alii aia, ku ae la ota a pani ae la i ka pukāi mahopeona, kiei aku la ma n» puka aniam a uo ku uek maAioalo katmku ole, paui ae la oia ina puka aniaui» knu uu pale, nalo' aku ua mau ipo ala iloko oko laua paku, a ln»okahi« !aua h?o,a oka helu ma makika e uahunahu ana i ko iaua mau ili.